ترس از خطر کردن و روش عملی شناسایی آن

در جلسات پیش ترس از شکست، ترس از موفقیت، ترس از طرد شدن و ترس از حقارت را با هم شناسایی کردیم. در این بخش آخرین ترس یعنی ترس از خطر کردن و نتایج آن را خواهیم گفت. پس از پایان نیز خلاصه ای از چند جلسه اخیر را جمع بندی می کنیم. در ادامه اهداف این جلسه را با هم مرور می کنیم:

هدف جلسه: آشنایی با ترس از خطر کردن و تاثیر آن بر خودانضباطی

انتظار از جلسه:  درک و شناسایی ترس از خطر کردن، انجام درست تمرین روز پنجم، مرور جلسات پیش

پیش نیاز: قبل از شروع این جلسه باید 4 نوع ترس قبلی را به خوبی درک و شناسایی کرده باشید.

شرایط سنی: نوجوانان و بزرگسالان

نوع جلسه: خودآموزی

اهداف و مواردی که در بالا نیاز است را باید در این جلسه به دست آورید. چنانچه متوجه بخش یا مطلب نمی شوید لطفا به صورت کامنت در انتهای این جلسه مطرح کنید. سعی کنید در شرایط آرامش و بدون دغدغه با تمرکز به مطالعه این مطالب بپردازید. در بخش زیر فهرست مطالب را برای شما آورده ایم:

ترس از خطر کردن

ضرب المثلی می گوید؛ ایمن بودن بهتر از متاسف بودن است. برای بسیاری از ما ایمنی و آسایش همه چیز است. بیشتر اوقات ما در حوزه هایی از خودانضباطی با مشکل مواجه می شویم که فراتر از این جمله ی قدیمی رفتار کرده ایم که می گوید: «قبل از پریدن خوب نگاه کن» . متاسفانه بسیاری از ما در موقعیت های معین از آینده نگری و یا پیشرفت اجتناب می کنیم. هنگامی که چیزی را نشناسیم آن را با خطر برابر می دانیم. همانند انواع دیگر ترس، این ترس نیز به صورت نهانی عمل می کند. تنها نشانه ای که از عملکرد ظریف این ترس داریم در زندگی واقعی نتیجه ی خود را به ما نشان می دهد: یعنی تکرار اعمال گذشته که در نهایت منجر به رکود و درجازدن می شود.

بسیاری از ما در هنگام وجود یکنواختی احساس آرامش می کنیم. یعنی چیزهای آشنایی که با آنها بزرگ شده ایم: همان غذاها، همان لباس ها، همان دوستان، همان تفریحات، همان، همان و همان. هنگامی که به صورت ناهشیار به خطر کردن به عنوان یک نوع تهدید می نگریم به جای آنکه آن را فرصتی برای رشد در نظر بگیریم زندگی تبدیل به یک نوع عادت می شود. حال سوالی که باید پرسید این است که آیا ترس از خطر کردن در رشد خودانضباطی مشکل به وجود می آورد؟ من متوجه شده ام اشخاصی که از خطر کردن می ترسند معمولا به توانایی خود برای موفقیت در موقعیت های ناآشنا با تردید می نگرند. مفهوم مرکزی در اینجا خودناباوری است.

توجه

هنگامی که تردید به خود در شخص بوجود می آید او پیام مهم «من می توانم آن کار را انجام دهم» که در رشد او بسیار تاثیرگذار است را دریافت نمی کند.

بنابراین اگرچه ممکن است در نگاه اول رابطه ی بین اعتماد به نفس و خودانضباطی ضعیف به نظر برسد، اما از اهمیت زیادی برخوردار است. همانگونه که قبلا یاد گرفته ایم خودانضباطی دارای یک موجودیت مستقل نیست و مجموعه ای متشکل از نیروهای روانشناختی گوناگون است که با نیروهای قدرتمندتر درآمیخته می شود، همانند یک گردباد تورنادو که از بادهای کم قدرت تر تشکیل شده و تبدیل به یک طوفان سهمگین می شود.

علاوه بر این عضلات خودانضباطی ما تنها از طریق تمرین مداوم قوی می شوند، تمریناتی که به نحو زیادی بر اعتماد به نفس متکی است. بنابراین هنگامی که زندگی ما تبدیل به عادت می شود احساس اعتماد به نفس دچار نقصان می شود. بدتر اینکه ما به ندرت از فقدان آن آگاه می شویم تا اینکه به آن نیاز پیدا کنیم. آنگاه است که متوجه می شویم اعتماد به نفس ما برای مقابله با مشکلات کافی نیست.

به اعتماد به نفس همچون لباسی نگاه کنید که سال ها در کمد نگهداری کرده اید و اکنون می خواهید آن را مورد استفاده قرار دهید: شما آن را بیرون می آورید و انتظار دارید به همان شکلی باشند که آنها را خریداری کرده اید، اما با تعجب می بینید که اثر گازگرفتگی موش بر روی آنهاست و شکل اولیه خود را از دست داده اند. به همین صورت شما با خطر نکردن باعث می شوید که عضلات اعتماد به نفس در شما از کار بیفتند و غیرقابل استفاده بشوند. بنابراین شما یکی از مهمترین عناصر خودانضباطی یعنی اعتماد به نفس را در اختیار ندارید.

علاوه بر این وقتی که شخصی به صورت مداوم از خطر کردن پرهیز می کند به صورت ناهشیار ترس از خطر کردن حتی شاید به صورت موقت در او تقویت شود. برای مقابله با این ترس نیاز به فراخوانی احساس اعتماد به نفس دارید که باعث تقویت روانشناختی و انضباط شما خواهد شد.

یادآوری

اعتماد به نفس باعث تقویت خودانضباطی می شود.

وقتی خطر نکنید چیزی هم به دست نمی آورید. کم کم شروع کنید تا به خطر کردن به عنوان یک فرصت نگاه کنید نه اینکه آن را به عنوان تهدید در نظر بگیرید. هنگامی که دوست دارید با موقعیتی مواجه شوید که در آن احتمال خطر نیز وجود دارد اما به خاطر ترس و اضطراب قادر به انجام آن کار نیستید، گفتگوی درونی را تمرین کنید. از خودتان بپرسید بدترین اتفاقی که ممکن است بیفتد چیست؟ هنگامی که پاسخ این سوال را دنبال می کنید در خواهید یافت که در انتظارات فاجعه آمیز خود مبالغه کرده اید. البته این مطالب به معنای دعوت به یک جسارت و بی پروایی بدون فکر نیست، بلکه روشی است که عضلات اعتماد به نفس شما را شکل می دهد.

 اعتماد به نفس و خودانضباطی از یکدیگر تغذیه می کنند. اگر اعتماد به نفس نباشد خودانضباطی نیز در کار نخواهد بود. شما رژیم نمی گیرید چون فکر نمی کنید که بتوانید آن را ادامه دهید. یک کار تجاری را شروع نمی کنید چون فکر می کنید که در آن موفق نخواهید شد. در واقع بخش زیادی از خودانضباطی نیازمند این است که خالصانه خود را باور کنید.

یادآوری

خودانضباطی می تواند توسط ترس از خطر کردن بازداری شود، اما این ترس می تواند با تغییر نگرش از بین برود و کاملا تحت کنترل شما قرار بگیرد.

تمرین شماره (): کشف ترس از خطر کردن

 هدف تمرین

تمرین زیر طراحی شده است تا به شما در کشف نگرانی ها و هیجان های شما در رابطه با ترس از خطر کردن کمک کند.

 روش اجراء

در یک برگه ی کاغذ سه تجربه ی خود را که در آنها دست به خطر زده اید و در نهایت منجر به تأثر و پشیمانی شده است را بنویسید. تنها قانونی که در اینجا نیاز است این می باشد که در این موقعیت ها شما در پایان به خود گفته باشید: «ای کاش این کار را انجام نداده بودم» . این سه تجربه را از اولین خاطرات خود انتخاب کنید. کودکی خود را کشف کنید. دقیق باشید و همه چیز را مشخصا نامگذاری کنید. این باعث می شود تا از منشاء نگرش ها و باورهای خود در رابطه با خطر کردن آشنا شوید.

نکات مهم تمرین

بیش از پانزده دقیقه برای هر تمرین وقت نگذارید. هاید بر روی شانه ی شما خواهد زد و دلایل زیادی را مطرح خواهد کرد که به جای نوشتن فقط در مورد تمرینات فکر کنید. به هاید توجه نکنید.

در هنگام نوشتن به واکنش های فیزیکی و هیجانی خود دقت کنید و در تمام طول دوره ی خودانضباطی آنها را یادداشت کنید.

مجددا تاکید می کنم که نوشتن این واکنش ها در سراسر دوره ی درمان در هنگام انجام تکالیف ضروری است. واکنش های شما بینش ارزشمندی ارائه خواهد داد که رفتار فعلی شما به چه مقدار تحت تاثیر تجارب گذشته است.

«هم اکنون شروع به نوشتن کنید»

خلاصه جلسات قبلی

ارزش تمرینات و اطلاعاتی را که تا اینجا به شما ارائه شد دست کم نگیرید. چه از تاثیر آنها آگاه باشید یا نباشید تغییرات روانشناختی مثبت در شما به وجود آمده است. در زوایای تاریک ذهن ناهشیار چراغی را روشن کرده اید و نحوه ی عمل نیروهای منفی را که در طی سال ها بر شما اثر داشته اند را کشف نموده اید. شما با این کار قدرت آنها را به شدت کاهش داده اید. بنابر شخصیت کلی شما هنگامی که نیروهای منفی تضعیف می شوند نیروهای مثبت به صورت خودکار تقویت می شوند. قبل از هرگونه پیشروی مطمئن شوید که کاملا با همه ی ترس های ناهشیاری که کشف کردیم آشنا شده اید. فراموش نکنید که این ترس ها در همه ی انسان ها به درجات مختلف وجود دارند و اغلب به طور همزمان عمل می کنند (بله شما می توانید ترس از شکست و ترس از موفقیت را با هم داشته باشید). با اینحال اگرچه شما نمی توانید به طور کامل این ترس ها را از بین ببرید اما مطمئنا می توانید تاثیر آنها را به مقدار زیادی کاهش دهید. به عبارت دیگر شما می توانید احساس ها ی زیر را داشته باشید:

ترس از شکست

ترس از موفقیت

ترس از طرد

ترس از حقارت

ترس از خطر کردن

 و .... اما با اینحال پیشرفت کنید!

تمرین عملی

ترس های بالا را در یک برگه ی کاغذ بنویسید و به آنها از 1 تا 5 نمره بدهید. شماره ی 1 مربوط به ترسی است که بیشتر از بقیه شما را تحت تاثیر قرار می دهد و به ترتیب نمرات بعدی به ترس های ضعیف تر تعلق می گیرد. این یک روش ساده برای نشانه گذاری ترس های تاثیرگذار بر ذهن شماست که در هنگام تاثیر بر رفتار، افکار، و یا تصمیمات شما به سادگی قابل شناسایی است.

تا به اینجا ترس های ناهشیاری را که یک دیوار نامرئی بین شما و خودانضباطی بوجود آورده اند را کشف کرده اید. تجربه های گذشته ی خود را به یاد آورده اید که نقش کلیدی در رفتار فعلی شما دارند. اکنون در موقعیت بهتری برای شناسایی این احساسات مخرب روانشناختی قرار دارید و تاثیرات مخرب گذشته را کاهش می دهید. اکنون که در حال پیشرفت در خودانضباطی هستید، هاید سعی خواهد کرد با اراده ای تازه در راه پیشرفت شما مانع ایجاد کند.

قسمتی از وجود شما نمی خواهد به خودانضباطی برسید. در درون همه ی ما یک هاید وجود دارد. بنابراین بپذیرید که بزرگترین مشکل در راه رسیدن به خودانضباطی خودمان هستیم. هر زمان که احساس کردید گفتگوی درونی هاید در حال کم کردن پیشرفت شما در راه رسیدن به خودانضباطی است به عقب بازگردید و بخش «هاید را ملاقات کنید» را مورد توجه و بازبینی قرار دهید. در واقع برای احتیاط می توانید در فواصل معین این کار را انجام د هید. این کار، شما را در مسیر پیشرفت نگه می دارد.

برنامه جلسه بعدمان چیست؟

در جلسات اخیر شناسایی ترس ها را آموختیم. دیدم که چطور این ترس ها می تواند به عنوان مانع برای رسیدن به انضباط شخصی عمل نماید. در جلسات بعد سعی ما بر این است تا روی توانایی ها و روش هایی برای تقویت نیروی روانشناختی تان کار کنیم. با ما همراه باشد و حتما مطالب را دوره کنید.

لطفا سوالات و یا ابهاماتی که در رابطه با این جلسه و یا کل دوره دارید را در کامنت پرسیده تا به آن ها پاسخ دهیم.