فوبیا؛ نشانه ها و انواع آن

ترس در موقعیت های مختلفی برای هرکس ممکن است رخ دهد، به همین خاطر در ادامه می خواهیم در مورد فوبیا؛ نشانه ها و انواع آن مطالبی را نشر دهیم.

آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

ترس و اضطراب

تجربه ی حالاتی مانند غم، شادی، خشم، عشق، اندوه، حسادت و ترس که به عنوان احساسات در آدمی شناخته می شود، در موقعیت های مختلفی برای هرکس ممکن است رخ دهد.

همه ی ما روزانه و حتی در دقیقه به دقیقه ی زندگی خود، احساسات متفاوتی را تجربه می کنیم.

احساساتی که ممکن است برای ما خوشایند یا ناخوشایند باشند.

یکی از انواع احساساتی که به موجب تجربه ی آن، ممکن است حالت ناخوشایندی را تجربه کنیم، ترس است.

ترس اصطلاحی است که برای توصیف واکنش احساسی ما نسبت به چیزی که ممکن است خطرناک باشد، به کار می رود. در خیلی از مواقع ممکن است ترس با اضطراب هم همراه باشد؛ اما تفاوتی میان ترس و اضطراب وجود دارد.

نکته

زمانی که می ترسیم، برای ترس خود دلیل مشخصی داریم و علت ترس مشخص است. اما در اضطراب دلیل مشخصی وجود ندارد و علت آن کاملاً مبهم است.

فوبیا چیست؟

اول از هرچیز باید بدانید که فوبیا نوعی ترس است؛ اما فوبیا ترسی است که غیر منطقی و اغراق آمیز است.

اصولا از اصطلاح فوبیا برای بیان نوعی ترس از یک عامل خاص استفاده می کنند.

فوبیا به عنوان نوعی ترس، جز اختلالات اضطرابی می باشد.

شخصی که فوبیا دارد، بسته به نوع فوبیایش، ممکن است از یک موقعیت، از یک شی، از یک حیوان و یا مکانی خاص، بترسد که البته ترس او شدید، طولانی مدت و غیر منطقی است.

گزارش آماری

طبق آمار منتشر شده از کشور آمریکا، در ایالت متحده آمریکا حدود 19 میلیون نفر، فوبیا را تجربه می کنند.

فرد مبتلا به فوبیا چه واکنش هایی را در موقعیت های مختلف دارد؟

فردی که مبتلا به فوبیا می باشد، اصولا طوری برنامه ریزی می کند و زندگی خودش را پیش می برد که با موقعیت هایی که از آن ها می ترسد و یا ممکن است با ترس خود روبرو شود، برخورد نداشته باشد.

فوبیا برای این افراد به عنوان یک عامل تهدیدی عمل می کند. تهدیدی که این اشخاص را می ترساند و موجب ناراحتی قابل ملاحظه ای در آنان می شود.

فرد مبتلا به فوبیا اگر با فوبیای خود روبه رو شود، ناراحتی قابل ملاحظه ای را تجربه می کند.

حتی گاها ممکن است فرد واکنش های اضطرابی بدی را از خود نشان دهد و فوبیای او منجر به حملات عصبی و یا حملات وحشت زدگی یا همان پانیک در او شود.

فوبیا چه نشانه هایی دارد؟

فوبیا دارای علائم و نشانه هایی می باشد. در این قسمت چند نشانه فوبیا را  ذکر خواهیم کرد:

تجربه ی اضطرابی غیر قابل کنترل؛ دقیقا زمانی که در معرض منبع ترس و استرس خود قرار می گیرند.
فرد مبتلا به فوبیا به هر قیمتی که شده باشد، از این عامل ترس خود اجتناب و دوری می کند.
هنگام مواجهه با منبع ترس، توانایی و عملکرد فرد زیر سوال می رود و در سطح بالایی قرار ندارد.
فرد مبتلا به ترس غیر منطقی خود بینش دارد و ترس خود را ترسی غیر منطقی می داند.

واکنش های فیزیولوژیک فردی که با فوبیای خود مواجه شده است، چیست؟

فردی که ترسی شدیدی نسبت به یک چیز دارد، در صورت مواجه شدن با عامل ترس خود، به غیر از اضطراب و استرس شدیدی که دارد، ممکن است دیگر واکنش های فیزیولوژیک و یا احساسی از خود نشان دهد. بخشی از این واکنش ها، شامل موارد زیر است:

عرق کردن
تنفس نامنظم و غیر طبیعی
لرزش
داشتن تپش قلب
احساس خفگی
احساس گر گرفتن
دلشوره داشتن
احساس دردی در قفسه سینه
سردرگم و سرگردان شدن
خشکی دهان
سر درد
حالت تهوع
استفراغ
گریه کردن
سوزن سوزن شدن دست و پاها
تنگی نفس
ترس از مردن

فوبیا های پیچیده ای همچون آگورافوبیا، سلامت فرد را بیشتر تحت تاثیر خود قرار می دهد.

نکته

نکته جالب توجه این است که، حتی با فکر کردن در مورد ترس و منبع فوبیا، فرد مضطرب می شود و احساس ترس دارد. این واکنش را بیشتر می توان در کودکان مشاهده کرد. زمانی که کودکان گریه های مداوم دارند، پشت والدین خود پنهان می شوند و یا از والدین خود جدا نمی شوند، واکنشی اضطرابی توام با ناراحتی و ترس را از خود نشان می دهند. 

واکنش مغز در مواجهه با فوبیا چیست؟

مغز تمامی رویدادهایی فاجعه آمیز و خطرناک را ثبت می کند و در مواقع لزوم به یاد می آورد.

هنگامی که فرد آن رویداد استرس ز را دوباره تجربه کند، مغز بلافاصله این رویداد را به یاد می آورد و بدن واکنشی به این رویداد ها نشان می دهد؛ واکنشی که با استرس همراه است.

در فوبیا، مناطقی از مغز که با ترس و استرس مقابله می کنند، رویداد های ترسناک و خطرناک را به طور نامناسب بازیابی می کنند.

محققان دریافته اند که، فوبیا اغلب با آمیگدال، که در پشت غده هیپوفیز در مغز قرار دارد، در ارتباط است.

آمیگدال می تواند باعث ترشح هورمون های "جنگ و گریز" شود. هورمون هایی که بدن و ذهن را در وضعیت بسیار هوشیار و تحت فشار قرار می دهند.

طبقه بندی فوبیا

انجمن روان پزشکی آمریکا که فوبیا را نوعی اختلال اضطرابی می داند، به طور کلی، سه طبقه و دسته بندی را برای فوبیا تعریف کرده است. این سه طبقه از فوبیا عبارت اند از:

 آگورافوبیا

اگورافوبیا پیچیده ترین نوع فوبیا می باشد. ترسی که برای فرد مبتلا به آن ناتوانی زیادی را به همراه دارد و به شدت بر عملکرد های فرد تاثیر منفی می گذارد.

فرد مبتلا به آگورافوبیا، می ترسد که در یک موقعیت و یا فضایی بیرون از خانه گیر بیوفتد. این موقعیت می تواند شامل هر موقعیت و مکانی باشد.

آگورا فوبیا می تواند آنقدر پیش رونده باشد تا اینکه فرد از خانه ی خود بیرون نیاید چرا که فرد از فضاهای بزرگ و وسیع می ترسد.

فرد مبتلا به آگورافوبیا می ترسد که در یک فضای باز و یا بیرون از منزل خود دچار مشکلاتی شود و کسانی نباشد که به او کمک کند.

فرد مبتلا به آگورافوبیا می تواند در مواجهه با منبع ترس خود، افکار ناسازگارانه ای داشته باشد، که این افکار می توانند شامل افکار زیر باشد:

من عقلم را از دست خواهم داد.
من ممکن است نتوانم ترس خود را میان جمعیت کنترل کنم و افراد به من خیره شده و متوجه ترس من شوند.
اگر بترسم دیگر نمی توانم خودم را نجات دهم و از این موقعیت خارج شوم.

 اما فرد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است چند ویژگی رفتاری مشترک هم داشته باشند، ویژگی هایی از قبیل:

دوست داشتن خانه و بیزاری از ترک خانه
اقامت طولانی مدت در یک مکان و عدم ترک مکان
این افراد برای رفتن به بیرون از خانه احتیاج به کسی دارد و نیاز دارد با شخصی که به او اعتماد دارد، بیرون برود.

 فوبیای خاص

این نوع فوبیا در سنین چهار تا هشت سالگی و در نتیجه ی تجربه ی رویدادی آسیب زا در افراد به وجود می آید. این نوع از فوبیا، شامل ترس از یک چیز خاص است. مثلا ترس از مار جزئی از این فوبیاست. فوبیای خاص در چهار دسته بندی  قرار می گیرد:

ترس از موقعیت ها: ترس از رانندگی کردن، ترس از بیرون آمدن از خانه، ترس از راه رفتن بر روی پل و ...
ترس از جانوران: مانند ترس از حیواناتی مانند گربه و مار و عنکبوت و ...
ترس از محیطی: مانند ترس از باران، صاعقه، رعد و برق و گل و لای و ...
ترس های پزشکی: ترس از خون، آمپول و ...

 فوبیای اجتماعی

همان طور که مشخص است، این نوع ترس در واکنش به موقعیت های اجتماعی است.

واکنشی که اغلب بیش از اندازه است. در این نوع از فوبیا، فرد ممکن است از سخنرانی کردن در جمع بترسد و یا در موقعیت های اجتماعی و شلوغ نتواند تکالیف خود را به خوبی انجام دهد چراکه از تمسخر و مورد انتقاد قرار گرفتن می ترسد. در این ترس ممکن است فرد خجالت بکشد و یا از مورد تحقیر قرار گرفتن بترسد.

افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی ممکن است ویژگی رفتاری مشترکی داشته باشند، ویژگی هایی که شامل موارد زیر است:

نگرانی بیش از اندازه در این باره که کسی را مورد آزار و اذیت خود قرار ندهند و یا دلیل آزردگی خاطر کسی نشوند.
اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در معرض توجهات قرار بگیرند.
اجتناب از صحبت کردن با کسانی که آن ها را نمی شناسند.
در نظر گرفتن و پیش بینی بدترین اتفاقی که ممکن است در یک موقعیت اجتماعی برای آن ها بیوفتد.

 شیوع فوبیا چگونه است؟

بر اساس گزارش های منتشر شده از سازمان سلامت روان آمریکا، فوبی اجتماعی و یا اختلال اضطراب اجتماعی حدود 7 درصد از بزرگسالان آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است و تقریبا 9 درصد از افراد فوبی خاص را تجربه می کنند.

میزان شیوع فوبیا در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است. بر اساس آنچه که در کتابچه راهنمای اختلالات روانی شتخیصی ذکر شده است، در میان انواع فوبی، تقریبا فقط 10 درصا این فوبیا ها به فوبی های مادام العمر تبدیل می شوند و فرد تا اخر عمر خود این ترس را با خود حمل کرده و تجربه می کنند.

انواع فوبیا

فوبیا انواع مختلفی دارد؛ برخی از رایج ترین انواع فوبیا را برای شما خواهیم گفت، این فوبیا ها عبارت اند از:

ترس های رایج از حیوانات
اوفیدیوفوبیا: ترس از مار
آراکنوفوبیا: ترس از عنکبوت
اورنیتوفوبیا: ترس از پرندگان
اسفکسوفوبیا: ترس از زنبور
ایکتیافوبیا: ترس از ماهی

استرونوفوبیا: ترس از صدف ماهی
میوسوفوبیا: ترس از موش
انتوموفوبیا: ترس از سوسک
سینوفوبیا: ترس از سگ
انتوموفوبیا: ترس از گربه

گلوسوفوبیا: ترس از عملکرد

آتیکی فوبیا: ترس از شکست
اکروفوبیا: ترس از ارتفاع
آکوافوبیا: ترس از آب
آسترافوبیا: ترس از رعد و برق
وهوفوبیا: ترس از رانندگی
هرافوبیا: ترس از پرواز

آناتیدافوبیا: ترس از اردک
کلاستروفوبیا: ترس از بودن در فضای محدود و بسته مانند آسانسور
کوپمونوفوبیا: ترس از دکمه
سیدودیسفیژیا: ترس از خفگی
امیتوفوبیا: ترس از تهوع

توکوفوبیا: ترس از زایمان

گاموفوبیا: ترس از ازدواج

تاناتوفوبیا: ترس از مرگ
مونوفوبیا: ترس از تنهایی
نیکتوفوبیا: ترس از تاریکی
تریپوفوبیا: ترس از حفره های نا متقارن
اسکالافوبیا: ترس از پله برقی
فوبی تونل: ترس از تونل

فاسموفوبیا: ترس از اشباح
لیلاپسفوبیا: ترس از طوفان
تریپانوفوبیا: ترس از سوزن یا ترس از آمپول

الگوفوبیا: ترس از درد

دنتوفوبیا: ترس از دندان پزشکی
آندروفوبیا: ترس از مردان
آنتروفوبیا: ترس از گل

نوموفوبیا: بدون تلفن همراه ماندن
آفنفوسمفوبیا: ترس از لمس شدن
آنتروپوفوبیا: ترس از انسان ها
آریتموفوبیا: ترس از اعداد
آتاکسوبیوفوبیا: ترس از بی نظمی

تکنوفوبیا: ترس از تکنولوژی

تریکوفوبیا: ترس از مو 
آتلوفوبیا: ترس از کامل نبودن
کاراسینوفوبیا: ترس از سرطان

هموفوبیا: ترس از خون

 ملانوفوبیا: ترس از رنگ سیاه

فیلوفوبیا: ترس از عشق

اکوفوبیا: ترس از خانه
و بسیاری دیگر از انواع فوبیا که نام بردن از آن ها در این مقاله احتیاج به زمان زیادی دارد و نام بردن از همه ی انواع فوبیا امکان پذیر نمی باشد.

علت بروز فوبیا در افراد چیست؟

فوبیا عموما در سنین جوانی و نوجوانی در افراد به وجود می آید و عموما پیدایش آن بعد از سی سالگی اندکی عجیب به نظر می رسد. فوبیا به دلایل متفاوتی می تواند در افراد به وجود بیاید. دلایلی همچون:

عامل ژنتیک و زیستی
تجربه ی یک رویداد و موقعیت استرس زا
آموختن ترس از والدین
و ...

همچنین اگر دوست دارید بدانید فوبیا چیست؟ به مقاله مورد نظر مراجعه نمایید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد فوبیا: نشانه ها و انواع آن صحبت کردیم. فوبیا منجر به استرس و ناراحتی قابل توجهی برای فرد می شود ولی اغلب اوقات فردی که مبتلا به فوبیاست می تواند فوبیا خود را درمان کند.

اگر مبتلا به فوبیا هستید، از کمک گرفتن برای درمان واهمه نداشته باشید و حتما یک پزشک متخصص را برای درمان فوبیای خود انتخاب کنید. 

آیا شما هم تجربه ی فوبیا را دارید؟ فوبیا شما از چیست؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.