ترس از ازدواج (گاموفوبیا) چیست؟

به نظر شما چه اتفاقی می افتد که رویداد شیرینی همچون ازدواج و تشکیل خانواده تبدیل به یک ترس بزرگ برای افراد می شود؟ چرا برخی افراد از ازدواج کردن هراس دارند و تنهایی را ترجیح می دهند؟

در این مقاله قرار است در مورد ترس از ازدواج (gamophobia) صحبت کنیم. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

روانشناسی می گفت، امروزه ترس از ازدواج یک ترس رایج میان دختران و پسران است و از تجربه خود در مورد مراجعانی که پشت درب بسته ی اتاق درمان در مورد ترس بزرگشان از ازدواج برای او می گفتند، با ما صحبت کرد؛ او می گفت، عروسی را می شناخت که در روز مهمانی عروسی به خاطر ترس شدیدی که برای ازدواج داشت برای او داروی ضد اضطراب تجویز کرده بودند، شدت اضطراب عروس، پدر و مادرش را هم مضطرب کرده بود و همین موضوع باعث شده بود که عروس در هیچ کدام از عکس هایش کوچک ترین لبخندی نزند. ترس از ازدواج، ترسی است رایج اما مخرب!

این روان شناس معتقد بود، چند ترس رایج و مشترک میان زنان و مردانی که ترس از ازدواج دارند، وجود دارد و این ترس های رایج شامل موارد زیر می شود:

•  اگر با فرد اشتباهی ازدواج کنم و بعد پشیمان شوم، چه کار باید کنم؟ 
• آیا بعد از ازدواج، هویت و استقلال فردی ام را از دست می دهم؟
•  اگر بعد از ازدواج، میزان عشق و علاقه ام به همسرم کم شود، چه کنم؟ 
• اگر زندگی زناشویی من هم مانند زندگی پدر و مادرم شود؛ چه می شود؟

در ادامه در مورد موضوع مهمی تحت عنوان ترس از ازدواج با یکدیگر گفتگو خواهیم کرد:

ترس از ازدواج چیست؟

بسیاری از افراد، نسبت به ازدواج و تشکیل خانواده آنقدر دلهره و تردید دارند که مدام برنامه ریزی برای ازدواج را به عقب می اندازند؛ دلهره ی ازدواج در این افراد، ممکن است در یک موقعیت و بر اساس یک رویداد، کامل بر طرف شود. ترس از ازدواج موقعیتی کاملا متفاوت است.

ترس از ازدواج، به عنوان گاموفوبیا شناخته می شود؛ گاموفوبیا از دو کلمه گاموس که در یونانی به معنای ازدواج است و فوبیا که به معنای ترس می باشد، تشکیل شده است.

گاموفوبیا فراتر از احساس شک، تردید، بی میلی نسبت به ازدواج است و نوعی ترس مخرب و آسیب رسان می باشد. فرد مبتلا به این هراس، از ازدواج و تعهد می ترسد و از ترس خودش کاملا آگاه است.

بیشتر بدانید

 فرد مبتلا به گاموفوبیا، به هنگام فکر کردن در مورد ازدواج، تعهد و مسئولیت پذیری دچار اضطراب شدیدی شده و گاها حملات وحشت زدگی( پانیک) را تجربه می کند. در نوع شدید این هراس، فرد از دیدن زوج های متاهل، مضطرب می شود.

 توجه: در صورت واضح نبودن تصویر اینجا را کلیک کنید.

ریشه ترس از ازدواج کجاست؟

ترس از ازدواج می تواند به دلایل مختلفی در فرد وجود داشته باشد و به عبارتی این ترس ریشه در دلایل متفاوتی همچون ژنتیک، ویژگی های شخصیتی خود فرد، آسیب پذیری بیشتر فرد در مقابل اتفاقات، رویدادهای تلخی که در گذشته برای فرد رخ داده است، داشته باشد.

اختلافات والدین و محیط خانوادگی پر تنش، آسیب پذیری در برابر استرس و اضطراب، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، باورهای غلط فرهنگی در ایجاد این ترس تاثیر دارد.

علائم ترس از ازدواج چیست؟

ترس از ازدواج، جز فوبیاهای ساده می باشد؛ نشانه های جسمانی و روانی این فوبیا را می توان در افراد مبتلا به این اختلال مشاهده کرد؛ نشانه های این فوبیا، حتی زمانی که فرد به ازدواج یا تعهد پذیری فکر می کند، بروز پیدا می کند. برخی علائم این اختلال، عبارت اند از:

 علائم جسمانی

• درد در قفسه سینه، تنفس سریع و احساس تنگی نفس 
• حالت تهوع، سرگیجه
•  ضربان قلب بالا و تند
•  لرزش اندام ها
•  عرق کردن 
• و ...

 علائم روانشناختی

•  احساس شرم و گناه در مورد ازدواج
•  ترس بیش از اندازه و افراطی در مورد ازدواج
•  عدم کنترل و مدیریت ترس از ازدواج
•  آگاهی از ترس بیش از اندازه در مورد ازدواج
•  و ....

توجه

ترس از ازدواج، عملکرد شما را با مشکلات جدی رو به رو می کند و منجر به عدم برقراری روابط عادی با دیگران می شود. در صورت ابتلا به این فوبیا، به روانشناس مراجعه کنید، مداخله زود هنگام تاثیر زیادی بر درمان این فوبیا و برقراری روابط صمیمانه با دیگران دارد.

دلایل ترس از ازدواج چیست؟

این سوال همیشه برای مبتلایان به این فوبیا پیش می آید؛ چرا من از ازدواج می ترسم؟ دلیل ترس بزرگ من از ازدواج چیست؟ این افراد برای یافتن پاسخ این سوال، اتفاقات مختلف زندگی خود را دائما مرور می کنند، تا جواب مشخصی برای ترس خود و سوال ذهنیشان پیدا کنند.

اما حقیقت این است که هنوز هیچ دلیل ثابت شده ای برای ترس از ازدواج وجود ندارد؛ اما عوامل مختلفی در ایجاد گاموفوبیا نقش دارند.
 برخی از دلایل ابتلا به گاموفوبیا عبارت اند از:

•  تجربیات تلخ و منفی گذشته در مورد ازدواج 
• مشاهده تجربیات منفی در مورد ازدواج در دیگر زوجین
•  ویژگی های شخصیتی همچون درونگرایی یا شخصیت اجتنابی
•  نگرش های آموخته شده
•  تاثیر خانواده بر شکل گیری باور منفی در مورد ازدواج
•  طلاق و جدایی پدر و مادر 
• تعارضات زناشویی میان پدر و مادر 
• عدم آگاهی از آینده مبهم پس از ازدواج
•  ترس از نرسیدن به اهداف
•  ترس از شکست خوردن زندگی مشترک و جدایی 
• عدم اعتماد به نفس
•  منتظر گزینه های بهتر بودن
•  ترس از قضاوت
•  ترس از برقراری رابطه جنسی 
• ترس از برآورده نکردن انتظارات والدین در مورد انتخاب همسر
•  مشکلات اقتصادی و مالی 
• علاقه به زندگی مجردی

دلایل ترس از ازدواج در مردان

علاوه بر دلایل ذکر شده، چند دلیل مرتبط با ترس از ازدواج در مردان وجود دارد؛ برخی از این دلایل شامل موارد زیر می شود:

•  هزینه های بالا برای شروع زندگی مشترک
•  مشکلات اقتصادی جامعه 
• نداشتن شغل مطمئن و پشتوانه مالی 
• ترس از تعهد مطلق 
• تربیت ناصحیح والدین 
• عدم مسئولیت پذیری
•  ترس از شکست
•  تاثیر والدین 
• تاثیر دوستان مجرد 
• عدم آمادگی برای ازدواج

 دلایل ترس از ازدواج در زنان

•  دور شدن از خانواده
•  از دست دادن آزادی 
• عدم آمادگی
•  عدم از خود گذشتگی
•  ترس از قطع ارتباط با دوستان 
• ترس از جدایی
•  تاثیر والدین
• انتظار برای موارد بهتر
• وابستگی به شغل
• تمایل به پیشرفت شغلی
• تمایل به ادامه تحصیل
• معیار های سخت و انعطاف ناپذیر
• و ...

 توجه: در صورت واضح نبودن تصویر اینجا را کلیک کنید. 

شخصیت درونگرا و اجتنابی

درونگرایی یک ویژگی شخصیتی است؛ افرادی که دارای این ویژگی شخصیتی هستند، تمایل بیشتری به تنهایی دارند. گاها تمایل به تنهایی باعث می شود که آن ها تمایلی به ازدواج کردن از خود نشان ندهند.
همچنین افرادی که شخصیت اجتنابی دارند و از دیگران دوری می کنند، تمایلی به برقراری رابطه صمیمانه با دیگران نخواهند داشت.

ترس از بازماندن از اهداف

یکی از دلایلی که باعث می شود افراد از ازدواج کردن اجتناب کنند، ترس از نرسیدن به اهداف است. بسیاری از افراد تصور می کنند ازدواج مانع رسیدن به اهداف شده و می تواند آن ها را در مسیر رسیدن به خواسته ها و اهداف محدود کند.
افرادی که فکر می کنند ازدواج آزادی و قدرت اختیار و عمل را از آن ها می گیرد، ممکن است از ازدواج کردن هراس داشته باشند.

ترس از صمیمیت

فوبیای صمیمیت یا ترس از صمیمیت باعث می شود که برخی افراد هیچ تمایلی به ازدواج و تشکیل زندگی مشترک نداشته باشند. وقتی افراد ازدواج می کنند، نزدیک ترین و صمیمی ترین فرد زندگیشان همسرشان می شود، افرادی که ترس از صمیمیت را تجربه می کنند تا زمانی که درمان نشوند، نمی توانند این میزان صمیمیت را با هیچ فردی تجربه کنند.

ترس از شکست عاطفی

ترس از شکست عاطفی یک دلیل دیگر برای ترسیدن از ازدواج است؛ این تجربه تلخ و ناخوشایند باعث می شود که افراد از ازدواج اجتناب کنند که مبادا متحمل شکست عاطفی شوند. جدا شدن از فرد مورد علاقه با دل شکستگی و ناراحتی، ترس از جدایی و طلاق بعد از ازدواج می تواند از دلایل گاموفوبیا باشد.

تشخیص ترس از ازدواج

ترس خود را نادیده نگیرید؛ اگر ترس از ازدواج کردن، قبول تعهد و مسئولیت دارید، ابتدا باید ترس خود را بپذیرید و بدانید ترسیدن نشانه ی ضعف شخصیت نیست و هر کدام از ما در زندگی از چیزی می ترسیم و ترس امری طبیعی است.

اگر از چیزی می ترسید، می توانید ترس خود را کنترل کنید و اصلا مجبور به زندگی کردن با ترس های خود نیستید! شما می توانید کنترل ترس هایتان را به دست بگیرید و برای این کار فقط کافی است که به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.

هر چه زودتر به یک متخصص مراجعه کنید، احتمال موفقیت شما در درمان فوبیا، افزایش پیدا می کند!

درمان ترس از ازدواج

متخصصین سلامت روان بر این باورند که، درمان فوبیا در مراحل ابتدایی و زمانی که هنوز عملکرد شما مختل نشده است، راحت تر است. بنابراین روان درمانی و گفتار درمانی، دو گزینه درمانی مناسب برای درمان گاموفوبیا می باشد؛ علاوه بر آن می توانید از درمان های زیر استفاده کنید:

 درمان شناختی رفتاری

در این درمان، درمانگر به شما کمک می کند، باور و افکار منفی خود را شناسایی کنید، باور خود را تغییر دهید، ترس های خود را بشناسید و توانایی های خود را برای رویارویی با ترس هایتان دست کم نگیرید!

 مواجهه درمانی

در این روش درمانی، درمانگر در یک شرایط کنترل شده به شما کمک می کند، به صورت تدریجی با ترس های خود مواجه شوید و با یادگیری تکنیک های مدیریت اضطراب، ترس و اضطرابتان را کنترل کنید.

 دارو درمانی

داروهای مختلفی به سبب کاهش اضطراب و استرس، بر ترس از ازدواج تاثیر می گذارند اما، هنوز داروی مشخصی برای گاموفوبیا وجود ندارد.

 خانواده درمانی

یکی از روش های درمانی موثر برای درمان فرد مبتلا به گاموفوبیا، برگزاری جلسات گروهی با اعضای خانواده می باشد. حضور اعضای خانواده در جلسات درمانی به عنوان یک عاملی که منجر به افزایش انگیزه می شود، برای درمان فرد مبتلا مفید و اثر گذار است. 

اگر شریک زندگی تان مبتلا به گاموفوبیا بود، چه باید کنید؟

نکته مهمی که در مورد گاموفوبیا وجود دارد، این است که، اگر نامزد شما یا شریک زندگی شما در آینده، مبتلا به گاموفوبیا است، ابتلای او به این هراس، به معنای واقعی نبودن احساساتش به شما نیست و او به احساس شما در مورد خودش آگاه است و احساس شما برایش ارزشمند می باشد.

به نامزد یا پارتنر خود برای کنار آمدن به این ترس کمک کنید؛ اجازه دهید در مورد احساساتش بدون ترس و قضاوت با شما صحبت کند، به او زمان و فرصتی برای قدم گذاشتن در مسیر تغییرات بدهید، در انتخاب درمانگر و روش درمانی از او حمایت کنید و در صورت تمایل در جلسات درمانی با او همراه شوید.

عوارض گاموفوبیا

ترس از ازدواج یا گاموفوبیا می تواند با عوارض یا پیامدهای منفی برای فرد مبتلا همراه باشد. گاموفوبیا می تواند منجر به تنهایی، انزوای اجتماعی، ناتوانی در حفظ روابط، عدم برقراری رابطه جنسی، افسردگی، سو مصرف مواد و الکل و... شود.

راهکارهای مقابله با ترس از ازدواج

هر فردی ممکن است در مقطعی از زندگی، از ازدواج کردن اجتناب کند اما ترس از ازدواج مسئله ی مهمی است که باید، مورد بررسی قرار بگیرد. مهم ترین نکته ای که برای مقابله با ترس از ازدواج وجود دارد، اعتماد به فرد مقابل، پرهیز از خودخواهی و بالا بردن اعتماد به نفستان می باشد.

مهم ترین راهکارهای مقابله با ترس از ازدواج عبارت اند از:

 نسبت به ازدواج تعصب نداشته باشید

به موضوع ازدواج، به دید مغرضانه نگاه نکنید؛ تعصبات ذهنی و نگرش های منفی که در مورد ازدواج دارید را کنار بگذارید. سعی کنید باورهای خود را در مورد ازدواج، مورد تجدید نظر قرار دهید.

 به شناخت کافی برسید

یکی از راهکارهای مقابله با این ترس، شناخت کافی از فرد مقابل است؛ شما با گذراندان زمان با فرد مقابلتان می توانید به شناخت خوبی از او برسید؛ با او به گردش، سفر، رستوران و .. بروید، در مهمانی های دوستانه شرکت کنید.

شناختن طرز فکر، علایق، سلیقه و باور های فرد، به شما کمک می کند، ترس کمتری از ازدواج و پذیرش تعهد داشته باشید.

 صحبت کنید

باید بدانید، صحبت کردن با شریک آینده زندگی تان، هم به شما و هم به او کمک زیادی می کند. احساسات، افکار، علایق خود را با او در میان بگذارید و در مورد موضوعات مختلف با یکدیگر صحبت کنید. صحبت کردن راهکاری موثر برای مدیریت ترس از ازدواج است.

 نگران نباشید

لازم نیست نگران موضوعاتی مانند از بین رفتن احساس هویت و فردیت باشید و فکر کنید با ازدواج کردن استقلال شخصی شما، از بین می رود. شریک آینده زندگی شما نیز، مانند خودتان یک فرد دارای احساس هویت و فردیت است!

مطمئن باشید که او هم تمایل به از دست دادن احساس فردیت ندارد، بنابراین هر دوی شما، می توانید در کنار یکدیگر زندگی شاد مشترکی داشته باشید.

 معیار های خود را تعیین کنید

بهترین کمکی که می توانید به خودتان کنید، صادق بودن است. لطفا با خودتان صادق باشید و معیارها و انتظاراتی که از ازدواج و طرف مقابل دارید را صادقانه برای خود تعیین کرده و با شریک زندگیتان در میان بگذارید.

 به اتفاقات مثبت فکر کنید

اتفاقات و افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید؛ به جای اینکه در مورد اتفاقات منفی آینده که شاید هچ کدام روی ندهد، فکر کنید، یک تصویر سازی ذهنی در مورد اتفاقات مثبت زندگی مشترک مانند، مسافرت مشترک، رفتن به مهمانی و ... داشته باشید.

 به روانشناس مراجعه کنید

یک جامعه ی سالم از ازدواج سالم و شاد افراد با یکدیگر ساخته می شود؛ اگر می خواهید یک رابطه سالم، شاد، پایدار داشته باشید، باید با ترس از ازدواج مقابله کنید و در صورت نیاز از یک متخصص کمک بگیرید.

 در جشن عروسی دیگران شرکت کنید

سعی کنید در شادی دیگران سهیم شوید! شرکت در مراسم عروسی دیگران، مشاهده شادی و سرور در این مهمانی، راهکار مناسبی برای غلبه بر ترس از ازدواج است. شرکت در مهمانی سالگرد ازدواج زوجین قدیمی، دیدگاه شما را نسبت به ازدواج تغییر خواهد داد.

 ازدواج ناموفق دیگران را بررسی کنید

اگر در اطرافیان شما، زوجی وجود دارد که ازدواج ناموفق داشته اند، یک ارزیابی کلی از علل عدم موفقیت آن ها در زندگی زناشویی داشته باشید. توجه داشته باشید که در مورد زندگی مشترک آن ها کنجکاوی بیش از اندازه نداشته باشید و فقط به صحبت های هر دو طرف توجه کنید. درس گرفتن از اشتباهات زوجین دیگر، می تواند به کاهش ترس از ازدواج کمک کند.

 متعهد باشید

تقویت احساس تعهد و مسئولیت پذیری به شما کمک می کند تا از ترس خود در مورد ازدواج کم کنید؛

در ابتدا در مورد امور مختلف، مسئولیت های متفاوتی را بر عهده بگیرید و با شناخت نقاط قوت و ضعفتان، ویژگی هایی همچون ایثار، از خود گذشتگی، مهربانی، تعهد پذیری و ... را در خود افزایش دهید.

 واقع بین باشید

حقیقت ماجرا این است که، هیچ زندگی مشترکی بدون مشکل نیست! هر زوجی در زندگی خود ممکن است با تعارضاتی روبه رو شوند. صرف اینکه ممکن است در زندگی مشترک با همسر خود اتفاق نظر نداشته باشید، بحث کنید و یا با چالش ها و تعارضاتی رو به رو شوید، نباید از ازدواج بترسید.

چالش و تعارض در هر زندگی مشترکی روی می دهد و این امر کاملا طبیعی است؛ مهم راهکار مقابله با تعارضات است! شما می توانید با صحبت کردن، مشورت کردن و ... مشکلات و تعارضات خود را حل کنید.

 زندگی زوج های موفق را مد نظر قرار دهید

اگر فکر می کنید زندگی زناشویی پر از تنش و مشکلات است، اشتباه می کنید. برای تغییر دیدگاه خود به زندگی زوج های موفق نگاه کنید و از آن ها در مورد کلید موفقیتشان در رابطه زناشویی و زندگی مشترک سوال کنید.

 در یک دفترچه یادداشت روزانه بنویسید

افکار و احساساتی که در مورد ترس از ازدواج دارید، در یک دفترچه بنویسید. ثبت افکار و احساسات به شما کمک می کند علت اضطراب خود را بررسی کنید و آگاهی بیشتری از احساسات خود در مورد ترس از تعهد و ازدواج داشته باشید.

 با زوج های موفق معاشرت کنید

با برقراری ارتباط و معاشرت با زوجی که رابطه مثبت و سالم دارند، معاشرت کنید. مشاهده تجربیات و رویکرد آنان به زندگی به شما کمک می کند به ترس از ازدواج غلبه کنید. زوج های موفق برای پیشرفت و خوشبختی یکدیگر تلاش می کنند؛ همین موضوع می تواند دیدگاه شما را به ازدواج تغییر دهد. 

 کتاب ترس از ازدواج

اگر تمایل به مطالعه کتاب هایی در زمینه ی ترس از ازدواج دارید، می توانید به مطالعه کتاب زیر بپردازید:

 جوان و ترس از ازدواج

این کتاب توسط ضیا جلدی، قاسمی نژاد و سعیدی حسینی در سال 1389 نوشته شده است؛ مسائل مختلفی از قبیل، مسائف فرهنگی ازدواج، مشکلات پیش روی جوانان در مورد ازدواج، تاثیرات ترس از ازدواج و .. در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.

 زندگی مشترک جرئت می خواهد

این کتاب توسط فردریک فانژه نوشته شده است. این کتاب یک راهنمای کاربردی برای زوجین در زندگی مشترک است. مطالعه ی این کتاب به افرادی که در آغاز راه شروع یک رابطه هستند و زوجینی که در زندگی مشترک با مسائل و مشکلاتی رو به رو می باشند، توصیه می شود.

نویسنده حاصل زحمات و تجربیاتش از درمان را در این کتاب جمع آوری کرده است. 

تست ترس از ازدواج

انجام تست ترس از ازدواج، به شما در فرآیند انتخاب همسر، تصمیم گیری برای ازدواج، بهبود روابط زناشویی و ... کمک می کند. تیم ای سنج، به منظور ارزیابی ترس از ازدواج، تست ترس های قبل از ازدواج (PFS) را به شما پیشنهاد می کند.

این تست دارای 30 سوال بر اساس طیف لیکرت 5 درجه ای است و به ارزیابی مواردی همچون، ترس از سرخوردگی و نا امیدی، شکست در روابط قبلی، اشتیاق برای مجرد ماندن و ... می پردازد.
در صورت تمایل می توانید این تست را در سایت ای سنج انجام دهید و به اطلاعات جالبی در این مورد دست پیدا کنید.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله یک مرور کلی در مورد ترس از ازدواج داشتیم. نشانه ها و علائم ترس از ازدواج در افراد مبتلا به گاموفوبیا مشهود است. با مراجعه به روانشناس و استفاده از راهکارهای کارآمد می توان ترس از ازدواج را کاهش داد. برای ارزیابی ترس از ازدواج در خود می توانید از تست ترس های قبل از ازدواج استفاده کنید.

 آیا شما هم مبتلا به گاموفوبیا هستید؟ برای کاهش ترس خود از چه راهکارهایی استفاده کرده اید؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول