زندگی كردن با آدم پارانوئيدي!

وقتی كه بعد از گذروندن كلی سختی و مشكلات ازدواج كردیم خیلی خوشحال بودم به خودم می گفتم كه دیگه تموم شده،دیگه الان ما به هم رسیدیم و قراره تا آخر عمرمون با هم خوشحال باشیم، نگو تازه اولش بود...

شب عروسیمون فكر می كرد من اونو دوست نداشتم و عاشق پسرخالم بودم.بهش گفتم كه اشتباه می كنه. فكر می كرد چون با پسرخالم می گم و می خندم یعنی عاشق پسرخالم بودم بهش گفتم كه چون پسرخالم همبازی بچگیم بوده مثل برادرم بوده.فكر می كردم كه تقصیر من بوده.

می گفتم شاید همسرم راست می گه شاید باید سنگین تر رفتار می كردم برای همین ارتباطم رو با پسرخالم كم كردم. اما قضیه با این موضوع ختم نشد ،رفته رفته داشت بدتر می شد، عین یه باتلاق. تا جایی كه فكر می كرد غذایی كه براش درست كردم توش سمه. یا مثلا فكر می كرد كه همكاراش تو جیبش یا وسایلش، شنود گذاشتن.

همیشه استرس داشت و مضطرب و عصبی بود. یبار كه بحثمون شد گفت دخترای بهتریم بودن كه اگه باهاشون ازدواج می كردم اینقدر بدبختی نمی كشیدم. این اواخر دیگه به هیچ كسی اعتماد نداره. مدام من وحتی مادر پدرش رو سرزنش می كنه.

حتی نمی ذاره  با فروشنده ی آقا صحبت كنم. فكر می كنه كه با برادر خودش، دارم بهش خیانت می كنم. تحمل این تهمت ها، این حرفا و رفتار ها برام اصلا آسون نیست... 

• آیا تا به حال همچین فردی را در نزدیكی خود دیده اید؟
• بنظر شما این افراد چه ویژگی هایی دارند؟
• بنظرتان این مشكل چه تاثیراتی می تواند بر زندگی فرد بگذارد؟

داستانی كه خواندید می تواند بخشی از زندگی فردی باشد كه مبتلا به اختلال پارانویا است. همانطور كه از داستان بالا پیداست این اختلال می تواند تاثیرات بسیاری مخربی بر ابعاد مختلف زندگی فرد بگذارد.

اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

اختلال شخصیت پارانوئید (paranoid personality disorder ) كه به اختصار PPD گفته می شود، اختلالی است كه در آن فرد به طور غیر منطقی و بی دلیل نسبت به دیگران مشكوك و بی اعتماد است. این افراد  معتقدند كه دیگران می خواهند به آنها آسیب بزنند یا به آنها خیانت كنند. از دیگر ویژگی های این افراد می توان به كینه دوزی و سوءظن بدون دلیل منطقی، روابط ضعیف با همسالان، اضطراب اجتماعی، ضعف تحصیلی، حساسیت بیش از حد، افکار و زبان عجیب و غریب و تخیلات خاص نیز اشاره كرد.

این افراد نیز به سرعت احساس خشم می كنند و نسبت به دیگران احساس خصومت دارند. همچنین افراد مبتلا به این اختلال، تعریف و تمجید دیگران و یا رفتار های بی ضرر دیگران را برای خود تهدید تلقی می كنند و به همین دلیل اغلب ترجیح می دهند تا تنها باشند. این اختلال از اوایل بزرگسالی بروز پیدا می كند و در مردان شایع تر است.از افرادی كه مبتلا به این اختلال بودند می توان به ژوزف استالین و نیچه اشاره كرد.

درمان این اختلال برای درمانگران چالش برانگیز خواهد بود ،به این علت كه ابتدا باید اعتماد مراجع را كسب كنند كه كار سختی است.

دلایل ابتلا به این اختلال چیست؟

دلایل قطعی ابتلا به این اختلال هنوز مشخص نشده اما به طور كلی می توان گفت كه عوامل زیستی و محیطی باعث به وجود آوردن این اختلال می شود.

طبق تحقیقات احتمال اینكه افراد در خانواده هایی كه اختلال اسکیزوفرنی و اختلالات هذیانی وجود دارد، درگیر اختلال پارانویا شوند، بیشتر است. همچنین محققان تجارب اولیه کودکی، از جمله آسیب های جسمی یا عاطفی را در ایجاد این  اختلال دخیل می دانند.

ویژگی افراد دارای اختلال پارانویا چیست؟

• اجتناب كردن از صحبت در مورد اطلاعات شخصی یا اعتماد به دیگران به این علت كه می ترسند اطلاعاتشان روزی بر علیه شان استفاده شود.
• معتقدند كه دیگران قصد فریب و خیانت به آنها را دارند.
• سوءظن بدون دلیل به همسر، دوستان و...
• انتقاد پذیر نیستند و بسیار حساسند.
• همه ی سخنان یا وقایع را تهدید آمیز برداشت می كنند.
• كینه وزی و نبخشیدن افراد
• مشكل در استراحت كردن
• مشكل در انجام كار و همراهی با جمع

به طور كل افراد دارای این اختلال باور ندارند كه رفتارهایشان و سوءظن آنها غیر منطقی و عجیب است و بنظرشان این شك و بی اعتمادی كاملا منطقی است كه زمانی كه با واكنش منفی و خصمانه ی اطرافیان رو به رو می شود بیشتر فكر می كنند كه سوءظنشان درست است.

البته لازم به ذكر است كه برخی از علائم پارانویا بسیار شبیه به اختلالاتی مثل اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت مرزی است.

چگونه این اختلال تشخیص داده می شود؟

معمولا تشخیص این اختلال به این صورت است كه ابتدا در مورد علائم و تاریخچه ی فرد سوالاتی پرسیده می شود. ممكن است در مورد دوران كودكی، كار، مدرسه و... سوالاتی پرسیده شود و یا برای سنجش واكنش مراجع، پرسیده شود كه چگونه به یك موقعیت تصور شده پاسخ خواهد داد. همچنین ارزیابی بدنی از مراجع انجام می شود تا از شرایط پزشكی افراد باخبر شوند.

اما چگونه این اختلال درمان می شود؟

اختلال پارانویا به طور كامل درمان نمی شود ولی قابل كنترل است و افراد باید در طول زندگی درمان را ادامه دهند.درمان پارانویا می تواند بسیار موفقیت آمیز باشد.

مصرف صحیح و به موقع  درمان در افرادی كه دارای اختلال پارانویا هستند باعث كاهش آسیب جسمانی به خود بیمار می شود. اما بسیاری از افراد كه به اختلال پارانویا مبتلا  هستند، معمولا از پذیرش درمان اجتناب می كنند. اما افرادی كه درمان را می پذیرند می توانند روابط سالم داشته باشند و جایگاه شغلی مناسبی نیز پیدا كنند و افرادی كه نیز از درمان اجتناب می كنند، عملكرد قابل قبولی هم در زندگی نخواهند داشت.

همچنین لازم به ذكر است كه مطلوب ترین روش درمانی برای اختلال شخصیت پارانوئید، روان درمانی است.

البته لازم به ذكر است كه اطرافیان در بهبود شرایط فرد مبتلا به پارانویا نقش موثری دارند و می توانند به فرد كمك كنند تا یاد بگیرد چگونه با این اختلال كنار بیاید و چگونه در موقیت های اجتماعی با دیگران ارتباط مفیدی داشته باشد تا احساس پارانویا در فرد كاهش یابد.

جمع بندی

در آخر لازم به ذكر است كه اختلال پارانویا باعث می شود تا فرد در یك چرخه ی معیوبی از زندگی اجتماعی و روابطش با دنیای بیرون را تجربه كند. به این علت كه این افراد به دلیل بی اعتمادی و سوءظن آنگونه كه باید نمی توانند اعتماد لازم برای برقراری و پایداری یك ارتباط را فراهم كنند و در نتیجه ی این انزوا و گوشه گیری،قادر به كسب دستاورد های روانی - اجتماعی نخواهند بود.

برای بررسی علائم اختلالات روانشناختی به شما پیشنهاد می كنیم كه تست اختلال روانی موجود در سایت مراجه كنید.