اختلال اضطراب بیماری چیست | علائم و راه های درمان
یکی از انواع اختلالاتی که در عصر حاضر، بسیار رواج دارد، اختلال اضطراب بیماری است، اختلال اضطراب بیماری باعث میشود تا تاثیرات بیماری بر فرد، افزایش یابد. نام دیگر اختلال اضطراب بیماری، خود بیمار انگاری است که فرد بعد از عدم تشخیص متخصص و یا تشخیص مبنی بر اینکه بیمار نیست، همچنان فکر میکند که دچار بیماری شده است.
در ادامه این نوشتار از ای سنج به بررسی جامع اختلال اضطراب بیماری میپردازیم، لطفا این نوشتار را با دقت مطالعه کنید و با دوستان خود به اشتراک بگذارید تا آگاهی عمومی جامعه افزایش یابد.
اختلال اضطراب بیماری چیست؟
خود بیمار انگاری، که به عنوان اختلال اضطراب بیماری نیز شناخته میشود، یک اختلال روانی است که در آن فرد به طور مداوم و بیش از حد نگران سلامتی خود است و معتقد است که به یک بیماری جدی مبتلا شده یا در حال ابتلا به آن است، حتی زمانی که هیچ دلیل پزشکی برای این باور وجود نداشته باشد. افراد مبتلا به خود بیمار انگاری، علائم و احساسات معمولی بدن را به عنوان نشانههای یک بیماری خطرناک تفسیر میکنند.
علائم خود بیمار انگاری
همانطور که اشاره کردیم، فرد دارای اختلال اضطراب بیماری، همواره نگرانیهای بسیاری درباره بیماری دارد.
برخی از رایج ترین علائم اختلال اضطراب بیماری، به صورت زیر است:
نگرانی مفرط درباره سلامتی
- فرد به طور مداوم نگران سلامتی خود است و دائماً خود را برای علائم بیماری بررسی میکند.
- ممکن است دائماً در مورد سلامتی خود با دوستان، خانواده یا پزشک خود صحبت کند.
- ممکن است به طور وسواسی اخبار پزشکی را دنبال کند یا در اینترنت به دنبال اطلاعات در مورد بیماریها باشد.
ترس از ابتلا به بیماریهای جدی
- فرد از ابتلا به بیماریهای جدی مانند سرطان، بیماریهای قلبی و مغزی میترسد، حتی اگر هیچ دلیل منطقی برای این ترس وجود نداشته باشد.
- ممکن است به طور مکرر نگران ابتلا به یک بیماری خاص باشد.
- ممکن است از قرار گرفتن در معرض چیزهایی که ممکن است او را در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دهد، مانند میکروب ها یا افراد بیمار، اجتناب کند.
سوء تعبیر علائم
- فرد علائم و احساسات معمولی بدن را به عنوان نشانه های یک بیماری خطرناک تفسیر میکند.
- به عنوان مثال، ممکن است سردرد را به عنوان تومور مغزی یا درد معده را به عنوان سرطان تفسیر کند.
- ممکن است هر گونه درد یا ناراحتی را به عنوان نشانه ای از یک بیماری جدی بداند.
انجام معاینات پزشکی مکرر
- فرد ممکن است بارها و بارها برای معاینات پزشکی به پزشک مراجعه کند، حتی زمانی که پزشک به آنها اطمینان میدهد که سالم هستند.
- ممکن است از پزشک خود بخواهد آزمایشات زیادی انجام دهد، حتی زمانی که نیازی به آنها نیست.
- ممکن است نظرات مختلف پزشکی را جمع آوری کند، به امید اینکه یکی از آنها تأیید کند که به بیماری جدی مبتلا است.
اجتناب از فعالیتها
- فرد ممکن است از فعالیتهایی که ممکن است آنها را در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دهد، مانند سفر، ورزش یا حضور در اجتماعات عمومی، اجتناب کند.
- ممکن است از ترس بیمار شدن از رفتن به محل کار یا مدرسه خودداری کند.
- از غذا خوردن در رستورانها یا دست دادن با دیگران خودداری کند.
مصرف بیش از حد دارو
- فرد ممکن است داروهای زیادی را بدون نسخه یا با نسخه پزشک مصرف کند، حتی زمانی که نیازی به آنها ندارند.
- ممکن است از داروها برای تسکین اضطراب یا ترس خود در مورد سلامتی خود استفاده کند.
- احتمال دارد که به داروها اعتیاد پیدا کند.
علل ایجاد اختلال اضطراب بیماری
علل دقیق خود بیمار انگاری ناشناخته است، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی و محیطی در آن نقش دارند.
برخی از عوامل احتمالی عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: اگر سابقه خانوادگی خود بیمار انگاری یا سایر اختلالات اضطرابی دارید، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.
- تجربیات دوران کودکی: برخی از تجربیات دوران کودکی، مانند بیماری شدید یا بستری شدن در بیمارستان، میتواند خطر ابتلا به خود بیمار انگاری را افزایش دهد.
- شخصیت: افرادی که به طور کلی نگران و مضطرب هستند، بیشتر در معرض ابتلا به خود بیمار انگاری قرار دارند.
- رویدادهای استرس زا: یک رویداد استرس زا، مانند مرگ یکی از عزیزان یا از دست دادن شغل، میتواند منجر به خود بیمار انگاری شود.
افراد در معرض خطر ابتلا به خود بیمار انگاری
- زن ها: زنان بیشتر از مردان به خود بیمار انگاری مبتلا میشوند.
- افراد جوان: این اختلال بیشتر در افراد بین 20 تا 30 سالگی رخ میدهد.
- افراد با تحصیلات بالا: افرادی که تحصیلات عالیه دارند بیشتر در معرض ابتلا به خود بیمار انگاری هستند.
- افراد با سابقه سوء استفاده یا تروما: افرادی که سابقه سوء استفاده یا تروما دارند بیشتر در معرض ابتلا به خود بیمار انگاری هستند.
- افراد مبتلا به سایر اختلالات روانی: افرادی که مبتلا به سایر اختلالات روانی مانند اضطراب یا افسردگی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به خود بیمار انگاری هستند.
انواع خود بیمار انگاری
افراد مبتلا به خود بیمار انگاری یا اختلال اضطراب بیماری به طور کلی در یکی از دو دستهبندی زیر قرار میگیرند:
1. جستجوی مستمر برای مراقبتهای بهداشتی
- این افراد به طور مداوم در حال جستجوی مراقبتهای پزشکی هستند.
- به طور مکرر به پزشک مراجعه کنند، حتی زمانی که هیچ مشکل پزشکی واقعی ندارند.
- از چندین متخصص نظر بخواهند.
- آنها ممکن است دائماً آزمایشات پزشکی انجام دهند، حتی زمانی که نیازی به آنها نیست.
- در بیمارستان ها بستری شوند، حتی زمانی که نیازی به آنها نیست.
2. اجتناب از پزشکان و مراقبتهای پزشکی
- این افراد از پزشکان و مراقبتهای پزشکی اجتناب میکنند.
- آنها ممکن است از ترس شنیدن اخبار بد از رفتن به پزشک خودداری کنند.
- از معاینات پزشکی یا آزمایشات بترسند.
- معتقد باشند که پزشکان نمی توانند به آنها کمک کنند.
- آنها ممکن است به طب جایگزین یا درمان های غیرمتعارف روی آورند.
توجه به نکات زیر مهم است:
- این فقط دو دستهبندی کلی هستند و افراد مبتلا به خود بیمار انگاری ممکن است در هر دو دسته یا هیچ کدام از آنها قرار نگیرند.
- شدت علائم در افراد مختلف مبتلا به خود بیمار انگاری می تواند بسیار متفاوت باشد.
عوارض اختلال اضطراب بیماری (هیپوکندریازیس)
خود بیمار انگاری، که به عنوان اختلال اضطراب بیماری نیز شناخته میشود، می تواند عواقب قابل توجهی بر زندگی فرد مبتلا داشته باشد.
برخی از عوارض احتمالی خود بیمار انگاری عبارتند از:
مشکلات روانی
- اضطراب و افسردگی
- حملات پانیک
- وسواس فکری-اجباری
- سوء مصرف مواد
- افکار خودکشی
مشکلات جسمی
- دردهای مزمن
- مشکلات گوارشی
- خستگی
- ضعف سیستم ایمنی
مشکلات اجتماعی
- انزوا
- مشکلات در روابط
- مشکلات شغلی
مشکلات مالی
- هزینه های بالای مراقبت های بهداشتی
- از دست دادن درآمد به دلیل غیبت از محل کار
مشکلات در عملکرد
- دشواری در تمرکز
- مشکل در تصمیم گیری
- اجتناب از فعالیت ها
روشهای پیشگیری از اختلال اضطراب بیماری
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از خود بیمار انگاری وجود ندارد، اما برخی از اقدامات می تواند به کاهش خطر ابتلا به آن کمک کند:
- مدیریت استرس: استرس یکی از عوامل خطر ابتلا به خود بیمار انگاری است. یادگیری نحوه مدیریت استرس با تکنیک هایی مانند ورزش، مدیتیشن یا یوگا میتواند مفید باشد.
- حفظ یک سبک زندگی سالم: داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی میتواند به سلامت روان و جسمی شما کمک کند و ممکن است خطر ابتلا به خود بیمار انگاری را کاهش دهد.
- محدود کردن جستجوی اطلاعات در مورد سلامتی: جستجوی بیش از حد در اینترنت یا خواندن مطالب مربوط به سلامتی میتواند اضطراب شما را در مورد سلامتی تان افزایش دهد. محدود کردن زمان صرف شده برای این فعالیت ها میتواند مفید باشد.
- کمک گرفتن در صورت نیاز: اگر نگران سلامتی خود هستید، به جای جستجوی مداوم در اینترنت یا مراجعه به پزشک بارها و بارها، با یک متخصص بهداشت روان صحبت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا نگرانیهای خود را به روشی سالم مدیریت کنید.
نحوه تشخیص اختلال اضطراب بیماری (هیپوکندریازیس)
هیچ تست واحدی برای تشخیص خود بیمار انگاری وجود ندارد. پزشک شما برای تشخیص این اختلال از ترکیبی از روشها استفاده خواهد کرد، از جمله:
- معاینه فیزیکی: پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام میدهد تا هر گونه بیماری جسمی را که ممکن است باعث علائم شما شود رد کند.
- ارزیابی روانشناختی: پزشک شما یا یک متخصص بهداشت روان سوالاتی در مورد علائم، سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و عوامل استرس زا از شما می پرسد. آنها همچنین ممکن است تست های روانشناختی را برای ارزیابی سلامت روان شما انجام دهند.
- معیارهای تشخیصی: پزشک شما بر اساس معیارهای موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) تشخیص خود را می دهد.
روش درمان خود بیمار انگاری
هدف اصلی درمان خود بیمار انگاری، کمک به شما در مدیریت اضطراب بیماری و بهبود توانایی شما در زندگی روزمره است.
دو روش درمانی اصلی برای خود بیمار انگاری وجود دارد:
روان درمانی: این نوع درمان بر روی تغییر الگوهای تفکر و رفتاری که در خود بیمار انگاری نقش دارند تمرکز دارد. رایج ترین نوع روان درمانی برای خود بیمار انگاری، رفتار درمانی شناختی (CBT) است. CBT میتواند به شما کمک کند:
- افکار منفی خود را در مورد سلامتی تان شناسایی و به چالش بکشید.
- درک کنید که چگونه اضطراب شما بر افکار و رفتار شما تأثیر می گذارد.
- مهارت های مقابله ای برای مدیریت اضطراب خود ایجاد کنید.
- از رفتارهای جستجوی اطمینان که علائم شما را بدتر میکنند، خودداری کنید.
استفاده از دارو برای درمان اختلال اضطراب بیماری
در حالی که درمان شناختی رفتاری (CBT) اغلب به عنوان خط درمانی اول برای خود بیمار انگاری در نظر گرفته میشود، داروها میتوانند بخش مفیدی از برنامه درمانی باشند، به خصوص برای افرادی که علائم شدید دارند یا به CBT به تنهایی پاسخ نمیدهند.
انواع مختلفی از داروها میتوانند برای درمان خود بیمار انگاری استفاده شوند، از جمله:
مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
این داروها با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل میکنند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که نقش مهمی در تنظیم خلق و خو دارد. SSRI ها میتوانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کنند که اغلب با خود بیمار انگاری همراه است. برخی از نمونه های SSRI ها عبارتند از:
- سیتالوپرام (Celexa)
- اسیتالوپرام (Lexapro)
- فلوکستین (Prozac)
- پاروکستین (Paxil)
- سرترالین (Zoloft)
مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)
این داروها هم سطح سروتونین و هم نوراپی نفرین را در مغز افزایش میدهند. نوراپی نفرین یک انتقال دهنده عصبی است که نقش مهمی در تنظیم پاسخ به استرس دارد. SNRIs میتوانند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک کنند و همچنین ممکن است برای کاهش وسواس های فکری که در برخی افراد مبتلا به خود بیمار انگاری شایع است، موثر باشند. برخی از نمونه های SNRI ها عبارتند از:
- دس ونلافاکسین (Effexor)
- ونلافاکسین (Venlafaxine)
تری می پرامین (Imipramine)
این دارو یک ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA) است. TCA ها گروهی از داروهای ضد افسردگی هستند که برای چندین دهه استفاده می شوند. آنها با افزایش سطح چندین انتقال دهنده عصبی در مغز، از جمله سروتونین و نوراپی نفرین عمل می کنند. TCA ها می توانند برای درمان خود بیمار انگاری موثر باشند، به خصوص برای افرادی که به SSRI ها پاسخ نمی دهند.
بنزودیازپینها
این داروها یک کلاس از داروها هستند که معمولاً برای اضطراب و بی خوابی استفاده میشوند. آنها با کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی عمل میکنند. بنزودیازپین ها میتوانند برای تسکین کوتاه مدت علائم اضطراب در افراد مبتلا به خود بیمار انگاری مفید باشند. با این حال، آنها باید با احتیاط استفاده شوند زیرا اعتیاد آور هستند و می توانند عوارض جانبی جدی مانند خواب آلودگی و اختلال در هماهنگی ایجاد کنند.
درمان خانگی خود بیمار انگاری
متخصصان مرکز پزشکی دانشگاه مریلند (UMM) معتقدند که علاوه بر درمانهای حرفهای، اقدامات خودمراقبتی متعددی نیز وجود دارد که میتواند به افراد مبتلا به اختلال خود بیمار انگاری (هیپوکندریازیس) در مدیریت علائم خود کمک کند.
در اینجا برخی از توصیههای کلیدی آنها آمده است:
- پرهیز از محرکها: کافئین، الکل و نیکوتین همگی میتوانند اضطراب را تشدید کنند و علائم خود بیمار انگاری را بدتر کنند. کاهش یا حذف این مواد از رژیم غذایی شما ممکن است به کاهش اضطراب و بهبود سلامت روان کلی شما کمک کند.
- تمرین ذهن آگاهی: ذهن آگاهی نوعی مدیتیشن است که بر تمرکز بر لحظه حال تمرکز دارد. این می تواند به شما کمک کند تا افکار منفی خود را در مورد سلامتی تان شناسایی کنید و به چالش بکشید و اضطراب خود را کنترل کنید.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم: خوردن یک رژیم غذایی مغذی و متعادل می تواند به سلامت جسمی و روانی شما کمک کند. از مصرف غذاهای فرآوری شده، شکر و کافئین که می توانند اضطراب را تشدید کنند، خودداری کنید.
- ورزش منظم: ورزش منظم راهی عالی برای کاهش استرس و بهبود خلق و خو است. سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز، بیشتر روزهای هفته، ورزش متوسط داشته باشید.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت روان ضروری است. اکثر بزرگسالان به 7 تا 8 ساعت خواب در شب نیاز دارند.
- به دنبال حمایت اجتماعی باشید: صحبت با دوستان، خانواده یا یک گروه حمایتی می تواند به شما کمک کند تا احساس تنهایی و انزوا نکنید. حمایت اجتماعی می تواند به شما کمک کند تا با استرس و اضطراب خود مقابله کنید.
• به خودتان زمان بدهید: بهبودی از خود بیمار انگاری زمان می برد. صبور باشید و با خودتان مهربان باشید. با درمان و خودمراقبتی مناسب، می توانید علائم خود را کنترل کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
گیاهان دارویی و مدیریت خود بیمار انگاری
برخی از گیاهان دارویی ممکن است به کاهش اضطراب کمک کنند. با این حال، مهم است که قبل از مصرف هر گونه گیاه دارویی با پزشک خود مشورت کنید. برخی از گیاهان میتوانند با داروهای تجویزی تداخل داشته باشند یا عوارض جانبی ایجاد کنند.
در اینجا برخی از گیاهان دارویی که به طور سنتی برای کاهش اضطراب استفاده میشوند، آورده شده است:
- اسطوخودوس:اسطوخودوس گیاهی است که اغلب به دلیل خواص آرامش بخش آن استفاده میشود. می توان از آن به صورت چای، روغن ضروری یا موضعی استفاده کرد.
- خار مریم:خار مریم گیاهی است که معمولاً برای سلامت کبد استفاده میشود. با این حال، برخی از تحقیقات نشان میدهد که همچنین می تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
- بهار نارنج:بهار نارنج شکوفه درخت نارنج است. معمولاً به صورت چای یا مکمل استفاده می شود.
- گل گاوزبان:گل گاوزبان گیاهی است که اغلب به عنوان یک داروی خواب استفاده میشود. همچنین ممکن است به کاهش اضطراب کمک کند.
- گل محمدی:گل محمدی گل رز است که اغلب به دلیل خواص آرامش بخش آن استفاده میشود. میتوان از آن به صورت چای، روغن ضروری یا موضعی استفاده کرد.
سخن نهایی
ممکن است شما هم در شرایط خاصی دچار اختلال اضطراب بیماری شوید،این اختلال میتواند مانند اضطراب معمول، زندگی عادی شما را تحت تاثیر قرار دهد، در صورت درگیری با این نوع اختلال میتوانید از روشهای درمانی که در این نوشتار بررسی کردیم، استفاده کنید. در صورت شدت این اختلال، باید به یک متخصص مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تجویز شود.
اصطلاحات مهم این مقاله
سوالات متداول
-
اختلال اضطراب بیماری چگونه درمان می شود؟
- اختلالات اضطرابی به طور موثر با درمان، از جمله روان درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو درمان میشوند.
-
درمان اختلال اضطراب بیماری چقدر طول می کشد؟
- مدت زمان درمان بسته به نوع اختلال، شدت علائم و پاسخ فرد به درمان متفاوت است.
-
آیا اختلال اضطراب یک بیماری مادام العمر است؟
- نه، اختلال اضطراب یک بیماری مادام العمر برای همه افراد نیست. با درمان، بسیاری از افراد می توانند علائم خود را به طور کامل از بین ببرند یا به طور قابل توجهی کاهش دهند.