فوبیا چیست؟

احتمالا نام فوبیا به گوشتان خورده است یا شاید شما هم جز افرادی باشید که مبتلا به یک نوع فوبیای خاص مانند فوبیا ارتفاع یا حیوانات می باشید.
فوبیا نوعی ترس است اما شدت آن زیاد بوده و به صورت غیر منطقی و بیمارگون می باشد. در این مقاله توضیحی در خصوص فوبیا و انواع آن ارائه خواهیم داد.

ترس یکی از حالاتی است که همه ی افراد در زندگی خود از طریق گوناگون با آن روبرو می شوند. هنگامی که اضطراب فرد در رویارویی با آن شرایط آنقدر شدید باشد که سبب کاهش عملکرد وی شود، چنین ترس بیمارگونی را، فوبیا می نامند.

فوبیا چیست؟

فوبیا یک واکنش و ترس بیش از اندازه و غیر منطقی می باشد؛ افرادی که مبتلا به فوبیا هستند وقتی با ترس خود رو به رو می شوند، احساس ترس و وحشت عمیقی را تجربه می کنند.
و این ترس می تواند ترس یا وحشت عمیقی از یک مکان، موقعیت یا شی باشد. فوبیا معمولا با یک چیز خاص در ارتباط است.

تاثیرات فوبیا آنقدر می تواند آزار دهنده باشد که فرد را از انجام امور روزانه اش ناتوان کند؛ ممکن است فرد متوجه فوبیا و غیر منطقی بودن آن بشود اما نتواند راهکاری برای آن پیدا کند.

فوبیا می تواند عملکرد فرد را در خانه، مدرسه، روابط بین فردی، محل کار و... مختل کند.

شیوع فوبیا چقدر است؟

بر اساس آمارهای موجود، تخمین زده می شود که حدود 19 میلیون آمریکایی دچار فوبیا هستند و فوبیای آن ها روند زندگیشان را مختل کرده است.

دلایل ابتلا به فوبیا چیست؟

علی رغم تحقیقات صورت گرفته، هنوز دلیل مشخصی برای ابتلا به فوبیا معرفی نشده است اما متخصصان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند منجر به ایجاد فوبیا شود.
افرادی که یکی از بستگان نزدیک مبتلا به اختلالات اضطرابی هستند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به فوبیا قرار می گیرند.

همچنین تجربه رویدادهای آسیب زا و ناراحت کننده مثل غرق شدن در دریا و ... می تواند باعث بروز فوبیا شود. کسانی که درگیر یک بیماری یا شرایط پزشکی هستند هم اغلب مبتلا به فوبیا می باشند.
همچنین آسیب های مغزی هم می تواند فوبیا ایجاد کند. فوبیا با دیگر اختلالاتی مانند افسردگی و مصرف مواد در ارتباط می باشد.

علائم و نشانه های فوبیا

افراد به هنگام مواجهه با عامل ترس و فوبیا خود برخی علائم جسمانی و روانی را تجربه می کنند؛ برخی نشانه های فوبیا عبارت اند از:

• تپش قلب
• تنگی نفس
• تکلم سریع یا ناتوانی در صحبت کردن
• خشکی دهان
• ناراحتی معده
• حالت تهوع
• فشار خون بالا
• لرزیدن یا لرزش
• درد یا سفتی قفسه سینه
• احساس خفگی
• سرگیجه یا سبکی سر
• عرق کردن زیاد
• احساس عذاب قریب الوقوع 

عوامل خطر برای ابتلا به فوبیا چه می باشد؟

افرادی که دارای استعداد ژنتیکی برای اضطراب هستند ممکن است در معرض خطر بالای ابتلا به فوبیا باشند. به نظر می رسد سن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و جنسیت تنها برای فوبیاهای خاص عوامل خطر هستند.

• به عنوان مثال، زنان بیشتر در معرض فوبیای حیوانات هستند.
• کودکان یا افرادی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایینی دارند بیشتر احتمال دارد که فوبیای اجتماعی داشته باشند.
• مردان اکثریت کسانی را تشکیل می دهند که فوبیای دندانپزشک و پزشک دارند.

انواع فوبیا

بررسی های انجام شده نشان می دهد که بیش از صد نوع فوبیا وجود دارد.برخی از انواع آن عبارت اند از: 

تکنوفوبیا(فناوری هراسی)

چنین افرادی هنگامی که مجبور به استفاده از وسایلی مثل کامپیوتر، تلفن همراه و… می شوند، اضطراب شدیدی آن ها را فرا می گیرد. آن ها تمایل دارند تا به دور از هرگونه وسیله ی الکترونیکی، زندگی کنند.

حیوان هراسی

هنگامی که فرد از یک حیوان خاص یا مجموعه ای از حیوان ها تنفرد شدید دارد. در حالت حتی عکس آن حیوان نیز باعث تنش بسیار شدید فرد می شود.

تاناتوفوبیا(ترس از مرگ)

گاموفوبیا(ترس از تعهد)

در حالت فرد از قرار گرفتن در یک رابطه و متعهد شدن به اینکه تا مدت طولانی به آن پایبند باشد، شدیداً مضطرب می شود.

کلاستروفوبیا(تنگنا هراسی)

ترس از گیر افتادن در مکان های بسته مثل اتاق های کوچک، آسانسور و… تنگنا هراسی نام دارد. در این حالت فرد به سبب وحشت از گیر افتادن، اضطراب بسیاری را تجربه می کند.

درمان فوبیا

درمان فوبیا می تواند شامل تکنیک های روان درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد:

روان درمانی و درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) رایج ترین روش درمانی مورد استفاده برای فوبیا است. این درمان شامل قرار گرفتن در معرض منبع ترس در یک محیط کنترل شده است. این درمان می تواند اضطراب را کاهش دهد.
این درمان بر شناسایی و تغییر افکار منفی، باورهای ناکارآمد و واکنش های منفی به موقعیت فوبیا تمرکز دارد. تکنیک های جدید CBT از فناوری واقعیت مجازی استفاده می کنند تا افراد را به طور ایمن در معرض منابع فوبیای خود قرار دهند.

دارو درمانی

داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب می توانند به آرام کردن واکنش های احساسی و فیزیکی نسبت به ترس کمک کنند. اغلب، ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی حرفه ای مفید ترین راهکار درمانی برای درمان فوبیا است.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد فوبیا و برخی انواع آن و نشانه های آن صحبت کردیم؛ فوبیا یک ترس غیر منطقی و بیمارگون می باشد که می تواند عملکرد فرد را در زندگی تحت تاثیر قرار دهد و باعث ناتوانی در زندگی شود.

آیا مطالعه مقاله فوق مفید واقع شد؟ شما هم مبتلا به فوبیا می باشید؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید. 

سوالات متداول