آیا استرس می تواند ایجاد کننده ی سرطان باشد؟

خوب می دانیم استرس در به وجود آمدن برخی از بیماری های جسمانی و روانی نقش عمده ای دارد. جسم و روان با یکدیگر در ارتباط می باشند؛ به بیان بهتر، جسم و روان ما از یکدیگر تاثیر می گیرند و بر یکدیگر تاثیر می گذارند.

در هر صورت استرس یکی از عوامل روانشناختی تاثیر گذار و قدرتمند می باشد، حال به نظر شما، آیا استرس می تواند منجر به انواع سرطان شود؟ آیا تجربه استرس در دراز مدت، روند بیماری سرطان را تشدید می کند؟

در این مقاله قرار است به این سوالات پاسخ دهیم. این مقاله اختصاص به تاثیر استرس بر سرطان دارد. آنچه در ادامه خواهید خواند بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

 استرس چیست؟

استرس یک حالت روانشناختی ناخوشایند است؛ زمانی که فرد تحت فشار روانی، عاطفی و جسمانی و ... قرار می گیرد، دچار استرس می شود.

هر فردی ممکن است در موقعیت های مختلف، استرس را به صورت مقطعی یا دوره ای تجربه کند و این نوع استرس، طبیعی می باشد؛ اما گاها ممکن است فرد استرس بیش از اندازه ای را در مدت زمان طولانی تجربه کند، که در این صورت این نوع استرس، هم به جسم و هم به روان فرد، لطمه وارد می کند.

چرا استرس می گیریم؟

در پاسخ باید بگوییم، دلایل زیادی بر تجربه استرس نقش دارند؛ برخی اوقات فرد ممکن است در اثر مسئولیت های روزانه و وظایفی که بر عهده دارد، دچار استرس شود و در دیگر اوقات، استرس در نتیجه یک رویداد غیر قابل پیش بینی مانند بیمار شدن عزیزان، فوت عزیزان و جدایی ... رخ می دهد.

در افراد مبتلا به سرطان، زمانی که فرد احساس کند، نمی تواند بیماری و علائم بیمارش اش را کنترل کند یا دیگر نمی تواند مانند قبل، زندگی عادی و عملکرد های روزانه اش را ادامه دهد، دچار استرس می شود.

 استرس، تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان دارد.

آیا استرس منجر به سرطان می شود؟

برای پاسخ دادن به این سوال، باید به تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است، اشاره کنیم. طبق مطالعات انجام شده، استرس در به وجود آمدن برخی مشکلات جسمانی و روانی نقش دارد. اما طبق شواهد، ابتلا به سرطان به علت تجربه استرس به صورت مستقیم، کمی ضعیف است.

افراد ممکن است به دلیل تجربه ی استرس به صورت غیر مستقیم، به سرطان مبتلا شوند؛ اما استرس غیر مستقیم یعنی چه؟

یعنی فرد به خاطر استرسی که دارد، یک سری رفتار آسیب رسان انجام می دهد و این رفتارها خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند. برخی از این رفتارها عبارت اند از:

•  سیگار کشیدن؛ زمانی که فرد استرس دارد، به سیگار کشیدن روی می آورد و سیگار کشیدن با خطر ابتلا به سرطان، در ارتباط است.
•  سو مصرف الکل؛ به هنگام تجربه استرس، فرد ممکن است بیش از اندازه الکل بنوشد و سو مصرف الکل بر سلامتی تاثیر دارد.

عوامل دیگری که به صورت غیر مستقیم در ابتلا به سرطان نقش دارند:

•  نقش ژنتیک؛ اگر فرد خویشاوند مبتلا به سرطان داشته باشد، ممکن است به دلیل ژنتیک مشترک مبتلا به سرطان شود و سرطان او به دلیل استرس و ترس از ابتلا به سرطان به وجود نمی آید.
•  تضعیف سیستم ایمنی؛ استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود و سیستم ایمنی ضعیف خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
• و ...

مهم ترین عوامل استرس زا که منجر به سرطان می شوند؟

تجربه استرس زمانی نگران کننده می شود که فرد توانایی مقابله با استرس و حل چالش هایش را نداشته باشد و در نتیجه واکنش ناسازگارانه از خودش نشان دهد. در این صورت استرس می تواند تاثیر منفی بر سلامت جسم و روان بگذارد.

ضعف سیستم ایمنی یا بروز انواع سرطان ممکن است در نتیجه تجربه استرس در طولانی مدت به وجود بیاید. رویداد های آسیب زایی مانند از دست دادن عزیزان، مهاجرت، جدایی و طلاق، ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی، اسکزوفرنی، عدم توانایی در کنترل خشم و ... می تواند استرس زا باشد و در نهایت خطر ابتلا به سرطان قریب الوقوع را افزایش دهد.

نقش استرس در ابتلا به سرطان سینه و سرطان خون

به جهت بررسی نقش استرس در ابتلای به سرطان سینه باید بر مطالعه که بر روی 858 زن در کشور لهستان انجام شد، استناد کنیم. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخت که آیا استرس در طولانی مدت به دلایل مختلف مانند مرگ عزیزان، طلاق، بازنشستگی و ... با سرطان سینه ارتباط دارد یا خیر.

در این مطالعه عوامل استرس زا بالقوه زندگی شرکت کنندگان و عواملی مانند سابقه خانوادگی و سبک زندگی آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتیجه این پژوهش، زنان جوانی که حوادث تلخی را در زندگی تحمل کرده بودند بیش از سایر زنانی که استرس کمتری را تجربه کرده بودند، احتمال ابتلا به سرطان سینه را داشتند.

مطالعه دیگری در کشور انگلیس، به بررسی تاثیر استرس بر بروز سرطان سینه در 106000 زن پرداخت؛ در این مطالعه، محققان هیچ شواهد ثابتی پیدا نکردند که نشان دهد فراوانی استرس و رویدادهای نامطلوب زندگی بر خطر ابتلا به سرطان سینه تأثیر می‌گذارد.

طبیعی به نظر می رسد که احساسات منفی را با بروز سرطان سینه مرتبط بدانیم اما هنوز هیچ مدرک قطعی دال بر این موضوع وجود ندارد که نشان دهد استرس می تواند افراد را در مقابل سرطان سینه آسیب پذیر تر کند.

آیا استرس می تواند بر پخش شدن یا متاستاز سرطان پستان تاثیرگذار باشد ؟

با استناد بر دیدگاه بیولوژیکی می توان گفت که استرس یک عامل محرک برای رشد و متاستاز سرطان، از جمله سرطان سینه است؛ به طور کلی، استرس و شرایط استرس زا باعث ترشح هورمون نوراپی نفرین شده و این هورمون بر تسریع متاستاز اثر می گذارد.

نقش استرس در عود سرطان سینه یا پیشرفت آن چیست؟

اگرچه شواهد محکمی دال بر تایید نفش استرس در سرطان سینه وجود ندارد اما انکار تاثیر استرس بر سرطان سینه درست نیست؛ مطالعات نشان می دهند که استرس می تواند باعث پیشرفت یا عود سرطان سینه شود.

آیا میان استرس شغلی و سرطان رابطه ای وجود دارد؟

برای پاسخ دادن به این سوال به مطالعه ای که در کشور کانادا و دانشگاه مونترال انجام شده است، اشاره می کنیم. در پی پژوهشی ارتباط بین استرس شغلی و روانی در محل کار و سرطان مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگام این پژوهش 3103 مرد بودند که در خلال سال های 1979 تا 1959 تشخیص سرطان دریافت کرده بودند.
در این پژوهش، شغل افراد، استرس هایی که در طول زندگی کاری داشته اند و عوامل مرتبط با شغل آن ها مورد بررسی قرار گرفت.

بر اساس نتیجه این مطالعه، قرار گرفتن در معرض استرس در محل کار با افزایش احتمال ابتلا به سرطان در ارتباط است. کار کردن در حداقل یک شغل استرس زا احتمال ابتلا به سرطان هایی نظیر، ریه، مثانه، کولون، معده و لنفوم و رکتوم را افزایش می دهد. پس استرس شغلی بر وضعیت سلامت جسم و روان تاثیر دارد.

استرس چگونه بر افراد مبتلا به سرطان تاثیر می گذارد؟

برای پاسخ به این سوال، به چند مطالعه ی انجام شده در زمینه ی استرس و سرطان اشاره می کنیم:

•  افراد مبتلا به سرطان، به دلیل اثرات جسمانی، روانی، اجتماعی، عاطفی و ... سرطان، متحمل استرس می شوند. فرد مبتلا به سرطان اگر برای مقابله با این استرس، به رفتار های پر خطری مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و ... روی بیاورد، حتی پس از بهبودی از سرطان، کیفیت زندگی کمتری را تجربه خواهد کرد.
•  در مقابل، افراد مبتلا به سرطان که توانایی مقابله موثر با استرس را دارند و از راهکارهای حل مسئله، تکنیک های آرام سازی عضلات، یوگا و مدیتیشن، برای مواجهه با استرس خود استفاده می کنند، سطح کمتری از استرس، اضطراب، نشانه های افسردگی را نشان می دهند و البته روند درمانی بهتری را طی می کنند.
•  طبق مطالعات انجام شده، استرس می تواند به رشد بیشتر تومور های سرطانی تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، در تحقیقی که بر روی موش های حامل تومور انسانی انجام شد، مشخص شد، زمانی که موش ها تحت استرس شدید قرار می گیرند، احتمال رشد تومور های سرطانی افزایش پیدا می کند.

•  در یک مطالعه انسانی دیگر، از زنان مبتلا به سرطان سینه که تحت درمان سرطان اعم از شیمی درمانی، پرتو درمانی و ... قرار گرفته بودند و داروی های مسدود کننده ی بتا، که دارو هایی هستند که با هورمون استرس در تداخل هستند، دریافت کرده بودند، سوالاتی پرسیده شد.

  طبق نتایج زنانی که از داروهای مسدود کننده بتا استفاده کرده بودند به نسبت زنانی که استفاده نکرده بودند، شانس بیشتری برای بقا داشتند.

•  گرچه هنوز شواهدی مبنی بر اثبات اینکه استرس به صورت مستقیم منجر به سرطان می شود، وجود ندارد اما، می توانیم بگوییم وقتی بیماران تحت استرس شدید قرار بگیرند، احساس درماندگی و پریشانی زیادی را تجربه خواهند کرد و این موضوع با مرگ افراد در ارتباط است.

افراد مبتلا به سرطان چگونه باید با استرس خود مقابله کنند؟

یکی از مهم ترین راهکارهایی که به افراد مبتلا به سرطان در مواجهه با استرس کمک می کند، حمایت عاطفی و اجتماعی می باشد. اگر از فرد مبتلا به سرطان حمایت شود، فرد خیلی بهتر می تواند با استرس، اضطراب، نشانه های افسردگی و ... کنار بیاید.

برخی از رویکرد های درمانی که به کنترل استرس در افراد مبتلا به سرطان کمک می کند، عبارت اند از:

•  آموزش تکنیک های ریلکسیشن، مدیتیشن یا مدیریت استرس
•  مشاوره یا گفتار درمانی
•  جلسات آموزشی سرطان
•  ایجاد حمایت اجتماعی در یک محیط گروهی
•  ارائه داروهایی برای افسردگی یا اضطراب
•  ارائه برنامه ورزشی روزانه
• و ...

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد تاثیر استرس بر سرطان صحبت کردیم. طبق بررسی و مطالعات مختلف، استرس به صورت مستقیم بر به وجود آمدن سرطان نقش ندارد اما به صورت غیر مستقیم منجر به ایجاد سرطان می شود و در روند درمان بیماران مبتلا به سرطان تاثیر می گذارد.

 آیا مطلب فوق برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول