آزمون عشق مثلثی استرنبرگ چیه و چه چیزی در مورد رابطه‌ات می‌گه؟

نظریه مثلثی عشق رابرت استرنبرگ، یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین مدل‌ها برای درک پیچیدگی‌های روابط عاشقانه است. این نظریه که توسط رابرت استرنبرگ، روانشناس آمریکایی، در سال ۱۹۸۶ مطرح شد، عشق را به مثابه یک مثلث متشکل از سه مؤلفه اصلی می‌بیند: صمیمیت، شور (شهوت) و تعهد.

این مؤلفه‌ها با ترکیب‌های مختلف خود، هشت نوع متفاوت از عشق را به وجود می‌آورند که هر کدام ویژگی‌ها و دینامیک‌های خاص خود را دارند. در ادامه این مقاله از ای سنج به طور مفصل این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همراه ما باشید.

چرا باید عشق را بفهمیم؟

عشق یکی از قدرتمندترین و پیچیده‌ترین احساسات انسانی است که می‌تواند عمیق‌ترین شادی‌ها و بزرگترین رنج‌ها را به همراه داشته باشد. از دیرباز، شاعران، فیلسوفان و روانشناسان در تلاش برای رمزگشایی از ماهیت عشق بوده‌اند.

با این حال، علی‌رغم اهمیت فراوان آن در زندگی بشر، درک علمی و سیستماتیک از عشق تا پیش از قرن بیستم چندان مورد توجه نبود. روانشناسی مدرن با ارائه نظریه‌های مختلف، تلاش کرده تا ابعاد گوناگون عشق را روشن سازد و به ما کمک کند تا روابطمان را بهتر بشناسیم و مدیریت کنیم.

در میان این نظریه‌ها، نظریه مثلثی عشق استرنبرگ به دلیل سادگی، جامعیت و کاربردی بودن، به سرعت مورد توجه قرار گرفت. این نظریه به ما چارچوبی می‌دهد تا بتوانیم نه تنها احساسات خودمان، بلکه احساسات شریک عاطفی‌مان را نیز تحلیل کنیم و مسیر پیش روی رابطه را بهتر ببینیم.

نظریه مثلثی عشق استرنبرگ: سه ستون اصلی عشق

استرنبرگ معتقد بود که عشق را می‌توان به سه عنصر اصلی تجزیه کرد، درست مانند سه ضلع یک مثلث. هر یک از این اضلاع به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، انواع مختلفی از عشق را شکل می‌دهند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به این سه مؤلفه بیندازیم:

۱. صمیمیت (Intimacy)

صمیمیت به بعد عاطفی و هیجانی عشق اشاره دارد. این مؤلفه شامل احساساتی نظیر نزدیکی، ارتباط، پیوند، درک متقابل، حمایت عاطفی، ارج‌گذاری و اعتماد است. صمیمیت به معنای به اشتراک گذاشتن عمیق‌ترین افکار، احساسات و تجربیات با دیگری است، بدون ترس از قضاوت. این بعد، حس گرمی و راحتی را در رابطه ایجاد می‌کند.

ویژگی‌ها:

• نزدیکی و اتصال: احساس اینکه به یکدیگر متصل هستید و در کنار هم احساس راحتی و امنیت دارید.
• درک متقابل: قابلیت درک کردن نیازها، خواسته‌ها و احساسات یکدیگر.
• حمایت عاطفی: توانایی تکیه کردن به یکدیگر در زمان‌های دشوار و ارائه پشتیبانی بی‌قید و شرط.
• به اشتراک‌گذاری: آمادگی برای به اشتراک گذاشتن اسرار، ترس‌ها و امیدها.
• احترام و قدردانی: ارزش قائل شدن برای وجود و شخصیت یکدیگر.

۲. شور (Passion)

شور یا شهوت موتور محرکه عشق است. این مؤلفه شامل نیروهای انگیزشی و برانگیختگی‌هایی است که منجر به جذابیت فیزیکی، عاشقانه، میل جنسی و هیجان در رابطه می‌شود. شور همان جرقه اولیه است که دو نفر را به سمت یکدیگر می‌کشاند و اغلب با شروع یک رابطه جدید بسیار شدید است.

ویژگی‌ها:

• جذابیت فیزیکی: کشش جسمانی و میل جنسی به شریک.
• عاشقانه و هیجان: احساسات شدید و شورانگیز، آرزو برای بودن با معشوق.
• نیاز به کمال: تلاش برای یکی شدن و برآورده کردن نیازهای متقابل.
• عدم پایداری: شور معمولاً در ابتدای رابطه بسیار قوی است و به مرور زمان ممکن است شدت آن کاهش یابد. با این حال، این به معنای از بین رفتن آن نیست، بلکه می‌تواند به اشکال دیگری تبدیل شود یا با تلاش طرفین دوباره شعله‌ور شود.

۳. تعهد (Commitment)

تعهد به بعد شناختی و تصمیم‌گیری در عشق اشاره دارد. این مؤلفه شامل دو بخش است:

• کوتاه مدت: تصمیم برای دوست داشتن یک فرد خاص.
• بلند مدت: تصمیم برای حفظ آن عشق و ادامه رابطه در طولانی مدت، حتی در مواجهه با چالش‌ها.

تعهد شامل وفاداری، پایداری، و تلاش برای حفظ رابطه است. این جنبه از عشق است که به رابطه ثبات می‌بخشد.

ویژگی‌ها:

• تصمیم‌گیری: انتخاب آگاهانه برای ماندن با شریک زندگی و سرمایه‌گذاری در رابطه.
• وفاداری: پایبندی به رابطه و تلاش برای حفظ آن.
• برنامه‌ریزی برای آینده: دیدگاه بلندمدت نسبت به رابطه و ساختن آینده مشترک.
• مقاومت در برابر مشکلات: ایستادگی در برابر سختی‌ها و تلاش برای حل چالش‌ها.

ترکیب مؤلفه‌ها: هشت نوع عشق استرنبرگ

استرنبرگ با ترکیب این سه مؤلفه، هشت نوع مختلف از عشق را تعریف می‌کند. درک این انواع می‌تواند به ما کمک کند تا روابط خود و دیگران را بهتر تحلیل کنیم:

۱. فقدان عشق (Nonlove)

در این نوع، هیچ یک از سه مؤلفه صمیمیت، شور و تعهد وجود ندارد یا بسیار کمرنگ هستند. این نوع رابطه را معمولاً با افراد عادی که در زندگی روزمره با آن‌ها برخورد داریم، تجربه می‌کنیم (مانند یک آشنای دور).

۲. دوست داشتن (Liking / Friendship)

تنها مؤلفه صمیمیت در این نوع عشق وجود دارد. در این رابطه، احساس نزدیکی، درک متقابل، و حمایت عاطفی قوی است، اما خبری از شور و هیجان عاشقانه یا تصمیم برای تعهد بلندمدت نیست. این نوع عشق در روابط دوستانه واقعی و عمیق دیده می‌شود.

۳. عشق دلباختگی (Infatuated Love)

این نوع عشق فقط شامل مؤلفه شور است. در این حالت، جذابیت فیزیکی و هیجان شدید وجود دارد، اما صمیمیت عمیق و تعهد بلندمدت شکل نگرفته است. این همان چیزی است که اغلب از آن به عنوان "عشق در نگاه اول" یا "عشق آتشین" یاد می‌شود و معمولاً ناپایدار است و ممکن است به سرعت از بین برود.

۴. عشق پوچ (Empty Love)

در این نوع عشق، تنها مؤلفه تعهد وجود دارد. صمیمیت و شور از بین رفته‌اند یا هرگز وجود نداشته‌اند. این نوع عشق اغلب در ازدواج‌هایی دیده می‌شود که زوجین به دلایل مختلف (مانند فرزندان، مسائل مالی یا فشارهای اجتماعی) در کنار هم می‌مانند، اما دیگر احساسات عمیق عاطفی یا شور و هیجان بینشان نیست.

این روابط ممکن است از یک نوع عشق دیگر تحلیل رفته باشند، یا مانند برخی از ازدواج‌های سنتی (ازدواج‌های از پیش تعیین شده) آغاز شوند که بعدها ممکن است به انواع دیگر عشق تبدیل شوند.

۵. عشق رمانتیک (Romantic Love)

این نوع عشق ترکیبی از صمیمیت و شور است، اما فاقد تعهد بلندمدت. زوجین در این نوع رابطه احساس نزدیکی، درک متقابل و جذابیت فیزیکی قوی دارند. این عشق پر از هیجان، عاطفه و کشش است، اما ممکن است به دلیل عدم وجود تعهد، پایدار نباشد و در طول زمان به پایان برسد. بسیاری از روابط عاشقانه ابتدایی در این دسته قرار می‌گیرند.

۶. عشق رفاقتی (Companionate Love)

این نوع عشق شامل صمیمیت و تعهد است، اما فاقد شور و هیجان شدید. این عشق اغلب در روابط طولانی‌مدت، ازدواج‌های پایدار، یا روابط خانوادگی عمیق دیده می‌شود.

در این نوع رابطه، زوجین پیوند عمیقی از دوستی، درک متقابل و حمایت دارند و به یکدیگر متعهد هستند، اما ممکن است شور و هیجان اولیه کمرنگ شده باشد. این عشق می‌تواند بسیار قوی و پایدار باشد، اما فقدان شور ممکن است باعث شود برخی احساس کنند چیزی در رابطه کم است.

۷. عشق ابلهانه/کورکورانه (Fatuous Love)

این نوع عشق ترکیبی از شور و تعهد است، اما فاقد صمیمیت. در این روابط، افراد به سرعت و بدون شناخت عمیق از یکدیگر متعهد می‌شوند، معمولاً بر پایه شور و هیجان اولیه.

این نوع عشق می‌تواند منجر به ازدواج‌های ناگهانی شود که به دلیل عدم وجود صمیمیت و درک عمیق، در بلندمدت با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. این روابط ممکن است از بیرون پرشور و جذاب به نظر برسند، اما از درون تهی از ارتباط عمیق و واقعی هستند.

۸. عشق کامل (Consummate Love)

عشق کامل نوع ایده‌آل و متعادل عشق است که شامل هر سه مؤلفه صمیمیت، شور و تعهد به صورت متوازن و قوی است. استرنبرگ معتقد بود که این نوع عشق، هدف بسیاری از روابط است، اما دستیابی به آن و حفظ آن بسیار دشوار است.

در عشق کامل، زوجین هم از نظر عاطفی به یکدیگر نزدیک هستند، هم شور و هیجان را تجربه می‌کنند و هم به آینده مشترک خود متعهد هستند. این نوع عشق بیشترین رضایتمندی و پایداری را به همراه دارد.

قابلیت اطمینان و اعتبار تست

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که تست عشق استرنبرگ دارای قابلیت اطمینان بالایی است. این به آن معنی است که اگر شما این تست را در زمان‌های مختلف انجام دهید (با فرض ثابت ماندن رابطه)، نتایج مشابهی خواهید گرفت.

تست عشق مثلثی استرنبرگ: چگونه رابطه‌تان را تحلیل کنید؟

تست عشق مثلثی استرنبرگ (STLS) ابزاری است که برای سنجش میزان هر یک از سه مؤلفه صمیمیت، شور و تعهد در یک رابطه طراحی شده است. این تست معمولاً شامل ۴۵ گویه (سوال) است که ۱۵ سوال به صمیمیت، ۱۵ سوال به شور و ۱۵ سوال به تعهد اختصاص دارد. افراد باید با استفاده از یک مقیاس درجه‌بندی (معمولاً از ۱ تا ۹، از "اصلاً" تا "کاملاً") به این سوالات در مورد شریک عاطفی خود پاسخ دهند.

مثال‌هایی از سؤالات (برای درک بهتر، نه تست واقعی):

• صمیمیت: "به شدت در فکر راحتی [نام شریک] هستم." یا "می‌توانم در مواقع دشوار روی [نام شریک] حساب کنم."
• شور: "احساس می‌کنم به شدت جذب [نام شریک] هستم." یا "رابطه ما پر از هیجان است."
• تعهد: "مصمم هستم که رابطه خود را با [نام شریک] حفظ کنم." یا "آینده‌ای بلندمدت را با [نام شریک] تصور می‌کنم."

با جمع‌بندی امتیازات در هر بخش، می‌توان میزان هر یک از مؤلفه‌ها را در رابطه مشخص کرد و در نهایت، با توجه به ترکیب این امتیازات، نوع عشق غالب در رابطه را بر اساس نظریه استرنبرگ تشخیص داد.

نتایج تست عشق استرنبرگ چه چیزی در مورد رابطه‌تان می‌گوید؟

نتایج تست عشق استرنبرگ می‌تواند بینش‌های ارزشمندی در مورد رابطه شما ارائه دهد:

• شناسایی نقاط قوت و ضعف: با دیدن امتیازات هر مؤلفه، می‌توانید بفهمید که کدام جنبه‌های رابطه‌تان قوی‌تر و کدام یک نیاز به توجه بیشتری دارند. برای مثال، ممکن است شور زیادی داشته باشید اما صمیمیت کمی، که نشان‌دهنده نیاز به عمیق‌تر کردن ارتباط عاطفی است.
• درک انتظارات: این تست به شما کمک می‌کند تا انتظارات خودتان و شریکتان را از رابطه بهتر درک کنید. آیا هر دو شما به دنبال یک عشق کامل هستید، یا یکی از شما بیشتر به شور و دیگری به تعهد اهمیت می‌دهد؟
• بهبود ارتباط: نتایج این تست می‌تواند بستری برای گفتگوی صریح و سازنده با شریک زندگی‌تان فراهم کند. می‌توانید در مورد اینکه هر کدام چه احساسی در مورد صمیمیت، شور و تعهد در رابطه‌تان دارید صحبت کنید و راهکارهایی برای تقویت نقاط ضعف پیدا کنید.
• پیش‌بینی پایداری رابطه: روابطی که تعادل بیشتری در هر سه مؤلفه دارند، معمولاً پایدارتر و رضایت‌بخش‌تر هستند. اگر یکی از مؤلفه‌ها به شدت پایین باشد، ممکن است نشان‌دهنده چالش‌هایی در آینده باشد.
• مدیریت مراحل مختلف رابطه: عشق یک پدیده ایستا نیست و در طول زمان تغییر می‌کند. شور ممکن است در ابتدا زیاد باشد و سپس کاهش یابد، در حالی که صمیمیت و تعهد ممکن است به تدریج رشد کنند. این تست می‌تواند به شما کمک کند تا درک کنید رابطه‌تان در چه مرحله‌ای قرار دارد و چه تغییراتی طبیعی هستند.

کاربردهای نظریه مثلثی عشق استرنبرگ

نظریه استرنبرگ فراتر از یک ابزار صرفاً تحلیلی است و کاربردهای عملی فراوانی در زمینه‌های مختلف دارد:

• مشاوره ازدواج و خانواده: درمانگران از این نظریه برای راهنمایی زوجین استفاده می‌کنند تا به آن‌ها کمک کنند نقاط قوت و ضعف روابط خود را شناسایی کرده و برای ایجاد یک عشق سالم‌تر و رضایت‌بخش‌تر تلاش کنند. این نظریه می‌تواند به حل تعارضات و بهبود ارتباطات زوجین کمک کند.
• آموزش روابط: در برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های مربوط به روابط، از این مدل برای آموزش افراد در مورد مؤلفه‌های عشق و انواع مختلف آن استفاده می‌شود.
• خودشناسی و رشد شخصی: افراد می‌توانند با استفاده از این نظریه، درک عمیق‌تری از نیازها و ترجیحات خود در روابط عاشقانه پیدا کنند و انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشند.
• تحقیقات روانشناختی: این نظریه چارچوبی معتبر برای محققان فراهم می‌کند تا به مطالعه جنبه‌های مختلف عشق، پایداری روابط و رضایت زناشویی بپردازند.
• هنر و ادبیات: نویسندگان و هنرمندان می‌توانند از این مدل برای خلق شخصیت‌های پیچیده و داستان‌های عاشقانه عمیق‌تر استفاده کنند.

انتقادات و محدودیت‌ها

همانند هر نظریه دیگری، نظریه مثلثی عشق استرنبرگ هم با انتقاداتی همراه است:

• عدم توجه به زمان‌بندی: منتقدین اشاره می‌کنند که این نظریه به طور کامل به این موضوع نمی‌پردازد که چگونه شدت هر مؤلفه در طول زمان در یک رابطه تغییر می‌کند.
• پیچیدگی عشق: برخی معتقدند که عشق پدیده‌ای بسیار پیچیده‌تر از آن است که بتوان آن را به تنها سه مؤلفه خلاصه کرد و جنبه‌های دیگری همانند همدلی، احترام، حسادت و ... نیز در آن نقش دارند.
• تفاوت‌های فرهنگی: هرچند تحقیقات نشان داده که این نظریه در فرهنگ‌های مختلف کاربرد دارد، اما ممکن است برداشت‌ها و اولویت‌های هر مؤلفه در فرهنگ‌های گوناگون متفاوت باشد. برای مثال، در برخی فرهنگ‌ها، تعهد ممکن است از ابتدا نقش پررنگ‌تری داشته باشد تا شور.
• کیفیت در مقابل کمیت: نظریه استرنبرگ بیشتر بر "مقدار" هر مؤلفه تاکید دارد (مثل مثلث بزرگتر به معنای عشق بیشتر). با این حال، کیفیت هر مؤلفه هم اهمیت دارد. برای مثال، صمیمیت عمیق‌تر با کیفیت بهتر ممکن است مهم‌تر از صرفاً میزان بالای آن باشد.

با این حال، با وجود این محدودیت‌ها، نظریه مثلثی عشق استرنبرگ همچنان به عنوان یک چارچوب قدرتمند و بسیار مفید برای درک ماهیت روابط عاشقانه شناخته می‌شود.

چگونه عشق کامل را پرورش دهیم؟

دستیابی به عشق کامل و حفظ آن، نیازمند تلاش و توجه مداوم است. در اینجا چند نکته برای پرورش هر سه مؤلفه در رابطه‌تان آورده شده است:

برای تقویت صمیمیت:

• وقت با کیفیت با یکدیگر بگذرانید.
• در مورد احساسات، ترس‌ها و آرزوهایتان با یکدیگر صادقانه صحبت کنید.
• به یکدیگر گوش دهید و همدلی نشان دهید.
• در لحظات شادی و غم کنار یکدیگر باشید.
• قدردان وجود یکدیگر باشید و آن را ابراز کنید.

برای تقویت شور:

• فعالیت‌های جدید و هیجان‌انگیز را با هم تجربه کنید.
• لحظات عاشقانه را در رابطه زنده نگه دارید.
• به جذابیت‌های فیزیکی یکدیگر توجه کنید و آن را ابراز کنید.
• از روابط جنسی سالم و رضایت‌بخش غافل نشوید.
• سعی کنید غافلگیری‌های کوچک و دلنشین برای یکدیگر داشته باشید.

برای تقویت تعهد:

• تصمیمات مهم را با یکدیگر بگیرید و به آن‌ها پایبند باشید.
• به یکدیگر وفادار باشید و اعتماد را حفظ کنید.
• برای آینده مشترک برنامه‌ریزی کنید و اهداف مشترک تعیین کنید.
• در مواجهه با چالش‌ها، با هم متحد شوید و مشکلات را حل کنید.
• به هم قول‌هایی بدهید و آن‌ها را عملی کنید.

سخن آخر ای سنج درباره تست عشق مثلثی استرنبرگ

نظریه مثلثی عشق رابرت استرنبرگ یک مدل ساده اما عمیق برای درک ماهیت پیچیده عشق است. این نظریه با تقسیم عشق به سه مؤلفه اصلی صمیمیت، شور و تعهد، و نشان دادن ترکیب‌های مختلف آن‌ها، به ما کمک می‌کند تا انواع گوناگون روابط عاشقانه را بشناسیم.

تست عشق مثلثی استرنبرگ هم ابزاری کاربردی است که به افراد امکان می‌دهد تا رابطه‌شان را تحلیل کرده، نقاط قوت و ضعف آن را دریابند و برای بهبود آن گام بردارند.

در نهایت، هدف از درک این نظریه صرفاً برچسب زدن به روابط نیست، بلکه ایجاد بینش عمیق‌تر برای پرورش عشقی سالم‌تر، پایدارتر و رضایت‌بخش‌تر است. هر رابطه منحصر به فرد است و ممکن است در طول زمان تغییر کند. مهم این است که با آگاهی از این مؤلفه‌ها، فعالانه برای ساختن و حفظ عشقی که آرزویش را داریم، تلاش کنیم.

سوالات متداول