بیماری، اختلال و سندروم چه تفاوتی باهم دارند؟

اگر برای شما هم سوال پیش آمده که اختلال چیست؟ چه فرقی با بیماری دارد و یا چرا متخصصان سلامت روان از اصطلاح اختلال استفاده می کنند، پیشنهاد می کنیم این مقاله را بخوانید چرا که قرار است پاسخ سوالات خود را در این مقاله پیدا کنید.

علاوه بر این موارد، قرار است در این مقاله یک بررسی کلی در مورد معنای سندروم هم داشته باشیم و تفاوت و شباهت های آن را با اختلال و بیماری مشخص کنیم.

این مقاله اختصاص به بیماری، اختلال، سندروم و تفاوت های آن ها با یکدیگر دارد. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

عموم مردم اغلب اوقات کلمات سندروم و بیماری را به جای یکدیگر به کار می برند که این اشتباه است؛ زیرا سندروم و بیماری با یکدیگر تفاوت دارند.
سندروم یا بیماری می تواند اختلال جدی بر سلامت روان فرد وارد کند و به سلامت روان یا جسم آن ها آسیب برساند.

بیماری چیست؟

به طور کلی، تعریف واژه بیماری (disease) از سندروم پیچیده تر است و یکی از دلایل پیچیدگی آن تعدد تعاریف در مورد بیماری است؛ بیماری زمانی به وجود می آید که یک عضو، بخش، ساختار یا سیستم بدن عملکرد درست خودش را از دست می دهد.

عملکرد نادرست می تواند ناشی از خطاهای رشدی، عفونت، مشکل ژنتیکی، وجود برخی سموم در بدن، تغذیه نادرست یا عوامل محیطی نامطلوب باشد.

از دیگر سو، بیماری را می توان یک فرآیند پاتولوژیک در نظر گرفت که دارای مجموعه مشخص از برخی علائم و نشانه ها است که می تواند کل بدن یا قسمتی از بدن را درگیر کند.
در این حالت بیماری می تواند علت مشخصی داشته باشد یا نداشته باشد، پیش آگهی شناخته شده داشته باشد یا نداشته باشد.

دیگر تعریفی که در علم پزشکی برای بیماری به کار می رود، بیماری را دارای فرآیندی می داند که یک علت مشخص با نشانه های واضح دارد و برای آن درمانی مشخص وجود دارد.

برخی از رایج ترین بیماری ها شامل موارد زیر است:

• سرطان
• بیماری های خود ایمنی
• آبله مرغان
• آنفولانزا
• سرماخوردگی معمولی
• آرتریت روماتوئید
• بیماری های قلبی
• پارکینسون
• و ...

تفاوت بیماری و اختلال چیست؟

اغلب پزشکان ممکن است بیماری و اختلال را در کنار یکدیگر و به جای یکدیگر به کار ببرند اما تفاوت های ظریفی میان این دو اصطلاح وجود دارد. بیماری قابل اندازه گیری است.

یک اختلال ممکن است بیانگر یک بیماری خاص باشد که شواهد بالینی کافی برای اثبات آن وجود ندارد؛ به عنوان مثال ممکن است واضح باشد که شما مبتلا یه یک اختلال خود ایمنی هستید اما زمان زیادی برای تشخیص نوع اختلال لازم باشد.

بیماری ها عمدتاً به دلیل پاسخ پاتولوژیک به برخی عوامل ایجاد می شوند و این عوامل می توانند داخلی یا خارجی باشند. عوامل خارجی پاتوژن هستند، در حالی که عوامل داخلی شامل اختلال عملکرد داخلی (مرتبط با سیستم ایمنی) است.

پزشکان بیماری ها را بر اساس ناهنجاری های عملکرد سیستم بدن تشخیص یا درمان می کنند. به عنوان مثال، درجه حرارت بالا بالاتر از محدوده طبیعی به این معنی است که یک فرد بیمار است؛ بیماری های قلبی و عروقی مثال دیگری است.

با این حال، اختلال به صورت دیگری معنا می شود و به انحراف از روش معمول عملکرد بدن اشاره دارد؛ یک مثال داشتن ضربان قلب نامنظم است.

تعریف دیستروفی

دیستروفی (dystrophy) وضعیتی است که با تحلیل و انحطاط بافت بدن مشخص می شود؛ دیستروفی ممکن است در اثر بیماری یا سو تغذیه به وجود بیاید یا دلایل محیطی و ژنتیکی منجر به ایجاد آن شود.

دیستروفی انواع مختلفی دارد؛ دیستروفی عضلانی، دیستروفی عصبی، دیستروفی قرنیه، دیستروفی شبکیه، دیستروفی ناخن برخی از انواع آن است.

علائم دیستروفی

علائم دیستروفی بسته به نوع آن می تواند متفاوت باشد اما به طور کلی، مهم ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• ضعف
• تحلیل رفتن
• افتادن مکرر
• غش کردن
• مشکلات تنفسی
• مشکلات بینایی
• مشکل در راه رفتن
• مشکل در بلند شدن
• و...

اختلال چیست؟

اختلال (disorder) را با به وجود آمدن اختلال عملکردی و اختلال در روند طبیعی و ساختار بدن مشخص می کنند؛ به عبارت ساده تر، وقتی در عملکرد طبیعی و منظم بدن یا بخشی از بدن مشکلی به وجود می آید، تشخیص اختلال داده می شود.

 به عنوان نونه آرتریت روماتوئید یک اختلال خود ایمنی است. پزشکان یک بیماری را تشخیص و درمان می کنند. نمونه مثال دیگر برای اختلال، اختلالات ناشی از بیماری های قلبی عروقی است؛ آریتمی یا ضربان قلب نامنظم یک اختلال است که به خودی خود بیماری نیست بلکه در نتیجه ضربان غیر طبیعی قلب به وجود می آید.

اختلالت انواع مختلفی دارند:

• روانی
• ساختاری
• جسمانی
• ژنتیکی
• هیجانی
• رفتاری
• و...

سندروم چیست؟

در همین ابتدا باید بگوییم اگر جایی اصطلاح نشانگان را شنیدید، بدانید در مورد سندروم (syndrome) صحبت می شود و نام دیگر سندروم نشانگان است.
سندرم اصطلاحی است که به بیماری یا اختلالی اطلاق می شود که بیش از یک ویژگی یا علامت برای تشخیص گذاری دارد. به عبارت ساده تر، سندروم مجموعه ای از علائم و نشانه هایی که مشخص برای یک بیماری است.

به عنوان مثال سندروم داون یک بیماری ژنتیکی شناخته شده است، یا سندروم روده تحریک پذیر یک بیماری است که با درد های شدید در ناحیه روده مشخص می شود. سندروم ها می توانند در اثر جهش ژنتیکی یا عوامل محیطی به وجود بیایند.

تفاوت سمپتوم و سندروم

مهم ترین تفاوتی که میان سندروم و سمپتوم (symptom) وجود دارد این است که سمپتوم یک نشانه ذهنی از بیماری است که خود فرد گزارش می کند اما سندروم مجموعه علائم فابل مشاهده و ارزیابی است.

هم سمپتوم و هم سندروم  نشان دهنده ایجاد یا وجود یک بیماری یا یک اختلال است. سمپتوم بسیار مهم و حیاتی هستند زیرا پزشک بر اساس توضیحاتی که بیمار در مورد علائم و احساساتش به او ارائه می دهد دارو را تجویز می کند. از سوی دیگر، سندروم امکان مشاهده علائم توسط پزشک را فراهم می کند که ممکن است خود بیمار به طور مستقیم آن را احساس نکند.

در نهایت:

• سمپتوم و سندروم به اختلالات مربوط می شوند.
• هر دو اصطلاح برای تشخیص بیماری حیاتی هستند.
• هم علائم و هم سندروم  به دلیل شرایط بیماری رخ می دهند.

علت ایجاد سندروم چیست؟

سندروم ها گروهی از علائم مرتبط با یک بیماری هستند که به دلایل متفاوت می تواند ایجاد شوند؛ عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، عوامل جسمانی، عوامل هیجانی و ... می تواند منجر به ایجاد سندروم شوند.

آیا می توان یک سندروم را درمان کرد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم درمان سندروم به نوع آن بستگی دارد؛ برخی از انواع سندروم کاملا قابل درمان هستند و برخی دیگر در صورت تشخیص به موقع و به کار بردن راهکارهای درمانی می توان از شدت آن ها یا پیش روی آن ها کمتر کرد.

مثلا سندروم داون که در اثر نقص ژنتیکی و کروموزومی به وجود می آید قابل درمان نیست اما با رعایت برخی نکات می توان از شدت سندروم روده تحریک پذیر کم کرد یا درد های روده ای را به تعویق انداخت.

یا مثلاً سندرم استکهلم همانند اختلال استرس پس از سانحه، با جلسات روان درمانی، گفتاردرمانی و دارو درمانی قابل درمان است.

وضعیت چیست؟

گاهی اوقات، یک سندروم می تواند به دلیل تعدادی از بیماری ها ایجاد شود یا خود یک وضعیت پزشکی باشد. وضعیت (condition) یک شرایط غیر طبیعی و غیر معمول است که با عملکرد سالم و فعالیت های معمول و احساس تندرستی در تداخل است.

به عنوان مثال، سندروم خستگی مزمن یک وضعیت عصبی است که علاوه بر علامت اصلی کسالت پس از تمرین، با مجموعه‌ای دیگر از علائم تشخیص داده می‌شود.

پس وضعیت نشان دهنده حالت سلامتی شما است؛ که با احساس رفاه و بهزیستی در رابطه است و اغلب زمانی که فرد در اثر یک بیماری یا اختلال در بیمارستان بستری می شود یا در شرایط پایداری قرار ندارد یا حالت او بحرانی است، از پزشکان می شنوید.

تفاوت سندروم با بیماری چیست؟

بنابر آنچه تاکنون گفتیم، خود شما هم می توانید به این سوال پاسخ دهید. سندروم گروهی از علائم و نشانه هایی است که مشخص کننده یک بیماری است و ممکن است درمان مشخص داشته باشد یا نداشته باشد.

اما بیماری وضعیتی است که بر عملکرد بدن تاثیر می گذارد و عملکرد بدن را از حالت طبیعی خارج می کند؛ بیماری دارای علت مشخص، دوره درمان مشخص و درمان ثابت شده است.

اگر تمایل دارید تا بدانید چگونه یک روانشناس خوب پیدا کنید، به صفحه مورد نظر مراجعه نمایید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد بیماری، اختلال و سندروم صحبت کردیم و به بررسی هر کدام از این موارد پرداختیم. بیایید یک مرور کلی به این اصطلاحات داشته باشیم.

• بیماری یک پاسخ پاتوفیزولوژیک به عوامل داخلی یا خارجی است.
• اختلال ناشی از نقص عملکرد در ساختار و عملکرد منظم بدن است.
• سندروم مجموعه علائم و نشانه های مرتبط با یک بیماری است که با سلامتی در ارتباط است.
• وضعیت یک شرایط مرتبط با سلامتی است که غیر طبیعی بوده و با احساس خوب یا عملکرد درست در تداخل است.

آیا مطلب فوق برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات، دیدگاه و تجربیات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول