چگونه یک روانشناس خوب پیدا کنیم؟

اگر قرار باشد بهزیستی و رفاه را تجربه کنیم، باید به سلامت روان خود اهمیت دهیم؛ اگر احساس می کنید از نظر روانی در وضعیت خوبی قرار ندارید، بهتر است از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.

مراجعه به متخصص سلامت روان نشانه ضعف و دیوانگی نیست و تابو نمی باشد!

روان شناس فردی است که به صورت بی طرف و بدون قضاوت به صحبت های شما گوش می دهد و شما را تشویق می کند موضوعات را از زوایای مختلف ببینید.

در این مقاله قرار است در مورد ویژگی های روان شناسان خوب صحبت کنیم و به سوال شما در مورد چگونه یک روانشناس خوب پیدا کنیم؟ پاسخ دهیم. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

از طریق خدمات روان شناختی که دریافت می کنیم و با کمک از یک روانشناس می توانیم افکار خود را مجددا بررسی و افکار منفی و ناکارآمد را تغییر دهیم.

وقتی از روان شناس کمک می گیریم می دانیم که دیگر تنها نیستیم؛ یک نفر ما را درک می کند و می تواند آگاهانه به ما کمک کند و از طرفی متوجه می شویم، برخی افراد هم در شرایط مشابه ما قرار دارند.

پس مراجعه به روانشناس خوب و حاذق مزایای زیادی دارد؛ اگر نمی دانید یک روان شناس خوب چه ویژگی های دارد و چگونه باید یک روان شناس قابل اعتماد پیدا کنید، ممکن است با چالش هایی رو به رو شوید. پس پیشنهاد می کنیم در مطالعه این مقاله با ما همراه شوید.

خصوصیات یک روانشناس خوب

روان شناسان کار طاقت فرسا و استرس زایی دارند؛ چالش ها و استرس های شغل آن ها آنقدر زیاد است که اگر به خوبی مدیریت نشود، می تواند منجر به فرسودگی شغلی شود. روان شناسان با افرادی کار می کنند که در مدیریت احساسات خود مشکل دارند و یا بیماری های روانی مختلفی را تجربه می کنند.

بنابراین عملکرد روان شناس در مقابل این افراد بسیار مهم است و خصوصیات روان شناسان نقش مهمی در این خصوص دارد. برخی از مهم ترین ویژگی های یک روانشناس خوب، عبارت است از:

خودکنترلی هیجانی

خود کنترلی عاطفی یا هیجانی یکی از مهم ترین خصوصیاتی است که هر روان شناسی باید داشته باشد. تعادل هیجانی به روان شناس در این حرفه اجازه می دهد احساسات خودش را به صورت قاطعانه و مستقل از آنچه برای بیمار اتفاق میوفتد، بیان و تنظیم کند.

روان شناس هم مثل هر فرد دیگری انسانی است که احساسات دارد، ناراحت می شود، تجربیات ناخوشایند و خوشایندی را تجربه کرده است؛ اما اتاق درمان جای بیان و ابراز احساسات روان شناس نیست.

همدلی با مراجع به هنگام تجربه احساساتی مانند سوگ یا ناراحتی لازم است اما در این حالت خود کنترلی هیجانی روان شناس بسیار مهم است. خود کنترلی عاطفی باعث ایجاد اعتماد به نفس در مراجع می شود و درمانگر را به فردی با ثبات برای تکیه کردن تبدیل می کند.

همدلی

دیگر خصوصیت مهم روان شناس، توانایی بالای او در همدلی است؛ روان شناس نه تنها باید نسبت به مراجع احساس همدردی داشته باشد بلکه باید پا فراتر گذاشته و در مواقعی خودش را جای مراجع بگذارد و احساسات او را حس کند و افکار او را درک کند؛ این همان همدلی است!

فقط از طریق همدلی است که روان شناس می تواند واقعا به مراجعانش کمک کند؛ همدلی باعث درک مشکل مراجعان می شود.

اگر روان شناس همدلی را بلد نباشد، مشکل مراجع را دو چندان می کند و احتمالا از تکنیک های درمانی مناسب استفاده نمی کند.

دید باز و فکر روشن

مراجعان به روان شناسان اعتماد می کنند و به واسطه این اعتماد حقیقت های زندگی خود را به آن ها می گویند؛ حقایقی که ممکن است خلاف اعتقادات و ارزش های حرفه ای آن ها باشد.

پس در این حالت روان شناس باید پذیرای صحبت های مراجع باشد، با ذهن باز و روشن به حرف های مراجع توجه کند تا درک کند چه دلایلی باعث شده فرد به این شیوه رفتار کند.

اگر روان شناس نتواند فرد مقابل، عقاید و افکار او را بپذیرد، حتی اگر حرفی نزند به صورت غیر کلامی مراجع را طرد می کند و مراجعی که احساس کند طرد شده است، نه تنها به روان شناس مراجعه نمی کند بلکه احتمالا درمان را رها می کند.

درون نگری

درون نگری به نسبت دیگر ویژگی ها ممکن است کمتر مورد توجه قرار بگیرد ولی به اندازه دیگر ویژگی ها مهم و با اهمیت است؛ درون نگری به روان شناس کمک می کند به دنیای روان نزدیک تر شود، درک بهتری از حالت های هیجانی اش داشته باشد، انگیزه و تکانه های ناهوشیارش را درک کند.

درون نگری تاثیر ویژه ای بر رشد شخصی دارد و به عبارتی تنها ماندن با خود و مرور ویژگی های خود به کشف عملکرد ذهنی کمک می کند.

در صورت تمایل می توانید مقاله درون نگری در روان شناسی را در مجله ای سنج مطالعه کنید.

صبر و حوصله

روان درمانی یک فرآیند طولانی و چالشی است؛ در این فرآیند ممکن است هر اتفاقی رخ دهد که فراتر از تصور روان شناس است؛ بیمار ممکن است در طول جلسات درمانی عقب نشینی داشته باشد و تمایلی چندانی به ادامه درمان نداشته باشد و این مسئله می تواند بر روان شناس تاثیر بگذارد.

در این حالت ممکن است روان شناس فکر کند فرآیند درمان برای مراجع مفید نبوده یا توانایی هایش را زیر سوال ببرد.

پس از آن جایی که مقابله با برخی رفتارها ممکن است سخت باشد و هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد، صبر و شکیبایی یک ویژگی مهم برای روان شناسان محسوب می شود.

تمامیت

روان شناس باید احساس راحتی و اعتماد به نفس را به مراجع القا کند؛ او باید به گونه ای رفتار کند که مراجع احساس به او اعتماد کند و مشکلاتی که احتمالا جرات نکرده با دیگران مطرح کند را با او در میان بگذارد.

احساس اعتماد را می توان به روش های مختلف در مراجع ایجاد کرد؛ حرکات بدن درمانگر، دکور اتاق، لحن صدا می تواند در ایجاد اعتماد تاثیر بگذارد.

اگر مراجعان احساس کنند که روان شناس یک فرد حرفه ای و با اعتماد به نفس است که خودش را خوب می شناسد، افکار و اعمالش یکسان است به روان شناس تکیه می کند و مشکلاتش را به راحتی با او در میان می گذارد.

در صورت تمایل می توانید مقاله تمامیت چیست؟ چگونه در زندگی خود به تمامیت برسیم را در مجله ای سنج مطالعه کنید. 

مهارت های ارتباطی

بیان و کلمات ابزار اولیه کار روان شناسان است؛ اما مهارت های ارتباطی فقط به این موارد محدود نمی شود.

روان شناس خوب روان شناسی است که شنونده خوبی باشد و گوش دادن فعال را بلد باشد، هنر شکستن سکوت را بداند، مراقب زبان بدن بیمار باشد و بتواند زبان بدن بیمار را رمز گشایی کند و اعتماد به نفس و آرامش را از حرکات بدن و لحن صدا به مراجع منتقل کند.

برخی دیگر خصوصیات خوب روان شناس شامل موارد زیر می شود:

• انعطاف پذیری و سازگاری بالا
• مهارت و دانش تخصصی بالا
• امیدواری و خوش بینی
• خودآگاهی
• و ...

وظایف و مسئولیت روانشناسان چیست؟

روان شناسان به واسطه حوزه تخصصی که دارند، وظایف و مسئولیت های متفاوتی را بر عهده دارند.

به عنوان مثال، وظایف یک روان شناس بالینی با یک روان شناس حوزه خانواده متفاوت است؛ یا روان شناسی که در حیطه پژوهشگری فعالیت دارد، مسئولیت های متفاوتی از روان شناس شخصیت دارد!

روان شناس به شما در شناخت خود، اصلاح عادات غلط و تفکرات منفی کمک می کند؛ برخی از وظایف کلی روان شناسان عبارت اند از:

• راهنمایی؛ راهنمایی روان شناس به مراجع می تواند در حوزه های مختلف صورت بگیرد. آموزش، راهنمایی شغلی، پاسخ به سوالات مراجعان و...
• مشاوره؛ در فرآیند تعاملی مشاوره، روان شناس و مراجع با تعاملی که با یکدیگر دارند می توانند مشکلات مراجع را شناسایی  و در مورد آن ها صحبت کنند.
• روان درمانی؛ مهم ترین مداخله روان شناس، روان درمانی است. روان درمانی یک فرآیند تخصصی و حساس است که در آن مشکلات مراجع شناسایی می شود، مراجع تشخیص دریافت می کند و با توجه به تشخیص دریافتی بهترین روند درمانی انتخاب و پیگیری می شود. روان درمانی را می توان هنر و مهارت روان درمانگر تلقی کرد.

از مهم ترین وظایفی که بر عهده روان شناس می باشد:

• افزایش علم و به روز کردن دانش و آگاهی
• رازداری و عدم افشا کردن روند جلسه
• آشنایی و عمل به اصول اخلاق حرفه ای 
• کسب مهارت با گذراندن دوره های مختلف
• کسب تجربه بالینی 
• انجام مصاحبه تشخیصی و بالینی برای ارزیابی، تشخیص و درمان مشکل مراجع
• ثبت اطلاعات و تکمیل پرونده مراجع
• راهنمایی و ارائه بهترین راه حل ها
• ارزیابی منظم وضعیت مراجع
• ارائه گزارش از وضعیت بیمار به کادر درمان یا مراجع قضایی ( در صورت لزوم)
• انجام تست های روان شناسی در زمینه هوش و شخصیت برای تشخیص اختلالات در صورت لزوم و توانایی تفسیر تست
• و...

در انتخاب روانشناس به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

اولین و ضروری ترین نکته در انتخاب روان شناس که باید به آن توجه شود، شایستگی روان شناس است؛ روان شناسی که انتخاب می کنید باید دارای مدرک دانشگاهی معتبر در زمینه روان شناسی باشد و تخصص کافی را در این زمینه داشته باشد.

اطمینان حاصل کنید که روان شناس، مجوز لازم برای ارائه خدمات روان شناختی را دارد. دومین نکته مهم تخصص و مهارت روان شناس در زمینه ای که شما به کمک نیاز دارید، می باشد؛ مثلا اگر تمایل به درمان افسردگی در فرزند نوجوان خود دارید، باید به روان شناس کودک و نوجوان مراجعه کنید و تجربیات روان شناس و دستاورهای او را در این حوزه بررسی کنید.

هرچه تجربه روان شناس بیشتر باشد، بهتر است البته این بدان معنا نیست که روان شناسان جوان بدون مهارت هستند و نباید به آن ها اعتماد کرد.

نکته مهم دیگر کیفیت خدمات است؛ شما باید کیفیت خدماتی که دریافت می کنید، تاثیر درمان و روند بهبودی را در نظر بگیرید و اگر احساس کردید روند درمان خوب پیش نمی رود این موضوع را با روان شناس در میان بگذارید و در صورت لزوم به روان شناس دیگر ارجاع داده شوید.

نکته مهم دیگر هزینه خدمات است؛ شما باید به هزینه ای که بابت خدمات پرداخت می کنید توجه داشته باشید. هزینه پرداختی شما باید معقول، مقرون به صرفه و بر اساس تعرفه سازمان روان شناسی باشد.

چطور روانشناس خوب را پیدا کنیم؟

مراجعه به روانشناس یک سرمایه گذاری پر بازده و مفید برای فرد است؛ برای پیدا کردن یک روان شناس خوب باید جستجوی عاقلانه و منطقی داشته باشید و روان شناسی را پیدا کنید که با او احساس راحتی دارید و مناسب شما است. برای پیدا کردن یک روان شناس متخصص می توانید:

• از پزشکی که به شما پیشنهاد مراجعه به روان شناس را داده، سوال بپرسید یا از دوستان و آشنایی که تجربه مراجعه به روانشناس را داشته اند، پرس و جو کنید.
• لیست روان شناسان معتبر و متخصص را در سازمان نظام روان شناسی بررسی کنید.
• با انجمن های بهداشت روان در استان یا کشور خود تماس بگیرید و از آن ها بخواهید یک روان شناس خوب را به شما معرفی کنند.
• در صفحات فضای مجازی یا گوگل جستجو کنید.
• و ...

طریقه تشخیص روانشناس خوب از بد

برای تشخیص روان شناس خوب از بد، فقط کافی است به این موارد توجه کنید:

اولین نکته داشتن مجوز و پروانه اشتغال است؛ پایبندی به اصول اخلاقی روان شناختی دیگر نکته مهم است. یک روان شناس خوب، شنونده فعالی است که به حرف های شما خوب گوش می دهد و شما را نصیحت یا سرزنش نمی کند.

او رازدار خوبی است که تحت هیچ شرایطی مگر شرایط خاص جزئیات جلسه را برای دیگران بازگو نمی کند. روان شناس خوب مهربان، همدل و گشاده رو است و به شما در حل مسائل و مشکلات کمک می کند.

روان شناس خوب هرگز قضاوت و پیش داوری ندارد و سعی می کند به مراجع در اصلاح رفتارهایش کمک کند.

روان شناس خوب مهارت های ارتباطی را خوب می داند و پیش از هرچیز به درمان مراجع فکر می کند و درآمد زایی برایش در اولویت نیست. روان شناسی که کارش را بلد باشد به جزئیات توجه زیادی دارد، برای مراجع وقت و انرژی می گذارد و سعی می کند به گفته های خودش پایبند باشد.

او از نظر ظاهری مرتب و آراسته است و اخلاق حرفه ای را رعایت می کند؛ برای روان شناس ها هم پیش می آید که پاسخ سوالی را بلد نباشند، یک روان شناس خوب اگر پاسخ سوالی را نداند، خیلی ساده می گوید نمی دانم.

او در طی ساعات مشاوره با تلفن حرف نمی زند، داستان های شخصی تعریف نمی کند و کل زمان مشاوره را به مراجع اختصاص می دهد.

روان شناس با مراجع وارد رابطه خصوصی نمی شود و صداقت و وفاداری را رعایت می کند. روان شناسان زبان بدن را می شناسند و اعتماد به نفس بالایی دارند و به همه ی مراجعان در هر جایگاه و سن و سال و شرایطی احترام می گذارد.

چگونه به روانشناس اعتماد کنیم؟

روان شناس فردی است که بدون قضاوت و با همدلی بسیار به حرف های شما گوش می دهد؛ فقط کافی است بدانید روان شناس شما رازدار است و هر آنچه که شما به او می گویید نزد او محفوظ می داند.

روان شناس شما را مسخره نمی کند و یا به خاطر تجربیات یا آسیب هایی که دارید شما را سرزنش نمی کند. بنابراین، می توانید با خیال راحت حرف های خود را به روانشناس بزنید.

خدمات کلینیک رواشناسی در چه حوزه ای هستند؟

کلینیک های روان شناسی بسته به حوزه ای که در آن فعالیت می کنند، خدمات متفاوتی را ارائه می دهند.

مثلا برخی کلینک ها به ارائه خدمات کودک و نوجوان و اختلالات مرتبط با کودکان می پردازند، برخی در حوزه خانواده و زوج فعالیت می کنند، حوزه تخصصی برخی دیگر اختلالات شخصیت است و برخی کلینیک ها در تمام حوزه ها خدمات ارائه می کنند.

چرا دریافت خدمات روانشناسی مفید است؟

مهم ترین فایده دریافت خدمات روان شناسی، ارتقای سلامت روان و بهبود عملکرد در زندگی است؛ با کمک روان شناس می توانیم عادات غلط خود را اصلاح کنیم، عملکرد خود را در حوزه های شغلی، تحصیلی، زندگی شخصی بالا ببریم، مشکلات و بیماری های روان شناختی خود را تا حدود زیادی درمان کنیم یا از روند بیماری بکاهیم.
شناخت خود یا خودآگاهی، ذهن آگاهی، بهبود روابط و ... از دیگر مزایای مراجعه به روان شناس است.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد انتخاب روان شناس صحبت کردیم و به سوال چگونه یک روان شناس خوب پیدا کنیم؟ پاسخ دادیم.

روان شناس فردی است متخصص و آگاه که بدون قضاوت به صحبت های مراجع گوش می دهد و به برای حل مشکلاتش کمک می کند. مراجعه به روان شناس مزایای بسیاری برای فرد دارد و منجر به رشد فردی می شود.
اما نکته مهمی که وجود دارد، انتخاب و کمک گرفتن از یک روان شناس خوب است که در این مقاله در مورد ویژگی های روان شناس خوب صحبت کردیم.

آیا تجربه مراجعه به روان شناس را دارید؟ به نظر شما یک روان شناس خوب چه ویژگی های دارد؟

سوالات متداول