تقویت حافظه تصویری (تمرین + بازی)

حافظه بصری یک نوع حافظه بوده که به قدرت حافظه برای یادآوری اطلاعات و داده های تصویری و بصری اشاره دارد؛ همه ی افراد دارای حافظه بصری هستند و این حافظه با به کار بردن برخی تمرینات و البته بازی ها، قابل بهبود و تقویت است!

در این مقاله به توضیح این نوع حافظه و راه های تقویت آن پرداخته ایم.

حافظه تصویری چیست؟

احتمالا جملاتی مانند من حافظه تصویری خوبی دارم یا حافظه تصویری من افتضاح است، به گوش شما هم خورده است! حافظه تصویری، اشاره به قدرت حافظه برای به یاد آوردن اطلاعات بصری و تصویری است.

اگر فردی حافظه تصویری خوبی داشته باشد، تمام آنچه که دیده است را با جزئیات کامل به یاد می آورد و عکس این حالت هم ممکن است.

در واقع حافظه تصویری تاثیر مثبت به سزایی در یادگیری دارد؛ آیا نحوه کار کردن با دوربین عکاسی را دیده اید؟ وقتی دوربین فلش می زند و عکسی را ثبت می کند، همه چیز در آن عکس بدون خطا ثبت و ماندگار می شود، حافظه تصویری هم همین است؛ به محض دریافت، پردازش یک داده بصری، همه چیز در ذهن ثبت شده و زمانی که فراخوانی می شود، به یاد آورده می شود.

خیلی از افراد چهره دیگران را بهتر از اسم آن ها یا فامیلی آن ها به یاد می آورند و این مسئله اشاره به این موضوع دارد که آن ها حافظه تصویری خوبی دارند.

حافظه تصویری چگونه عمل می کند؟

عملکرد حافظه تصویری در سه مرحله مشخص می شود و این سه مرحله شامل دریافت، پردازش و یادآوری است.

• مرحله دریافت؛ در مرحله نخست تصاویر مختلف به صورت تکه های پازل توسط ذهن دریافت می شوند. رنگ، ابعاد، مفاهیم و برجستگی های تصویر در این مرحله به یادآوری بهتر آن در مراحل انتهایی کمک می کند. اگر تصاویر به صورت رنگی دریافت شود، بهتر به حافظه سپرده می شوند.
• مرحله پردازش؛ وقتی تصویر را ببینیم یا آن را در ذهن خودمان تصور و تجسم کنیم، مرحله پردازش شروع می شود و اینجا تکه های پازل در کنار یکدیگر چیده می شود و سپس از یکدیگر جدا شده و زمانی که آن ها را به یاد می آوریم به یکدیگر وصل می شوند.
  نشانه گذاری هایی که برای تصاویر انجام می دهمی باعث یادآوری بهتر می شوند.
• مرحله بازیابی یا یادآوری؛ زمانی که فرد خواهان یادآوری یک چیز باشد و بخواهد آن را به یاد بیاورد، مرحله بازیابی شروع می شود و تکه های پازل به صورت منسجم کنار یکدیگر قرار می گیرد و فرد آن تصویر را به یاد می آورد.

چرا تقویت حافظه بصری مهم است؟

این حافظه نقش مهمی در به خاطر سپردن اطلاعات دارد؛ پس اگر به یادآوری اطلاعاتی نیاز داریم باید این حافظه را تقویت کنیم. ما به کمک این حافظه پدیده های مختلف را می بینیم و آن ها را به خاطر می سپاریم و در نهایت چیزهای مختلف می آموزیم.

جالب است بدانید افرادی که نابینا هستند هم حافظه دیداری داشته و به کمک تصویر سازی و خیال پردازی می توانند این حافظه را تقویت کنند. فراموش نکنید که حافظه تصویری در شناسایی و به خاطر سپردن و یادآوری، حروف، نشانه ها، هجی کلمات، خواندن، یادگیری ریاضی، به خاطر سپردن شماره و .... تاثیر دارد.

حافظه تصویری چند بخش است؟

این حافظه به دو بخش کوتاه و بلند مدت تقسیم می شود؛ وقتی اطلاعاتی را می بینیم و وارد ذهن می کنیم در واقع وارد بخش حافظه کوتاه مدت می شود و زمانی که اطلاعات را مرور کنیم و تمرین و تکرار داشته باشیم، آن را وارد حافظه بلند مدت خود می کنیم.

ضعف حافظه تصویری منجر به چه چیزی می شود؟

• عدم شناسایی و به خاطرسپاری حروف و نماد ها
• اختلالات نوشتاری مثل ضعف در املا نویسی
• فراموش کاری و از یاد بردن مطالب
• عدم یادآوری شماره تلفن یا اسامی افراد
• انجام ندادن کار و مسئولیت ها

کاربردهای حافظه دیداری

حافظه دیداری کاربرد و مزایای بسیاری دارد؛ از جمله کاربردهای آن عبارت اند از:

• ذخیره اطلاعات
• پردازش سریع تر ارتباطات
• درک بهتر مفاهیم
• عمل به عنوان محرک احساسات
• افزایش انگیزه
• و ...

سه گام برای تقویت حافظه تصویری

باید بدانید که این نوع حافظه قابل تقویت و بهبود است و با به کار بردن چند راهکار ساده می توان آن را بهبود ببخشید؛ نکاتی که باید در خصوص تقویت حافظه تصویری مد نظر داشته باشید، آن است که:

• حافظه خود را تمرین بدهید و در موقعیت های مختلف آن را به چالش بکشید تا ثبت اطلاعات بصری بهتر صورت بگیرد؛ سعی کنید تمرینات مختلف برای تقویت حافظه تصویری را یاد بگیرید.
• آنچه را که فرا می گیرید، درست به خاطر بسپارید و آن را صحیح در ذهن خود حک کنید.
• آنچه را که به خاطر سپرده و تمرین کرده اید را در حالت سکوت و آرامش به خاطر بیاورید؛ استرس یا تنش می تواند بر به یادآوردن نکات تاثیر بگذارد.

تقویت حافظه تصویری با تمرین

اگر می خواهید حافظه تصویری خود را با تمرینات ساده اما کاربردی تقویت کنید، فقط کافی است:

تمرین با تصاویر

تمرین تصاویر سیاه و سفید؛ چند تصویر سیاه و سفید و بدون رنگ را رو به روی خود قرار دهید و حالا با تمرکز بر تصویر بدون رنگ، جزئیات و خطوط و شکل کلی تصویر را دریافت، پردازش و سپس به خاطر بسپارید.

تمرین تصاویر رنگی؛ این تمرین به نسبت ساده است؛ چند تصویر رنگی را ببینید و سعی کنید تمام جزئیات آن را به خاطر بسپارید تا حافظه تصویری شما تقویت شود.

تمرین تصاویر طنز؛ تصاویری که دارای نکته های طنز آمیز هستند مانند نشانگرهای مختلفی که در تصاویر دیگر دیده می شود، می تواند به تقویت حافظه بلند مدت کمک کند.

تمرین تصاویر غم انگیز؛ تصاویری که نکات غم انگیز دارند، بار معنایی دارند و می توانند ذهن را تحریک کنند. با کمک این تصاویر می توانید نکاتی را به خاطر سپرده و سپس آن را به یاد بیاورید. هر بار به بخشی از تصاویر دقت کنید.

مرور یک روز کامل

به همین راحتی!  شب که به رخت خواب رفتید، از اول صبح که بیدار شدید، تمام جزئیات و کارهایی را که انجام داده اید را مرور کنید؛ بدین صورت اتفاقات مختلف را در ذهن خود ثبت می کنید و حافظه خود را بهبود می بخشید.

به یادآوری خواب

اگر خواب می بینید، زمانی از روز را صرف به یادآوری خواب هایی که می بینید یا نوشتن آن ها کنید؛ با این کار می توانید حافظه خود را تقویت کنید.

رویا پردازی

گاهی بهتر است از زندگی واقعی دور شوید و برای چند دقیقه زندگی خیالی خود را داشته باشید و رویا پردازی کنید تا ضمن گذر زمان، وضعیت حافظه تصویری خود را محک بزنید.

شرح اشیا بدون کلمات

حتما با خودتان می گویید چه طور ممکن است چیزی را بدون اینکه از کلمات استفاده کنیم، شرح دهیم، اما ممکن است! سخت هست اما شدنی است! برای مثال رنگ سبز را به خاطر بیاورید حالا با فکر کردن و در نظر گرفتن آن رنگ یا شی دیگری مانند عروسک جزئیاتش را به یاد بیاورید و در ذهنتان توصیفش کنید.

تصویر سازی

چیزهای مختلف را در ذهن خود مجسم و تصور کنید. مثلا یک تصویر خنده دار در ذهن خود بسازید یا یک نقاشی ذهنی بکشید. اصولا تصاویر بزرگ و رنگی بهتر در ذهن می مانند.

به زبان آوردن تصاویر

یک تصویر را انتخاب کنید؛ جزئیات آن را خوب ببینید و سپس تمام آنچه که دیده اید را جز به جز به یاد آورده و در موردش صحبت کنید.

مدیتیشن بصری

بله، مدیتیشین بصری هم نوعی مدیتیشن جذاب اما ساده است؛ یک شعر، یک تصویر یا یک سخنرانی را به خاطر آورده و جز به جز آن را با اجرای خواننده یا سخنران برای خود یادآوری کنید.

آموزش مهارت

اگر مهارتی را خوب بلد هستید، آن را به دیگران آموزش دهید تا به دو قسمت ویژه از ذهن بصری خود دست پیدا کنید؛ در قسمت اول ذهن شما به سمت نحوه انجام کار و در قسمت دوم به سمت تصویر ذهنی از نحوه یادگیری فرد یادگیرنده به آن کار هدایت می شود.

چند بازی جالب برای تقویت حافظه تصویری

بازی ها به تقویت حافظه تصویری کمک می کنند؛ اگر تنها هستید یا در میان جمعیت به دنبال راهی برای سرگرم شدن می گردید، بازی های فردی و گروهی را انجام دهید تا هم تفریح کنید و هم حافظه تصویری خود را تقویت کنید!

بازی با سینی

یک سینی بزرگ رو به روی خود و دوستانتان بگذارید و در آن اشیا مختلف قرار دهید؛ این اشیا هر چیزی می تواند باشد؛ خودکار، مداد، گوشی و ....
جای تصاویر را در یک مدت زمان مشخص مثلا 10 ثانیه به خاطر بسپارید و سپس بلافاصله سینی را خالی کرده و به نوبت جای اشیا را حدس بزنید و آن ها را سر جای خود بگذارید.

پانتومیم

بازی ساده و راحتی است! فقط کافی است به دو گروه تقسیم شوید و پانتومیم را شروع کنید تا ضمن سرگرم شدن قدرت حافظه تصویری خود را بیشتر کنید!

حدس اشیاء

چند شی مختلف را در یک کیسه بریزید و از دوستان خود بخواهید فقط با لمس اشیا حدس بزنند که آن ها چه چیزی هستند.

توصیف جزئیات

یک تصویر، شی یا چیزی را در نظر بگیرید و 5 ویژگی آن را به سرعت بیان کنید؛ این بازی به افزایش دقت و توجه، توجه به جزئیات و بهبود حافظه کمک می کند.

لب خوانی

لب خوانی بازی ساده ای است؛ از دوست خود بخواهید لب بزند و حدس بزنید که چه می گوید یا صدای تلوزیون را قطع کنید و حدس بزنید مجری در مورد چه چیزی صحبت می کند.

نقاشی کردن

تصویری را به ذهن بیاورید و سپس آن را روی کاغذ بکشید؛ یک تمرین عالی برای تقویت حافظه تصویری!

جا به جایی شی در خانه

یادتان هست وقتی کودک بودیم یک فرد جای یک شی را در خانه عوض می کرد و ما باید آن شی را پیدا می کردیم و با نزدیک شدن به آن با صدایی که اطرافیان در می آورند، می فهمیدیم که شی جا به جا شده، کجاست؟

اکنون می توانید این بازی را برای تقویت حافظه تصویری خود انجام دهید!

پازل

پازل بخرید و سعی کنید تصویر به هم ریخته را مرتب کرده و دوباره آن را از نو بسازید تا هم حافظه تصویری خود را محک بزنید و هم آن را تقویت کنید.

چند بازی برای تقویت حافظه دیداری کودکان

کارت بازی

تعدادی کارت که دو به دو شبیه یکدیگر هستند را فراهم کنید و آن ها روی میز بچینید؛ از کودک خود بخواهید که خوب آن ها را نگاه کند و سپس آن ها برگردانید و از او بخواهید کارت های مشابه را برگرداند.
نمونه آنلاین این بازی و اپلیکیشن های این بازی نیز موجود است.

کاسه و لیوان شعبده باز

سه یا چهار لیوان یا کاسه مشابه را انتخاب کرده و زیر یکی از آن ها شی کوچک قرار داده و آن را روی میز بگذارید. به او نشان دهید که شی را زیر کدام لیوان گذاشته اید و درست در مقابل چشم کودک کاسه ها را جا به جا کنید. حالا از او بخواهید لیوانی که شی زیر آن پنهان شده است را انتخاب کند.

چه چیزی دیدی؟

یک شی را برای مدت زمان چند ثانیه مثلا 5 ثانیه در مقابل چشم کودک قرار دهید و سپس آن را پنهان کرده و از او بخواهید به شما بگوید چه چیزی دیده است.

سوال پرسیدن

یک بازی ساده و بدون قانون! از کودک خود در مورد رنگ لباس مجری تلوزیون، رنگ مبل ها، شکل شیرینی ها و ... سوال کنید و به او فرصتی برای پاسخ دادن بدهید.

نقاشی؛ ببین و بکش

تصویر ساده ای را مقابل چشمان کودک قرار دهید و از او بخواهید آنچه می بینید را برای شما بکشد.

معکوس سازی

چند شی را انتخاب کرده و به ترتیب به کودک نشان دهید؛ حالا از او بخواهید به صورت معکوس یعنی از اول به آخر نام آن ها را به شما بگوید یا آن را مقابل شما قرار دهد.

بازی های آنلاین و اپلیکشین های تقویت حافظه تصویری

اگر جز علاقه مندان و دنبال کنندگان تکنولوژی هستید و برای شما تقویت حافظه تصویری از راه بازی های کامپیوتری و اپلیکیشن های گوشی موبایل جذاب است، پیشنهاد ما به شما دریافت و نصب و انجام این بازی ها است:

• اپلیکیشن NeuroNation
• بازی Lumosity: Brain Training
• بازی تقویت هوشcom
• بازی هوش Skillz
• بازی CogniFit Brain Fitness
• بازی فکری 100 Logic Games
• بازی تقویت ذهن Circles
• و...

کتاب تقویت حافظه تصویری

مطالعه کتاب و استفاده از اطلاعات موجود در آن می تواند به شما در راستای بهبود حافظه تصویری کمک کند. اگر به دنبال کتابی در زمینه حافظه تصویری و تقویت آن هستید، پیشنهاد می کنیم کتاب حافظه تصویری نوشته رایان جیمز را مطالعه کنید.

در این کتاب، روش های ساده و اثبات شده برای به خاطر سپردن سریع تر، طولانی تر و بهتر اطلاعات آورده شده است. نویسنده در این کتاب یادآوری می کند که، قدرت حافظه با تولد به وجود نمی آید و با به کار بردن راهکارهای مختلف می توان آن را بهبود بخشید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد حافظه تصویری و راه های تقویت آن صحبت کردیم. حافظه تصویری اصطلاحی است برای دریافت، پردازش و به یاد آوردن اطلاعات بصری مختلف که کمک شایانی به ما در به یادآوردن بسیاری از چیزها از جمله نماد ها و حروف و یادگیری ریاضی و ... می کند.

این نوع حافظه با به کار بردن راهکارها، تمرینات و بازی های مختلف قابل تقویت است. توجه داشته باشید، سبک زندگی سالم، دوری از دخانیات و الکل، ورزش کردن، تغذیه سالم به بهبود و تقویت این حافظه کمک می کند.

سوالات متداول