پورنوگرافی چیست | بررسی تاثیر مخرب آن بر مغز انسان

با توجه به گسترش تکنولوژی و دسترسی مردم به فضای مجازی، مشاهده فیلم پورن هم در بین جوانان، گسترش پیدا کرده است. متاسفانه بسیاری از افراد از تاثیرات مخرب پورنوگرافی بر مغز، آگاهی ندارند و به همین دلیل ممکن است که زمان را برای درمان از دست دهند.

در این نوشتار از ای سنج به بررسی جامع پورنوگرافی و تاثیر آن بر مغز می‌پردازیم تا بتوانید با پیشگیری به موقع از عوارض این آسیب، جلوگیری کنید.

پورنوگرافی چیست؟

پورنوگرافی عموماً به محتوایی گفته می‌شود که فعالیت جنسی را به گونه‌ای به تصویر می‌کشد که هدف آن برانگیختن جنسی است. این محتوا می‌تواند شامل تصاویر، فیلم‌ها یا حتی متن باشد.

تاریخچه پورنوگرافی

می‌توان گفت که پورنوگرافی، به دوران انسان‌های نخستین باز می‌گردد که تصاویری از بدن برهنه، متعلق به 25000 سال پیش در مناطقی از اتریش کشف شده است. در سال 2005 میلادی هم تصاویری از رابطه جنسی بر روی سنگ و غارها، یافت شده که می‌تواند قدیمی‌ترین محتوای پورنوگرافی باشد. با پیشرفت تکنولوژی صنعت چاپ، محتوای پورنوگرافی در قالب تصاویر، به صورت گسترده رواج پیدا کرد و با گسترش اینترنت، در قالب ویدئو، در دسترس بسیاری از مردم، قرار گرفت.

دلایل اعتیاد به پورنوگرافی

علت دقیق اعتیاد به پورنوگرافی به طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل مختلف می‌تواند نقش داشته باشد. در ادامه به بررسی این عوامل می‌پردازیم:

عملکرد مغز و سیستم پاداش

 پورنوگرافی باعث آزاد شدن دوپامین، یک انتقال دهنده عصبی مرتبط با لذت و پاداش می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که برای تجربه دوباره آن احساس، عطش بیشتری به دیدن محتوای پورنوگرافی داشته باشید.

 با گذشت زمان ، مغز ممکن است برای دستیابی به ترشح دوپامین به تحریک فزاینده نیاز داشته باشد و منجر به تمایل بیشتری به محتوای پورن داشته باشد.

مشکلات مربوط به روح و روان

افرادی که با افسردگی، اضطراب یا عزت نفس پایین دست و پنجه نرم می‌کنند ممکن است از پورنوگرافی به عنوان راهی برای مقابله با احساسات منفی یا احساس بی‌کفایتی خود استفاده کنند. پورنوگرافی می‌تواند به عنوان یک راه حل برای فرار از این مشکلات استفاده شود که اثری معکوس دارد.

عوامل رفتاری و اجتماعی

قرار گرفتن در معرض پورنوگرافی در سنین جوانی ممکن است خطر اعتیاد را در آینده افزایش دهد.

انتظارات غیر واقعی در مورد رابطه جنسی که از طریق مشاهده پورنوگرافی ایجاد می‌شود می‌تواند منجر به نارضایتی از روابط واقعی شود.

سابقه تروما یا سوء استفاده جنسی

افرادی که دچار سوء استفاده جنسی شده‌اند از پورنوگرافی به عنوان راهی برای خود درمانی یا بی‌حس کردن درد خود استفاده می‌کنند.

مهم است که به خاطر داشته باشید که اینها فقط برخی از علل بالقوه هستند و دلایل خاص اعتیاد به پورنوگرافی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر با اعتیاد به پورنوگرافی دست و پنجه نرم می‌کنید، یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند محرک‌های فردی خود را شناسایی کرده و یک برنامه درمانی اصولی را اجرا کنید.

بررسی تاثیر پورنوگرافی بر عملکرد مغز

امروزه محتوای پورن، به سادگی در دسترس است و به همین دلیل باید به تاثیر آن بر مغز توجه داشت:

• سیستم پاداش: پورنوگرافی می‌تواند سیستم پاداش مغز را تحریک کند، مشابه آنچه در مورد مواد مخدر و سایر رفتارهای اعتیاد آور اتفاق می‌افتد. این موضوع می‌تواند منجر به وابستگی به پورنوگرافی و جستجوی مداوم محتوای تحریک‌کننده‌تر شود.
• حساسیت‌زدایی: تماشای مکرر پورنوگرافی می‌تواند منجر به حساسیت‌زدایی شود، به این معنی که برای رسیدن به همان سطح تحریک، به محتوای بیشتری نیاز است.
• تغییر در ساختار مغز: مطالعات نشان داده‌اند که تماشای پورنوگرافی می‌تواند منجر به تغییراتی در ساختار مغز، به ویژه در نواحی مرتبط با پاداش، حافظه و یادگیری شود.
• مشکلات عاطفی: پورنوگرافی می‌تواند منجر به مشکلات عاطفی مانند اضطراب، افسردگی و شرم شود.

نحوه تغییر عملکرد مغز با پورنوگرافی

با مشاهده محتوای پورن، مغز ما دوپامین ترشح می‌کند که با اعتیاد به پورنوگرافی، سیستم ترشح دوپامین فرسوده می‌شود. در ادامه به جزئیات بیشتری از تاثیر محتوای پورن بر عملکرد مغز می‌پردازیم:

فرسوده کردن مرکز ترشح دوپامین

پورنوگرافی باعث ترشح دوپامین می‌شود که یک انتقال دهنده عصبی مرتبط با لذت و پاداش است. این عملکرد شبیه به نحوه عملکرد فعالیت‌های لذت بخش مانند سکس یا خوردن غذاهای خوشمزه است.

با گذشت زمان، با قرار گرفتن مکرر در معرض تحریک شدید، مغز می‌تواند حساسیت زدا شود، یعنی برای دریافت همان پاسخ دوپامین به تحریک بیشتر و بیشتری نیاز دارد.

تغییر ذهنیت نسبت به رابطه جنسی

پورن اصولاً برای برانگیختن طراحی شده است و اغلب شامل سناریوها و اعمالی است که در زندگی واقعی غیر معمول یا حتی غیر واقعی هستند.

تمرکز بر جذابیت بالای فیزیکی و افزایش عملکرد جنسی در فیلم‌های پورن می‌تواند انتظارات غیر واقعی را برای خود و شریک زندگیمان ایجاد کند و منجر به اضطراب عملکرد، مسائل مربوط به شرم بدن و نارضایتی از رابطه جنسی واقعی شود.

بروز اختلال در نعوظ

دیدن مکرر پورنوگرافی می‌تواند انتظارات غیر واقعی در مورد عملکرد جنسی و ظاهر فیزیکی ایجاد کند و باعث اضطراب و فشار عملکرد در طول رابطه جنسی واقعی شود و رسیدن به نعوظ یا حفظ آن را دشوار کند.

تاثیر منفی دریافت لذت سریع جنسی

پورن لذت جنسی شدیدی را ارائه می‌دهد که به راحتی با یک کلیک در دسترس است. این موضوع می‌تواند انتظار برای رضایت در سایر زمینه‌های زندگی را دشوار کند مخصوصا جایی که برای دستیابی به پاداش، نیاز به صرف زمان و انرژی بالایی است.

سهولت دسترسی به ارضای جنسی از طریق پورن می‌تواند ما را نسبت به مفهوم تلاش برای پاداش حساسیت زدایی کند. 

عوارض ابتلا به اعتیاد پورنوگرافی

اعتیاد به پورنوگرافی می‌تواند منجر به مجموعه‌ای از پیامدهای منفی شود که بر سلامت روانی، عاطفی، فیزیکی و اجتماعی شما تأثیر می‌گذارد. در اینجا به بررسی برخی از عوارض احتمالی می پردازیم:

عوارض روحی و روانی

• گناه، شرم و عزت نفس پایین: اعتیاد به پورنوگرافی می‌تواند منجر به احساس شرم و بی کفایتی شود و بر عزت نفس، تاثیر منفی بگذارد.
• اضطراب و افسردگی: چرخه جستجوی برانگیختگی از طریق پورنوگرافی و سپس احساس گناه یا شرم می‌تواند به اضطراب و افسردگی کمک کند.
• مشکلات رابطه جنسی: اعتیاد به پورنوگرافی می‌تواند به صمیمیت آسیب برساند و منجر به مشکلات با شریک زندگی شما شود.

عوارض جسمی پورنوگرافی

• اختلال عملکرد جنسی: استفاده زیاد از پورنوگرافی می‌تواند منجر به اختلال نعوظ، انزال زودرس و کاهش میل جنسی در روابط واقعی شود.
• افزایش خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی: پورنوگرافی اغلب رفتارهای جنسی پرخطر را نشان می‌دهد که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش دهد.

عوارض اجتماعی

• روابط  سیاه و تیره: اعتیاد به پورنوگرافی می‌تواند به روابط با دوستان، خانواده و شریک عاطفی آسیب برساند.
• ایجاد مشکلاتی در محل کار یا مدرسه: پورنوگرافی منجر به مشکلات تمرکز در محل کار یا مدرسه می‌شود و بر بهره وری و عملکرد شما تأثیر منفی دارد.

اگر با اعتیاد به پورنوگرافی دست و پنجه نرم می کنید، مهم است که به دنبال درمان اصولی باشید. یک درمانگر می‌تواند به شما در درک علل اساسی اعتیاد و ایجاد مکانیسم‌های سالم برای غلبه بر آن کمک کند.

راه‌های ترک اعتیاد پورنوگرافی 

ممکن است که برای ترک اعتیاد به پورنوگرافی، با چالش‌های مواجه شوید، به همین دلیل می‌توانید از هر کدام از روش‌های زیر، استفاده کنید:

• نقاط دسترسی خود را شناسایی کنید: این مورد شامل رایانه، موبایل تبلت یا هر دستگاه دیگری است که برای دسترسی به پورنوگرافی استفاده می‌کنید.
• حذف نشانک ها و تاریخچه مرور: هر پیوند یا سابقه ذخیره شده‌ای را که می‌تواند شما را وسوسه کند حذف کنید.
• دنبال نکردن رسانه‌های اجتماعی: اگر شبکه اجتماعی خاصی شما را به سمت پورنوگرافی سوق می‌دهند، آن‌ها را دنبال نکنید.

 روان درمانی برای ترک پورن

یک درمانگر می‌تواند گزینه ارزشمندی برای غلبه بر اعتیاد به پورنوگرافی باشد، در صورت عدم خود کنترلی، درمانگر و مشاور، می‌تواند به صورت زیر به شما کمک کند:

• مشکلات اساسی را شناسایی می‌کنید: یک درمانگر می‌تواند به شما در درک دلایل استفاده از پورنوگرافی کمک کند.
• یادگیری مهارت‌های مقابله با این مشکل:  درمانگر راه‌های جدیدی برای مدیریت احساسات، وسوسه‌ها و مقابله با استرس بدون استفاده از پورنوگرافی را به شما آموزش می‌دهد.
• درمان شناختی-رفتاری (CBT):  یک رویکرد رایج است که برای بهبود اعتیاد به پورن استفاده می‌شود، CBT به شما کمک می‌کند الگوهای فکری منفی را که به استفاده از پورنوگرافی کمک می‌کند شناسایی و به چالش بکشید.

سخن نهایی

همانطور که بررسی کردیم، پورنوگرافی می‌تواند تاثیر مخربی بر عملکرد مغز داشته باشید و رابطه جنسی سالم را با مشکلاتی مواجه کند، به همین دلیل باید با آگاهی به اثرات منفی پورن بر روح و روان، اقدام به ترک اعتیاد به پورنوگرافی کنید.

در صورتی که اعتیاد شما شدید باشد می‌توانید از یک روان درمانگر و روانشناس با تجربه در این زمینه استفاده کنید، در پایان به شما پیشنهاد می‌دهیم تا سایر مقالات ای سنج در زمینه‌های مختلف از جمله رواشناسی، کودک، ازدواج و شغلی را مطالعه کنید.

سوالات متداول