انواع اعتماد به نفس کدام است | بهترین نوع اعتماد به نفس

اعتماد به نفس یکی از مولفه‌های بسیار مهم در زندگی افراد برای رشد و پیشرفت در هر کاری است، به همین دلیل نیاز است که با انواع اعتماد به نفس آشنا باشیم. گاهی اوقات فکر می‌کنیم که ما دارای اعتماد به نفس هستیم ولی در واقع ممکن است که اعتماد به نفس کاذب، به جای اعتماد به نفس واقعی، خود را نشان دهد.

در این نوشتار از ای سنج به بررسی جامع انواع اعتماد به نفس و تاثیر هر کدام از این موارد در زندگی می‌پردازیم تا بتوانید اعتماد به نفس واقعی و اصیل را درون خود تقویت کنید.

 اعتماد به نفس چیست؟

منظور از اصطلاح اعتماد به نفس در روانشناسی به معنای ایمان و باور داشتن به توانایی و عملکرد خود در جنبه‌های مختلف زندگی است.

ممکن است که فردی دارای توانایی فوق العاده بالا بوده و اعتماد به نفس بالایی نداشته باشد یا در مقابل امکان دارد که فردی توانایی لازم در یک زمینه را نداشته باشد ولی به دلیل اعتماد به نفس کاذب، دست به انجام کاری بزند. در هر دو صورت احتمال موفقیت این افراد، بسیار پایین خواهد بود، به همین دلیل آگاهی کامل از انواع اعتماد به نفس و شناخت جزئیات آن، بسیار ضروری است.

چرا آگاهی از انواع اعتماد به نفس، مهم است؟

آشنایی با انواع مختلف اعتماد به نفس به ما کمک می‌کند تا:

• خودمان را بهتر بشناسیم : با شناخت انواع مختلف اعتماد به نفس، می‌توانیم نوع اعتماد به نفس خود را تشخیص دهیم و بفهمیم که چه چیزی به ما اعتماد به نفس می‌دهد.
• اعتماد به نفس خود را افزایش دهیم : با شناخت نقاط قوت و ضعف خود، می‌توانیم از استراتژی‌های مختلف برای افزایش اعتماد به نفس خود استفاده کنیم.
• با چالش‌ها بهتر برخورد کنیم : با شناخت انواع مختلف اعتماد به نفس، می‌توانیم در مواقعی که اعتماد به نفسمان پایین است، از استراتژی‌های مناسب برای مقابله با چالش‌ها استفاده کنیم.
• روابط خود را بهبود بخشیم : با شناخت انواع مختلف اعتماد به نفس، می‌توانیم با دیگران بهتر ارتباط برقرار کنیم و روابط خود را بهبود ببخشیم.

انواع اعتماد به نفس

همانطور که اشاره کردیم با آگاهی و تقویت اعتماد به نفس واقعی می‌توانید قدم‌های موثری در راستای موفقیت بردارید، در ادامه این نوشتار به بررسی انواع اعتماد به نفس می‌پردازیم.

اعتماد به نفس واقعی و اصیل

اعتماد به نفس واقعی به این معناست که شما به طور کامل به توانایی‌ها، مهارت‌ها و استعدادهای خود باور دارید.

فردی که اعتماد به نفس واقعی دارد:

• به خود و توانایی‌هایش ایمان دارد.
• به طور مثبت به خود نگاه می‌کند.
• از نقاط قوت خود آگاه است.
• با نقاط ضعف خود کنار آمده است.
• از چالش‌ها استقبال می‌کند.
• از شکست نمی‌ترسد.
• به طور موثر با مشکلات خود مقابله می‌کند.
• در زندگی خود هدفمند است.
• روابط سالم و قوی با دیگران برقرار می‌کند.

اعتماد به نفس واقعی از درون می‌آید و بر اساس تجربیات واقعی و موفقیت‌های فرد شکل می‌گیرد.

تقویت اعتماد به نفس واقعی

اعتماد به نفس واقعی یک ویژگی ارزشمند است که می‌تواند به شما کمک کند تا در زندگی خود موفق شوید.

برای تقویت اعتماد به نفس واقعی، باید مراحل زیر را طی کنید:

1. شناخت استعدادها و توانمندی‌های خود

اولین قدم برای تقویت اعتماد به نفس، شناخت نقاط قوت و توانمندی‌های خودتان است.

• به علایق خود توجه کنید: به چه چیزهایی علاقه دارید؟ در چه کارهایی مهارت دارید؟
• از دیگران نظرخواهی کنید: از دوستان، خانواده و همکاران خود بخواهید که نظرات خود را در مورد نقاط قوت شما بیان کنند.
• تجربیات جدید را امتحان کنید: با امتحان کردن کارهای جدید، ممکن است استعدادهای جدیدی در خودتان کشف کنید.

2. استفاده از استعدادها و توانمندی‌ها برای انجام کارهای ساده

پس از اینکه استعدادها و توانمندی‌های خود را شناختید، از آنها برای انجام کارهای ساده استفاده کنید.

• با کارهای کوچک شروع کنید: از کارهای کوچک و ساده شروع کنید و به تدریج به سراغ کارهای بزرگتر بروید.
• به موفقیت‌های کوچک خود توجه کنید: هر چقدر هم که کوچک باشند، به موفقیت‌های خود توجه کنید و آنها را جشن بگیرید.
• به خودتان ایمان داشته باشید: به خودتان و توانایی‌هایتان ایمان داشته باشید و مطمئن باشید که می‌توانید از پس کارها بربیایید.

3. افزایش انگیزه با کسب موفقیت‌های کوچک

زمانی که موفقیت‌های کوچک ولی پیوسته‌ای را کسب می‌کنید، انگیزه شما افزایش یافته و اطمینانی که نسبت به توانمندی‌های خود دارید بیشتر می‌شود.

• از شکست نترسید: شکست جزئی از فرآیند یادگیری است. از شکست نترسید و از آن درس بگیرید.
• مثبت‌اندیش باشید: به خودتان و توانایی‌هایتان باور داشته باشید و به آینده امیدوار باشید.
• از دیگران کمک بگیرید: در صورت نیاز، از دوستان، خانواده و متخصصان کمک بگیرید.

4. انجام کارهای بزرگ‌تر:

در مرحله بعد، زمانی که اعتماد به نفس شما افزایش یافت، می‌توانید برای انجام امورات بزرگ و مهم‌تر اقدام کنید.

• اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید: برای خودتان اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید.
• از چالش‌ها استقبال کنید: از چالش‌ها نترسید و آنها را فرصتی برای رشد و پیشرفت خودتان بدانید.
• به خودتان سخت نگیرید: به خودتان مهربان باشید و از خودتان انتظارات غیرمنطقی نداشته باشید.

تقویت اعتماد به نفس یک فرآیند مداوم است که نیاز به صبر و تلاش دارد.

با تمرین و تلاش می‌توانید اعتماد به نفس خود را تقویت کنید و به موفقیت در زندگی دست پیدا کنید.

اعتماد به نفس کاذب

اعتماد به نفس کاذب نوعی سوگیری شناختی است که در آن فرد بیش از حد به توانایی‌ها، مهارت‌ها و استعدادهای خود باور دارد، در واقع فردی که دارای اعتماد به نفس کاذب است گمان می‌کند که اعتماد به نفس دارد ولی در واقع این چنین نیست. توجه داشته باشید که اعتماد به نفس کاذب یک ویژگی شخصیتی است که می‌تواند در طول زندگی تشدید شود.

نشانه‌های اعتماد به نفس کاذب

• ارزیابی غیر واقع بینانه از عملکرد واقعی خود: فرد معتقد است که عملکرد او از آنچه واقعاً هست، بهتر است.
• خود برتر انگاری یا قائل شدن جایگاه بالاتر برای عملکرد خود: فرد معتقد است که از دیگران برتر است و توانایی‌های بیشتری دارد.
• نیاز به جلب توجه و تأیید دیگران: فرد دائماً به دنبال تأیید و تحسین دیگران است.
• عدم تحمل انتقاد: فرد انتقاد را به خود می‌گیرد و از آن ناراحت می‌شود.
• دوری از چالش‌ها: فرد از چالش‌ها و موقعیت‌هایی که در آن ممکن است شکست بخورد، دوری می‌کند.
• اغراق در مورد توانایی‌ها و دستاوردها: فرد در مورد توانایی‌ها و دستاوردهای خود اغراق می‌کند.

راهکار از بین بردن اعتماد به نفس کاذب

همانطور که در مباحث قبل انواع اعتماد به نفس اشاره کردیم، اعتماد به نفس کاذب یک مانع بزرگ برای پیشرفت محسوب می‌شود و به همین دلیل باید اقدام به رفع آن کنید، راه‌های از بین بردن اعتماد به نفس کاذب به صورت زیر است: 

• شناخت نقاط ضعف خود: اولین قدم برای از بین بردن اعتماد به نفس کاذب، شناخت نقاط ضعف خودتان است.
• تمرکز بر نقاط قوت خود: به جای تمرکز بر نقاط ضعف خود، بر نقاط قوت خود تمرکز کنید.
• هدف‌گذاری واقع‌بینانه: برای خودتان اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید.
• موفقیت‌های خود را جشن بگیرید: هر چقدر هم که کوچک باشند، موفقیت‌های خود را جشن بگیرید.
• از خودتان انتقاد سازنده کنید: با خودتان مهربان باشید و از خودتان انتقاد سازنده کنید.
• با افراد مثبت معاشرت کنید: با افرادی معاشرت کنید که شما را تشویق و حمایت می‌کنند.
• به خودتان ایمان واقعی داشته باشید: به خودتان و توانایی‌های واقعی خود ایمان داشته باشید.

با از بین بردن اعتماد به نفس کاذب و جایگزینی آن با اعتماد به نفس واقعی، می‌توانید به موفقیت در زندگی دست پیدا کنید.

اعتماد به نفس القایی

شروع کارهای جدید گاهی دشوار است. حتی اگر به توانایی‌های خود ایمان داشته باشید، ممکن است به جرقه و محرکی برای شروع نیاز داشته باشید. در این موارد، اعتماد به نفس القا شده می‌تواند بسیار مفید باشد.

اعتماد به نفس القا شده یکی از انواع اعتماد به نفس به معنی ایجاد احساس اعتماد به نفس در خودتان از طریق تلقین و تفکر مثبت است.

این نوع اعتماد به نفس از بیرون به شما القاء می‌شود و می‌تواند به شما کمک کند تا:

• بر ترس خود غلبه کنید.
• از منطقه امن خود خارج شوید.
• کارهای جدید را امتحان کنید.

برای استفاده از اعتماد به نفس القا شده می‌توانید:

• جملات مثبت را به خودتان تلقین کنید.
• تصاویر مثبت از خودتان در ذهنتان بسازید.
• با افراد مثبت معاشرت کنید.
• به موفقیت‌های خود تمرکز کنید.

به یاد داشته باشید که اعتماد به نفس القا شده یک راه حل دائمی برای مشکلات اعتماد به نفس نیست، اما می‌تواند یک ابزار مفید برای شروع کارهای جدید و غلبه بر چالش‌ها باشد.

اعتماد به نفس بر مبنای "من قبلا آن را انجام داده ام"

یکی از قوی‌ترین منابع اعتماد به نفس، تجربه موفقیت در گذشته است.

زمانی که شما کاری را با موفقیت انجام می‌دهید، به خودتان ثابت می‌کنید که توانایی انجام آن کار را دارید.

این نوع اعتماد به نفس بر مبنای "من قبلا آن را انجام داده ام" بسیار قوی تر از اعتماد به نفس القا شده است.

چرا اعتماد به نفس بر مبنای "من قبلا آن را انجام داده ام" بسیار قوی تر است؟

• بر اساس تجربه واقعی است.
• به شما احساس توانایی و قدرت می‌دهد.
• بر چالش‌ها غلبه می‌کنید.
• با انگیزه، تلاش می‌کنید.

چگونه می‌توان از اعتماد به نفس بر مبنای "من قبلا آن را انجام داده ام" استفاده کرد؟

• به موفقیت‌های گذشته خود فکر کنید.
• آنها را به خودتان یادآوری کنید.
• از آنها به عنوان منبع انگیزه استفاده کنید.
• به خودتان باور داشته باشید که می‌توانید دوباره موفق شوید.

اگر به دنبال افزایش اعتماد به نفس خود هستید، به تجربیات موفقیت آمیز خود توجه کنید. این تجربیات به شما نشان می‌دهند که توانایی موفقیت را دارید.

اعتماد به نفس بر پایه " نتیجه دادن تلاش اصولی 

اعتماد به نفس یعنی باور داشتن به توانایی‌های خود و توانایی در رسیدن به اهداف.

یکی از راه‌های ایجاد اعتماد به نفس، باور به این است که "تلاش اصولی حتما نتیجه می دهد".

این باور به شما کمک می‌کند تا:

• با چالش‌ها و موانع به طور مثبت روبرو شوید.
• از شکست نترسید و از آن درس بگیرید.
• به تلاش خود ادامه دهید تا به اهداف خود برسید.

چرا تلاش اصولی حتما نتیجه می دهد؟

• تلاش اصولی یعنی تلاش با برنامه و هدفمند.
• زمانی که شما با برنامه تلاش می‌کنید، احتمال موفقیت شما بیشتر می‌شود.
• همچنین، زمانی که شما هدفمند تلاش می‌کنید، انگیزه شما برای ادامه کار بیشتر خواهد بود.

چگونه می‌توان اعتماد به نفس بر مبنای "تلاش اصولی حتما نتیجه می دهد" را ایجاد کرد؟

• اهداف واقع‌بینانه برای خود تعیین کنید.
• برنامه‌ای برای رسیدن به اهداف خود طراحی کنید.
• با عزم و اراده به تلاش خود ادامه دهید.
• از شکست نترسید و از آن درس بگیرید.
• به خودتان و توانایی‌های خود باور داشته باشید.

اعتماد به نفس بر اساس " تکیه بر اطلاعات و مهارت‌‌های جدید

یکی از راه‌های ایجاد و افزایش اعتماد به نفس، تکیه به مهارت‌ها و اطلاعات جدید است.

زمانی که شما مهارت جدیدی یاد می‌گیرید یا اطلاعات جدیدی کسب می‌کنید، به توانایی‌های خود بیشتر اعتماد می‌کنید.

این نوع اعتماد به نفس مزایای زیادی دارد، از جمله:

• افزایش توانایی شما در انجام کارهای جدید
• بهبود عملکرد شما در کار و تحصیل
• افزایش اعتماد به نفس در روابط مختلف

چگونه می‌توان اعتماد به نفس بر مبنای "تکیه به مهارت‌ها و اطلاعات جدید" را ایجاد کرد؟

• مهارت‌های جدیدی یاد بگیرید.
• اطلاعات جدیدی در زمینه‌های مورد علاقه خود کسب کنید.
• از دانش و مهارت‌های خود در موقعیت‌های مختلف استفاده کنید.
• به خودتان و توانایی‌های خود باور داشته باشید.

اعتماد به نفس بر مبنای "تاثیر عوامل بیرونی"

اعتماد به نفس بر مبنای "تاثیر عوامل بیرونی" نوعی از اعتماد به نفس است که از منابع بیرونی مانند تایید دیگران، موفقیت در مسابقات و ظاهر جذاب نشأت می‌گیرد.

این نوع اعتماد به نفس می‌تواند مفید باشد، اما معمولاً پایدار نیست.

چرا اعتماد به نفس بر مبنای "تاثیر عوامل بیرونی" پایدار نیست؟

• عوامل بیرونی همیشه قابل کنترل نیستند.
• تایید دیگران همیشه در دسترس نیست.
• موفقیت در مسابقات همیشه تضمین شده نیست.
• ظاهر جذاب همیشه ثابت نمی ماند.

چگونه می‌توان اعتماد به نفس بر مبنای "تاثیر عوامل بیرونی" را به یک اعتماد به نفس پایدار تبدیل کرد؟

• به توانایی‌های خود باور داشته باشید.
• روی نقاط قوت خود تمرکز کنید.
• از اشتباهات خود درس بگیرید.
• به خودتان مهربان باشید.
• با افراد مثبت معاشرت کنید.

انواع اعتماد به نفس بر اساس برتری غیرواقعی

برتری غیر واقعی نوعی از اعتماد به نفس است که در آن فرد به توانایی‌های خود برای رسیدن به موفقیت، حتی زمانی که با چالش‌ها و موانع بزرگی روبرو است، باور دارد.

این نوع اعتماد به نفس شبیه به اعتماد به نفس واقعی است، با این تفاوت که بر اساس توانایی‌های واقعی فرد نیست، بلکه بر اساس باور به توانایی‌های بالقوه او است.

برتری غیر واقعی می‌تواند یک ابزار قدرتمند برای ایجاد انگیزه و پایداری در زندگی باشد.

زمانی که شما به خودتان باور دارید، حتی زمانی که همه چیز علیه شما است، احتمال بیشتر دارد که به تلاش خود ادامه دهید و در نهایت به موفقیت برسید.

اعتماد به نفس حقارت واهی: نوعی ناامیدی پنهان

اعتماد به نفس حقارت واهی نوعی از اعتماد به نفس است که در آن فرد توانایی‌ها و ارزش خود را کمتر از حد واقعی می‌داند.

این نوع اعتماد به نفس معمولاً با احساس حقارت، ناامیدی و بی ارزشی همراه است.

افرادی که به اعتماد به نفس حقارت واهی مبتلا هستند، معمولاً در زمینه‌های زیر خود را دست کم می‌گیرند:

• توانایی‌های ذهنی
• توانایی‌های جسمی
• ظاهر جذاب
• مهارت‌های اجتماعی
• موفقیت‌های شغلی
• روابط عاطفی

اعتماد به نفس حقارت واهی می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر زندگی فرد داشته باشد، از جمله:

• کاهش اعتماد به نفس
• اجتناب از موقعیت‌های چالش برانگیز
• از دست دادن فرصت‌ها
• مشکلات در روابط اجتماعی
• افسردگی و اضطراب

توهم کنترل: نوعی اعتماد به نفس کاذب

توهم کنترل نوعی از اعتماد به نفس است که در آن فرد احساس می‌کند که می‌تواند چیزهایی را کنترل کند که در واقع خارج از کنترل او هستند.

این نوع اعتماد به نفس معمولاً با احساس قدرت، اطمینان و خود باوری همراه است.

افرادی که به توهم کنترل مبتلا هستند، معمولاً در زمینه‌های زیر احساس کنترل بیشتری می‌کنند:

• نتایج رویدادهای تصادفی
• رفتار دیگران
• آینده

توهم کنترل می‌تواند تاثیرات مثبت و منفی بر زندگی فرد داشته باشد.

تاثیرات مثبت توهم کنترل

• افزایش اعتماد به نفس
• کاهش اضطراب
• افزایش انگیزه
• موفقیت در برخی از زمینه‌ها

تاثیرات منفی توهم کنترل

• تصمیم‌گیری غیر منطقی
• افزایش ریسک پذیری
• احساس ناامیدی و خشم در صورت عدم موفقیت
• مشکلات در روابط اجتماعی

تکبر: اعتماد به نفسی که دافعه ایجاد می‌کند

تکبر نوعی از اعتماد به نفس است که در آن فرد اعتماد به نفس بیش از حدی به توانایی‌ها، ارزش و اهمیت خود دارد.

این نوع اعتماد به نفس معمولاً با احساس برتری، خود بزرگ بینی و تحقیر دیگران همراه است.

افرادی که به تکبر مبتلا هستند، معمولاً در زمینه‌های زیر خود را بالاتر از دیگران می‌دانند:

• هوش
• توانایی
• موفقیت
• ظاهر جذاب
• موقعیت اجتماعی

تکبر می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر زندگی فرد داشته باشد، از جمله:

• مشکلات در روابط اجتماعی
• از دست دادن فرصت‌ها
• احساس تنهایی و انزوا
• افسردگی و اضطراب

دلایل متعددی برای ایجاد تکبر وجود دارد، از جمله:

• ترس از عدم ارزش
• نیاز به احساس برتری
• تجربیات مثبت در گذشته در زمینه موفقیت
• تربیت در یک خانواده خود بزرگ بین

اثر معکوس: نوعی اعتماد به نفس شگفت‌انگیز

اثر معکوس نوعی اعتماد به نفس است که در آن اعتماد به نفس فرد در مورد چیزی با وجود شواهد مخالف افزایش می‌یابد.

این نوع اعتماد به نفس معمولاً در مواقعی ایجاد می‌شود که فرد با چالش‌ها و شکست‌ها مواجه می‌شود.

در این شرایط، فرد به جای تسلیم شدن، از تجربیات خود درس می‌گیرد و با اعتماد به نفس بیشتری به تلاش خود ادامه می‌دهد.

اثر دانینگ-کروگر: تناقض در اعتماد به نفس

اثر دانینگ-کروگر نوعی سوگیری شناختی است که در آن افراد فاقد صلاحیت و دانش کافی، اعتماد به نفس بیش از حد واقعی خود دارند.

در مقابل، افراد دارای صلاحیت و دانش بالا، معمولاً اعتماد به نفس کمتری نسبت به توانایی‌های خود دارند.

بهترین نوع اعتماد به نفس

بهترین نوع اعتماد به نفس، اعتماد به نفس واقعی و اصیل است، سایر انواع اعتماد به نفس می‌تواند به عنوان یک مسکن عمل کند و عملکرد گذارایی داشته باشد، شما باید به صورت اصولی، اعتماد به نفس واقعی خود را تقویت کنید و در این مسیر می‌توانید به صورت موقت از انواع اعتماد به نفس در زندگی خود، استفاده کنید.

سخن نهایی

ممکن است که شما هم از آن دسته افرادی هستید که گمان می‌کنید دارای اعتماد به نفس بالایی هستید ولی تاثیرات مثبت اعتماد به نفس را مشاهده نمی‌کنید. به احتمال زیاد شما در این شرایط دچار اعتماد به نفس کاذب شده‌اید. شناخت انواع اعتماد به نفس به شما کمک می‌کند تا بتوانید اعتماد به نفس واقعی را درون خود، تقویت کنید.

سوالات متداول