مهارت همدردی چیست | روش تقویت آن

گاهی زندگی برای انسان‌ها، سخت و دشوار می‌شود ولی مهم است که در این شرایط، به مهارت همدردی مسلط باشیم تا بتوانیم از دشواری‌های زندگی برای دیگران، کم کنیم. شما می‌توانید این مهارت را به صورت جامع به دست آورید و به عزیزان خود هم آموزش دهید، به همین دلیل در این نوشتار از ای سنج به صورت جامع به جزئیات مهارت همدردی، انواع و نحوه تقویت آن می‌پردازیم.

مهارت همدردی چیست؟

همدردی یکی از مهمترین مفاهیم در روابط انسانی است که متاسفانه گاهی اوقات از آن، غافل هستیم. همدردی، همراهی و شریک شدن در غم و ناخوشی‌های فردی است که از لحاظ روحی دچار مشکل و اندوهی شده است.

در واقع در هنگام همدردی، ما خودمان را جای او می‌گذاریم و سعی می‌کنیم احساسات او را درک کنیم. در مهارت همدردی، ما به احساسات و تجربیات دیگران اهمیت می‌دهیم و تلاش می‌کنیم تا آنها را درک کنیم

 ابراز همدردی با فردی که در شرایط سخت روحی قرار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است، اما باید دقت کنیم که این همدلی به گونه‌ای ابراز نشود که ناخواسته باعث آزردگی یا بدتر شدن حال او شود.

دلیل اهمیت همدردی

• ایجاد روابط قوی‌تر: همدلی، اعتماد و صمیمیت را در روابط افزایش می‌دهد و به ایجاد روابط عمیق‌تر و پایدارتر کمک می‌کند.
• کاهش تنش و درگیری: درک و همدلی، سوءتفاهم‌ها را از بین می‌برد و به حل مشکلات و اختلافات کمک می‌کند.
• افزایش حس تعلق: همدلی، حس تعلق به گروه و جامعه را تقویت می‌کند و به افراد احساس امنیت و آرامش می‌دهد.
• کاهش اضطراب و افسردگی: همدلی با دیگران، به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر درک کنیم و با آنها کنار بیاییم.
• افزایش شادی و رضایت از زندگی: همدلی، حس مفید بودن و رضایت از زندگی را در ما افزایش می‌دهد.
• ایجاد جامعه‌ای سالم‌تر: همدلی، به ایجاد جامعه‌ای عادلانه‌تر، دلسوزتر و امن‌تر کمک می‌کند.

بررسی انواع همدردی

برای اینکه بتوانید مهارت همدردی را به دست آورید یا آن را تقویت کنید باید با انواع این مهارت آشنا شوید، مهارت همدردی، شامل سه نوع است:

همدردی شناختی: درک منطقی شرایط طرف مقابل

همدردی شناختی نوعی از همدردی است که بر درک منطقی شرایط و دیدگاه طرف مقابل تمرکز دارد. در این نوع همدردی، ما سعی می‌کنیم تا بدون درگیر شدن عاطفی، با استفاده از تفکر و استدلال، شرایط و احساسات طرف مقابل را درک کنیم.

ویژگی‌های همدردی شناختی

• تمرکز بر درک: در این نوع همدردی، تمرکز بر درک افکار، باورها و انگیزه‌های طرف مقابل است.
• عدم درگیری عاطفی: برخلاف همدردی عاطفی، در همدردی شناختی، ما سعی می‌کنیم تا بدون درگیر شدن عاطفی، شرایط را از دیدگاه طرف مقابل ببینیم.
• استفاده از تفکر و استدلال: برای درک شرایط طرف مقابل، از تفکر و استدلال منطقی استفاده می‌کنیم.

همدردی عاطفی: درک و شریک شدن در احساسات دیگران

• تمرکز بر احساسات: در این نوع همدردی، تمرکز بر درک و تجربه احساسات طرف مقابل است.
• درگیری عاطفی: در همدردی عاطفی، ما تا حدی درگیر احساسات طرف مقابل می‌شویم و آنها را در خودمان نیز تجربه می‌کنیم.
• ایجاد حس همبستگی: همدردی عاطفی حس همبستگی و نزدیکی بین افراد ایجاد می‌کند.

همدردی ترحم‌آمیز: درک همراه با انگیزه کمک

همدردی ترحم‌آمیز نوعی از همدلی است که در آن، درک و همدلی با احساسات دیگران با انگیزه کمک به آنها برای حل مشکلاتشان همراه می‌شود. در این نوع همدلی، ما نه تنها احساسات طرف مقابل را درک می‌کنیم، بلکه تلاش می‌کنیم تا برای حل مشکلات او راه حلی پیدا کنیم.

ویژگی‌های همدردی ترحم‌آمیز

• ترکیب همدردی عاطفی و شناختی: همدردی ترحم‌آمیز ترکیبی از همدردی عاطفی (درک احساسات) و همدردی شناختی (درک دیدگاه) است.
• انگیزه کمک: در این نوع همدلی، درک و همدلی با انگیزه کمک به حل مشکلات طرف مقابل همراه می‌شود.
• ایجاد حس مسئولیت: همدردی ترحم‌آمیز حس مسئولیت برای کمک به دیگران را در ما ایجاد می‌کند.

ریشه همدردی چیست؟

می‌توان ریشه همدردی را در عوامل زیر بررسی کرد:

عوامل بیولوژیکی

• نورون‌های آینه‌ای: این نورون‌ها در مغز ما فعال می‌شوند زمانی که نه تنها خودمان یک عمل را انجام می‌دهیم، بلکه زمانی که آن عمل را توسط شخص دیگری نیز مشاهده می‌کنیم. این امر به ما در درک احساسات و انگیزه‌های دیگران کمک می‌کند.
• هورمون‌ها: هورمون‌هایی مانند اکسی توسین و هورمون‌های استرس، در ایجاد حس همدلی و دلسوزی نقش دارند.
• ژنتیک: مطالعات نشان داده‌اند که ژنتیک نیز در تمایل به همدلی نقش دارد.

عوامل اجتماعی

• تربیت: نحوه تربیت و آموزش کودکان در خانواده و جامعه، نقش مهمی در شکل‌گیری حس همدلی در آنها دارد.
• تجربیات زندگی: تجربیات زندگی، چه مثبت و چه منفی، می‌توانند بر حس همدلی افراد تأثیر بگذارند.
• هنجارهای اجتماعی: هنجارهای اجتماعی و فرهنگی، انتظارات افراد از یکدیگر در مورد رفتارهای همدلانه را تعیین می‌کنند.

نظریه‌های مختلفی در مورد ریشه همدردی وجود دارد:

• نظریه نظاره‌گر: این نظریه بیان می‌کند که ما با مشاهده رفتار و واکنش‌های دیگران در موقعیت‌های مختلف، یاد می‌گیریم که چگونه با احساسات آنها همدلی کنیم.
• نظریه نقش‌گیری: منظور از این نظریه این است که ما با قرار گرفتن در نقش شخص دیگر، یاد می‌گیریم که چگونه احساسات و افکار او را درک کنیم.
• نظریه رشد اجتماعی: این نظریه بیان می‌کند که همدلی در نتیجه تعاملات اجتماعی و روابط بین فردی شکل می‌گیرد.

روش پرورش مهارت همدردی

همدلی، توانایی درک و شریک شدن در غم و ناخوشی دیگران است. این مهارت، از پایه‌های اساسی روابط انسانی محسوب می‌شود و فواید بی‌شماری برای فرد و جامعه به ارمغان می‌آورد.

راه‌های پرورش مهارت همدردی

1. گوش دادن فعال

• با دقت و بدون قضاوت به حرف‌های دیگران گوش دهید.
• به زبان بدن و لحن صدای آنها توجه کنید.
• سوالاتی بپرسید تا نشان دهید که به حرف‌های آنها توجه می‌کنید و می‌خواهید آنها را درک کنید.

2. خودتان را جای دیگران بگذارید:

• سعی کنید دنیا را از دیدگاه آنها ببینید.
• احساسات و افکار آنها را در نظر بگیرید.
• خودتان را در شرایط آنها تصور کنید و ببینید چه احساسی خواهید داشت.

3. با دید باز با دیگران تعامل داشته باشید

• از پیش‌فرض‌ها و قضاوت‌های خود در مورد دیگران دوری کنید.
• سعی کنید افراد را بدون تعصب بشناسید.
• به تفاوت‌های فردی احترام بگذارید.

4. از تجربیات خود درس بگیرید

• به یاد بیاورید که در مواقعی که خودتان دچار مشکل بوده‌اید، چه چیزی به شما کمک کرده است.
• از تجربیات خود برای کمک به دیگران استفاده کنید.

5. با افراد همدل معاشرت کنید

• با افرادی معاشرت کنید که به دیگران اهمیت می‌دهند و به آنها کمک می‌کنند.
• از آنها یاد بگیرید و سعی کنید رفتار آنها را در خودتان تقویت کنید.

6. مطالعه و یادگیری

• در مورد همدلی و اهمیت آن مطالعه کنید.
• کتاب‌ها و مقالاتی در مورد همدلی بخوانید.
• در دوره‌های آموزشی مربوط به همدلی شرکت کنید.

راه‌های نشان دادن احساس همدردی

1. ابراز کلامی

• به طور مستقیم به فرد بگویید که به او اهمیت می‌دهید و برای او دلسوزی می‌کنید.
• از جملاتی مانند "می‌فهمم که چقدر سخته" یا "من هم اگر جای تو بودم همین حس رو داشتم" استفاده کنید.
• از گفتن جملاتی که ممکن است به فرد احساس بدتری بدهند، مانند "اینقدر غصه نخور" یا "همه چیز درست میشه" خودداری کنید.

2. زبان بدن

• با تماس چشمی و لبخند به فرد نشان دهید که به او توجه می‌کنید.
• به حالت بدن خود توجه کنید و سعی کنید از حرکاتی که نشان دهنده بی‌توجهی یا بی‌حوصلگی هستند، خودداری کنید.

3. گوش دادن فعال

• با دقت و بدون قضاوت به حرف‌های فرد گوش دهید.
• به سوالات او پاسخ دهید و سعی کنید او را درک کنید.
• از حرف‌های او برای نصیحت کردن یا سرزنش کردن او استفاده نکنید.

4. کمک عملی

• اگر می‌توانید، به فرد کمک عملی ارائه دهید.
• برای مثال، می‌توانید برای او غذا بپزید، کارهای خانه‌اش را انجام دهید، یا از او در انجام کارهایش کمک کنید.

5. حضور در کنار فرد

• گاهی اوقات، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که در کنار فرد باشید و به او گوش دهید.
• به او نشان دهید که تنها نیست و شما در این شرایط سخت در کنار او هستید.

6. احترام به احساسات فرد

• به احساسات فرد احترام بگذارید و سعی کنید او را قضاوت نکنید.
• به یاد داشته باشید که هر کس به طور متفاوتی با غم و اندوه کنار می‌آید.

سخن نهایی

با یادگیری مهارت همدردی، می‌توانید رنج و غم عزیزان خود را کاهش دهیم، ممکن است که شما قصد همدردی با دیگران را داشته باشید ولی به دلیل عدم آگاهی از نحوه بروز آن، باعث ناراحتی بیشتر فرد شوید. به همین دلیل نیاز است که برای یادگیری همدردی، به جزئیات این نوشتار، توجه ویژه‌ای داشته باشید.

سوالات متداول