تاثیر منفی قند بر مغز

می توان گفت که بیشتر افراد علاقه ی زیادی به خوردن قند دارند. همچنین بعضی افراد هستند که اصلا چاییشان را بدون قند نمینوشند! همه ی ما شنیده ایم که مصرف زیاد آن خوب نیست اما آیا تا به حال به ذهنتان رسیده است که این قند می تواند تاثیرات مخربی بر مغز بگذارد؟ در این مقاله می خواهیم به طور اختصای راجع به این موضوع صحبت کنیم. همچنین فهرست مطالب را نیز می توانید در باکس زیر مشاهده نمایید.

تاثیر منفی قند بر مغز

مغز بیش از هر عضوی در بدن انسان از انرژی استفاده می کند و گلوکز منبع اصلی سوخت آن است. اما چه اتفاقی می افتد که مغز در رژیم غذایی استاندارد، در معرض مقدار زیادی قند قرار می گیرد؟ در این صورت مصرف زیاد قند اصلا خوب نیست. قند اضافی در مغز، هم مهارت های شناختی و هم مهارت های خود کنترلی را با مشکل مواجه می کند و باعث مختل شدن این دو کارکرد می شود.

برای بسیاری از افراد، داشتن کمی ولع در مصرف قند، باعث تحریک بیشتر در مصرف بیشتر قند می شود. شکر اثرات شبه مواد مخدر، در مرکز پاداش مغز دارد. دانشمندان بیان کرده اند که غذاهای شیرین، همراه با غذاهای شور و چرب، می توانند اثراتی مانند اعتیاد در مغز انسان ایجاد کنند، که باعث از بین رفتن کنترل خود، پرخوری و افزایش وزن در افراد می شود. در انسان‌ های اولیه، میل به مصرف قند زیاد، به هدایت آن‌ها به غذاهای سرشار از کالری کمک می کرد که زمانی که غذا کمیاب بود به بقای آن ها کمک کند. اما اکنون این انگیزه ابتدایی و میل به مصرف قند به اپیدمی های چاقی و دیابت کمک می کند. ویژگی‌ های رفتاری و شیمیایی ناشی از مصرف مواد و پرخوری کاملاً مشابه هستند و ایده اعتیاد به مواد غذایی در بین دانشمندان در حال گسترش است که در زیر به آن ها اشاره خواهیم کرد.

پاسخ پاداش قند

مشخص شده است که در انسان، غذاهای با گلیسمی بالا مناطقی از مغز را که با پاسخ پاداش مرتبط است فعال کرده و احساس گرسنگی شدیدتری را در مقایسه با غذاهایی که گلیسمی کم تری دارد، در مغز تحریک می کنند.

شاخص گلیسمی چیست؟

این شاخص در مورد غذاهای حاوی قند استفاده می شود. در شاخص گلیسمی، به بررسی اینکه کربوهیدرات های موجود در غذا چگونه در بدن ما هضم می شوند و مواد غذایی متفاوت چگونه بر قند خون تاثیر می گذارند. شاخص گلیسمی را از صفر تا صد نشان می دهند. غذاهایی که گلیسمی بالایی دارند می تواند برای مبتلایان به دیابت خطرآفرین باشد و موجب افزایش وزن در افراد می شود.

دیابت چیست؟

بیماری مرتبط با قند و گلوکز در بدن است. فرد مبتلا به دیابت، نمی تواند از گلوکز موجود در بدن استفاده کند و وقتی میزان گلوگز در بدن زیاد شود، موجب قند خون می شود. غذاهایی که باعث افزایش بیشتر گلوکز در خون می شوند، باعث ایجاد اعتیاد بیشتر در مغز می شوند.

 طبق تحقیق منتشر شده در مجله تغذیه بالینی آمریکا، با استفاده از شاخص گلیسمی (GI)، اندازه گیری چگونگی تبدیل برخی غذاها به قند در بدن، دریافتند که خوردن یک وعده غذایی با GI بالا باعث فعالیت بیشتر مغز در مناطقی می شود که درگیر رفتار غذایی، پاداش و ولع مصرف هستند.

هشدار

مطالعات نشان می دهد که پرخوری منجر به کاهش پاسخ پاداش در مغز و به تدریج منجر به اعتیاد به غذاهایی که مواد مغذی کمی دارند و غنی از قند، نمک و چربی است، می شود.

اعتیاد به قند

مطالعات دیگر، در مورد فعالیت مغز، شواهدی را تأیید کرده است که می گوید پرخوری، سیستم پاداش مغز ما را تغییر می دهد، که همین امر باعث پرخوری بیشتر می شود. تصور می شود که همین روند زمینه ساز مصرف مواد و مرتبط با اعتیاد است. با گذشت زمان، مقادیر بیشتری از ماده مورد نیاز است تا فرد به همان سطح پاداش برسد. مطالعه منتشر شده در مجله PLoS One نشان داد، که غذاهای شیرین اعتیاد آورتر از کوکائین هستند. اگرچه این تحقیق روی حیوانات انجام شده است، محققان دریافتند که شیرینی شدید حتی در افراد حساس به مواد مخدر و معتاد نیز می تواند از پاداش و لذت مصرف کوکائین فراتر رود.

چگونه شکر بر حافظه تأثیر می گذارد؟

در سراسر بدن، قند اضافی مضر است. حتی یک مورد از افزایش گلوکز در جریان خون می تواند برای مغز مضر باشد، در نتیجه عملکرد شناختی کند می شود و باعث نقص در حافظه و کمبود توجه و کاهش تمرکز می شود. برخی تحقیقات نشان می دهد مصرف زیاد قند باعث التهاب در مغز می شود و که همین منجر به مشکلات حافظه می شود.

طبق یک مطالعه که در سال 2016، در مجله Behavioral Brain Research منتشر شده است، محققان دریافته اند که، نشانه های التهابی در هیپوکامپ موش هایی  که از رژیم غذایی با قند بالا تغذیه می کنند وجود دارد، اما در کسانی که از رژیم استاندارد استفاده می کنند، وجود ندارد. با این حال خبر خوب این است که این آسیب التهابی ناشی از قند ممکن است دائمی نباشد. یک مطالعه در سال 2017 در مجله ی Appetite نشان داد که، با پیروی از رژیم غذایی کم قند و ضریب GI، می توان آسیب حافظه ناشی از مصرف قند را برطرف کرد. علاوه بر این، تحقیقات منتشر شده در مجله Nutrients در سال 2015 نشان داد که، کاهش مصرف قند و مکمل اسیدهای چرب امگا 3 و کورکومین باعث بهبود حافظه فعال می شود.

 آیا شکر بر خلق و خو تأثیر دارد؟

شکر همچنین بر خلق و خوی تأثیر می گذارد. بر اساس یک مطالعه تصویربرداری از مغز، در جوانان سالم، توانایی پردازش احساسات با افزایش گلوکز خون به خطر می افتد. مطالعه دیگری که در مجله ی Diabetes Care منتشر شد، نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 احساس غم و اضطراب را در طی افزایش قند خون حاد (افزایش قند خون) گزارش می کنند.

یکی از بزرگترین مطالعات در رابطه با ارتباط قند و افسردگی، تجزیه و تحلیل مصرف رژیم غذایی و خلق و خوی 23245 فرد ثبت نام شده در مطالعه وایت هال، نشان داد که میزان بالاتر مصرف قند با بروز افسردگی بیشتری همراه است. مطالعه ای که در سال 2017 در ژورنال Scientific Reports منتشر شد، نشان داد کسانی که بالاترین سطح مصرف قند را دارند 23٪ بیشتر از کسانی هستند که کم ترین میزان مصرف قند را دارند.

آیا مصرف قند، ظرفیت ذهنی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد؟

افزایش گلوکز خون به عروق خونی آسیب می رساند. آسیب رگ های خونی مهم ترین علت عوارض عروقی دیابت است که منجر به مشکلات دیگری مانند آسیب به رگ های خونی مغز و چشم ها می شود و باعث رتینوپاتی می شود. مطالعات انجام شده بر روی بیماران دیابتی، آسیب تدریجی مغز را نشان می دهد که منجر به نقص در یادگیری، حافظه، سرعت حرکت و سایر عملکردهای شناختی می شود. حتی در کسانی که دیابت ندارند، مصرف بیشتر قند با نمره کمتری در آزمایش عملکرد شناختی همراه است.

هشدار

قرار گرفتن در معرض مکرر سطح گلوکز بالا، ظرفیت ذهنی را کاهش می دهد.

تصور می شود که این اثرات به دلیل ترکیبی از هایپرگلیسمی، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و افزایش کلسترول باشد.تحقیقات دیگری نشان می دهد که رژیم غذایی حاوی قند اضافه، باعث کاهش فاکتور نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF)، ماده شیمیایی مغز برای تشکیل حافظه جدید و یادگیری آن می شود. بر اساس مطالعه ای که در مجله Diabetologia منتشر شده، سطح پایین BDNF نیز با زوال عقل و بیماری آلزایمر مرتبط است.

جمع بندی ای سنج

 کلام آخر این است که، همان طور که تحقیقات نشان می دهد، هر قندی که در غذای ما اضافه شود برای ما خطرناک است. با ارضای میل به شیرینی خوردن خود با میوه های تازه به جای قندهای تصفیه شده، می توانیم از این خطرات جلوگیری کنیم. خوردن میوه های تازه با اضافه کردن فیبر میوه، آنتی اکسیدان ها و مواد شیمیایی که مانع افزایش قند در جریان خون می شود و اثرات منفی آن را در بدن کم می کند،این گونه شیرینی رضایت بخش غذاهای پر از شکر را برای خودمان فراهم کنیم.

آیا برایتان پیش آمده که بعد خوردن قند یا شکر، دچار عارضه خاصی شوید؟ یا آیا مضرات این ماده را می دانستید؟ نظراتتان را با ما به اشتراک بگذارید.