تاثیر رسانه های اجتماعی بر سلامت روان نوجوان

در این مقاله می خواهیم در مورد تاثیرات رسانه های اجتماعی بر سلامت روان نوجوانان صحبت کنیم. از آنجا که بعضی از گزارش ها حاکی از آن است که این روزها بعضی از نوجوانان ساعات زیادی را در این رسانه ها به سر می برند به همین خاطر این مساله تبدیل به یک چالش بزرگ در سنین نوجوانی شده است. به همین خاطر در ادامه براساس فهرست مطالب زیر به بررسی این موضوع می پردازیم:

نتایج گزارش های تحقیقات

75٪ از نوجوانان در شبکه های اجتماعی دارای پروفایل و پیج مختص به خودشان هستند. درواقع می توان اذعان نمود که این روزها رسانه های اجتماعی بخشی از زندگی روزمره اکثریت قریب به اتفاق جوانان است.

همچنین این گزارش ها نشان داده است که 91٪ از نوجوانان هر روز از شبکه های اجتماعی بازدید می کنند. بیش از یک سوم نوجوانان هر روز چندین بار از شبکه های اصلی اجتماعی خود بازدید می کنند.

هر چهارمین نوجوان یک کاربر فعال در شبکه های اجتماعی است و هر روز حداقل از دو نوع شبکه اجتماعی مختلف استفاده می کند.

مغز نوجوان و رسانه های اجتماعی

برای بسیاری از نوجوانان، شبکه های اجتماعی کاملاً اعتیاد آور است. تحقیقی توسط محققان مرکز نقشه برداری مغز دانشگاه لس آنجلس در کالیفرنیا انجام شد، آنها دریافتند که بخش های خاصی از مغز نوجوانان توسط "لایک گرفتن" در شبکه های اجتماعی فعال می شوند و باعث می شود که آنها از رسانه های اجتماعی بیشتر استفاده کنند، در واقع هرچقدر میزان لایک ها و کامنت ها بیشتر می شود فرد خود به خود حضور پر رنگ تری در این فضاها پیدا می کند.

گزارش های آماری

محققان می گویند ناحیه ای در مغز به شدت نسبت به عوامل و توجه های بیرونی فعال است گرچه در دوره بلوغ، حساسیت این ناحیه چندبرابر می شود. براساس نتایج این مطالعات می توان گفت دلیل جذابیت زیاد شبکه های اجتماعی برای نوجوانان در چیست.

در بخش دیگری از این تحقیق، محققان ارتباطی بین شبکه های اجتماعی و تأثیر همسالان پیدا کردند. یعنی وجود همسالان در شبکه های اجتماعی سبب شده که افراد گرایش بیشتری به این فضاها پیدا کنند. همچنان که نتایج نشان داده که نوجوانانی که در این فضاها هستند حتما صفحات و پروفایل های همسالان خودشان را دنبال می کنند تا بتوانند تا حدودی الگو برداری کنند.

سلامت روان

بدون شک، شبکه های اجتماعی نقش مهمی در گسترش ارتباطات اجتماعی نوجوانان و کسب مهارت های فنی ارزشمند دارند. اما این شبکه های اجتماعی چه تأثیری بر نوجوانان می تواند داشته باشد؟ بیشتر گزارش ها و مطالعات نشان می دهد که اثرات رسانه ها می تواند خیلی قابل توجه باشد. نه تنها مغز در حال رشد نوجوانان در معرض این همه وقت در اینترنت، با خطرات و آسیب های زیادی مواجه است، بلکه از سوی دیگر نوجوانان به خاطر شرایط سنی بیشتر در معرض فشار همسالان، آزار و اذیت اینترنتی و ارسال پیام الکترونیکی - همه فعالیت های ارتباطات دیجیتال – هستند که همه ی این موارد می تواند سلامت روان نوجوان را مورد تهدید قرار دهد.

وضعیت سلامت روانی نوجوانان وابسته به رسانه های اجتماعی

تعدادی از مشکلات و مسائل مورد به سلامتی وجود دارد که ناشی از زمان زیاد در فضای مجازی می باشد. در اینجا مروری بر رایج ترین مشکلات بهداشت روانی است که نوجوانان می توانند هنگام استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی با آن روبرو شوند.

افسردگی

گرچه محققان رابطه ای مستقیم علت و معلولی بین افسردگی و شبکه های اجتماعی را هنوز کشف نکرده اند اما آنها دریافتند که استفاده از شبکه های اجتماعی ممکن است با افزایش علائم افسردگی، از جمله کاهش فعالیت اجتماعی و افزایش تنهایی همراه باشد.

به عنوان مثال ، یک مطالعه منتشر شده در مجله Computers in Human Behavior نشان داد که استفاده از چندین وب سایت رسانه های اجتماعی بیشتر از زمان صرف شده با افسردگی ارتباط دارد. براساس این مطالعه، افرادی که بیش از هفت شبکه اجتماعی استفاده کرده اند سه برابر بیشتر از افرادی که از دو یا کمتر شبکه اجتماعی استفاده می کنند، دچار افسردگی می شوند.

گزارش های آماری

چندین مطالعه دیگر نشان داده است که استفاده طولانی مدت از شبکه های اجتماعی ممکن است با علائم و نشانه های افسردگی و اعتماد به نفس پایین، به ویژه در کودکان همراه باشد.

اضطراب

نوجوانان غالباً نه تنها برای پاسخگویی سریع به اینترنت احساس فشار می كنند، بلكه برای داشتن عکسهای كامل، متن های زیبا و پستهای كاملاً فشرده نیز احساس فشار می كنند كه همگی می توانند اضطراب زیادی ایجاد كنند. در حقیقت، برخی مطالعات نشان داده اند که هرچه دایره اجتماعی نوجوان در اینترنت بیشتر باشد، اضطراب آنها از همگام بودن با همه چیز در اینترنت بیشتر می شود.

نکته

برای مطابقت با قوانین و فرهنگ ناگفته هر بستر رسانه اجتماعی، زمان و تلاش زیادی لازم است. در نتیجه، این فشار اضافی را به نوجوانان وارد می کند، که می تواند احساس اضطراب ایجاد کند.

به هر حال شبکه های اجتماعی برای نوجوانان یک منبع اضطراب شدید می باشد. بسیاری از نوجوانان، به ویژه دختران، نگران این هستند که دیگران در مورد آنها چه فکر می کنند و اینکه دفعه بعد که عکس آن ها را ببینند چه عکس العملی نشان خواهند داد. و سوالاتی از این قبیل در ذهن شان می آید: "که چرا این عکسم کمتر لایک خورد؟"، " منظور فلان کس از این کامنت زیر عکسم چی می تواند باشد؟"،  "چرا فلان عکس این عکس من را  لایک نکرد؟" و ... علاوه بر این ها به آزار و اذیت های اینترنتی و سایر موارد ناخوشایند در اینترنت فکر کنید و خواهید دید که چرا رسانه های اجتماعی منبع ترس واقعی بسیاری از نوجوانان است.

هشدار

مواجهه زودهنگام فرزندان با شبکه های اجتماعی، چالش ها و مشکلات بزرگی را برای آنان ایجاد می کند.

کمبود خواب

گاهی اوقات نوجوانان آنقدر ساعت های زیادی را در شبکه های اجتماعی می گذرانند که خواب گرانبهای خود را از دست می دهند. در نتیجه، این کمبود خواب می تواند منجر به تغییر خلق و خو، پایین آمدن صبر و پرخوری و همچنین تشدید مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب شود.

در یک مطالعه انگلیسی که در مجله مطالعات جوانان منتشر شده است، از 900 جوان بین 12 تا 15 سال در مورد استفاده از رسانه های اجتماعی و تأثیر آنها بر خواب پرسیده شده است. آنها دریافتند که یک پنجم نوجوانان گفتند "تقریباً همیشه" شب بیدار می شوند و درگیر شبکه های اجتماعی هستند. این مطالعه همچنین نشان داد دختران نسبت به پسران بسیار بیشتر از خواب خود می گذرند و در شبکه ها هستند. همچنین دختران بیشتر از پسران ساعت های زیادی را از طریق واتساپ تلفنی صحبت می کنند. آنها نه تنها احساس خستگی مداوم را گزارش کردند، بلکه همچنین گزارش کردند که به طور متوسط ​​از نوجوانانی که خواب آنها توسط شبکه های اجتماعی مختل نشده است، کمتر خوشحال هستند. به علاوه ، نوجوانان بیش از بزرگسالان به خواب نیاز دارند، بنابراین استفاده از شبکه های اجتماعی در نیمه شب می تواند بر سلامت جسمی آنها نیز تأثیر بگذارد. در نهایت کمبود خواب نه تنها باعث خستگی و تحریک پذیری می شود، بلکه می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و احتمال بیماری نوجوانان را افزایش دهد.

حسادت

حسادت -حسادت یک نوع حس عاطفی عادی است- که همه افراد آن را دارند ولی متاسفانه اگر مدیریتی برا این نوع حس نباشد به راحتی به یک حسادت ناسالم تبدیل می شود. در رسانه های اجتماعی حسادت ها خودشان را بیشتر از دنیای واقعی بروز میدهد. چرا که متاسفانه نوجوانان اغلب متوجه نمی شوند که افراد تمایل دارند فقط "نکات و جنبه های مثبت" خود را در رسانه های اجتماعی منتشر کنند و اغلب مشکلات، سختی های و نداشته هایشان را از اینترنت دور نگه می دارند. در نتیجه، زندگی یک شخص دیگر ممکن است به صورت آنلاین عالی به نظر برسد، اما آنها به صورت آفلاین مانند هر کس دیگری در حال مبارزه کردن با درگیری های زندگی خودشان می باشند. ولی با تمام این توصیفات و توضیحات خیلی از نوجوانان هنوز  درگیر مقایسه های اجتماعی هستند. و بر این باور هستند که همه خوشبخت و خودشان بدبخت هستند. در نتیجه، این می تواند منجر به افسردگی، تنهایی، عصبانیت و مسائل مختلف شود. علاوه بر این، حسادت سبب می شود که فرد رفتارهای پست و ناجوانمردانه از خود نشان دهد. در حقیقت، این افراد بسیاری از دختران خوشبخت(از نظر او) دیگر را هدف قرار می دهند و علیه آن ها بدگمانی، پیام های بد و شایعات نادرست پخش می کنند.

مشکلات ارتباطی

نوجوانانی که اولویت خود را در شبکه های اجتماعی قرار می دهند اغلب روابط مجازی را به روابط واقعی ترجیح می دهند و خروجی این نوع سبک زندگی باعث می شود فرد به لحاظ روابط اجتماعی در انزوا قرار گیرند. اغلب این افراد در جمع ها درگیر موبایل های خود هستند و ترجیح می دهند که در فضاهای اجتماعی، خودشان را سرگرم کنند. در هر صورت از آن جایی که رسانه های اجتماعی یک روش عالی برای برقراری ارتباط با دوستان و خانواده از راه دور هستند اما سبب دور شدن از آدم هایی هست که در نزدکی ما هستند.

بیشتر بخوانید

با توجه به موضوع مورد مطالعه پیشنهاد می گردد مقاله ای تحت عنوان «پیامدهای رسانه های اجتماعی» را حتما مطالعه نمایید.

 جمع بندی ای سنج

همانطور که در این مقاله گفته شد مغز نوجوان به خاطر شرایط سنی آنان به شدت تحت تاثیر تایید های خارجی (مثل کامنت و لایک های گوناگون در فضای مجازی) می باشد به همین خاطر اگر والدین یک زمان بندی مناسب برای استفاده از این ابزار برای فرزندان خود ایجاد نکنند به زودی فرزندانشان به فضای مجازی اعتیاد پیدا می کنند که مسلماً این رفتارهای اعتیادی باعث مشکلات جسمی و روانی زیادی می شوند. همچنین مهم است که خانواده ها به طور منظم در مورد چگونگی استفاده مسئولانه و ایمن از شبکه های اجتماعی بحث کنند. وقتی خانواده ها با هم به دنیای رسانه های اجتماعی می روند، دنیای آنلاین نوجوان قابل کنترل تر می شود.

 دیدگاه شما درباره ی ارتباط بین رسانه های اجتماعی و سلامت نوجوانان چیست؟ شما برای کاهش استفاده از رسانه های اجتماعی و افزایش سلامت نوجوانان چه راهکارهایی را ارائه می دهید؟ لطفا نظرات ارزشمند خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.