مقابله با سبک های دلبستگی نا ایمن

نحوه تعامل کودکان با والدین و مراقبانشان در سنین کودکی اهمیت بسیار زیادی دارد. نحوه تعامل کودک با مراقب اصلی او که اغلب مادر است، می تواند بر شکل گیری سبک دلبستگی کودک تاثیر به سزایی داشته باشد.نظریه سبک دلبستگی توسط جان بالبی مطرح شده است؛ این نظریه یک نظریه مهم و پرکاربرد است. 
در این مقاله در مورد نحوه ی مقابله با سبک های دلبستگی نا ایمن مطالبی را انتشار خواهیم داد. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

کودکی و سبک دلبستگی

تحقیقات و مطالعات بیان کرده اند که سبک های دلبستگی که در دوره ی کودکی در ما شکل می گیرند، تاثیر بسیار زیادی بر زندگی بزرگسالی ما دارند.

سبک های دلبستگی به دو دسته ی سبک دلبستگی ایمن و ناایمن تقسیم می شوند. اگر کودکی در محیطی امن و با اطمینان رشد پیدا کند، به احتمال زیاد در آینده سبک دلبستگی ایمن خواهد داشت.

افراد می توانند یا یک سبک دلبستگی ایمن داشته باشند و یا انواع سبک دلبستگی ایمن شامل، اجتنابی، دوسوگرا، آشفته را تجربه کند.

بزرگسالانی که سبک دلبستگی ایمن دارند، هنگام مرور خاطرات دوره ی کودکی شان به این نکته می رسند که مادر و یا مراقب اصلی آن ها همیشه در کنار آن ها حاضر بوده است و به عبارت دیگر احساس اطمینان به مراقب خود داشته اند.

افراد با این سبک دلبستگی دیدگاهی درست به وقایع زندگی دارند و درک درستی از اتفاقات خوشایند و ناخوشایند دارند. در بزرگسالانی که سبک دلبستگی ایمن دارند، روابط صمیمی نزدیک و لذت بخش دیده می شود و این افراد از ریسک کردن برای عشق ترسی ندارند.

در مقابل، افرادی که دارای الگوهای دلبستگی نا ایمن می باشند، در یک محیط سازگار، حمایت پذیر و امن رشد نکرده اند. افرادی که دارای این سبک دلبستگی هستند اغلب در بزرگسالی برای ایجاد روابط معنی دار با دیگران در تلاش مداوم هستند.

توجه

اما خوب است بدانید افرادی که دارای سبک دلبستگی نا ایمن هم هستند، می توانند سبک زندگی خود را تغییر دهند. همکاری با یک درمانگر آگاه می تواند به آن ها در کسب مهارت های مورد نیازشان برای بهبود روابط و ایجاد امنیت که در دوران کودکی نداشته و تجربه نکرده اند، کمک بسیاری کند.

دلبستگی چگونه انجام می شود

در پاسخ به این سوال که دلبستگی چگونه انجام می شود یا در کودک نمود پیدا می کند، می توانیم بگوییم رفتارهای نزدیکی جویانه کودک یعنی رفتارهایی که کودک برای حفظ نزدیکی با والدین انجام می دهد، مانند گریه کردن، صدا زدن، سینه خیز رفتن باعث شکل گیری دلبستگی می شود.

از دیگر سو، زمانی که کودک مادر خود را پایگاه امن خود بداند، شروع به جستجو در محیط می کند و رفتارهای کاوشی از خود نشان می دهد و رفتارهای کاوشی با پاسخگویی به سیستم دلبستگی و ایحاد آن در ارتباط است. اگر کودک مادر را نزدیک خود ببیند و او را به عنوان پایگاه امن خود بداند، با آرامش بیشتری در محیط به جستجو می پردازد و در نهایت دلبستگی در او بهتر شکل می گیرد.

همچنین، خطرات بیرونی و درونی مانند تاریکی، صدای بلند یا محیط ناشناخته می تواند باعث به وجود آمدن رفتارهای نزدیکی جویانه کودک به والدین شود.

اهمیت نظریه دلبستگی

نظریه دلبستگی یک نظریه مهم و پرکاربرد است؛ برای بیان اهمیت نظریه دلبستگی بهتر است به نتایج پژوهش های علمی استناد کنیم. می دانیم که انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به برقراری روابط با دیگران و حفظ روابط دارد.
روابط عاطفی و دلبستگی باعث احساس شادی و شعف، مقابله بهتر با مشکلات و تجربه احساس آرامش و شادی می شود. نظریه دلبستگی اشاره به ارضای نیازهای از طرق مختلف دارد و تصمیم گیری های بهتر را در زمینه های مختلف تبیین می کند.

یادگیری و داشتن اطلاعات در زمینه نظریه دلبستگی می تواند در امر آموزش و یادگیری، انتخاب همسر و شریک زندگی، انتخاب سبک فرزند پروری مناسب، داشتن روابط بین فردی خوب، تصور مثبت نسبه به خدا و... تاثیر بگذارد. 

انواع سبک دلبستگی ناایمن

اگر فردی دارای الگوی دلبستگی نباشد، ممکن است یکی از انواع این سبک ها را داشته باشد:

 اجتنابی

افراد دارای سبک دلبستگی ناایمن از نوع اجتنابی عموما  دارای نگرشی خود کوچک بین می باشند. این افراد از صمیمی شدن با دیگران پرهیز می کنند و اغلب در برقراری ارتباط با دیگران در هنگام نیاز مشکل دارند.

 دو سوگرا

افراد دارای این سبک دلبستگی اغلب افرادی مضطرب و پریشان هستند؛ این افراد به کسب اطمینان و امنیت از سوی دیگران نیاز دارند و به همین دلیل ممکن است افرادی وابسته به نظر برسند.

 آشفته

افرادی که این سبک از دلبستگی را دارند، عموما در بزرگسالی درگیر آسیب ها و تجربیات ناراحت کننده ی دوران کودکی خود می شوند. این افراد ممکن است افرادی ناسازگار باشند.

این سبک از دلبستگی ترکیبی از دو سبک بالا نیست. افراد دارای این سبک هیچ راهبرد مقابله ای برای رویارو شدن با اتفاقاتی که برایشان رخ می دهند را ندارد.

دلبستگی آشفته ممکن است نشانه هایی داشته باشد. نشانه های دلبستگی آشفته عبارت اند از:

•  افسردگی و اضطراب طغیان خشم مکرر و رفتار های آشفته (رفتار های آشفته ناشی از عدم درک و ناتوانی فرد در تحلیل اتفاقات و عدم برقراری ارتباط با دیگران است) 
• تصور منفی و ضعیف از خود،
• رفتار های خود آسیب رسان 
• تجربه ی آسیب مداوم در روابط

نکته

افرادی که دارای سبک دلبستگی ناایمن می باشند، به طور کلی در ایجاد ارتباطات احساسی با دیگران مشکلاتی دارند. این افراد می توانند نسبت به عزیزان خود پرخاشگر یا حتی غیرقابل پیش بینی باشند؛ رفتاری که ریشه در فقدان عشق و محبت دائمی آن ها در دوران کودکیشان دارد.

عواقب ایجاد سبک دلبستگی نا ایمن

جان بالبی، پس از مطرح کردن نظریه سبک دلبستگی در مورد پیامدهای ایجاد سبک دلبستگی نا ایمن هم صحبت کرده است؛ از نظر او ایجاد سبک دلبستگی ناایمن با شکل گیری عزت نفس پایین، وابستگی شدید به دیگران یا خودمختاری، اعتماد به نفس پوچ یا کاذب، ناتوانی در مدیریت چالش ها و بحران های زندگی و افسردگی از جمله پیامدهای سبک دلبستگی ناایمن در افراد است.

همچنین، پرخوری یا کم خوری، عادت های غذایی نامطلوب یا وسواس های غذایی می تواند در نتیجه سبک دلبستگی ناایمن در فرد ایجاد شود.

گفته می شود، نداشتن خویشتن داری در اجتماع، حفظ روابط دوستانه، سرکشی در برابر مراجع قدرت و حکومت، ناتوانی در حفظ روابط دوستانه، سخت اعتماد کردن به دیگران، همدلی و همدردی کم با دیگران، داشتن دیدگاه و نگرش منفی نسبت به دیگران از جمله پیامدهای دلبستگی ناایمن در سطح اجتماعی است.

اختلالات و بیماری های ناشی از کمبود سبک دلبستگی در کودکان

نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که شکل گیری انواع سبک دلبستگی ناایمن و کمبود سبک دلبستگی در کودکان می تواند با مشملات یادگیری اعم از مشکلات گفتاری و زبانی همراه باشد.
همچنین، سبک دلبستگی ناایمن می تواند زمینه را برای ابتلا به بیماری کمبود توجه و تمرکز و اختلال بیش فعالی و انواع اختلالات اضطرابی فراهم کند.
خوشبختانه روان شناسان با به کار گیری انواع روان درمانی و تکنیک های شناختی و رفتاری توانایی درمان بسیاری از اختلالات روان شناختی مرتبط با سبک های دلبستگی را دارند.

غلبه بر سبک دلبستگی نا ایمن

به طور کلی هیچ فردی لایق قربانی شدن به خاطر گذشته ی خود نیست. افرادی که سبک دلبستگی نا ایمن دارند، می تواند برای کسب احساس امنیت دوباره تلاش کنند؛ این امر با داشتن روابط صمیمی و البته ساختن و ایجاد این روابط در سنین بزرگسالی محقق می شود. من باب مثال، امنیت می تواند در زمینه دوست یابی و روان درمانی شکوفا شود.

زمانی که افراد اقدام به مشورت گرفتن از مشاور می کنند و جلسات روان درمانی ای را به صورت فشرده و یا مداوم آغاز می کنند، در این جلسات روان شناس و مشاور آن ها به آن ها کمک می کند تا آسیب هایی را که در گذشته برای آنان رخ داده است را پیدا کرده و بشناسند، ریشه و علل رفتارهایشان را پیدا کنند و در زندگی خود دید مثبت و جهان بینی بهتری داشته باشند. همه ی این موارد، در نهایت به افراد کمک می کند تا وابستگی های سالم و مطمئن را یاد بگیرند.

افراد برای به دست آوردن امنیت دوباره در سنین بزرگسالی و مقابله با سبک دلبستگی ناایمن، باید داستانی منسجم درباره ی آنچه در کودکی برای آن ها اتفاق افتاده است، بسازند؛ همچنین باید تأثیر این تجربیات دوره ی کودکی را در تصمیماتی که ممکن است به طور ناخودآگاه در مورد اتفاقات مختلف در زندگی خود گرفته اید، در نظر بگیرید.

شما باید به سبک دلبستگی خود نگاهی انتقادی داشته باشید و برای مقابله با این سبک تلاش کنید.

یک مثال بارز در مورد زوج هایی می باشد که ممکن است درگیر الگوهای تعاملی تکراری شوند. آن ها ممکن است علت رفتارهای خود را ندانند و علاوه بر آن ندانند که چرا همه چیز از کنترل آن ها خارج شده است.

درحالی که ممکن است این افراد آگاه از علل رفتارهای خود نباشند، اما خاطرات دوران کودکی و تجربیات ناامنی  که در کودکی خود تجربه کرده اند، می تواند بر احساسات و تعاملات در روابط بزرگسالی آن ها تأثیر منفی خودش را بگذارد.

حتی اگر این زن و شوهر در مورد یک "مسئله ی سطحی" با یکدیگر در تنش باشند، محرک های دلبستگی نا ایمن ممکن است زمینه ساز این تعاملات غلط باشند. در این صورت این درمانگر است که با توجه به سبک دلبستگی زن و شوهر می تواند راهکار درمانی مناسبی را به آن ها ارائه دهد.

کسب امنیت دوباره می تواند زمان بر باشد. ازدواج کردن و پدر و مادر شدن از عناصر مهمی برای تغییر سبک دلبستگی فرد هستند. یک رابطه زناشویی خوب نیز می تواند نقش مهمی در حمایت و داشتن احساس امنیت در شما داشته باشد.

نکته

یک رابطه ی سالم رابطه ای است که  زوجین در آن نسبت به یکدیگر احساس مراقبت، حمایت، احترام و محبت داشته باشند. برای افرادی که دارای الگوهای دلبستگی ناایمن هستند، این ویژگی ها می تواند به دور شدنشان از احساس منفی نسبت به خودشان کمک کند.

به کمک انعطاف پذیری عصبی، مغز با تغییر الگوها و باورهای رفتاری فرد، شروع به تغییر کردن می کند. افردی که به طور ناایمن به هم وابسته هستند، می تواند با ادغام تجربیات جدید، حمایتی و محبت آمیز در زندگی خود، امنیت مورد نیاز خود را دوباره ایجاد کنند.

با گذشت زمان، آن ها متوجه خواهند شد که، می توانند به یک فرد قابل اعتماد و سازگار (مانند شریک زندگی) در مواقع ناراحتی (برعکس آنچه در دوران کودکی تجربه کرده اند) اعتماد کنند و بدانند که شریک زندگی شان تحت هر شرایطی در کنارشان خواهد بود.

اگر تمایل دارید با انواع مختلف سبک های دلبستگی آشنا شوید، می توانید به لینک مورد نظر مراجعه نمایید.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد نحوه مقابله با سبک دلبستگی ناایمن صحبت کردیم. شاید مقابله با سبک دلبستگی نا ایمن در ابتدا دشوار باشد و ساخت الگوهای دلبستگی ایمن سخت به نظر برسد، اما در واقع این امر امکان پذیر است.

ایجاد روابط صمیمی با دیگران در قالب روابطی حمایتی می تواند به شما در ایجاد دوباره ی الگو های دلبستگی ایمن کمک کند.

 آیا این مطلب برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول