کبد چرب چیست؟ (علت، علائم، تشخیص و درمان)

کبد یکی از اعضای مهم بدن در مهره داران بوده که به عنوان یک عضو گوارشی شناخته می شود. وظیفه اصلی کبد در بدن، سم زدایی و تولید پروتئین و مواد بیو شیمیایی که برای رشد و گوارش لازم است، می باشد. خوب است بدانید کبد همان جگر بوده و بزرگ ترین غده در بدن می باشد.

به هر حال کبد یکی از مهم ترین اعضای بدن است که به فعالیت های دیگر اعضای بدن کمک می کند. در این مقاله در مورد کبد، بیماری کبد چرب و راهکار های درمانی کبد چرب صحبت خواهیم کرد. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

وظایف کبد چیست؟

کبد وظایف متعددی در بدن ایفا می کند؛ برخی از وظایف کبد در بدن عبارت اند از:

•  تنظیم سطح متابولیت های موجود در بدن
•  ذخیره هورمون گلوگز به صورت گلیکوژن که در تنظیم قند خون نقش مهمی دارد. 
• ترشح مایع گوارشی صفرا 
• سم زدایی بدن 
• کمک به فعالیت بهتر سیستم ایمنی بدن 
• ذخیره پروتئین و آهن
•  تبدیل مواد مغذی به انرژی
•  و ...

عملکرد کبد چگونه است؟

کبد در تنظیم سطح متابولیت های موجود در خون نقش دارد؛ کبد می تواند به مولکول های سوختی بدن متصل شود و برخی اسید آمینه های ویژه یا مولکول هایی مانند پیروات و لاکتات را به گلوکز تبدیل کند.
ذخیره مولکول های مغذی گلوکز به صورت گلیکوژن و برگرداندن آن به جریان خوت زمانی که سطح گلوکز کاهش یافته است، از دیگر وظایف کبد در بدن است.
تنظیم سطح قند خون در بدن، یکی از مهم تریم عملکرد های کبد در بدن است.

بیماری های مرتبط با کبد کدام اند؟

در صورت وجود نقص در کارکرد کبد، برخی بیماری های کبدی در فرد روی دهد؛ برخی از این بیماری ها عبارت اند از:

 زردی

احتمالا نام این بیماری برای شما آشنا باشد و این بیماری را در نوزادان تازه به دنیا آمده دیده باشید؛ زردی که به عنوان یرقان هم شناخته می شود در اثر کارکرد ناقص کبد در بدن به وجود می آید.
در این بیماری، رنگ پوست، غشای مخاطی، سفیدی چشم ها، زرد می شود و علت این امر افزایش سطح رنگدانه های صفراوی می باشد. زردی کاملا قابل درمان می باشد و یک بیماری جدی نیست.

 هپاتیت

هپاتیت در زمان التهاب کبد روی می دهد؛ هپاتیت در نتیجه ی برخی عوامل در بدن به وجود می آید.برخی از این عوامل عبارت اند از:

•  ویروس زیاد
•  شرایط ارثی
•  بیماری خود ایمنی
•  برخی سموم موجود در بدن

 سیروز کبدی

این بیماری به مرور زمان عملکرد کبد را از بین می برد. در این بیماری بافت اسکار فیبری جایگزین سلول های مرده کبدی می شود. این بیماری ممکن است در نتیجه ی مصرف بیش از اندازه الکل در فرد روی دهد.

 کبد چرب

کبد چرب یکی از شایع ترین بیماری های کبدی می باشد. همانطور که مشخص است، این بیماری در اثر تجمع چربی در کبد روی می دهد. البته میزان چربی در کبد بیش از اندازه می باشد.

در ادامه در مورد این بیماری بیشتر صحبت خواهیم کرد.

کبد چرب چیست؟

همان طور که پیش تر گفتیم، اگر میزان چربی در کبد از حد طبیعی فراتر رود و این میزان به 5 تا 10 درصد برسد، فرد مبتلا به بیماری کبد چرب تشخیص داده می شود.

 سطح کبد چرب

کبد چرب سطوح مختلفی دارد. سطوح کبد چرب عبارت اند از:

• کبد چرب خفیف؛ این سطح از کبد چرب به عنوان گرید یک یا مینیمال شناخته می شود. در این سطح، مقدار چربی کم، سطح آنزیم های کبدی نرمال و هنوز آسیبی به سلول های کبدی نرسیده است.
• کبد چرب شدید یا گرید دو؛ در این سطح بدن به چربی کبد واکنش نشان می دهد و سطح چربی کبد زیاد است. آنزیم های کبدی زیاد و سلول های کبدی آسیب میبینند و التهاب کبدی هم مشاهده می شود. 
• گرید سوم؛ در این سطح التهاب کبد به اندازه ای زیاد می شود که در کبد اسکار و فیبروز به وجود می آید. 
• گرید چهارم؛ این سطح پیشرفته ترین حالت کبد چرب است که در نهایت فرد به سیروز کبدی مبتلا می شود.

 اگر فرد مبتلا به گرید یک و دو باشد، می تواند با راهکار های خانگی، چربی کبد را درمان کند اما در گرید سوم و چهارم، فرد باید زیر نظر پزشک قرار بگیرد.

بیشتر بدانید

فیبروز کبدی به معنای از بین رفتن سلول های زنده کبد می باشد.

انواع کبد چرب

کبد چرب انواع مختلفی دارد و در اثر موارد مختلفی ممکن است روی دهد. برخی از انواع کبد چرب عبارت است از:

 کبد چرب الکلی

اگر مصرف الکل بیش از اندازه باشد، کبد چرب می شود و حذف این چربی ها برای کبد راحت نخواهد بود. در نتیجه ی پیشرفت این بیماری فرد ممکن است به سیروز کبدی مبتلا شود.

 کبد چرب غیر الکلی

این نوع از کبد چرب به دو دسته ی ساده و استئاتوهپاتیت غیر الکلی دسته بندی می شود. در نوع ساده، کبد توانایی حذف چربی را ندارد و در نوع دوم، در صورت پیشرفت این بیماری منجر به، زخم یا سرطان کبد می شود.

توجه داشته باشید این نوع کبد چرب هیچ ارتباطی به مصرف الکل ندارد.

بیشتر بدانید

سو مصرف الکل، تاثیر مخربی بر سلامت کبد دارد. مصرف نوشیدنی های الکلی، برای کبد بسیار مضر است.

 کبد چرب بارداری

این نوع کبد چرب در زنان و در دوران بارداری روی می دهد و در صورت درمان نشدن، سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازد.

 نشانه های کبد چرب بارداری

•  زردی
•  خستگی و احساس رخوت 
• حالت تهوع
•  استفراغ
•  درد در سمت راست و قسمت بالای شکم

چند نکته درباره کبد چرب

خوشبختانه کبد چرب عارضه ای قابل پیشگیری است؛ اگر مستعد ابتلا به کبد چرب هستید باید به شما بگوییم اگر سبک زندگی سالم داشته باشید، تا حد زیادی می توانید از خودتان در برابر این بیماری محافظت کنید.
در خصوص پیشگیری از کبد چرب:

• مصرف الکل یا نوشیدنی های الکلی را در کوتاه مدت و بلند مدت به حداقل برسانید و در نهایت اگر مبتلا به کبد چرب هستید، مصرف این نوشیدنی برای شما ممنوع است.
• از آنجایی که گوشت گاو و دیگر فرآورده های گوشتی دارای مقادیری چربی اشباع شده هستند، لازم است از مصرف گوشت را کمتر کنید.
• مواد غذایی که از آرد سفید درست شده است، مانند نان، برنج و ماکارانی می تواند به کبد آسیب بزند.
• کمتر نمک بخورید زیرا مصرف زیاد آن ریسک ابتلا به کبد چرب را افزایش می دهید.
• مصرف و نوشیدن مواد غذایی که شکر دارند یا دارای مواد افزودنی هستند را کم کنید.
• سعی کنید تا حد امکان مواد غذایی فست فودی و سرخ شده نخورید.

علت کبد چرب

ابتلا به کبد چرب، دلایل متفاوتی دارد. برخی از علت های ابتلا به کبد چرب شامل موارد زیر می شود:

•  مصرف نوشیدنی های الکلی 
• اضافه وزن
•  ورزش نکردن و نداشتن تحرک لازم
•  مصرف بیش از اندازه فست فود
•  مصرف مواد غذایی چرب 
• فشار خون بالا
•  سو تغذیه
•  بارداری
•  کم کار بودن تیروئید
•  دیابت نوع دو 
• مصرف برخی از داروهای خاص
•  و ...

عوارض کبد چرب

کبد چرب احتمال ابتلا به دیگر بیماری های کبی همچون سیروز کبدی و سرطان کبد را افزایش می دهد. همچنین، ابتلا به دیابت نوع دوم، بیماری های قلبی، التهاب و تورم، تاثیر بر عملکرد کلیه و عملکرد سلول های جزایر پانکراس، مشکلات پوست و مو از جمله زردی و خارش پوست، کبودی بی دلیل و تیرگی برخی اندام های بدن، فشار خون از دیگر عوارض ابتلا به کبد چرب می باشد.

علائم کبد چرب

برخی از نشانه های هشدار ابتلا به کبد چرب، عبارت است از:

• حالت تهوع 
• احساس ضعف
•  کاهش وزن
•  کاهش اشتها 
• قرمز شدن چشم 
• خارش پوست
•  درد در قسمت بالای شکم

علائم کبد چرب در زنان

برخی از نشانه های کبد چرب در زنان عبارت است از:

•  ریزش مو
•  اختلال در عادت ماهانه
•  درد و حساسیت در پستان ها
•  خستگی و ضعف عضلانی
•  کم خونی 
• بدن درد 
• خشک شدن چشم 
• اختلال در خواب
•  اختلال در روند گوارش
•  و ...

علائم کبد چرب در مردان

•  خستگی
•  از دست دادن اشتها
• تورم در ناحیه سینه
• تورم پا
• گیجی
• خارش پوست
• خون ریزی بینی
• و ...

تشخیص کبد چرب

تشخیص کبد چرب با علائم و نشانه هایی که در قسمت بالا آوردیم و درد در ناحیه راست شکم قابل تشخیص است. اگر نشانه های کبد چرب را در خود مشاهده کردید، بهتر است هرچه سریعا به پزشک مراجعه کنید.

 نحوه تشخیص کبد چرب

•  انجام آزمایش 
• انجام سی تی اسکن
•  نمونه برداری کبدی

 توجه: در صورت واضح نبودن تصویر اینجا را کلیک کنید.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستند؟

• کسانی که بیش از حد معمول روزانه قند و شکر مصرف می کنند
• کسانی که بیشتر وعده های غذایی آن ها شامل فست و فود است
• کسانی که جراحی های مرتبط با چاقی انجام داده اند
• افرادی که تنفس منظم ندارند
• کسانی که مبتلا به بیماری های روده ای همچون پولیپ روده و آدنوم هستند
• زنان مبتلا به کیست تخمدان یا کیست پلی کیستیک

راه های پیشگیری از کبد چرب

نتایج پژوهش هایی که در زمینه کبد چرب انجام شده است نشان می دهد، اصلاح سبک زندگی یکی از راهکارهای موثر برای پیشگیری از کبد چرب است. یکی از راهکارهای موثر بر پیشگیری از کبد چرب، ورزش کردن است؛ تلاش برای از بین بردن اضافه وزن، انجام تمرینات ورزشی به جهت حفظ تناسب اندام احتمال ابتلا به کبد چرب را کاهش می دهد.

همچنین اصلاح سبک تغذیه و رژیم غذایی دیگر راهکار موثر بر پیشگیری از ابتلا به کبد چرب است؛ نوشیدن قهوه برای کاهش آنزیم ها غیر طبیعی، مصرف سبزیجات مانند اسفناج و سبزیجات برگ پهن برای پیشگیری از رسوب چربی، مصرف روزانه جو دوسر و غلات به صورت روزانه، عدم مصرف چربی های اشباع نشده مانند سوسیس وکالباس و غذای فست فود، مصرف سویا و لوبیا، مصرف آجیل، مصرف زردچوبه و... به درمان کبد چرب کمک می کند.

راهکار های درمانی کبد چرب

اگر تمایل دارید بدانید، چگونه می توانید کبد چرب را درمان کنید، در این قسمت برخی از موثر ترین راهکار های درمانی کبد چرب را آورده ایم:

•  ترک الکل و نوشیدنی های الکلی
•  ورزش منظم
•  ترک مواد مخدر
•  رژیم غذایی سالم 
• مصرف سبزیجات 
• عدم مصرف بیش از اندازه فست فود 
• عدم مصرف مواد غذایی فریز شده
•  عدم مصرف ترشیجات بیش از اندازه
• کاهش وزن
• مصرف ویتامین E
• کنترل کلسترول
• مصرف مکمل های امگا 3
• عدم مصرف غذاهای دارای قند زیاد
• و ...

 درمان کبد چرب خانگی

برای درمان و جلوگیری از انباشته شدن چربی کبد، می توانید برخی از راهکارهای خانگی را به کار ببندید؛ راهکارهای خانگی کبد چرب عبارت اند از:

• چای سبز بنوشید. لیمو ترش مصرف کنید. سرکه سیب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. 
• در غذاهای خود از زرد چوبه استفاده کنید. 
• دم کرده شیرین بیان بنوشید.
•  موز بخورید. 
• دمنوشی از گیاه خار مریم تهیه کنید و بنوشید.
• این گیاه تاثیر خوبی بر عملکرد کبد دارد.
•  سیب زمینی شیرین چون پتاسیم بالایی دارد، در تصفیه سموم کبد و درمان کبد چرب تاثیر دارد.
•  خاکشیر بنوشید؛ خاکشیر تاثیر زیادی بر کبد چرب و پاکسازی سموم بدن دارد.
•  دم کرده دارچین نیز تاثیر زیادی بر رفع کبد چرب دارد؛ توجه داشته باشید دارچین را آسیاب نکنید و چوبه آن را دم کنید و بنوشید. 
• عرق کاسنی تاثیر زیادی بر دفع سموم کبد و تنظیم دستگاه گوارش دارد؛ اگر می خواهید کبد سالم داشته باشید، می توانید روزانه یک فنجان عرق کاسنی بنوشید.
•  خوردن روزانه چند عدد عناب به کاهش چربی کبد کمک می کند.
•  اگر کبد چرب شما در اثر نوشیدن زیاد الکل و دیابت نباشد، خوردن شیر خردل به شما کمک خواهد کرد.
•  عصاره برگ قاصدک را مانند یک دمنوش بجوشانید و هفته ای یک تا دو بار میل کنید. 
• دم کرده گیاه رازیانه کبد چرب را پاکسازی می کند و بر سیستم گوارش نیز تاثیر مطلوبی دارد. 
• پس از بیدار شدن از خواب و بلافاصله و بین خواب در نیمه شب، آب یخ ننوشید.  
• و ...  

  توجه: در صورت واضح نبودن تصویر اینجا را کلیک کنید. 

درمان کبد چرب با گیاهان

برخی از گیاهان دارویی بر درمان کبد چرب تاثیر دارند؛ در ادامه چند مورد گیاه دارویی موثر بر درمان کبد چرب را نام می بریم:

• زردچوبه
• خاکشیر
• لیمو ترش
• چای سبز
• روغن زیتون
• سرکه سیب
• زنجیبل
• کنگر فرنگی
• گیاه خارمریم
• دارچین
• رزماری
• سرکه انگبین
• عرق کاسنی
• گل بنفشه
• آواکادو
• ترنجبین
• خارخاسک
• تخم گشنیز
• گل گاو زبان

درمان فوری کبد چرب

اگر در پی درمان کبد چرب، در مدت زمان کوتاهی هستید، مناسب ترین و فوری ترین راهکار درمانی، مصرف برخی از میوه ها می باشد. میوه، تاثیر زیادی بر درمان کبد چرب دارد. برخی از میوه های مفید در درمان کبد چرب، عبارت اند از:

•  لیمو ترش بخورید؛ لیمو ترش علاوه بر ویتامین C، تاثیر زیادی در درمان کبد چرب دارد. شما می توانید آب لیمو ترش را در یک لیوان آب بچکانید و آب را با لیمو ترش بنوشید. 
• آب لبو مصرف کنید؛ لبو و آب آن تاثیر یکی از پر فایده ترین میوه ها می باشد. لبو تاثیر زیادی بر پوکی استخوان، فشار خون، کم خونی، آلزایمر و ... دارد. همچنین در درمان فوری کبد چرب موثر است. 
• توت بخورید؛ توت ا منایع غنی آنتی اکسیدان می باشد. تا جایی که امکان دارد، توت مصرف کنید.
•  سیر بخورید؛ سیر تاثیر زیادی بر فرآیند پاکسازی و دفع سموم کبد دارد. تا جایی که امکان دارد در غذاهای خود از سیر استفاده کنید. 
• آواکادو بخورید؛ آواکادو به دلیل داشتن گلوتاتیون که به پاکسازی سموم کبدی کمک می کند، تاثیر زیادی بر درمان کبد چرب دارد. 
• انگور بخورید؛ شما می توانید برای درمان کبد چرب خود از انگور به صورت خوشه ای یا آب انگور تازه استفاده کنید. 
• سیب بخورید؛ سیب به سبب داشتن فیبر و پکتین، تاثیر خوبی بر سلامت کبد، کاهش کلسترول، پاکسازی سموم دستگاه گوارش و .. دارد. 
• گردو بخورید؛ خوردن روزانه چند عدد گردو، می تواند به تصفیه سموم کبدی کمک کند.
•  خربزه و طالبی بخورید؛ این دو میوه تاثیر خوبی بر پاکسازی سموم کبد دارند.
•  بروکلی بخورید؛ بروکلی عملکرد سیستم گوارش را بهبود می بخشد و یک آنتی اکسدان مفید برای بهبود عملکرد کبد است. مصرف سه بار در هفته بروکلی برای داشتن کبد سالم به شما پیشنهاد می شود. 

برای کبد چرب چی نخوریم؟

اگر مبتلا به کبد چرب هستید، بهتر است از خوردن برخی غذا ها اجتناب کنید. این غذاها عبارت اند از:

• غذا های سرخ شده
•  ماست پرچرب
•  پنیر پرچرب 
• گوشت با چربی زیاد 
• فست فود 
• مواد قندی مانند نوشابه و آب نبات
• و ...

رژیم غذایی کبد چرب

اگر می خواهید کبد چرب را با رژیم غذایی درمان کنید، فقط کافی است سبک غذایی خود را اصلاح کرده و به رژیم غذایی خود پایبند بمانید. یک رژیم غذایی خوب برای درمان کبد چرب شامل مواد غذایی زیر می شود:

• فیبر کافی
• رژیم سرشار از میوه، سبزیجات و آجیل
• غلات کامل
• مصرف محدود نمک و شکر
• اجتناب از الکل
• چربی های اشباع شده کم

توجه داشته باشید که کاهش کالری دریافتی روزانه می تواند به شما در درمان این بیماری کمک کند.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله مرور کلی به کبد و بیماری کبد چرب و راهکار های درمانی آن داشتیم. کبد چرب در اثر انباشته شدن چربی در کبد به وجود می آید و کاملا قابل درمان است.

 آیا شما هم تجربه بیماری کبد چرب داشته اید؟ برای درمان این بیماری چه راهکارهایی را در پیش گرفته اید؟ نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول