پست وبلاگی
مدت مطالعه: 7 دقیقه 
ای سنج
31 خرداد 1403
مدت مطالعه: 7 دقیقه حل تعارض چیست | اصول و تکنیکهای آن
اختلاف نظر میتواند زمانی رخ دهد که دو نفر دیدگاههای متفاوتی در مورد یک موضوع داشته باشند. این امر میتواند طبیعی و حتی سالم باشد ولی تعارض زمانی به وجود میآید که این اختلاف نظرها به احساسات منفی مانند خشم، عصبانیت یا ناراحتی تبدیل شوند.
در این صورت بسیار مهم است که با مهارت حل تعارض و روشهای آن آشنا باشید، با توجه به اهمیت این موضوع، این قسمت از نوشتار ای سنج را با توجه مطالعه کنید.
فهرست مطالب
حل تعارض چیست؟
حل تعارض فرآیندی است که به وسیله آن به طور مسالمت آمیز به اختلافات و ناسازگاریها رسیدگی میشود. این امر شامل درک دیدگاههای مختلف، یافتن زمینههای مشترک و رسیدن به راه حلی است که برای همه طرفهای درگیر قابل قبول باشد.
حل تعارض مهارتی اساسی برای زندگی است. همه ما در روابط خود با دیگران، چه در محل کار، چه در خانه و چه در روابط اجتماعی، با تعارض روبرو خواهیم شد.
هدف از حل تعارض این نیست که "برنده" شویم یا طرف مقابل را متقاعد کنیم که دیدگاه ما درست است. بلکه هدف این است که به راه حلی برسیم که برای همه منصفانه و قابل قبول باشد و روابط را حفظ یا تقویت کند.
اصول حل تعارض چیست؟
حل تعارض فرآیندی پیچیده است که به مهارت، صبر و درک نیاز دارد. با این حال، برخی از اصول کلی وجود دارد که می تواند به شما در حل موثر تعارضات کمک کند:
اجتناب از تعارض: حفظ روابط به جای تمرکز بر دیدگاه
اجتناب یکی از سبک های رایج در مدیریت تعارض است. در این حالت، فرد به جای رویارویی با تعارض و تلاش برای حل آن، سعی میکند از آن دوری کند. این امر میتواند به روشهای مختلفی باشد مانند:
- نادیده گرفتن مشکل: فرد ممکن است وانمود کند که مشکلی وجود ندارد و امیدوار باشد که به طور خود به خود حل شود.
- تغییر موضوع: شخص موضوع بحث را به چیز دیگری تغییر دهد تا از صحبت در مورد موضوع مورد اختلاف جلوگیری کند.
- موافقت ظاهری: فرد با طرف مقابل موافقت کند، حتی اگر با او موافق نباشد، فقط برای اینکه از بحث و جدل جلوگیری کند.
- کناره گیری: فرد ممکن است از موقعیت یا رابطه ای که منجر به تعارض شده است، کناره گیری کند.
پذیرش و تسلیم: حفظ روابط به جای حفظ موضع در شرایط خاص
در برخی از شرایط، ممکن است با تعارضی روبرو شوید که در آن هم حفظ موضع خود برایتان مهم باشد و هم حفظ رابطه با طرف مقابل. در این شرایط، پذیرش و تسلیم میتواند راه حلی مناسب باشد.
پذیرش و تسلیم به معنای این نیست که شما باید به طور کامل از موضع خود دست بکشید و با دیدگاه طرف مقابل موافقت کنید. بلکه به معنای شناخت و پذیرش این واقعیت است که در این شرایط خاص، حفظ رابطه از حفظ موضع شما مهمتر است.
دلایل پذیرش و تسلیم
- حفظ صلح و آرامش: درگیری و بحث و جدل می تواند به روابط آسیب برساند. گاهی اوقات، بهترین راه برای حفظ آرامش در یک رابطه این است که از موضع خود کوتاه بیایید و با طرف مقابل تسلیم شوید.
- حفظ رابطه: در برخی موارد، یک رابطه ممکن است برای شما آنقدر مهم باشد که حاضر باشید برای حفظ آن از موضع خود دست بکشید.
- پیشگیری از آسیب بیشتر: اگر احساس می کنید که ادامه بحث و جدل فقط به رابطه آسیب میرساند، بهتر است که از موضع خود کوتاه بیایید و تسلیم شوید.
- تمرکز بر مسائل مهمتر: گاهی اوقات، موضع شما در یک موضوع خاص آنقدر مهم نیست که ارزش به خطر انداختن یک رابطه را داشته باشد. در این موارد، ممکن است بهتر باشد که بر مسائل مهمتر تمرکز کنید و از موضع خود کوتاه بیایید.
رفتار تهاجمی: دفاع از موضع و دیدگاه در برابر حفظ رابطه
رفتار تهاجمی به معنای دفاع قاطعانه از موضع و دیدگاه خود، حتی در مواجهه با مخالفت یا مقاومت از طرف دیگران است. این نوع رفتار شامل موارد زیر میشود:
- بیان قاطعانه افکار و احساسات خود: به طور واضح و صریح به طرف مقابل بگویید که چه فکری میکنید و چه احساسی دارید.
- ایستادگی برای حقوق خود: از حقوق خود در برابر طرف مقابل دفاع کنید و اجازه ندهید که آنها از شما سوء استفاده کنند.
- مقاومت در برابر تلاشهای برای کنترل شما: اجازه ندهید که طرف مقابل شما را کنترل کند یا شما را مجبور به کاری کند که نمیخواهید انجام دهید.
مصالحه: یافتن راه حلی که برای همه طرف های درگیر قابل قبول باشد
در بسیاری از تعارضات، هیچ طرفی به طور کامل "برنده" یا "بازنده" نمیشود. در این موارد، مصالحه میتواند راه حلی مناسب برای حل تعارض باشد.
مصالحه به معنای یافتن راه حلی است که برای همه طرفهای درگیر در تعارض قابل قبول باشد. این امر مستلزم کوتاه آمدن از برخی از خواستهها و نیازهای خود در ازای رسیدن به برخی از آنها است.
تعامل در تعارض
یافتن راه حلهای خلاقانه: تعامل میتواند منجر به یافتن راه حلهایی شود که در صورت عدم همکاری طرفین هرگز به آنها فکر نمیشد.
- ایجاد روابط قویتر: تعامل میتواند به ایجاد روابط قویتر و مبتنی بر اعتماد بین طرفهای درگیر کمک کند.
- افزایش رضایت از نتیجه: هر دو طرف از نتیجه تعامل راضی تر خواهند بود زیرا آنها در فرآیند حل تعارض مشارکت داشته اند.
- کاهش احتمال تعارضات آینده: تعامل میتواند به کاهش احتمال تعارضات آینده در بین همان طرفین کمک کند.
تکنیکهای حل تعارض
حل تعارض به شیوه ای کارآمد و سازنده، مهارتی اساسی در زندگی هر فرد است. انتخاب راهحل نادرست میتواند نه تنها مشکل را حل نکند، بلکه آن را وخیمتر کرده و به روابط آسیب برساند، توجه به تکنیکهای زیر برای حل تعارض به شما کمک بسیاری میکند:
کمک گرفتن از فرد بی طرف
در برخی از تعارضات، حل مشکل به تنهایی دشوار یا غیرممکن است. در این شرایط، استفاده از یک واسطه بیطرف میتواند راه حلی کارآمد و سازنده برای رسیدن به صلح و تفاهم باشد.
این فرد به طرفین درگیر در تعارض کمک میکند تا با یکدیگر به طور مؤثر ارتباط برقرار کرده، دیدگاههای خود را بیان کنند و به راهحلی رضایتبخش دست پیدا کنند.
حفظ آرامش
حفظ آرامش در هنگام حل تعارض، مهارتی اساسی و ضروری است. زمانی که تحت تأثیر هیجانات و احساسات شدید مانند خشم، اضطراب یا ترس قرار داریم، قدرت تفکر منطقی و تصمیمگیری درست را از دست میدهیم.
انتخاب بهترین راهحل در حل تعارض
در هنگام حل تعارض، با مجموعهای از گزینههای مختلف روبرو میشویم. انتخاب بهترین راهحل برای رسیدن به نتیجه مطلوب، مستلزم ارزیابی دقیق عواقب هر گزینه و انتخاب گزینهای با بیشترین احتمال موفقیت است.
مراحل انتخاب بهترین راهحل
- شناسایی گزینههای موجود: تمام راهحلهای بالقوه را که برای حل مشکل در دسترس هستند، لیست کنید. خلاق باشید و به دنبال راهحلهای نوآورانه و غیرمنتظره باشید.
- ارزیابی عواقب هر گزینه: برای هر گزینه، عواقب مثبت و منفی احتمالی را در نظر بگیرید. این شامل تأثیر راهحل بر خودتان، طرف مقابل درگیر در تعارض، و سایر افراد مرتبط است.
- تعیین معیارهای انتخاب: معیارهایی را که برای شما در انتخاب راهحل مهم هستند، مانند رضایت، عدالت، کارایی و هزینه، مشخص کنید.
- اولویتبندی گزینهها: با توجه به معیارهای انتخاب، به هر گزینه امتیازی بدهید. گزینهای که بالاترین امتیاز را دریافت میکند، راهحل مطلوب شما خواهد بود.
- در نظر گرفتن احتمال موفقیت: برای هر گزینه، سطح احتمال موفقیت آن را در رسیدن به نتیجه مطلوب تخمین بزنید. گزینهای که بیشترین احتمال موفقیت را دارد، راهحل مناسبتری خواهد بود.
- انتخاب و اجرای راهحل: گزینهای را که با توجه به تمام عوامل ذکر شده، بهترین راهحل به نظر میرسد، انتخاب کنید. سپس، راهحل را به طور مؤثر و کارآمد اجرا کنید.
شنیدن صدای طرف مقابل
تعارض به معنای وجود اختلاف نظر بین دو یا چند نفر است. در این شرایط، حل مشکل بدون در نظر گرفتن دیدگاه و احساسات طرف مقابل غیرممکن است.
چرا گوش دادن به طرف مقابل مهم است؟
- درک دیدگاه طرف مقابل: با گوش دادن به صحبتهای طرف مقابل، میتوانید دیدگاه او را در مورد مشکل و احساسات او نسبت به آن درک کنید.
- ایجاد همدلی: با درک دیدگاه طرف مقابل، میتوانید با او همدلی کرده و احساسات او را درک کنید.
- یافتن راهحل مشترک: با در نظر گرفتن دیدگاه هر دو طرف، میتوانید راهحلی را پیدا کنید که برای هر دو طرف قابل قبول باشد.
- حفظ احترام: با گوش دادن به صحبتهای طرف مقابل، به او احترام میگذارید و نشان میدهید که برای نظرات او ارزش قائل هستید.
- جلوگیری از تشدید تعارض: با گوش دادن فعال به طرف مقابل، میتوانید از تشدید تعارض و سوءتفاهم جلوگیری کنید.
دوری از جبههگیری: کلیدی برای حل تعارض و رسیدن به درک متقابل
جبههگیری در هنگام حل تعارض، نه تنها مشکل را حل نمیکند، بلکه آن را تشدید کرده و مانع از رسیدن به درک متقابل و راهحل مسالمتآمیز میشود.
چرا جبههگیری مضر است؟
- ایجاد تنش و درگیری: جبههگیری باعث ایجاد تنش و درگیری بین طرفین درگیر در تعارض میشود.
- کاهش تمایل به گفتگو: زمانی که افراد در جبهههای متقابل قرار میگیرند، تمایل کمتری به گفتگو و یافتن راهحل مشترک دارند.
- تمرکز بر برنده شدن: جبههگیری باعث میشود که افراد به جای تمرکز بر حل مشکل، بر برنده شدن در بحث و جدل تمرکز کنند.
- آسیب به روابط: به روابط بین طرفین درگیر در تعارض آسیب میرساند.
به تعویق انداختن بحث
گاهی اوقات بحث و گفتگو بهترین راه برای حل تعارض است. با این حال، مواقعی وجود دارد که به تعویق انداختن بحث میتواند مفیدتر باشد.
چه زمانی باید بحث را به تعویق انداخت؟
- زمانی که عصبانی یا آشفته هستید: اگر عصبانی یا آشفته هستید، احتمال اینکه در حین بحث حرفهایی بزنید که بعداً پشیمان شوید، بیشتر است. در این شرایط، بهتر است قبل از صحبت کردن، کمی به خودتان زمان بدهید تا آرام شوید.
- زمانی که طرف مقابل نیز عصبانی یا آشفته است: اگر طرف مقابل نیز عصبانی یا آشفته است، احتمال اینکه بحث به طور سازنده پیش برود، کمتر است. در این شرایط، بهتر است منتظر بمانید تا هر دوی شما آرام شوید و بعد در مورد مشکل صحبت کنید.
- زمانی که وقت کافی برای صحبت ندارید: اگر وقت کافی برای صحبت کامل در مورد مشکل را ندارید، بهتر است بحث را به زمان دیگری موکول کنید. در غیر این صورت، بحث ممکن است نیمهکاره رها شود و مشکل حل نشود.
- زمانی که احساس میکنید در حال پیشرفتی نیستید: اگر احساس میکنید که در بحث پیشرفتی ندارید، بهتر است آن را به زمان دیگری موکول کنید و با رویکردی جدید به سراغ آن بروید.
درخواست توضیح بیشتر
سوءتفاهم یکی از موانع اصلی در حل تعارض است. زمانی که منظور طرف مقابل را به درستی درک نمیکنیم، احتمال اینکه به اشتباه عمل کنیم یا حرفی بزنیم که او را ناراحت کند، بیشتر میشود.
چرا درخواست توضیح بیشتر مهم است؟
- جلوگیری از سوءتفاهم: با درخواست توضیح بیشتر، میتوانید از سوءتفاهم و تفسیر نادرست سخنان طرف مقابل جلوگیری کنید.
- درک عمیقتر: با دریافت توضیحات بیشتر، میتوانید دیدگاه و احساسات طرف مقابل را به طور کامل درک کنید.
- ایجاد اعتماد: با نشان دادن اینکه به حرفهای طرف مقابل اهمیت میدهید و میخواهید او را درک کنید، میتوانید اعتماد او را جلب کنید.
- حل مؤثر تعارض: با درک عمیقتر مشکل، میتوانید راهحلی مناسبتر برای حل تعارض پیدا کنید.
استفاده از شناخت برای حل تعارض
شناخت عمیق از طرف مقابل میتواند در حل تعارضات نقش بسیار مهمی ایفا کند. زمانی که از دیدگاه، ارزشها، احساسات و نحوه برقراری ارتباط طرف مقابل آگاه باشیم، میتوانیم منظور او را به طور دقیقتر درک کرده و سوءتفاهمات را به حداقل برسانیم.
چرا شناخت طرف مقابل در حل تعارض مهم است؟
- تفسیر صحیح لحن و کلمات: میتوانیم لحن و کلمات او را به درستی تفسیر کرده و از سوء برداشت جلوگیری کنیم.
- درک انگیزهها و احساسات: با شناخت از انگیزهها و احساسات طرف مقابل، میتوانیم به درک عمیقتر مشکل و راهحلهای مناسبتر دست پیدا کنیم.
- ایجاد همدلی: با او همدلی کرده و احساسات او را درک کنیم.
- حفظ احترام: با شناخت از ارزشها و باورهای طرف مقابل، میتوانیم با او احترام بگذاریم و از بیان جملات توهینآمیز یا تحریککننده خودداری کنیم.
- تقویت روابط: با شناخت از نقاط قوت و ضعف طرف مقابل، میتوانیم روابط خود را با او تقویت کرده و از بروز تعارضات در آینده جلوگیری کنیم.
در نظر گرفتن حق و حقوق طرف مقابل
زمانی که فقط به فکر حفظ موضع خود هستیم و به حقوق دیگران توجهی نمیکنیم، احتمال حل مشکل به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
چرا در نظر گرفتن حق و حقوق طرف مقابل در حل تعارض مهم است؟
- ایجاد عدالت و انصاف: میتوانیم فضایی عادلانه و منصفانه برای حل مشکل ایجاد کنیم.
- تقویت همدلی: با در نظر گرفتن حق و حقوق طرف مقابل، میتوانیم با او همدلی کرده و احساسات او را درک کنیم.
- ایجاد اعتماد: میتوانیم اعتماد او را جلب کرده و روابط خود را با او تقویت کنیم.
- یافتن راهحلهای برد-برد: با در نظر گرفتن حق و حقوق طرف مقابل، میتوانیم راهحلهایی را پیدا کنیم که برای هر دو طرف درگیر در تعارض مفید باشد.
- جلوگیری از تشدید تعارض: با در نظر گرفتن حق و حقوق طرف مقابل، میتوانیم از تشدید تعارض و سوءتفاهم جلوگیری کنیم.
سخن نهایی
حل تعارض مهارتی اساسی برای هر کسی است که میخواهد روابط سالم و مثمر ثمر داشته باشد. این به معنای توانایی رسیدگی به اختلافات به گونه ای است که همه طرفهای درگیر احساس شنیده شدن، درک شدن و احترام شوند.
متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی از اصول حل تعارض، نمیتوانند روابط پایداری در جنبههای مختلف زندگی خود داشته باشند و خیلی سریع دچار مشکلاتی در روابط میشوند، به همین دلیل بسیار مهم است که بتوانید به اصول و روشهایی که در این نوشتار به آن اشاره کردیم، توجه داشته باشید.
اصطلاحات مهم این مقاله
جهت نمایش بیشتر
اصطلاحات کلیک نمایید
سوالات متداول
-
اگر درگیر تعارضی هستم که نمی توانم آن را حل کنم چه کار کنم؟
- اگر درگیر تعارضی هستید که نمی توانید آن را حل کنید، مهم است که از یک متخصص، کمک حرفه ای دریافت کنید. یک درمانگر یا مشاور می تواند به شما کمک کند تا تعارض را درک کنید و راه حل های سالمی برای حل آن ایجاد کنید.
-
انواع تعارضات چه هستند؟
- انواع مختلفی از تعارض وجود دارد، از جمله تعارضات بین فردی، تعارضات گروهی، تعارضات سازمانی و تعارضات بین فرهنگی.
-
مراحل حل تعارض کدامند؟
- مراحل مختلفی برای حل تعارض وجود دارد، از جمله شناسایی مشکل، جمع آوری اطلاعات، شناسایی گزینه های حل، انتخاب بهترین راه حل و اجرای راه حل.
