3 آزمون روانشناسی که می‌توانند مسیر شغلی شما را تغییر دهند!

آیا تا به حال در مورد مسیر شغلی خود احساس سردرگمی کرده‌اید؟ آیا نمی‌دانید کدام شغل برای شما مناسب‌تر است یا چگونه می‌توانید به بهترین پتانسیل خود در حرفه خود دست یابید؟ شما تنها نیستید. بسیاری از افراد در طول زندگی شغلی خود با این سؤالات روبرو می‌شوند.

انتخاب مسیر شغلی مناسب یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی هر فرد است، زیرا تأثیر مستقیمی بر رضایت شخصی، موفقیت مالی و حتی سلامت روان دارد. در دنیای پیچیده و پر سرعت امروز، جایی که شغل‌ها به سرعت در حال تغییر و تکامل هستند، یافتن مسیر درست می‌تواند چالش‌برانگیزتر از همیشه باشد.

گاهی اوقات، علایق ما مبهم هستند و مهارت‌هایمان ناشناخته باقی می‌مانند. ممکن است تحت‌تأثیر انتظارات خانواده، دوستان یا جامعه قرار بگیریم و شغلی را انتخاب کنیم که واقعاً با شخصیت و ارزش‌های ما همخوانی ندارد. اینجاست که تست‌های روانشناسی می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند به کمک ما بیایند.

این تست‌ها، با رویکردهای علمی و مبتنی بر تحقیقات گسترده، به ما کمک می‌کنند تا لایه‌های پنهان شخصیت، استعدادها، علایق و ارزش‌های خود را کشف کنیم. آن‌ها نه تنها نقاط قوت ما را آشکار می‌سازند، بلکه می‌توانند زمینه‌هایی را که نیاز به توسعه دارند هم مشخص کنند.

هدف این مقاله از ای سنج معرفی سه تست روانشناسی برجسته است که به طور گسترده برای هدایت شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تست‌ها شامل تست شخصیت مایرز-بریگز (MBTI)، تست استعدادیابی کلیفتون استرنگتز (CliftonStrengths) و تست علایق شغلی هالند (Holland Code / RIASEC) هستند.

ما به تفصیل هر یک از این تست‌ها را بررسی خواهیم کرد: تاریخچه، مبانی نظری، نحوه عملکرد، چگونگی تفسیر نتایج و مهم‌تر از همه، چگونه نتایج آن‌ها می‌توانند به شما در تصمیم‌گیری‌های مهم شغلی کمک کنند. آماده‌اید تا سفری را به درون خود آغاز کنید و مسیر شغلی ایده‌آل خود را کشف کنید؟ با ما همراه باشید.

۱. آزمون شخصیت مایرز-بریگز (MBTI): آینه‌ای برای خودشناسی شغلی

آزمون شخصیت مایرز-بریگز (Myers-Briggs Type Indicator - MBTI) یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین ابزارهای ارزیابی شخصیت در جهان است. این تست بر اساس نظریه تیپ‌های روانشناختی کارل یونگ توسعه یافته و به افراد کمک می‌کند تا ترجیحات طبیعی خود را در نحوه دریافت اطلاعات و تصمیم‌گیری درک کنند. با شناخت تیپ شخصیتی خود، می‌توانید مشاغلی را شناسایی کنید که با نقاط قوت طبیعی و سبک کاری شما همخوانی دارند.

تاریخچه و مبانی نظری MBTI

ریشه‌های MBTI به کارهای روانپزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، و کتاب او "تیپ‌های روانشناختی" (Psychological Types) بازمی‌گردد که در سال ۱۹۲۱ منتشر شد. یونگ معتقد بود که تفاوت‌های ظاهری در رفتار افراد، در واقع ناشی از ترجیحات اساسی و طبیعی آن‌ها در نحوه استفاده از انرژی ذهنی‌شان است. او چهار جفت ترجیح را مطرح کرد: برون‌گرایی/درون‌گرایی، حسی/شهودی، فکری/احساسی، و قضاوتی/ادراکی.

در طول جنگ جهانی دوم، ایزابل مایرز و مادرش، کاترین بریگز، با مشاهده تفاوت‌های شخصیتی افراد و نیاز به درک بهتر یکدیگر برای همکاری مؤثر، کار بر روی ابزاری کاربردی برای سنجش این ترجیحات را آغاز کردند.

هدف آن‌ها کمک به زنان برای یافتن مشاغلی بود که در زمان جنگ بیشترین نیاز به آن‌ها بود. آن‌ها باور داشتند که با درک تیپ شخصیتی خود، افراد می‌توانند در مشاغل مناسب‌تر قرار گیرند و بهره‌وری و رضایت بیشتری داشته باشند. تلاش‌های آن‌ها منجر به توسعه پرسشنامه‌ای شد که بعدها به MBTI تبدیل شد.

MBTI بر این فرض استوار است که هر فرد یکی از ۱۶ تیپ شخصیتی را دارد که از ترکیب چهار جفت ترجیح دو قطبی تشکیل می‌شود:

۱. منبع انرژی (Energy Orientation)

• برون‌گرایی (Extraversion - E): افرادی که انرژی خود را از تعامل با دنیای بیرون، افراد و فعالیت‌ها دریافت می‌کنند.
• درون‌گرایی (Introversion - I): افرادی که انرژی خود را از درون خود، تفکر عمیق و زمان تنهایی به دست می‌آورند.

۲. نحوه جمع‌آوری اطلاعات (Information Gathering)

• حسی (Sensing - S): افرادی که بر حقایق، جزئیات، واقعیت‌ها و تجربیات عملی تمرکز می‌کنند.
• شهودی (Intuition - N): افرادی که به الگوها، ایده‌ها، احتمالات، و تصاویر بزرگ توجه دارند.

۳. نحوه تصمیم‌گیری (Decision Making)

• فکری (Thinking - T): افرادی که تصمیمات خود را بر اساس منطق، تحلیل عینی، و اصول عقلانی می‌گیرند.
• احساسی (Feeling - F): افرادی که تصمیمات خود را بر اساس ارزش‌ها، تأثیر بر افراد، و هماهنگی اجتماعی می‌گیرند.

۴. سبک زندگی (Lifestyle)

• قضاوتی (Judging - J): افرادی که به سازمان‌دهی، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و داشتن ساختار علاقه دارند.
• ادراکی (Per Perceiving - P): افرادی که انعطاف‌پذیر، خودجوش هستند، به گزینه‌های باز علاقه‌مندند و تصمیم‌گیری را به تعویق می‌اندازند.

ترکیب این چهار ترجیح، ۱۶ تیپ شخصیتی منحصر به فرد را تشکیل می‌دهد (مثلاً ISTJ، ENFP و غیره). هر تیپ، ویژگی‌های خاص خود، نقاط قوت، نقاط ضعف و سبک‌های ارتباطی و کاری متمایزی دارد.

نحوه عملکرد و تفسیر نتایج MBTI

تست MBTI معمولاً شامل مجموعه‌ای از سوالات چند گزینه‌ای است که به پاسخ‌دهنده کمک می‌کند تا ترجیحات خود را در هر یک از چهار جفت مشخص کند. هیچ پاسخ "درست" یا "غلطی" وجود ندارد؛ هدف صرفاً شناسایی ترجیحات طبیعی فرد است. پس از تکمیل پرسشنامه، نتایج به صورت یک کد چهار حرفی ارائه می‌شوند که تیپ شخصیتی شما را نشان می‌دهد.

تفسیر نتایج

هر حرف در کد MBTI نشان‌دهنده یک ترجیح است. برای مثال، یک فرد با تیپ شخصیتی ISTJ:

• I (Introversion): انرژی خود را از درون می‌گیرد و ترجیح می‌دهد به تنهایی کار کند یا در محیط‌های آرام‌تری باشد.
• S (Sensing): بر جزئیات، حقایق و واقعیت‌ها تمرکز دارد و رویکردی عملی دارد.
• T (Thinking): تصمیمات خود را بر اساس منطق و تحلیل عینی می‌گیرد.
• J (Judging): منظم، برنامه‌ریز و ساختاریافته است و به دنبال نتیجه‌گیری سریع است.

پس از شناسایی تیپ شخصیتی، می‌توانید اطلاعات مربوط به آن تیپ را بررسی کنید. این اطلاعات شامل:

• ویژگی‌های کلی: توضیحاتی درباره رفتارها، نگرش‌ها و انگیزه‌های رایج این تیپ.
• نقاط قوت و ضعف: شناسایی توانایی‌های طبیعی و زمینه‌هایی که ممکن است چالش‌برانگیز باشند.
• سبک ارتباطی: نحوه تعامل این تیپ با دیگران.
• سبک یادگیری: بهترین روش برای جذب اطلاعات و مهارت‌های جدید.
• محیط‌های کاری ایده‌آل: فضاهایی که این تیپ در آن احساس راحتی و بهره‌وری بیشتری دارد.
• مشاغل مناسب: لیستی از مشاغلی که به طور معمول با این تیپ شخصیتی همخوانی دارند.

توجه به این نکته مهم است که MBTI یک ابزار خودشناسی است، نه یک ابزار تشخیصی. هیچ تیپ شخصیتی "بهتر" از دیگری نیست و همه تیپ‌ها دارای ارزش‌ها و مشارکت‌های منحصر به فرد خود هستند. نتایج MBTI به شما کمک می‌کنند تا خودتان را بهتر بشناسید، نه اینکه شما را در یک قالب خاص محدود کنند.

افزایش رضایت شغلی

مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد افرادی که مشاغل خود را بر اساس تیپ شخصیتی MBTI خود انتخاب می‌کنند، تا ۳۰ درصد بیشتر از کار خود راضی هستند.

چگونه MBTI می‌تواند مسیر شغلی شما را تغییر دهد؟

MBTI با ارائه بینش عمیق درباره شخصیت شما، می‌تواند به روش‌های مختلفی مسیر شغلی شما را تحت‌تأثیر قرار دهد:

۱. شناخت مشاغل متناسب با شخصیت

MBTI به شما کمک می‌کند تا درک کنید کدام مشاغل با ترجیحات طبیعی شما همخوانی دارند. برای مثال:

• ENFJ (برون‌گرا، شهودی، احساسی، قضاوتی): ممکن است در مشاغلی که نیاز به رهبری، مشاوره، آموزش و تعامل اجتماعی زیاد دارند (مانند معلم، مشاور، مدیر منابع انسانی، فعال اجتماعی) موفق باشند، زیرا آن‌ها در الهام بخشیدن و کمک به دیگران مهارت دارند.
• ISTP (درون‌گرا، حسی، فکری، ادراکی): اغلب در مشاغل فنی، حل مسئله، مهندسی، یا هر حرفه‌ای که نیاز به تجزیه و تحلیل منطقی و کار عملی با ابزارها دارد (مانند مهندس مکانیک، تکنسین، تحلیلگر داده) عملکرد خوبی دارند.
• INFP (درون‌گرا، شهودی، احساسی، ادراکی): ممکن است به مشاغل خلاقانه، هنری، یا مشاغلی که به ارزش‌های شخصی و کمک به بشریت اهمیت می‌دهند (مانند نویسنده، هنرمند، مشاور، مددکار اجتماعی) جذب شوند.
• ESTJ (برون‌گرا، حسی، فکری، قضاوتی): معمولاً در نقش‌های مدیریتی، رهبری، یا مشاغلی که نیاز به سازمان‌دهی، برنامه‌ریزی و اجرای قوانین دارند (مانند مدیر پروژه، افسر پلیس، مدیر کسب و کار) موفق هستند.

۲. بهبود رضایت شغلی

هنگامی که شغلی با تیپ شخصیتی شما همخوانی داشته باشد، احتمالاً از کار خود رضایت بیشتری خواهید داشت. شما در محیطی قرار می‌گیرید که نقاط قوت شما تشویق می‌شود و وظایفی را انجام می‌دهید که برایتان طبیعی و انرژی‌بخش هستند. این امر می‌تواند منجر به کاهش استرس، افزایش انگیزه و بهره‌وری بالاتر شود.

۳. توسعه نقاط قوت و مدیریت نقاط ضعف

شناخت تیپ شخصیتی به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت طبیعی خود را شناسایی کرده و بر آن‌ها تمرکز کنید. همچنین، می‌توانید از نقاط ضعف خود آگاه شوید و استراتژی‌هایی برای مدیریت آن‌ها توسعه دهید. برای مثال، یک درون‌گرا ممکن است نیاز به یادگیری مهارت‌های ارائه عمومی داشته باشد، در حالی که یک فرد قضاوتی ممکن است نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتری در مواجهه با تغییرات غیرمنتظره داشته باشد.

۴. بهبود ارتباطات و تعاملات تیمی

MBTI می‌تواند به شما کمک کند تا سبک‌های کاری و ارتباطی همکاران، مدیران و مشتریان خود را بهتر درک کنید. این درک متقابل می‌تواند منجر به ارتباطات مؤثرتر، کاهش سوءتفاهم‌ها و بهبود کار تیمی شود. وقتی می‌دانید که یک همکار شهودی ممکن است به تصویر بزرگتر اهمیت دهد در حالی که یک همکار حسی به جزئیات، می‌توانید شیوه ارتباط خود را تطبیق دهید.

۵. برنامه‌ریزی برای توسعه حرفه‌ای

با درک ترجیحات یادگیری و توسعه خود، می‌توانید برنامه‌های آموزشی و توسعه‌ای را انتخاب کنید که برای شما مؤثرتر هستند. برای مثال، یک فرد ادراکی ممکن است از دوره‌هایی که انعطاف‌پذیری بیشتری دارند لذت ببرد، در حالی که یک فرد قضاوتی ممکن است یک برنامه ساختاریافته را ترجیح دهد.

مثال عملی:

فرض کنید شما یک INTP هستید (درون‌گرا، شهودی، فکری، ادراکی). نتایج MBTI نشان می‌دهد که شما از تحلیل مسائل پیچیده، توسعه ایده‌های جدید و کار مستقل لذت می‌برید. مشاغلی مانند محقق، دانشمند کامپیوتر، تحلیلگر سیستم، مهندس نرم‌افزار یا فیلسوف ممکن است برای شما بسیار مناسب باشند.

اگر در حال حاضر در شغلی هستید که نیاز به تعامل اجتماعی زیاد یا کارهای روتین و بدون چالش فکری دارد، MBTI می‌تواند به شما نشان دهد که چرا احساس رضایت نمی‌کنید و شما را به سمت جستجوی فرصت‌های شغلی متناسب‌تر با تیپ خود هدایت کند. این می‌تواند به معنی تغییر شغل، یا حتی تغییر نقش در همان سازمان باشد.

۲. تست استعدادیابی کلیفتون استرنگتز (CliftonStrengths): تمرکز بر نقاط قوت شما

در حالی که MBTI به درک تیپ شخصیتی کلی شما کمک می‌کند، تست کلیفتون استرنگتز (CliftonStrengths)، که قبلاً به عنوان StrengthsFinder شناخته می‌شد، رویکردی متفاوت دارد.

این تست بر شناسایی و توسعه نقاط قوت اصلی و طبیعی شما تمرکز می‌کند. نظریه پشت این تست این است که افراد زمانی بیشترین موفقیت و رضایت را تجربه می‌کنند که بر روی نقاط قوت خود سرمایه‌گذاری کنند، نه اینکه صرفاً سعی در اصلاح نقاط ضعف خود داشته باشند.

تاریخچه و مبانی نظری CliftonStrengths

تست کلیفتون استرنگتز توسط دونالد او. کلیفتون (Donald O. Clifton)، که به عنوان "پدر روانشناسی مبتنی بر نقاط قوت" شناخته می‌شود، توسعه یافت. کلیفتون معتقد بود که روانشناسی نباید تنها بر روی درمان بیماری‌ها و نقص‌ها تمرکز کند، بلکه باید به بررسی و تقویت آنچه در انسان‌ها درست است و آن‌ها را شکوفا می‌کند، بپردازد.

تحقیقات او و تیمش در سازمان گالوپ (Gallup) به شناسایی ۳۴ تم استعدادیاب اصلی منجر شد که در افراد مختلف تکرار می‌شوند. این تم‌ها الگوهای تکراری از تفکر، احساس و رفتار هستند که می‌توانند به صورت مولد به کار گرفته شوند.

مبانی نظری

کلیفتون و گالوپ بر این باورند که هر فرد دارای استعدادهای منحصر به فردی است که در طول زمان شکل گرفته‌اند. این استعدادها ذاتی هستند و می‌توانند با تمرین و توسعه به نقاط قوت تبدیل شوند. یک نقطه قوت، توانایی انجام مداوم یک فعالیت تقریباً عالی است. این مفهوم بر اساس سه جزء اصلی است:

• استعداد (Talent): الگوهای طبیعی و تکراری تفکر، احساس یا رفتار که می‌توانند به صورت مولد به کار گرفته شوند (مثلاً "متفکر"، "مسئولیت‌پذیر"، "برون‌گرا").
• دانش (Knowledge): حقایق و درس‌های آموخته شده.
• مهارت (Skill): گام‌های مربوط به یک فعالیت که به دست آمده‌اند.

ترکیب استعداد، دانش و مهارت منجر به شکل‌گیری یک نقطه قوت می‌شود. کلیفتون استرنگتز به شما کمک می‌کند تا پنج استعداد برتر (Top 5 Strengths) خود را از میان ۳۴ تم شناسایی کنید. این تم‌ها در چهار حوزه اصلی دسته‌بندی می‌شوند:

۱. اجرا (Executing): این تم‌ها به شما کمک می‌کنند تا کارها را به پایان برسانید.

• مثال: Achiever (پیشرفت‌گرا), Arranger (نظم‌دهنده), Belief (باور), Consistency (ثبات), Deliberative (دقیق), Discipline (انضباط), Focus (تمرکز), Responsibility (مسئولیت‌پذیری), Restorative (احیاگر).

۲. تأثیرگذاری (Influencing): این تم‌ها به شما کمک می‌کنند تا رهبری کنید، ایده‌های خود را به اشتراک بگذارید و افراد را درگیر کنید.

• مثال: Activator (فعال‌کننده), Command (تسلط), Communication (ارتباط), Competition (رقابت), Maximizer (بهبودبخش), Self-Assurance (اعتماد به نفس), Significance (اهمیت), Woo (جذب‌کننده).

۳. ایجاد رابطه (Relationship Building): این تم‌ها به شما کمک می‌کنند تا روابط قوی و سازنده ایجاد کنید.

• مثال: Adaptability (انطباق‌پذیری), Developer (پرورش‌دهنده), Empathy (همدلی), Harmony (هماهنگی), Includer (جامع‌نگر), Individualization (شخصی‌سازی), Learner (یادگیرنده), Relator (ارتباط‌دهنده).

۴. تفکر استراتژیک (Strategic Thinking): این تم‌ها به شما کمک می‌کنند تا اطلاعات را جذب و تحلیل کنید و تصمیمات بهتری بگیرید.

• مثال: Analytical (تحلیلی), Context (زمینه), Futuristic (آینده‌نگر), Ideation (ایده‌پردازی), Input (ورودی), Intellection (تفکر عمیق), Learner (یادگیرنده), Strategic (راهبردی).

نحوه عملکرد و تفسیر نتایج CliftonStrengths

تست CliftonStrengths یک پرسشنامه آنلاین زمان‌بندی شده است که در آن شما باید به جفت جملات پاسخ دهید و میزان موافقت یا عدم موافقت خود را با هر جمله در یک طیف مشخص کنید. زمان‌بندی برای جلوگیری از تفکر بیش از حد و تشویق به پاسخ‌های غریزی و طبیعی است. پس از تکمیل تست، گزارشی دریافت می‌کنید که پنج استعداد برتر شما را به همراه توضیحات مفصلی برای هر یک از آن‌ها ارائه می‌دهد.

تفسیر نتایج:

گزارش کلیفتون استرنگتز تنها لیستی از پنج استعداد برتر شما نیست؛ بلکه به شما کمک می‌کند تا درک کنید که این استعدادها چگونه در زندگی روزمره و حرفه‌ای شما ظاهر می‌شوند. برای هر تم استعدادی، گزارش شامل موارد زیر است:

• توضیح کلی: شرحی از ماهیت آن تم استعدادی.
• مثال‌ها: نمونه‌هایی از چگونگی بروز این استعداد در عمل.
• ایده‌هایی برای اقدام: پیشنهاداتی عملی برای توسعه و به کارگیری این استعداد در زندگی شغلی و شخصی.
• چگونگی کار با دیگران: بینش‌هایی در مورد چگونگی تعامل این استعداد با استعدادهای دیگران.

هدف نهایی این تست، کمک به شما در "نام‌گذاری، ادعا کردن و شکوفا کردن" استعدادهایتان است. یعنی، ابتدا آن‌ها را بشناسید، سپس آن‌ها را به عنوان بخشی ارزشمند از خود بپذیرید، و در نهایت فعالانه آن‌ها را در جهت رشد و موفقیت خود به کار ببندید.

چگونه CliftonStrengths می‌تواند مسیر شغلی شما را تغییر دهد؟

تمرکز بر نقاط قوت، یک رویکرد انقلابی در توسعه شغلی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر مسیر حرفه‌ای شما داشته باشد:

۱. انتخاب شغل متناسب با نقاط قوت

به جای تلاش برای رسیدن به ایده‌آل‌های شغلی که ممکن است با استعدادهای طبیعی شما همخوانی نداشته باشند، CliftonStrengths شما را به سمت مشاغلی هدایت می‌کند که در آن‌ها می‌توانید از نقاط قوت اصلی خود بهره ببرید. برای مثال:

• فردی با تم "Achiever" (پیشرفت‌گرا) در مشاغلی که امکان تعیین و دستیابی به اهداف مشخص وجود دارد (مانند فروش، مدیریت پروژه، کارآفرینی) عملکرد خوبی خواهد داشت.
• فردی با تم "Empathy" (همدلی) می‌تواند در مشاغلی مانند مشاوره، پرستاری، تدریس یا خدمات مشتری، جایی که نیاز به درک و حمایت از دیگران است، بسیار موفق باشد.
• فردی با تم "Strategic" (راهبردی) در نقش‌هایی مانند مشاور استراتژیک، برنامه‌ریز، یا مدیر توسعه کسب و کار که نیاز به تفکر بلندمدت و طراحی نقشه‌های پیچیده دارد، عالی عمل خواهد کرد.
• فردی با تم "Communication" (ارتباط) می‌تواند در بازاریابی، روابط عمومی، آموزش، یا هر نقش دیگری که نیاز به انتقال مؤثر اطلاعات و ایده‌ها دارد، شکوفا شود.

۲. افزایش عملکرد و بهره‌وری

وقتی کاری را انجام می‌دهید که به طور طبیعی در آن خوب هستید، نه تنها از آن لذت بیشتری می‌برید، بلکه آن را با کیفیت و سرعت بالاتری انجام می‌دهید. این به معنای افزایش بهره‌وری شخصی و حرفه‌ای است. تمرکز بر نقاط قوت، کار را آسان‌تر و نتایج را بهتر می‌کند.

۳. افزایش رضایت شغلی و انگیزه

کار کردن در حوزه‌هایی که استعدادهای شما را به چالش می‌کشند و به شما امکان می‌دهند تا رشد کنید، منجر به رضایت شغلی عمیق‌تری می‌شود. احساس توانمندی و استفاده از بهترین قابلیت‌های خود، منبع بزرگی از انگیزه و انرژی است.

۴. توسعه و رشد حرفه‌ای هدفمند

CliftonStrengths به شما کمک می‌کند تا برنامه‌های توسعه‌ای را طراحی کنید که بر تقویت نقاط قوت موجود شما تمرکز دارند، نه صرفاً تلاش برای بهبود نقاط ضعف. این رویکرد مؤثرتر است و به شما کمک می‌کند تا در حوزه‌هایی که به طور طبیعی توانمند هستید، به یک متخصص برجسته تبدیل شوید.

۵. بهبود روابط تیمی و رهبری

شناخت نقاط قوت خود و همکارانتان می‌تواند به ایجاد تیم‌های مکمل و افزایش همکاری کمک کند. یک رهبر که نقاط قوت اعضای تیم خود را می‌شناسد، می‌تواند وظایف را به گونه‌ای تقسیم کند که هر فرد در بهترین جایگاه خود قرار گیرد، که منجر به افزایش کارایی و رضایت کلی تیم می‌شود. این دیدگاه به شما کمک می‌کند تا نقش خود را در تیم‌های مختلف بشناسید و بفهمید چگونه می‌توانید بیشترین ارزش را به تیم اضافه کنید.

مثال عملی:

تصور کنید یکی از پنج استعداد برتر شما "Restorative" (احیاگر) است. این بدان معناست که شما در شناسایی و حل مشکلات، بازیابی وضعیت به حالت عادی و رفع نقص‌ها بسیار مهارت دارید. اگر در حال حاضر در شغلی هستید که بیشتر به نوآوری و ایجاد چیزهای جدید می‌پردازد و فرصت کمی برای حل مشکلات عمیق دارید، ممکن است احساس عدم رضایت کنید.

CliftonStrengths به شما پیشنهاد می‌دهد که به دنبال نقش‌هایی مانند مهندس QA، تحلیلگر سیستم، مشاور حل مشکلات سازمانی، یا حتی پزشک و درمانگر باشید، جایی که می‌توانید از توانایی طبیعی خود برای تشخیص و اصلاح بهره ببرید. این تغییر جهت می‌تواند به شما کمک کند تا در شغلی قرار بگیرید که هر روز از کارتان لذت ببرید و احساس ارزشمندی بیشتری داشته باشید.

۳. تست علایق شغلی هالند (Holland Code / RIASEC): نقشه راهی برای علایق شما

در حالی که MBTI به شخصیت و CliftonStrengths به نقاط قوت می‌پردازد، تست علایق شغلی هالند (Holland Code)، که با نام RIASEC نیز شناخته می‌شود، بر علایق شما تمرکز دارد. این نظریه توسط جان ال. هالند (John L. Holland)، روانشناس آمریکایی، توسعه یافت و معتقد است که انتخاب شغل تابعی از شخصیت فرد و تطابق آن با محیط کاری است.

هالند شش تیپ شخصیتی و شش محیط کاری را شناسایی کرد و اظهار داشت که افراد در محیط‌هایی که با تیپ شخصیتی آن‌ها همخوانی دارند، احساس رضایت و موفقیت بیشتری می‌کنند.

تاریخچه و مبانی نظری Holland Code

جان هالند در دهه ۱۹۷۰ نظریه خود را مطرح کرد که به سرعت به یکی از پرکاربردترین مدل‌ها در مشاوره شغلی تبدیل شد. نظریه هالند بر این ایده استوار است که افراد و محیط‌های کاری را می‌توان بر اساس شباهت‌هایشان به شش تیپ اصلی طبقه‌بندی کرد. این شش تیپ که با حروف اول آن‌ها "RIASEC" شناخته می‌شوند، عبارتند از:

۱. واقع‌گرا (Realistic - R)

• ویژگی‌ها: عملی، مکانیکی، فیزیکی، اهل عمل، دوستدار کار با ابزارها و ماشین‌ها، حیوانات، طبیعت.
• کارهایی که دوست دارند: ساختن، تعمیر کردن، کار با دست، فضای باز.
• مشاغل نمونه: مهندس، مکانیک، کشاورز، برق‌کار، نجار، آشپز، ورزشکار، پلیس.

۲. جستجوگر (Investigative - I)

• ویژگی‌ها: تحلیلی، کنجکاو، منطقی، دقیق، اهل فکر، دوستدار حل مسائل پیچیده، پژوهش.
• کارهایی که دوست دارند: تحقیق، بررسی، مطالعه، نظریه‌پردازی، آزمایش کردن.
• مشاغل نمونه: دانشمند، پژوهشگر، پزشک، روانشناس، تحلیلگر داده، برنامه‌نویس، ریاضی‌دان.

۳. هنری (Artistic - A)

• ویژگی‌ها: خلاق، بیانگر، مبتکر، احساساتی، مستقل، دوستدار زیبایی، فرم، و نوآوری.
• کارهایی که دوست دارند: نوشتن، نقاشی، بازیگری، موسیقی، طراحی، ابراز وجود.
• مشاغل نمونه: هنرمند، نویسنده، موسیقیدان، طراح گرافیک، معمار، بازیگر، عکاس، کارگردان.

۴. اجتماعی (Social - S)

• ویژگی‌ها: همدل، همکاری‌جو، مسئولیت‌پذیر، انسان‌دوست، دوستدار کمک به دیگران، آموزش و پرورش.
• کارهایی که دوست دارند: آموزش، مشاوره، کمک به مردم، خدمات اجتماعی، درمانگری.
• مشاغل نمونه: معلم، مشاور، مددکار اجتماعی، پرستار، روانشناس، کارمند روابط عمومی، مربی.

۵. متهور (Enterprising - E)

• ویژگی‌ها: متقاعدکننده، رهبر، پرانرژی، بلندپرواز، دوستدار ریسک‌پذیری، تأثیرگذاری، کسب و کار.
• کارهایی که دوست دارند: رهبری، مدیریت، فروش، مذاکره، راه‌اندازی کسب و کار.
• مشاغل نمونه: مدیر، کارآفرین، وکیل، فروشنده، بازاریاب، سیاستمدار، مشاور مالی.

۶. قراردادی (Conventional - C)

• ویژگی‌ها: سازمان‌یافته، دقیق، کارآمد، باوجدان، دوستدار قوانین، نظم، داده‌ها و جزئیات.
• کارهایی که دوست دارند: سازمان‌دهی، طبقه‌بندی، کار با اعداد و داده‌ها، رعایت قوانین.
• مشاغل نمونه: حسابدار، تحلیلگر مالی، کارمند اداری، کتابدار، منشی، متخصص IT (برخی نقش‌ها).

هالند معتقد بود که اکثر افراد دارای ترکیبی از این تیپ‌ها هستند، معمولاً دو یا سه تیپ غالب. ترتیب این تیپ‌ها نیز مهم است و کد هالند (مثلاً IAS برای Investigative-Artistic-Social) میزان نزدیکی و اهمیت هر تیپ را نشان می‌دهد. هرچه دو تیپ در شش ضلعی هالند به هم نزدیک‌تر باشند، شباهت بیشتری دارند.

نحوه عملکرد و تفسیر نتایج Holland Code

تست هالند معمولاً از طریق پرسشنامه‌هایی انجام می‌شود که در آن از شما خواسته می‌شود فعالیت‌ها، مشاغل یا موضوعات مورد علاقه خود را انتخاب کنید. بر اساس پاسخ‌های شما، امتیازی برای هر یک از شش تیپ RIASEC محاسبه می‌شود و سه تیپ برتر شما به عنوان کد هالند شما مشخص می‌گردد.

تفسیر نتایج

پس از دریافت کد هالند خود (مثلاً ISC)، می‌توانید به سراغ بانک‌های اطلاعاتی مشاغل بروید که مشاغل را بر اساس کدهای هالند دسته‌بندی کرده‌اند. به عنوان مثال، اگر کد شما ISC باشد، به دنبال مشاغلی خواهید بود که دارای کدهای مشابهی هستند.

• I (Investigative): نشان‌دهنده علاقه به تحقیق، تحلیل و حل مسائل.
• S (Social): نشان‌دهنده علاقه به کمک به دیگران و تعامل اجتماعی.
• C (Conventional): نشان‌دهنده علاقه به نظم، دقت و کار با داده‌ها.

یک شغل با کد ISC می‌تواند شامل نقش‌هایی مانند "متخصص آمار پزشکی" یا "تحلیلگر داده‌های بهداشتی" باشد، جایی که نیاز به تحلیل دقیق داده‌ها (C) و در عین حال کمک به دیگران (S) از طریق تحقیق و بررسی (I) وجود دارد.

مفاهیم کلیدی در تفسیر

• همخوانی (Congruence): هرچه تیپ شخصیتی شما بیشتر با تیپ محیط کاری همخوانی داشته باشد، احتمال رضایت و موفقیت شما بیشتر است.
• تمایز (Differentiation): برخی افراد دارای یک یا دو تیپ غالب بسیار قوی هستند، در حالی که دیگران امتیازات نسبتاً مساوی در همه تیپ‌ها دارند. تمایز بالاتر نشان‌دهنده ترجیحات شغلی مشخص‌تر است.
• سازگاری (Consistency): برخی ترکیب‌های تیپ‌ها (مانند RS یا IS) بیشتر از سایرین (مانند RC یا IC) با هم سازگار هستند. تیپ‌های نزدیک به هم در شش ضلعی هالند معمولاً سازگارترند.

چگونه Holland Code می‌تواند مسیر شغلی شما را تغییر دهد؟

تست هالند به شما کمک می‌کند تا شغلی را پیدا کنید که نه تنها با مهارت‌ها و شخصیت شما، بلکه با علایق و ارزش‌های شما هم همسو باشد. این همسویی، کلید رضایت طولانی‌مدت شغلی است:

۱. شناسایی مشاغل مطابق با علایق

هالند به شما نقشه راهی ارائه می‌دهد تا مشاغلی را کشف کنید که به طور طبیعی به آن‌ها جذب می‌شوید. این به ویژه برای افرادی مفید است که از علایق خود آگاه نیستند یا نمی‌دانند چگونه آن‌ها را به یک شغل تبدیل کنند.

• اگر کد شما AEC (Artistic-Enterprising-Conventional) باشد، ممکن است به مشاغلی در زمینه تبلیغات، بازاریابی خلاق، طراحی محصول یا حتی کارآفرینی در صنعت مد جذب شوید، جایی که خلاقیت (A)، رهبری و تجارت (E) و سازماندهی (C) با هم ترکیب می‌شوند.
• برای یک فرد با کد ISR (Investigative-Social-Realistic)، مشاغلی همانند فیزیوتراپیست، کاردرمانگر یا متخصص آزمایشگاه پزشکی می‌تواند مناسب باشد، زیرا نیاز به تحقیق (I)، تعامل با مردم (S) و کار عملی (R) با تجهیزات یا بدن انسان دارد.

۲. افزایش انگیزه و پشتکار

وقتی کاری را دوست دارید، احتمالاً تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری زمان و انرژی برای یادگیری و پیشرفت در آن خواهید داشت. این انگیزه درونی به شما کمک می‌کند تا بر چالش‌ها غلبه کنید و به موفقیت‌های بزرگ‌تری دست یابید.

۳. کاهش استرس و فرسودگی شغلی

کار در حوزه‌ای که به آن علاقه دارید، کمتر باعث فرسودگی می‌شود. حتی زمانی که با سختی‌ها روبرو می‌شوید، علاقه شما به موضوع، تحمل چالش‌ها را آسان‌تر می‌کند و احتمال استرس و نارضایتی شغلی را کاهش می‌دهد.

۴. راهنمایی برای آموزش و توسعه

با دانستن تیپ‌های علایق خود، می‌توانید رشته‌های تحصیلی، دوره‌های آموزشی یا مهارت‌هایی را انتخاب کنید که نه تنها به شما کمک می‌کنند در شغل مورد نظرتان پیشرفت کنید، بلکه از خود فرآیند یادگیری نیز لذت ببرید.

۵. درک بهتر محیط‌های کاری

نظریه هالند به شما کمک می‌کند تا محیط‌های کاری را بهتر درک کنید. برخی از محیط‌ها هنری‌تر، برخی بیشتر به سمت تحقیق‌گرا، و برخی دیگر ساختاریافته‌تر هستند. یافتن محیطی که با علایق شما همخوانی دارد، می‌تواند تجربه شغلی شما را به کلی تغییر دهد.

مثال عملی:

فرض کنید تست هالند شما کد RAS (Realistic-Artistic-Social) را نشان می‌دهد. این بدان معناست که شما به کارهای عملی و با دست (R)، فعالیت‌های خلاقانه (A) و کمک به دیگران (S) علاقه دارید. اگر در حال حاضر یک حسابدار هستید (که بیشتر C است)، ممکن است احساس کنید که کارتان خشک و بدون هیجان است.

نتایج هالند شما را به سمت مشاغلی مانند طراح داخلی، آرایشگر، سفالگر یا حتی یک معلم هنرهای دستی سوق می‌دهد. این مشاغل به شما اجازه می‌دهند تا از توانایی‌های هنری و عملی خود استفاده کنید و در عین حال با مردم در ارتباط باشید و به آن‌ها کمک کنید. تغییر به یکی از این مشاغل می‌تواند حس رضایت و شور و شوق را به زندگی حرفه‌ای شما بازگرداند.

چگونه از ترکیب این سه آزمون برای تغییر مسیر شغلی خود استفاده کنیم؟

هر یک از این سه تست – MBTI، CliftonStrengths و Holland Code – بینش‌های منحصربه‌فردی را ارائه می‌دهند. در حالی که می‌توانید از هر یک به صورت جداگانه استفاده کنید، قدرت واقعی در ترکیب و یکپارچه‌سازی نتایج آن‌ها نهفته است. استفاده همزمان از این ابزارها می‌تواند یک تصویر جامع و سه‌بعدی از شما به عنوان یک فرد و یک حرفه‌ای ایجاد کند:

• MBTI: به شما درک عمیقی از سبک طبیعی تفکر و تصمیم‌گیری، و محیط‌های کاری ترجیحی می‌دهد. این یک لنز گسترده برای مشاهده چگونگی تعامل شما با جهان و دیگران است.
• CliftonStrengths: بر روی پنج استعداد برتر شما تمرکز می‌کند و نشان می‌دهد که در چه کارهایی به طور طبیعی برجسته هستید. این به شما کمک می‌کند تا بر آنچه که در آن عالی هستید، سرمایه‌گذاری کنید.
• Holland Code (RIASEC): علایق شما را شناسایی می‌کند و شما را به سمت محیط‌های کاری و مشاغلی که با شور و اشتیاق شما همخوانی دارند، هدایت می‌کند.

مراحل گام به گام برای استفاده ترکیبی:

۱. هر سه آزمون را انجام دهید: ابتدا هر سه تست را با دقت و صداقت کامل کنید. سعی کنید در هنگام پاسخگویی، به پاسخ‌های اولیه و غریزی خود اعتماد کنید.

۲. نتایج را با دقت مطالعه کنید: گزارش‌های هر تست را چندین بار بخوانید. به کلمات کلیدی، توضیحات و مثال‌های ارائه‌شده توجه ویژه داشته باشید.

۳. به دنبال الگوها و همپوشانی‌ها باشید: این مهم‌ترین مرحله است. به دنبال نقاطی باشید که نتایج تست‌ها همدیگر را تقویت می‌کنند یا به هم مرتبط می‌شوند.

مثال: اگر MBTI شما نشان می‌دهد که یک INTP هستید (تحلیلی و مستقل) و CliftonStrengths شما شامل تم‌هایی همانند "Analytical" و "Intellection" است و Holland Code شما دارای تیپ "Investigative" برجسته است، این یک همپوشانی قوی را نشان می‌دهد.

این ترکیب به وضوح نشان می‌دهد که شما به کارهای تحلیلی، پژوهشی و حل مسائل پیچیده علاقه‌مندید و در آن استعداد دارید. این می‌تواند شما را به سمت مشاغلی همانند دانشمند داده، محقق، تحلیلگر مالی یا توسعه‌دهنده نرم‌افزار سوق دهد.

مثال دیگر: اگر MBTI شما یک ENFJ است (تعامل‌گرا، همدل، رهبر)، CliftonStrengths شما شامل "Empathy" و "Developer" است، و Holland Code شما دارای تیپ "Social" برجسته است.

این ترکیب نشان می‌دهد که شما در کمک به دیگران، رهبری و توسعه پتانسیل افراد بسیار توانمند و علاقه‌مند هستید. این می‌تواند شما را به سمت مشاغل مشاوره، آموزش، مدیریت منابع انسانی یا رهبری اجتماعی هدایت کند.

۴. تناقضات را بررسی کنید: گاهی اوقات ممکن است به نظر برسد که نتایج با هم تناقض دارند. این لزوماً بد نیست. می‌تواند نشان‌دهنده پیچیدگی‌های شخصیت شما یا نیاز به بررسی عمیق‌تر باشد.

برای مثال، اگر Holland Code شما به شدت "هنری" است، اما CliftonStrengths شما شامل هیچ تم خلاقانه‌ای نیست، شاید این به این معنی است که شما به فعالیت‌های هنری علاقه دارید، اما برای انجام آن‌ها به دانش و مهارت نیاز دارید، یا اینکه "هنری بودن" شما به شکلی متفاوت از آنچه انتظار دارید بروز می‌کند. در چنین مواردی، تأمل و شاید صحبت با یک مشاور شغلی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۵. شروع به طوفان فکری برای مشاغل و مسیرها نمایید: با توجه به الگوهای شناسایی شده، شروع به طوفان فکری در مورد مشاغل، صنایع یا حتی نقش‌های جدید در شغل فعلی خود کنید.

۶. تحقیق و اطلاعات جمع‌آوری کنید: در مورد مشاغل پیشنهادی تحقیق کنید. با افرادی که در آن زمینه‌ها کار می‌کنند صحبت کنید. درباره وظایف روزانه، محیط کاری، الزامات آموزشی و فرصت‌های رشد اطلاعات کسب کنید.

۷. برنامه‌ریزی کرده و اقدام کنید: بر اساس یافته‌های خود، یک برنامه عملی برای حرکت به سمت مسیر شغلی جدید یا بهبود مسیر فعلی خود ایجاد کنید. این می‌تواند شامل کسب مهارت‌های جدید، گذراندن دوره‌های آموزشی، شبکه‌سازی، یا حتی تغییر شغل باشد.

محدودیت‌ها و ملاحظات مهم

در حالی که تست‌های روانشناسی ابزارهای قدرتمندی هستند، مهم است که محدودیت‌های آن‌ها را درک کنید و آن‌ها را با احتیاط به کار ببرید:

۱. ابزار، نه قانون مطلق: این تست‌ها راهنما هستند، نه دستورالعمل‌های سخت و سریع. نتایج آن‌ها نباید تنها عامل تعیین‌کننده مسیر شغلی شما باشند.

۲. تغییرپذیری و رشد: شخصیت، علایق و استعدادهای شما ثابت نیستند و می‌توانند در طول زمان تغییر کنند. به خصوص در سنین پایین‌تر، نتایج ممکن است در آینده دستخوش تغییر شوند.

۳. تأثیر عوامل بیرونی: موفقیت شغلی تنها به استعدادها و علایق درونی شما بستگی ندارد؛ عوامل بیرونی مانند شرایط اقتصادی، بازار کار، فرصت‌های موجود، و روابط شخصی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.

۴. اعتبار و پایایی: در حالی که تست‌های معرفی شده اعتبار علمی بالایی دارند، همیشه مطمئن شوید که نسخه‌های معتبر و رسمی تست‌ها را انجام می‌دهید.

۵. تفسیر شخصی: بهترین استفاده از این تست‌ها زمانی است که نتایج آن‌ها را به صورت شخصی تفسیر کرده و آن‌ها را با تجربیات، آرزوها و واقعیت‌های زندگی خود ترکیب کنید. گاهی اوقات، کمک گرفتن از یک مشاور شغلی متخصص که در زمینه این تست‌ها آموزش دیده است، می‌تواند بسیار مفید باشد. آن‌ها می‌توانند به شما در تفسیر دقیق‌تر نتایج و پیوند آن‌ها با اهداف شغلی‌تان کمک کنند.

سخن آخر ای سنج درباره 3 تست روانشناسی که می‌توانند مسیر شغلی شما را تغییر دهند

سفر یافتن مسیر شغلی ایده‌آل یک فرآیند خودشناسی و کشف است. تست‌های شخصیت مایرز-بریگز (MBTI)، استعدادیابی کلیفتون استرنگتز (CliftonStrengths)، و علایق شغلی هالند (Holland Code / RIASEC) ابزارهای ارزشمندی هستند که می‌توانند چراغ راه شما در این مسیر باشند.

آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا لایه‌های پنهان شخصیت، استعدادها و علایق خود را کشف کنید، نقاط قوت خود را بشناسید و درک کنید که چه نوع محیط‌های کاری و وظایفی با شما بیشترین همخوانی را دارند.

با استفاده از این سه تست به صورت ترکیبی، می‌توانید تصویری جامع و سه‌بعدی از خود به دست آورید. این بینش عمیق نه تنها به شما کمک می‌کند تا تصمیمات شغلی آگاهانه‌تری بگیرید، بلکه می‌تواند به بهبود رضایت شغلی، افزایش بهره‌وری و کاهش استرس در زندگی حرفه‌ای شما منجر شود.

به یاد داشته باشید که این تست‌ها نقطه آغازی برای تأمل و کاوش هستند، نه پاسخ‌های قطعی. آن‌ها را به عنوان ابزاری برای توانمندسازی خود برای ساختن یک مسیر شغلی معنادار و رضایت‌بخش به کار ببرید. آینده شغلی شما در دستان شماست، و این تست‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا آن را به بهترین شکل ممکن شکل دهید.

سوالات متداول