تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

پست وبلاگی
جبرگرایی متقابل چیست؟ مدت مطالعه: 3 دقیقه
ای سنج 03 آذر 1399 مدت مطالعه: 3 دقیقه

جبرگرایی متقابل چیست؟

همواره اینکه رفتار انسان توسط محیط کنترل می شود یا توسط عوامل درونی و طبیعت فرد محل بحث بوده است. یکی از مفاهیم کاربردی در نظریه بندورا بحث جبرگرایی متقابل است. این نظریه نقشی را که رفتار ما در محیط ما بازی می کند بررسی می کند در زیر این مفهوم را بیشتر بازکرده و برای شما توضیح خواهیم داد:

جبرگرایی متقابل در نظریه بندورا

جبرگرایی متقابل در نظریه یادگیری اجتماعی آلبرت بندورا نقش اساسی دارد. این نظریه نقشی را که رفتار ما در محیط بازی می کند کشف می کند. جبرگرایی متقابل که به عنوان متقابل سه گانه نیز شناخته می شود، الگویی از سه عامل تأثیرگذار بر رفتار است:

فرد (تفکر و احساس)

محیط

رفتار خود

نکته ایی که در این جا در رابطه با دیگر نظریه های یادگیری باید اشاره کرد این است که این نظریه ها غالباً استدلال می کردند که رفتار انسان همیشه توسط محیط کنترل می شود. درواقع براین اساس باید اذعان نمود که مردم چیزی بیش از گیرنده های منفعل برای تأثیرات محیطی نیستند.

اما از نظر بندورا، محیط نه تنها بر تفکر فرد تأثیر می گذارد، بلکه رفتار بعدی او نیز بر محیط او تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر، محیط بر نحوه تفکر و احساس فرد تأثیر می گذارد، و فرد نیز به نوبه خود با رفتارش  بر محیط تأثیر می گذارد.

آلبرت بندورا

ما انسان‌ها به خاطر فعالیت‌های پیچیده‌ی ذهنی، مکانیزم‌های یادگیری دیگری هم داریم که در چارچوب تنگ رفتارگرایی کلاسیک نمی‌گنجد. 

روان شناسان رفتاری و شناختی

 اگر روان شناسان رفتاری را در یک سوی طیف و روان شناسان شناختی را در سوی دیگر طیف قرار دهیم. بندورا را می توان در وسط این طیف قرار دهیم. روانشناسان رفتاری بر این باورند که در رابطه با افراد باید باید تنها به نمایش‌ها و رفتارهای بیرونی آنان توجه داشته باشیم و درواقع نیازی نیست که به فرایندهای ذهنی افراد توجه کنیم و در مقابل روانشناسی شناختی بر این باور است که باید آنچه که در درون ذهن فرد می گذرد می‌گذرد مد نظر قرار داد. به هر حال اگر بخواهیم به نظریه آلبرت بندورا برگردیم باید گفت وی بر این باورر است که افراد اجسام درمانده ای نیستند که توسط نیروهای محیط کنترل می شوند و همچنین عوامل کاملاً آزاده ای نیستند که بتوانند هر کاری که بخواهند انجام دهند.

الگو و الگوبرداری

آلبرت بندورا به مفاهیم اولیه ی رفتار گرایی، واژه های الگو و الگوبرداری را نیز افزود و اشاره کرد که قرار بر این نیست که همه ی محرک ها و پاداش و تنبه ها را خودمان تجربه کنیم؛ دیدن رفتار دیگران و اطرافیانمان نیز می تواند رفتار و خلق و خوی ما را تغییرات گسترده بدهد. در ادامه مطلب به جبرگرایی متقابل سه گانه وی می پردازیم:

عوامل رفتاری

طبق مفهوم جبرگرایی متقابل، رفتار انسان تحت تأثیر فرآیندهای شناختی و عوامل محیطی مانند محرک های اجتماعی است. به عنوان مثال، فرض کنید کودکی در حال بازی است زیرا مدرسه را دوست ندارد. این امر معلم را مجبور می کند که کودک را مورد مواخذه قرار دهد، که این امر می تواند او را وادار به عمل بیشتر کند. به هر حال رفتار هر کاری است که انجام می دهید و می تواند پاداش یا مجازات داشته باشد.

 عوامل محیطی

یک مولفه محیطی به زمینه ای که رفتار در آن رخ می دهد اطلاق می شود. این نه تنها شامل محیط فیزیکی فرد، بلکه محیط اجتماعی او نیز می شود. به طور خاص ، چه نوع افرادی حاضر (یا غایب) هستند و این افراد چه نگرش ها، عقاید و عقایدی دارند. بنابراین، اگر معلم در مثال قبلی کودک برای آنچه در کلاس می گوید فریاد بزند، این مسئله نه تنها او بلکه محیط کلاس را برای بقیه دانش آموزان تحت تأثیر قرار می دهد. در واقع می توان گفت محیط جسمی و اجتماعی فرد، بر شدت و دفعات رفتار تأثیر می گذارد، همانگونه که خود رفتار نیز می تواند بر محیط تأثیر بگذارد.

عوامل شخصی

عوامل شخصی شامل تمام ویژگی هایی است که در گذشته به آن ها پاداش اعطا شده است. شخصیت و عوامل شناختی نقش مهمی در رفتار انسان دارند، از جمله می توان انتظارات، باورها و ویژگی های منحصر به فرد شخصیت را نام برد. این رفتار ممکن است در یک لحظه خاص یا در یک موقعیت خاص تشدید شود یا نشود. به عنوان مثال می توان گفت که اگر دانش آموز بداند كه معلم به دلیل پیش بینی رفتارش در پایان روز مدرسه به او پاداش می دهد، به احتمال زیاد رفتار خود را اصلاح می كند.

توجه کنید که چگونه همه عوامل در مثال بالا بر یکدیگر تأثیر می گذارند: کودک مدرسه را دوست ندارد، آنها بازی می کنند، معلمان و همکلاسی ها نسبت به رفتار بد واکنش نشان می دهند، انزجار دانش آموز را در مدرسه افزایش می دهند و یک فضای خصمانه ایجاد می کنند.

مثال عملی

در ادامه یک مثال دیگر آورده می شود تا ارتباط بین عامل شخصی، محیطی و رفتاری بهتر درک شود. یک دانش آموز خجالتی را تصور کنید که معمولاً تنها می ماند (عامل شخصی) و در روز اول مدرسه به کلاس می رود و متوجه می شود که دانش آموزان دیگر از قبل نشسته اند (عامل محیطی). این دانش آموز خجالتی سعی می کند در آخر کلاس ساکت باشد تا از قرار گرفتن در کانون توجه (عامل رفتاری) جلوگیری کند. اما وقتی یک همکلاسی که جلوی اتاق نشسته است با خوشحالی از دانش آموز خجالتی استقبال می کند و او را به نشستن در کنار او دعوت می کند، محیط محرک تقویت کننده جدیدی را معرفی می کند (دانش آموز دلسوز) که باعث تغییر روال آن دانش آموز و همچنین تغییر رفتار می شود.

جمع بندی ای سنج

نظریه بندورا بیانگر تغییر قابل توجهی از دیدگاه رفتاری به رویکرد شناختی اجتماعی برای درک رفتار است. رفتار شناسان اظهار کرده اند که این محیط است که تقریباً به طور کامل رفتارهای فردی را شکل می دهد. در همین حال، بندورا به اهمیت رابطه دو طرفه بین رفتار و محیط پی برد. این نشان می دهد که اگرچه افراد مطمئناً تحت تأثیر آنچه در محیط زندگی خود تجربه می کنند، می توانند از طریق تصمیمات و رفتارهای خود، حق تغییر شرایط و شرایط خود را نیز داشته باشند. 

نظر شما در رابطه با جبرگرایی متقابل چیست؟ لطفا دیدگاه و نظرات ارزشمند خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.

اصطلاحات مهم این مقاله

جهت نمایش بیشتر اصطلاحات کلیک نمایید
لطفا امتیاز خود را برای این محتوا ثبت کنید
27 دی 1400 12:49

سلام و درود بر شما سپاسگزارم بخاطر مطالب عالیتون🙏🏻🌺🌈 میشه لطفا منابع این مقاله رو برای من ارسال کنید خیلی لازم دارم به ایمیل samiraahadi0@gmail.com

08 دی 1400 11:27

مرسي خوب بود

11 تیر 1400 14:29

به نظر م خیلی خوب و با مثال های قابل لمس توضیح دادید .