اهمال کاری چیست | آیا شاید هم اهمال کار هستید؟

اهمال کاری اصطلاحی است که خیلی از ما انسان‌ها در طول زندگی خود با آن روبرو می‌شویم، به طور کلی ما علاقه داریم کارهایی را انجام دهیم که از آن لذت می‌بریم، به همین دلیل اگر احساس خوبی از آن فعالیت دریافت نکنیم، به سراغ انجام آن نمی‌رویم، البته اهمال کاری دلایل مختلفی دارد.

اگر شما هم درگیر این مشکل هستید و زندگی شما تحت تاثیر قرار گرفته است، این نوشتار به شما کمک زیادی می‌کند تا با آگاهی از دلایل اهمال کاری، علائم و روش‌های مقابله با آن، سبک زندگی مناسبی را داشته باشید.

تعریف اهمال کاری به زبان ساده

اهمال کاری (Procrastination) به معنای انجام ندادن فعالیت ضروری در زمان مقرر و تعویق انداختن آن به لحظه آخر است. اهمال کاری، یک رفتار منفی است که می‌تواند تأثیر منفی بر زندگی شخصی و کاری افراد داشته باشد.

 هنگامی که افراد کار را به تعویق می‌اندازند، احتمال بیشتری دارد که کار را به خوبی انجام ندهند یا حتی آن را به طور کامل انجام ندهند. این امر می‌تواند منجر به شکست در انجام کار، افزایش استرس و اضطراب و از دست دادن فرصت‌ها شود.

طبق آخرین تحقیقات جوزف فراری، استاد دانشگاه و نویسنده کتاب هنر به تعویق انداختن، بیش از 20 درصد بزرگسالان در آمریکا، دچار این مشکل هستند. در اهمال کاری، فرد به جای انجام وظایف مهم، خود را مشغول انجام کارهای سطحی و بی اهمیت می‌کند.

با وجود این مشکل در بسیاری از افراد، احتمال استرس، اضطراب و احساس بد ناشی از به تعویق انداختن کار، به سراغ ما می‌آید. در اهمال کاری تلاش می‌کنیم تا درد و سختی انجام فعالیت را جایگزین لذت آنی به تعویق انداختن آن کنیم.

واژه اهمال کاری چه معنایی دارد؟

این اصطلاح ریشه‌ای عربی دارد و به معنای بی‌توجهی و بی‌دقتی است، به این دلیل که ما علاقه داریم به کارهای ضروری و مهم، بی‌توجه باشیم و به سراغ کارهای غیرضروری و کم‌اهمیت برویم.
به عنوان مثال حتی در کوچکترین مسائل زندگی مانند پرداخت قبض و پاسخ ندادن به یک تماس مهم هم دچار اهمال کاری می‌شویم.

افراد اهمال کار چه ویژگی‌هایی دارند؟

افراد اهمال کار به دنبال انجام فعالیت‌هایی هستند که از آن لذت می‌برند و سعی می‌کنند از احساس ناخوشایند کاری، برای مدت کوتاهی فرار کنند. این دسته افراد داری ویژگی‌های زیر هستند:

• عدم اعتماد به نفس مناسب
• عکس العمل بدون فکر
• عزت نفس کم
• عصبی بودن
• دارای روحیه کار فردی

اهمال کاری و ارتباط آن با مغز انسان

با اهمال کاری، احساس بد و ناخوشایند ناشی از انجام یک کار را به تعویق می‌اندازیم، به عنوان مثال: تصمیم داریم که روزانه فعالیت ورزشی داشته باشیم ولی به دلیل اهمال کاری طبق برنامه عمل نمی‌کنیم و احساس بدی به دست می‌آوریم، به همین خاطر تصمیم مجددی می‌گیریم که فردا به برنامه خود، پایبند باشیم و اگر از بروز این چرخه باطل جلوگیری نکنیم، فردا هم تکرار خواهد شد.

بین اهمال کاری و تنبلی چه تفاوتی است؟

با وجود شباهت‌های نزدیکی که تنبلی و اهمال کاری دارد به همین دلیل بسیاری از افراد این دو اصطلاح را با هم یکسان فرض می‌کنند ولی تفاوت مهمی دارد، در اهمال کاری شما برنامه‌ریزی روزانه دارد ولی به آن پایبند نیستید، در تنبلی اصلا برنامه‌ای وجود ندارد که شخص بخواهد به آن پایبند نباشد.

بررسی دلایل اهمال کاری

آگاهی از دلایل اهمال کاری، می‌تواند به شما در رفع اصولی این مشکل کمک کند، فرض کنید که شما به مدت یک هفته فرصت دارید تا برای آزمون استخدامی آماده شوید ولی زمان مطالعه را هر روز به تعویق می‌اندازید تا روز آزمون، فرا می‌رسد. به احتمال زیاد شما هم با همچنین موقعیت‌هایی مواجه شده‌اید.

ممکن است شما به دنبال رسیدن یک فرصت مناسب هستید یا قصد دارید که با انگیزه و حال خوب، وظیفه خود را انجام دهید ولی آگاه باشید که با این بهانه‌ها، زمان و فرصت مناسب برای انجام کار، فرا نمی‌رسد.

دلایل اهمال کاری می‌تواند به صورت زیر باشد:

برنامه‌ریزی اشتباه و غیر واقعی

برنامه‌ریزی اشتباه، ارتباط مستقیمی با اهمال کاری دارد، زمانی که نمی‌توانید کارهای خود را به درستی اولویت‌بندی کنید دچار اهمال کاری می‌شوید و انرژی شما برای فعالیت‌های غیر ضروری هدر می‌رود، به همین دلیل باید فعالیت‌های مهم و سنگین را در ابتدای روز انجام دهید.

عدم مدیریت زمان

همه انسان‌ها در طول روز، 24 ساعت فرصت دارند تا به بهترین شکل از آن، استفاده کنند. تفاوت انسان‌های موفق و معمولی در مدیریت زمان خلاصه می‌شود، با رعایت اصول مدیریت زمان می‌توانید از دست تله اهمال کاری فرار کنید و کارهای مهم را در زمان دقیق خود انجام دهید.

ضعف در تصمیم‌گیری

همانطور که اشاره کردیم در یک برنامه‌ریزی صحیح باید مشخص کنیم که کدام برنامه از اهمیت بالایی برخوردار است. قطعا باید کارهای مهم را خیلی سریع انجام دهیم تا فشار و استرس کمتری را در طول روز، متحمل شویم.

کمال‌گرایی منفی

توجه داشته باشید که هیچوقت، بهترین زمان برای انجام یک کار، فرا نمی‌رسد و شما در بهترین حالت روحی نخواهید بود، به همین دلیل در هر شرایطی که هستید باید فعالیت مدنظر خود را شروع کنید و آن را به زمان دیگری موکول نکنید.

وجود افسردگی و فارهای روانی

اگر درگیر افسردگی هستید به احتمال زیاد دچار اهمال کاری هم می‌شوید، احساس افسردگی و نداشتن انرژی موردنیاز می‌تواند شروع و اتمام ساده‌ترین کارها را برای شما دشوار کند.

با افسردگی، اعتماد به نفس شما نیز به شدت کاهش می‌یابد و نمی‌تواند ساده‌ترین کارها را انجام دهید.

اختلال وسواس اجباری

این اختلال، ارتباط نزدیکی با کمال گرایی دارد. منظور از اختلال وسواس اجباری این است که فرد از تجربه کردن ترس دارد تا مبادا با تجربه کارهای جدید، دچار شکست شود. 

همچنین این اختلال باعث می‌شود که فرد اطمینان کافی از انجام صحیح کار نداشته باشد، این دسته از افراد به دلایلی که اشاره کردیم علاقه دارند تا با اهمال کاری و به تعویق انداختن کار، احساس آرامش موقت را تجربه کنند.

بی فعالی از دلایل اهمال کاری

افراد مبتلا به ADHD  دچار مشکلاتی در مدیریت زمان، سازماندهی و انگیزه هستند، این مشکلات نیز می‌توانند به اهمال کاری منجر شوند. افراد مبتلا به بیش فعالی، همواره تحت تاثیر عوامل درونی و خارجی شدیدی هستند که باعث می‌شوند انجام کار را به تاخیر بیندازند.

سایر دلایل اهمال کاری

علاوه بر دلایلی که در موارد بالا اشاره کردیم اهمال کاری می‌تواند دلایل مختلفی هم داشته باشد، اگر شما به دلیل برنامه‌ریزی اشتباه، نمی‌دانید که که چه کاری را باید انجام دهید به اهمال کاری مبتلا می‌شوید.

اگر از نحوه انجام کار، آگاه نیستید، احساس مثبتی از آن فعالیت دریافت نمی‌کنید و یا منتظر رسیدن زمان مناسب هستید، حتما دچار اهمال کاری خواهید شد. از دیگر دلایل اهمال کاری می‌توان به عادت داشتن به تعویق انداختن کار، نداشتن ابتکار عمل و اولویت نداشتن اشاره کرد.

بررسی انواع شایع اهمال کاری

طبق آخرین تحقیقاتی که انجام شده است اختلال اهمال کاری، به دو دسته تقسیم می‌شود: اهمال کار منفعل و اهمال کار فعال.

• اهمال کار منفعل: افرادی که دارای این اختلال هستند به دلیل ضعف در تصمیم گیری و عدم آگاهی از انجام فعالیت، دچار اهمال کاری می‌شوند. این نوع اختلال می‌تواند باعث ایجاد استرس، ترس و از دست دادن فرصت شود.
• اهمال کار فعال: برخی از افراد ممکن است که با آگاهی کامل، انجام کار به تعویق بیندازند، این موضوع ممکن است به دلیل ارزیابی توانایی‌ها در شرایط پرفشار باشد و سعی می‌کنند که خود را به چالش کنترل شده وارد کنند.

البته اهمال کاری، خود را به انواع مختلف دیگر نیز نشان می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• کمال گرایی: کمال گرایی، یک ویژگی شخصیتی است که افراد  استانداردهای بسیار بالایی را برای انجام فعالیت، مشخص می‌کنند و از اینکه نتوانند کار را به طور کامل انجام دهند، می‌ترسند. این ترس می‌تواند باعث شود که از شروع کار اجتناب کنند، یا اینکه کار را به تعویق بیندازند.
• رویا پردازی: یکی دیگر از دلایل اهمال کاری، رویاپردازی است که این افراد به جزئیات علاقه‌ای ندارند و به همین دلیل کار خود را به تعویق می‌اندازند.
• مدافع: این سبک رفتاری معتقد است که برنامه‌ریزی و زمان‌بندی، مانع از ایجاد خلاقیت و آزادی عمل می‌شود. 
• نگرانی: افراد نگران می‌توانند به دلیل بروز ترس و از بین رفتن آرامش، دچار اهمال کاری شوند.

مقایسه افراد اهمال کار و غیر اهمال کار

افرادی که درگیر اهمال کاری نیستند غالبا داری ذهن و هویت شخصی قوی می‌باشند و همواره سعی می‌کنند که کار خود را با تمرکز بالا انجام دهند.

این دسته از افراد دارای شخصیت ارزشمندی هستند که و همینطور وظیفه شناسی از ویژگی‌های مهم این افراد است. از دیگر ویژگی‌های افراد فاقد اهمال کاری می‌توان به مسئولیت پذیری بالا، نظم و انضباط و پشتکار اشاره کرد.

چرا باید با اهمال کاری مقابله کنیم؟

اهمال کاری یکی از موانع بزرگ انسان در مسیر موفقیت است، انسان همواره از کارهایی که انجام نداده است حسرت بیشتری می‌خورد. ممکن است شما فرصت داشته باشید که شانس خود را برای رسیدن به یک هدفی امتحان کنید ولی با اهمال کاری، با حسرت بزرگی در آینده مواجه می‌شوید که ای کاش اقدام به انجام آن می‌کردم، پس بسیار مهم است که برای رفع این مشکل اقدام کنید.

تاثیر منفی اهمال کاری بر زندگی افراد

برای اینکه بتوانید با استفاده از نکاتی که در مبحث بعد برای درمان و مقابله با اهمال کاری مطرح می‌کنیم، این مشکل را برطرف کنید نیاز است که با تاثیر این اختلال بر زندگی، آگاه باشید.

اهمال کاری حاد، می‌تواند همه ابعاد زندگی شخص از جمله زندگی شخصی، رابطه عاطفی و شغلی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. 

اهمال کاری می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب و منجر به مشکلات جسمی و روحی مختلفی شود، مانند سردرد، میگرن، مشکلات گوارشی، اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب.

از دیگر تاثیرات منفی اهمال کاری می‌توان به احساس شرمندگی به دلیل تعویق انداختن کارها اشاره کرد، اهمال کاری می‌تواند باعث شود که افراد از طرف اطرافیان خود مورد رنجش واقع شود.

انواع اهمال کاری به صورت مصداقی

اهمال کاری در جزئیات زندگی، خود را به صورت‌های مختلفی نشان می‌دهد که به صورت زیر است:

• اهمال کاری در زمینه تحصیلی
• اهمال کاری در حوزه شغل
• اهمال کاری در زمینه فعالیت‌های روزمره
• اهمال کاری مربوط به سلامت فرد
• اهمال کاری و به عقب انداختن فعالیت تفریحی
• اهمال کاری تعاملات و روابط اجتماعی

اهمال کاری می‌تواند در همه زمینه‌های زندگی به وجود آید، انسان به صورت کامل از به تعویق انداختن فعالیت‌ها آگاه است ولی بازهم دچار این مشکل می‌شود، می‌توان گفت که اهمال کاری در این زمینه، به سایر قسمت‌های زندگی هم سرایت می‌کند، در ادامه به بررسی به مهم‌ترین نوع اهمال کاری یعنی اهمال کاری تحصیلی می‌پردازیم.

اهمال کاری تحصیلی

طبق تحقیقاتی که انجام شده اهماری کاری تحصیلی در 70 درصد دانشجویان و محصلان رواج دارد، این نوع از اهمال کاری تحصیلی، خود را به شیوه‌های مختلفی بروز می‌دهد و طبق الگوهای زیر، به وجود می‌آید و به بیان رفع برخی از این اهمال کاری‌ها اشاره می‌کنیم.

اهمال کار رویا پرداز

این نوع اهمال کاری در شرایطی به وجود می‌آید که فرد، فعالیت خود را آغاز نکرده و دائما فکر می‌کند که اگر سریع‌تر شروع کرده بود، الان در شرایط بهتری قرار داشت، این دسته از افراد، برنامه‌ریزی مناسبی ندارند ولی همیشه به آرزوهای بزرگی فکر می‌کنند. 

روش رفع اهمال کاری رویا پرداز

برای رفع این نوع اهمال کاری می‌توانید هدف موردنظر خود را به قسمت‌های کوچک تبدیل کنید، اگر قصد دارید که خواب خود را تنظیم کنید و ساعت 7 صبح بیدار شوید این هدف کلی را به موارد کوچک زیر تقسیم کنید:

• از امشب ساعت 11 شب می‌خوابم.
• زنگ موبایل خود را برای یادآوری تنظیم کنید.
• حتی روزهای غیرکاری هم ساعات 7 صبح بیدار شوم.
• برنامه روزانه خود را آماده کنید.

بسیار مهم است که این فرایند را اندازه‌گیری کرده تا بتوانید میزان موفقیت خود را متوجه شوید.

اهمال کار سرزنش‌گر

اهمال کاری تحصیلی منجر به افسردگی می‌شود و شخص در این شرایط، خود را سرزنش می‌کند و از شرایط خود راضی نیست، با سرزنش کردن و داشتن احساس بد نسبت به خود، نمی‌توانید با آرامش خاطر و تمرکز بالا، فعالیت باکیفیتی را انجام دهید.

اهمال کار مضطرب

این نوع اهمال کاری تحصیلی زمان اتفاق می‌افتد که فرد از شکست رنج می‌برد، ممکن است شما هم در این شرایط قرار داشته باشید که در ایام امتحانات، فکر کنید  اگر موفق نشوم چه اتفاقی می‌افتد؟ این نوع افکار باعث می‌شود تا نتوانید فعالیت خود را آغاز کنید و به صورت دائم، با افکار منفی، متوقف می‌شوید.

اهمال کار کمال طلب

کمال طلبی یکی از مشکلات مهم است که خود را به صورت اهمال کاری بروز می‌دهد، این دسته افراد به صورت افراطی به فکر فراهم کردن مقدمات فعالیت هستند تا کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند، به همین دلیل همه انرژی آن‌ها قبل از اقدام، از دست می‌رود.

رفع مشکل اهمال کار کمال طلب

برای رفع این مشکل در دوران تحصیل، به جزئیات توجه نکنید. برنامه خود را به صورت شفاف بنویسید و هدف هر کدام را برای خود، مشخص کنید. برای انجام برنامه‌ریزی مطالعه، هدف را به صورت دقیق بیان کنید. مثلا: با هدفم از مطالعه درس جامعه شناسی، کسب نمره 18 است. این اهداف با توجه به هر شخصی متفاوت است.

اهمال کار دقیقه نودی

در این نوع از اهمال کاری تحصیلی، کارهای مهم، تا ساعات پایانی به تاخیر می‌افتد و فشار و استرس زیادی به شخص وارد می‌شود، به همین دلیل نباید انتظار انجام فعالیت باکیفیتی را از خود داشته باشید. بسیاری از محصلان به این نوع اهمال کاری مبتلا هستند که باعث کاهش راندمان فعالیت آن‌ها خواهد شد.

اهمال کار بهانه جو

این اهمال کاری نیز در بین دانش‌آموزان، بسیار رواج دارد، به این صورت که فرد فکر می‌کند برای انجام هرکاری نیاز به یک دلیل قاطع است، به عنوان مثال حتما این جمله را شنیده‌اید که ریاضی به چه دردی می‌خورد؟ فیزیک چه مشکلی را برطرف می‌کند؟ این اهمال کاری برای فرار کردن از انجام وظایف به عنوان یک محصل است.

اهمال کار اجتنابی

اهمال کاری اجتنابی زمانی به وجود می‌آید که فرد مجبور به انجام کاری شود، ممکن است دلیل این نوع اهمال کاری به خاطر لجبازی و مخالفت بی مورد با دیگران باشد و به دلیل مخالفت با دیگران، فعالیت ضروری را به تعویق اندازد.

اهمال کار ترسو

ریشه بسیاری از ترس‌ها می‌تواند به دلیل ترس از موفقیت باشد، احتمال برای شما هم اتفاق افتاده است که حتی از قبولی در بهترین دانشگاه نیز احساس ترس داشته باشید، اگر در بهترین رشته و دانشگاه موفق نشدم چه؟ اگر نتوانم با معدل بالا فارغ التحصیل شوم چه می‌شود؟

ریشه این نوع ترس‌ها به دلیل کمبود عزت نفس است که باید به صورت اصولی، اقدام به درمان آن کنید.

اهمال کار خسته

همه ما در دوران تحصیل خود دچار خستگی می‌شویم که به دلایل جسمی و روحی رخ می‌دهد، خستگی نیز می‌تواند باعث اهمال کاری تحصیلی شود و باید سعی کنید که به صورت افراطی درگیر این مشکل نشوید.

با توجه همه‌گیری اهمال کاری، می‌توایند از طریق روش‌های زیر اقدام به درمان آن کنید.

روش‌های درمان اهمال کاری

برای درمان این مشکل می‌توانید از روش‌های ساده ولی تاثیر گذار استفاده کنید:

• نگرانی: افراد نگران می‌توانند به دلیل بروز ترس و از بین رفتن آرامش، دچار اهمال کاری شوند.
• برداشتن قدم‌های کوچک: ممکن است که انجام کارها، فرایند بسیار سختی برای شما باشد، به همین دلیل می‌توانید وظایف را به قدم‌های کوچکی تقسیم کنید.
• شناخت علائم هشدار دهنده: اگر افکار به تعویق انداختن کارها به ذهن شما خطور کرد، تمرکز بیشتری به روی فعالی خود بگذارید.
• از بین بردن عوامل حواس پرتی: ممکن است عوامل حواس پرتی مانند چک کردن شبکه‌های اجتماعی باعث اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها شود که این موضوع را باید حتما مدیریت کنید.
• مهار کردن کمال طلبی: توجه به این موضوع که ما نباید همیشه بهترین باشیم تا کاری را شروع کنیم می‌تواند به رفع اهمال کاری کمک بسیاری کند.
• یادگیری مهارت برنامه‌ریزی: گاهی اوقات به دلیل اینکه فکر می‌کنیم سنگ بزرگ نشانه نزدن است به سراغ شروع انجام کارها نمی‌رویم، به همین دلیل، کارهای خود را به قدم‌های کوچک تبدیل کنید.
• دادن پاداش لحظه‌ای به خود: این نوع درمان، بسیار راهگشا است و به خود قول دهید که در صورت انجام فعالیت ضروری در ساعت خود، یک کار و پاداش خاص را به خودتان می‌دهید.

معرفی یک کتاب پرطرفدار برای درمان اهمال کاری

ممکن است قصد داشته باشید که درباره اهمال کاری، روش‌های درمان و جزئیات بیشتر این موضوع، اطلاعات بیشتری به دست آورید، به همین دلیل کتاب پرفروش " از شنبه " به قلم محمئ پیام بهرامپور می‌تواند به شما در زمینه کمک کند. 

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که کلمه از شنبه یا از فردا را همیشه تکرار می‌کنید این کتاب می‌تواند برای شما راهگشا باشد.

مدت زمان موردنیاز برای رفع اهمال کاری

برطرف کردن مشکلات زندگی و قدم گذاشتن در مسیر توسعه فردی، نیاز به تلاش فراوان دارد و نمی‌توان زمان خاصی را در نظر گرفت، باید با نکاتی که در این نوشتار بیان کردیم بتوانید به قدم‌های کوچک ولی پیوسته، اهمال کاری را برطرف کنید. تغییر همیشه به صورت آرام به وجود می‌آید ولی مهم است که شما در طول مسیر، پشتکار زیادی داشته باشید.

سخن نهایی

اهمال کاری یکی از موانع مهم انسان برای پیشرفت است که باید شناسایی و رفع شود، در این نوشتار انواع و دلایل اهمال کاری، راه‌های درمان و تاثیر این اختلال در زندگی را بررسی کردیم، با توجه به نکاتی که در این نوشتار بیان کردیم آیا به اهمال کاری خود پی بردید؟ قصد دارید برای برطرف کردن این مشکل از چه روشی استفاده کنید؟

لطفا نظرات خود را برای ما بنویسید تا درباره آن، تبادل نظر کنیم.

سوالات متداول