تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

پست وبلاگی
عزت نفس سازمانی چیست؟ مدت مطالعه: 4 دقیقه
بیتا پیربوداقی 03 اسفند 1399 مدت مطالعه: 4 دقیقه

عزت نفس سازمانی چیست؟

در اين مقاله سعي داريم درمورد عزت نفس در شغل يا به عبارتي عزت نفس سازماني  صحبت كنيم. شغل ما، كاري است كه حداقل 8 ساعت از روزمان را براي آن وقت صرف مي كنيم. به بيان ديگر يعني ما چيزي در حدود يك سوم از روزمان را صرف كار كردن مي كنيم. در نتيجه اينكه چه ميزان عزت نفسي را در شغل مان داريم مي تواند جزء بسيار مهمي در زندگي ما باشد. به هر حال در ادامه براساس فهرست مطالب زیر به این موضوع می پردازیم:

عزت نفس چیست؟

کوپراسمیت معتقد بود كه عزت نفس يك ارزشيابي است كه فرد از خود دارد و آن را حفظ مي كند. اين ارزشيابي نشان دهنده میزان اعتقاد فرد به خود و توانایی هايش است. يعني مي توان گفت نوعي قضاوت و ارزيابي خود است. عزت نفس مي تواند يك پيش بيني كننده ي مهم در رفتار و عاطفه ي افراد باشد و مترادف با كلماتي مثل: خودارزشي، خودكارآمدي، اعتماد بنفس و ... بكار مي رود.

عزت نفس در سازمان به اين معنا است كه چه ميزان افرادِ آن سازمان خود را فردي‌ مهم، ‌با معنا و ارزشمند كه مي تواند در سازمان موثر باشد، درك مي كنند. اين موضوع آنقدر مهم درنظر گرفته شد كه به عنوان يكي از معيار هاي اصلي براي كيفيت زندگي و كار مورد توجه قرار گرفت و تمام سازمان هايي كه به دنبال ارتقاي كيفيت كار و رفاه كارمندان بودنند، عزت نفس و افزايش آن را به عنوان يك موضوع  در سازمان ها مورد بررسي قرار مي دادند. اين نوع عزت نفس، در محيط سازماني است كه رشد مي كند و نتيجه پيام هايي خواهد بود كه فرد از ديگران در خصوص خودش دريافت ميكند. اين موضوع از آنجايي مورد اهميت قرار گرفت كه مطالعات نشان مي داد كه افراد با عزت نفس پايين داراي ويژگي هاي خاصي در سازمان هستند كه مانع خلاقیت، عملکرد مطلوب، روابط بین فردی و حل تعارض در کار مي شود.  

ويژگي های عزت نفس 

نتايج روانشناسي باليني،‌ اجتماعي و تجربي نشان داده است افرادي كه عزت نفس پايين دارند، داراي يكسري ويژگي هاي خاصي هستند كه شامل موارد زير مي شود:

توانمندي هاي خود را دست كم مي گيرند.

به آساني تحت تاثير ديگران قرار ميگيرند.

اضطراب، افسردگی و رفتارهای عصبی از خود بروز می دهند.

در شرايط بحراني عملكردشان كم مي شود.

خلاقيت در كار و قاطعيت ندارند.

مهارت هاي اجتماعي كمي دارند.

آرزو ها و انتظار زيادي از موفقيت ندارند.

بلافاصله نااميد مي شوند و بهانه مي آورند.

زمينه هاي منفي خود را بزرگ مي بينند و جنبه هاي مثبت خود را كم اهميت تلقي مي كنند.

هميشه خود را با افراد بالا تر مقايسه كرده و احساس عجز و ناتواني مي كنند.

گزارش آماری

درتحقيقات مختلف گزارش شده است كه هرچقدر افراد عزت نفس سازماني بالاتري را داشته باشند، در محيط كار خود،‌ رضايت شغلي  و تعهد بالاتري را از خود نشان مي دهند. همچنين عزت نفس سازماني بالا،‌ نياز براي پيشرفت،‌ چالش و بالا بردن سطح تحصيلات را نيز موجب مي شود.

به عقيده ي هرزبرگ(روانشناس آمريكايي) افراد دو دسته نياز كلي در سازمان ها دارند كه به دنبال ارضاي آن در محيط كارشان هستند كه شامل:

‌ عوامل محيطي: مثل پول‌، افزايش مزاياي شغلي و...

عوامل محتوايي: فرصت پيشرفت و رشد و... مي شود.

هرزبرگ معتقد بود كه افرادي كه داراي عزت نفس بالا هستند،‌ اين نياز ها را بهتر مي توانند برطرف كنند.

عوامل تاثیرگذار برعزت نفس 

در ابتدا محققان معتقد بودند كه افزايش سطح حقوق مي تواند موجب بالا رفتن عزت نفس و موفقيت افراد شود. اما در سال 1973 دو فرد به نام کهن و شولر، با تحقيقاتي كه انجام دادند به اين نتيجه رسيدند كه افزايش حقوق نمي تواند عامل موثري در افزايش عزت نفس باشد. از سوی دیگر تحقيقات نشان داده است كه سطح شغلی، پیچیدگی، عملکرد و رضایتمندی  ميتواند عاملي براي افزايش  عزت نفس و احساس شایستگی در كاكنان باشد.

توجه

 تاثير گذارترين ويژگي كه در شغل مي تواند باعث افزايش عزت نفس فرد شود، میزان چالش و خودمختاری است كه فرد در شغل تجربه ميكند.

عزت نفس يا خودپنداره

عزت نفس سازماني با اسامي مانند خودپنداره و هويت خود بسيار نزديك است. اما خودپنداره به معناي فهم كلي از ويژگي هاي نقش ها و گروه ها درسازمان است. خودپنداره هويت سازماني است كه به وسيله ي هويت شخصي و كاري فرد تعريف مي شود و در نتيجه بر رفتار فرد تاثيرگذار خواهد بود. خودپنداره شامل آن چيزي است كه واقعا هستيم(خودواقعي) و آن چيزي كه دوست داريم باشيم(خود ايده‌آل) مي شود. اما عزت نفس آن ميزاني است كه فرد نقش هاي خود را در كارش و يا سازمان ارزشمند و معنادار مي بيند. 

مثال کاربردی

اگر از يك آتشنشاني كه داراي عزت نفس بالايي دارد، بپرسيد كه چه ميزان كار خود را مفيد مي داند؟ احتمالا چنين پاسخي دريافت خواهيد كرد:

«اگر پزشك از مهارتش و معلم از سوادش براي نجات انسان ها كمك مي گيرد، من از جسمم براي كمك مردم استفاده مي كنم و خودم را در خطر مي اندازم. كاري كه احتمالا خيلي از دوستان هم براي يكديگر حاضر نباشند انجام دهند. در آتش سوزي ها، زلزله ها و... بدون هيچ شكي در حادثه مي روم و سعي در نجات مردم دارم. به اعتقاد من اين كار قطعا در جامعه خيلي مفيد و ارزشمند است و من از كارم و توانايي هاي خود بسيار راضي هستم و تلاش مي كنم تا هرروز بهتر از ديروز باشم.»

اما اگر بحث خودپنداره در ميان باشد، از همان آتشنشان، احتمالا چنين پاسخي را دريافت خواهيد كرد:

«من آموزش ديده ام تا در شرايط خطر سعي كنم با رعايت نهايت ميزان امنيت مردم را نجات دهم. الان يك آتشنشاني هستم كه 5 سال از خدمتم مي گذرد اما دوست دارم تا 10 سال آينده به انسان هاي زيادي آموزش‌هايي را در خصوص رفتار هايي كه بايد در شرايط خطر داشته باشيم ياد بدهم و تبديل به يكي از حرفه ايي ترين آتشنشانان كشورم شوم.»   

راههای افزایش عزت نفس 

عزت نفس از ابتداي زندگي ما توسط اتفاقاتي كه برايمان رخ مي دهد شكل مي گيرد. در نيتجه طبيعي است كه اگر در اوايل زندگيمان دچار طرد، مسخره شدن، عدم احترام و... شده باشيم، ‌عزت نفس كمي خواهيم داشت. اما براي ايجاد عزت نفس مي توانيم از روش هاي زير استفاده كنيم:

درك تفاوت ها

دراين مرحله بايد به اين درك برسيم كه هيچكس شبيه ديگر نيست و هيچ دو انساني را در طول تاريخ نمي‌توانيم پيدا كنيم كاملا شبيه هم بوده اند و به خودمان بگوييم كه "هيچ كسي شبيه من نيست و خودم را با تمام محدوديت ها و نقاط قوت مي پذيرم و دوست دارم."

خودشناسي

شايد بتوان گفت خودشناسي مهمترين قدم براي ايجاد عزت نفس است. بايد سعي كنيم كه نقاط ضعف و قوت خود را بشناسيم و خودمان را با اين محدوديت ها و قوت ها بپذيريم و از نقاط ضعف خودمان احساس شرمساري نكنيم. همچنين اين را بايد درنظر بگيريم كه هيچ انساني هم تا به حال كامل نبوده است و همه ي افراد داري محدوديت هايي هستند.

توانمند سازي

توانمند سازي فرآيندي است كه يك مدير براي بالا بردن ميزان خودمختاري و مسئوليت پذيري كاركنان استفاده ميكند كه منجر به بالا رفتن عزت نفس نيز مي شود. يعني مدير در طي اين فرآيند، محيطي را آماده ميكند كه كاركنان به اين نتيجه ميرسند كه بهتر از آنچه هستند كه فكر مي كنند. اين فرآيند از 4 بخش تشكيل مي شود:

معنادار بودن: اين مرحله، به معناي اين است كه فرد بداند چه ميزان آن عمل يا مسئوليت،‌ در سازمان مهم و ارزشمند است.

شایستگی: در اين مرحله تاكيد بر اين است كه چه ميزان فرد خود را در انجام مسئوليت توانمند مي‌داند.

خود تصمیمی: خود تصميمي به معناي اين است كه فرد احساس كند كه تصميمات او ارزشمند و حق انتخاب دارد.

تاثیر گذاشن بر روند کار: در اين مرحله فرد بايد حس كند كه مي تواند بر روند پروژه يا عملي كه صورت مي گيرد مي تواند تاثيرگذار باشد.

توانمند سازي مي تواند احساس بهتري بدهد و افراد بدانند كه مالكيت بر كار دارند و توانايي و ارزش بسياري در سازمان دارند. براي ارتقاي توانمند سازي مي توان از روش هاي مختلفي استفاده كرد كه به بعضي از مهم ترين آنها اشاره مي كنيم:

فراهم كردن جو احساسي مثبت

پاداش و تشويق ها فردي

نشان دادن اعتناد خود نسبت به فرد

كاهش قوانين سخت

پرورش خلاقيت و مسئوليت پذيري

بیشتر بخوانید

با توجه به موضوع مورد مطالعه پیشنهاد می گردد مقاله ای تحت عنوان «عزت نفس چیست؟ و چگونه رشد می کند؟» را حتما مطالعه نمایید.

جمع بندي ای سنج

امروزه  مديراني كه به دنبال ارتقا و گسترش سازمان هاي خود هستند،‌ به طور كل سلامت رواني و رفاه كاركنان را  موضوعي مهم براي سازمان به حساب مي آورند كه يكي از اين عوامل عزت نفس كاركنان است. عزت نفس سازماني، عاملي سازنده و افزايش دهنده ي اين احساس است كه فرد ارزشمند و توانمند است و درنتيجه ي آن باعث می شود كه فرد به كارش توجه بيشتري داشته باشد و از لحاظ جسمي نيز سالم تر باشد.
در زندگی برای بالا بردن عزت نفس خود از چه راهکارهایی استفاده کرده اید؟ لطفا دیدگاه و نظرات خودتان را در این رابطه با ما به اشتراک بگذارید. 

 

اصطلاحات مهم این مقاله

جهت نمایش بیشتر اصطلاحات کلیک نمایید
لطفا امتیاز خود را برای این محتوا ثبت کنید