بهترین راه ها برای تقویت تمرکز کدامند ؟

مغز ما توانایی های بسیاری دارد که یکی از مهم ترین آن ها، تمرکز می باشد. این قدرت ما را یاری می کند تا فعالیت های مختلف را هرچه بهتر و دقیق تر انجام داده و در نهایت، به اهداف مان برسیم. عوامل زیادی می توانند تمرکز ما را تحت تاثیر قرار دهند و آن را تضعیف کنند و اگر این اتفاق بیفتد، عملکرد ما تحت تاثیر قرار می گیرد.
بنابراین تقویت تمرکز بر بهبود و ارتقای عملکرد ما تاثیرات مطلوبی دارد. در این مقاله قرار است در مورد تمرکز و راهکارهای افزایش تمرکز صحبت کنیم. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

قبل ازمطالعه ی این مقاله ، به شما توصیه می کنیم مقاله ی« به کمک این قدرت می توانید هر جایی را به آتش بکشید !» را مطالعه کنید؛ تا به اهمیت قدرت تمرکز و عوامل منفی تاثیر گذار بر تمرکز، پی ببرید.

تمرکز چیست؟

تمرکز یکی از توانایی ها ذهن ما انسان ها می باشد؛ تمرکز به عنوان یک توانایی و روش ذهنی به ما کمک می کند که بتوانیم بهتر فکر کنیم و عملکرد بهتری داشته باشیم. زمانی که یک فرد، از تمرکز خوبی برخوردار باشد، عملکرد بهتری هم خواهد داشت. در هنگام تمرکز، حواس پنجگانه فرد، تحت تاثیر قرار می گیرد و تقویت می شود.

 به مدد این توانایی، می توانیم درس بخوانیم، پروژه های کاری مان را به سرانجام برسانیم، جواب سوالاتی که از ما پرسیده می شود را بدهیم، رانندگی، نقاشی، خیاطی کنیم و از عهده ی تمام مسئولیت ها و تکالیفی که بر عهده داریم، بر بیاییم.

چه عواملی تمرکز را تحت تاثیر قرار می دهد؟

تمرکز ما، در هر لحظه، می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. بعضی از این تاثیرات، موقتی هستند و اگر حواستان را جمع کنید می توانید متوجه شان شوید و تاثیرشان را خنثی کنید؛ اما گاهی این تاثیرات، دائمی هستند و ممکن است برای همیشه و یا برای مدت زمانی بسیار طولانی، منجر به مختل شدن تمرکز شما شوند. عواملی که منجر به مختل شدن تمرکز می شود، به دو دسته ی کلی تقسیم می شود:

  عوامل درونی 

شایع ترین عامل درونی مختل کننده ی تمرکز، یادآوری و تجزیه و تحلیل خاطرات و اتفاقاتی است که در گذشته برایتان رخ داده است.
احتمالا دفعات بسیاری این اتفاق را تجربه کرده اید که وقتی سر جلسه امتحان هستید، به ناگهان یاد دعوایی که دیروز با دوستتان داشته اید می افتید و یا وسط درس خواندن، حرف مادرتان را به یاد می آورید و ... . همین یاد آوری ها، سبب می شوند تا حواس شما پرت شود و به محض اینکه متوجه می شوید که داشتید ناخودآگاه به چیزی فکر می کردید، حواستان جمع می شود و دوباره پس از چند دقیقه، متمرکز می شوید.

عوامل بیرونی

سر و صدایی که در محیط وجود دارد، یک عامل بیرونی مهم است که گاهی به راحتی می تواند تمرکز ما را برای مدت زمانی طولانی بر هم بزند. برای مثال، زمانی را در نظر بگیرد که مشغول مطالعه ی یک کتاب مهم هستید اما سر و صدای بازی کودکان در حیاط خانه ی کناری، منجر به برهم خوردن تمرکز شما می شود.

کاهش تمرکز چه تاثیراتی دارد؟

اگر فکر می کنید، کاهش تمرکز تاثیر زیادی بر روند زندگی روزانه ما ندارد،اشتباه می کنید. به دنبال برهم خوردن یا کاهش تمرکز، موارد دیگری هم تحت تاثیر قرار می گیرند. این عوامل عبارت اند از:

افزایش مدت زمان انجام فعالیت؛ برای مثال اگر قرار باشد یک فعالیت را در نیم ساعت انجام دهید، اگر تمرکز کافی نداشته باشید، انجام این فعالیت دو ساعت یا بیشتر زمان می برد.
 بهره وری
 انرژی
خلاقیت
 حل مسئله
و ...

بیشتر بدانید

طی مطالعات صورت گرفته، در صورت از دست رفتن تمرکز، بازیابی مجدد تمرکز، 25 دقیقه زمان می برد.

بهترین راهکار های افزایش تمرکز

عوارضی که "عدم تمرکز" بر جای می گذارد، در طولانی مدت، مخرب تر نیز می شوند و در نهایت باعث می شود که شما از اهدافتان جا بمانید. بنابراین اگر می خواهید در مسیر رشد و پیشرفت باقی بمانید و به اهداف بزرگ و کوچکتان دست پیدا کنید، باید تمرکز خوبی داشته باشید. برای افزایش تمرکز می توانید از راهکار های مختلفی کمک بگیرید. راهکارهایی که شاید در ظاهر ساده به نظر برسند اما استفاده از آن ها تاثیرات مطلوب زیادی در افزایش تمرکز دارد. برخی از راهکارهای افزایش تمرکز شامل موارد زیر می شود:

 زمانی را در طبیعت بگذرانید

شاید برایتان عجیب باشد؛ اما طبق تحقیقاتی که صورت گرفته است، پژوهشگران متوجه شده اند که سپری کردن زمان در فضاهای سبز (مثلا راه رفتن در یک پارک، کمپ زدن در یک جنگل و ...)، می تواند نواحی خاصی از مغز که مسئول تمرکز می باشد را تحریک کند. بنابراین سعی کنید به صورت هفتگی و در روز های تعطیل، زمانی را در طبیعت سپری کنید؛ وقت گذراندن در طبیعت باید به صورت مکرر انجام شود. 

استراحت کنید

استراحت تاثیر مطلوبی بر افزایش تمرکز دارد. اگر مشغول انجام یک تکلیف سخت هستید و تمایل دارید تا پایان انجام تکلیف متمرکز بمانید، حتما پس از هر بازه ی زمانی یک ساعت، چند دقیقه ای را استراحت کنید. حتما شنیده اید که به دانش آموزان توصیه می شود، برای افزایش تمرکز و یادگیری بهتر، پس از هر 45 دقیقه درس خواندن، ده تا پانزده دقیقه استراحت کنند. 

 تلفن همراهتان را در دسترس قرار ندهید 

تلفن همراه یکی از عوامل مخرب در کاهش تمرکز می باشد. اگر مشغول انجام کاری هستید و برای انجام این کار نیاز به تمرکز کردن دارید، تلفن همراه خود را در مکانی دور از دسترس قرار دهید یا آن را خاموش کرده و در حالت سکوت بگذارید.

به عنوان مثال، درس خواندن یکی از کارهایی است که نیاز به تمرکز دارد؛ حتما برای همه ی ما پیش آمده است که در حین درس خواندن به ناگهان چشممان به تلفن همراه خود افتاده و تصمیم گرفته ایم، برای چند دقیقه صفحات مجازی و پیام های خود را چک کنیم و این چند دقیقه تبدیل به چند ساعت شده است! در پی این اتفاق تمرکز ما از بین رفته است و ما برای بازیابی مجدد تمرکز خود، باید دوباره تلاش کنیم. پس بهتر آن است که در حین انجام کارهای مهم، تلفن همراه را دور از دسترس خود نگه داریم. 

موسیقی گوش کنید

گوش دادن موسیقی تاثیر خوبی بر افزایش تمرکز دارد. طبق بررسی های انجام شده، گوش دادن به موسیقی تاثیر زیادی بر افزایش بازدهی ذهنی، رضایت مندی و موفقیت تحصیلی دارد. موسیقی هایی با ریتم آرام و سبک کلاسیک باعث تحریک و تقویت مناطقی از مغز که مسئول تمرکز هستند، می شود. اگر از علاقه مندان موسیقی نیستید، می توانید برای افزایش تمرکز خود، می توانید به صداهای موجود در طبیعت، مانند صدای موج دریا، صدای باران، پرندگان و ... گوش کنید و برای گوش دادن به صدای طبیعت می توانید این صداها را به راحتی دانلود کنید.

در چیدمان وسایلتان دقت کنید

 محیط پیرامون ما نقش بسیار زیادی در به وجود آوردن یا مختل کردن تمرکز دارد. سعی کنید تا جایی که امکان دارد، دورتان را شلوغ نکنید و از رنگ های بسیار جیغ (همانند قرمز خیلی پر رنگ، نارنجی پر رنگ، سرخابی پر رنگ و ...) نیز کمتر استفاده کنید. سعی کنید محیطی که در آن قرار می گیرید، دارای رنگ های ملایم و خنثی (خاکستری، آبی آسمانی، سفید، لیمویی و ...) باشد؛ چرا که رنگ ها با جلب توجه ما به سمت خود، تاثیر زیادی بر از بین رفتن تمرکز دارند. 
انتخاب صندلی و میز مناسب نیز نکته ای است که اغلب افراد آن را نادیده می گیرند. سعی کنید صندلی و میزی که برای اتاق یا محل کارتان انتخاب می کنید، متناسب با قد و جثه ی شما باشد و بدنه ی صندلی نیز راحت و نرم باشد تا دچار کمر درد نشوید. اگر جایی بنشینید که راحت نیستید، این مسئله دائما حواس شما را پرت می کند و باعث می شود تمرکزتان بر هم بخورد.

تمرین های ذهنی انجام دهید

یکی از مهم ترین راهکارهای افزایش تمرکز، انجام تمرینات ذهنی می باشد. همان طور که با انجام تمرینات جسمانی، عملکرد جسم ارتقا پیدا می کند، تمرینات ذهنی هم موجب بهبود و افزایش عملکرد مغز می شوند.
 در این خصوص، اپلیکیشن ها و بازی های بسیاری که مخصوص تقویت مهارت های مغزی و ذهنی می باشد، طراحی شده است. اگر سعی کنید روزانه، با کمک گرفتن از این برنامه ها دقایقی را صرف تمرین ذهنی کنید، تاثیر تمرینات ذهنی بر عملکرد مغز و افزایش تمرکز، در طولانی مدت مشاهده خواهید کرد. با یک جستجوی ساده در اینترنت، می توانید این برنامه ها را پیدا کرده و در تلفن همراه خود نصب کنید. 

گیاه رزماری را بو کنید

این گیاه، دارای خواص بسیاری است و محققان ثابت کرده اند که در بالا بردن دقت، سرعت و کیفیت عملکرد مغز ما نقش بسیار موثری دارد. نوشیدن دم کرده ی این گیاه نیز برای افزایش تمرکز بسیار مفید است.

 به سلامت جسم تان اهمیت دهید

سلامت جسمانی تاثیر زیادی بر افزایش تمرکز دارد. قطعا ضرب  المثل «عقل سالم در بدن سالم است» را شنیده اید. چراکه طبق بررسی های صورت گرفته، ثابت شده است که، سلامت جسم و روان کاملا با یکدیگر در ارتباط هستند و اگر بدن سالمی داشته باشید، به سلامت روان و بهبود عملکرد مغزتان نیز کمک شایانی می کنید. بدین منظور برای افزایش سلامت جسم و روان، باید به سه نکته مهم توجه کنید:

  رژیم غذایی

سعی کنید که وعده های غذایی تان را خوب و کامل میل کنید، از مصرف میوه ها، سبزیجات، انواع مغز ها (مغز بادام، پسته، گردو و ...) و نوشیدن آب (حدودا 7 لیوان) در طی روز، غافل نشوید. تا جایی که امکان دارد، از خوردن فست فود، غذاهای آماده و یخ زده بپرهیزید و مواد ارگانیک و طبیعی مصرف کنید.

خواب

 ریتم و میزان خواب ما رابطه ی بسیار نزدیکی با کارکرد و سلامت مغزمان دارد. حتما سعی کنید که قبل از ساعت 12 شب به رختخواب بروید و حدودا 7، 8 ساعت، بخوابید (البته در هر سنی مدت زمانی که بدن نیاز به استراحت و خوابیدن دارد، متفاوت می باشد.). هیچ گاه به خودتان بی خوابی ندهید و عادت به کمتر از 7 ساعت خوابیدن در طول شب نداشته باشید؛ چراکه این کار، رفته رفته به مغز شما آسیب می زند و حتی می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را در کهن سالی به دنبال داشته باشد.

ورزش

اهمیت ورزش کردن و داشتن فعالیت فیزیکی، بر کسی پوشیده نیست. در حین ورزش کردن، هورمون های خاصی ترشح می شوند که می توانند باعث بالا رفتن احساس خوشحالی و سرزندگی در شما شوند. این هورمون ها، بر فعالیت مغز نیز آثار مطلوب بسیاری بر جای می گذارند و موجب بهبود کارکردهای مغزی از جمله تمرکز، می شوند.
سعی کنید که حتما هفته ای 3 بار و حداقل به مدت نیم ساعت، به ورزش یا فعالیت فیزیکی مورد علاقه تان بپردازید. علاوه بر ورزش، انجام یوگا و مدیتیشن نیز می تواند عملکرد مغزتان را بهبود ببخشد و قدرت تمرکز را تا حد زیادی افزایش دهد.

 تمرین نگاه به آینه را انجام دهید

برای افزایش تمرکز می توانید از تمرین نگاه به آینه یا تمرین های مشابه آن کمک بگیرید. به کمک یک ماژیک یا هر وسیله ی مناسب دیگر، دو نقطه، در یک راستا و با فاصله ای کم از یکدیگر، بر روی یک آینه رسم کنید. مقابل آینه بایستید و تصور کنید که این دو نقطه، چشمان یک انسان است که در مقابل شما قرار گرفته. سعی کنید دقایقی را به این نقاط زل بزنید و به هیچ چیز دیگری نیز فکر نکنید. هر گاه حواستان پرت شد، چشمتان جای دیگری رفت و یا افکار مزاحم به سراغتان آمدند، تمرین را قطع کنید و مجددا از اول انجام دهید و زمان بگیرید.
انقدر این تمرین را ادامه دهید تا بتوانید حداقل 10 دقیقه، به این نقاط، خیره بمانید بدون آن که فکری در ذهنتان بیاید. قطعا در اوایل کار، این تمرین برایتان بسیار سخت است و نمی توانید بیشتر از چند ثانیه یا نهایتا یکی دو دقیقه، آن را ادامه دهید؛ اما به مرور و با داشتن تمرین روزانه،توانایی خوبی در افزایش تمرکز و کنترل افکار مزاحم خواهید داشت.

مشابه این تمرین را می توانید با اشیای دیگری نیز انجام دهید، مثلا یک لیوان را در دست بگیرید یا رو به روی خود قرار دهید و تا جایی که امکان دارد، بدون فکر کردن به چیزی، به لیوان، خیره شوید.

چندین کار را به صورت همزمان انجام ندهید

انجام چند کار به صورت همزمان، تمرکز شما را از بین می برد. بعضی افراد عادت دارند که در حین درس خواندن، موسیقی گوش دهند یا تلویزیون ببینند، برخی دیگر نیز عادت دارند تا هم کتاب بخوانند و هم آشپزی کنند و برخی دیگر نیز در حین کار کردن در محل کار، با همکارانشان نیز صحبت می کنند. تمام این عادت ها اشتباه هستند و سبب می شوند تا بر روی هیچ کدام از کارهایی که انجام می دهید، تمرکز کافی نداشته باشید. حتما سعی کنید که در یک زمان مشخص، تنها بر روی یک فعالیت مشخص تمرکز کنید و کارهایتان را اولویت بندی کنید تا به نوبت و جداگانه، به سراغ هر کدام بروید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد تمرکز و راهکارهای افزایش تمرکز صحبت کردیم.تمرکز، تاثیر زیادی بر رشد و پیشرفت شما دارد. اگر می خواهید در انجام هر کاری موفق باشید، باید برای انجام آن کار، تمرکز خوبی داشته باشید. راهکار های بسیاری برای افزایش تمرکز وجود دارد که در این مقاله به چند راهکار اشاره کردیم. با استفاده از راهکارهای افزایش تمرکز، می توانید تا حد زیادی تمرکز خود را بهبود ببخشید.

شما برای افزایش تمرکز خودتان از چه راهکارهایی استفاده می کنید؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.