بررسی دلایل دروغگویی کودکان + راه حل مدیریت آن

دروغگویی کودکان یکی از چالش‌های مهم والدین در زمینه تربیت فرزند است و این موضوع، نگرانی بسیاری را ایجاد می‌کند، برای مدیریت بهتر دروغگویی کودک، باید با دلایل دروغگویی آشنا شوید.

اگر فرزند شما هم دچار دروغگویی است این نوشتار از ای سنج به شما کمک بسیاری می‌کند تا بتوانید به بهترین شکل، این رفتار را مدیریت کنید.

علت دروغگویی کودکان

دروغگویی یک رفتار عادی در کودکان است اما مهم است که با این رفتار، چگونه برخورد کنید تا کنترل شود، علل دروغگویی کودکان شامل موارد زیر است:

 جلوگیری از ایجاد مشکل

کودکان به دلایل مختلفی دروغ می‌گویند، از جمله برای جلوگیری از مشکل. برخی از شایع‌ترین دلایل عبارتند از:

• ترس از مجازات: کودکان ممکن است برای جلوگیری از تنبیه، سرزنش یا عواقب منفی دروغ بگویند. مثلا دروغ بگویند که تکالیف خود را انجام داده‌اند، حتی اگر اینطور نباشد، یا ممکن است دروغ بگویند که اسباب‌بازی را شکسته‌اند، حتی اگر شخص دیگری این کار را کرده باشد.
• جلب توجه: کودکان ممکن است برای جلب توجه بزرگسالان دروغ بگویند. به عنوان مثال، ممکن است داستان‌های خارق‌العاده‌ای در مورد کارهایی که انجام داده‌اند یا چیزهایی که دیده‌اند تعریف کنند، حتی اگر این داستان‌ها درست نباشد.
• محافظت از خود یا دیگران: کودکان ممکن است برای محافظت از خود یا دیگران در برابر آسیب دروغ بگویند. مثلا دروغ بگویند که مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند، حتی اگر اینطور نباشد، یا ممکن است دروغ بگویند که شاهد جرمی بوده‌اند، حتی اگر اینطور نباشد.
• به دست آوردن چیزی: کودکان ممکن است برای به دست آوردن چیزی که می‌خواهند دروغ بگویند. به عنوان مثال، ممکن است دروغ بگویند که بیمار هستند تا از رفتن به مدرسه اجتناب کنند، یا دروغ بگویند که رفتار خوبی داشته‌اند تا اسباب‌بازی یا پول دریافت کنند.
• تناسب با گروه: کودکان ممکن است برای تناسب با گروه همسالان خود دروغ بگویند. به عنوان مثال، ممکن است در مورد چیزهایی که انجام داده‌اند یا چیزهایی که دارند دروغ بگویند، حتی اگر این داستان‌ها درست نباشد.

مهم است که به خاطر داشته باشید که همه کودکان گاهی اوقات دروغ می‌گویند. دروغگویی همیشه نشانه‌ای از مشکل نیست. با این حال، اگر کودک شما به طور مکرر یا وسواس‌گونه دروغ می‌گوید، مهم است که با او صحبت کنید و علت دروغگویی او را دریابید. اگر نگران دروغگویی فرزند خود هستید، می‌توانید با یک متخصص کودک یا درمانگر صحبت کنید.

دروغگویی کودکان برای جدا کردن شخصیت خود از والدین

 کودکان گاهی اوقات برای جدا کردن شخصیت خود از والدین دروغ می‌گویند. این امر به ویژه در دوران نوجوانی رایج است، زمانی که کودکان در حال کشف هویت خود هستند و سعی می‌کنند استقلال خود را از والدین خود ایجاد کنند.

دلایل مختلفی وجود دارد که چرا یک کودک ممکن است برای جدا کردن شخصیت خود از والدین دروغ بگوید:

• تفاوت در ارزش‌ها و باورها: کودکان ممکن است با ارزش‌ها و باورهای والدین خود مخالف باشند و برای جلوگیری از درگیری دروغ بگویند. به عنوان مثال، کودکی که والدین مذهبی دارد ممکن است در مورد اعتقادات مذهبی خود دروغ بگوید تا از بحث و جدل اجتناب کند.
• تمایل به تناسب با گروه: کودکان ممکن است برای تناسب با گروه همسالان خود دروغ بگویند، حتی اگر این گروه درگیر رفتارهای ناسالم باشد. مثلا در مورد مصرف مواد مخدر یا الکل دروغ بگوید تا با دوستانش جا بیفتد.
• جستجوی هیجان: کودکان ممکن است برای جلب توجه یا تجربه هیجان دروغ بگویند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد یک ماجراجویی خطرناک دروغ بگوید، حتی اگر این ماجراجویی هرگز اتفاق نیفتاده باشد.
• محافظت از حریم خصوصی: کودکان ممکن است برای محافظت از حریم خصوصی خود دروغ بگویند، به خصوص اگر احساس کنند که والدینشان بیش از حد کنجکاو یا کنترل‌گر هستند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد فعالیت‌های خود در اینترنت دروغ بگوید یا در مورد اینکه با چه کسی وقت می‌گذراند دروغ بگوید

دروغگویی کودک برای جلب توجه

یکی از دلایل رایج دروغگویی کودکان، جلب توجه است. کودکان به طور ذاتی موجوداتی جستجوگر توجه هستند و می‌خواهند احساس دوست داشتن، مهم بودن و قدردانی کنند.

اگر کودکی احساس کند که توجه کافی را دریافت نمی‌کند، ممکن است برای جلب توجه بزرگسالان به دروغ متوسل شود. دلایل مختلفی وجود دارد که چرا یک کودک ممکن است برای جلب توجه دروغ بگوید:

• کمبود توجه: اگر کودکی احساس کند که توجه کافی از والدین، معلمان یا همسالان خود دریافت نمی‌کند، ممکن است برای جلب توجه آنها دروغ بگوید. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد دستاوردهای خود در مدرسه یا دوستان جدیدی که پیدا کرده است دروغ بگوید.
• جستجوی تأیید: کودکان ممکن است برای تأیید بزرگسالان به دروغ بگویند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد اینکه چقدر یک فیلم ترسناک را دوست داشته یا چقدر از یک فعالیت لذت برده است، دروغ بگوید، حتی اگر واقعاً اینطور نباشد.
• اجتناب از مجازات: کودکان ممکن است برای اجتناب از مجازات یا سرزنش دروغ بگویند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد اینکه تکالیف خود را انجام داده یا اسباب‌بازی را شکسته است دروغ بگوید.
• جلب حس همدردی: کودکان ممکن است برای جلب حس همدردی یا توجه بزرگسالان به دروغ بگویند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد اینکه چقدر بیمار یا زخمی شده است دروغ بگوید، حتی اگر واقعاً اینطور نباشد.

دروغگویی کودکان برای جلوگیری از آزار احساسات دیگران

در حالی که دروغ گفتن به طور کلی رفتار پسندیده ای نیست، گاهی اوقات کودکان برای جلوگیری از آزار احساسات دیگران دروغ می‌گویند.  کودکان ممکن است از آسیب رساندن به احساسات کسی که دوستش دارند، مانند والدین، معلمان یا دوستان، ترس داشته باشند. به عنوان مثال، کودکی ممکن است در مورد اینکه چقدر از یک هدیه خوشش آمده است دروغ بگوید، حتی اگر واقعاً آن را دوست نداشته باشد.

دروغگویی والدین و تاثیر آن بر رفتار کودکان

کودکان دائماً در حال یادگیری و رشد هستند. آنها از طریق مشاهده و تقلید از اطرافیان خود، به خصوص والدینشان، در مورد نحوه رفتار در دنیای اطرافشان یاد می‌گیرند. به همین دلیل، رفتار والدین نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و رفتار کودکان دارد. اگر والدین به طور مکرر به فرزندان خود دروغ بگویند، احتمالاً فرزندانشان نیز یاد می‌گیرند که دروغ بگویند.

کودکان و عدم درک مفهوم دروغ

کودکان در سنین پایین، به طور کامل مفهوم دروغ را درک نمی‌کنند. آنها همچنین ممکن است داستان‌هایی بسازند که می‌دانند درست نیستند، اما فقط در حال بازی با تخیل خود هستند.

با رشد و تکامل کودکان، آنها به تدریج مفهوم دروغ را درک می‌کنند. آنها یاد می‌گیرند که تفاوت بین واقعیت و خیال و همچنین عواقب دروغ گفتن را تشخیص دهند.

ترس، بزرگ‌ترین علت دروغگویی کودکان

کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله ترس از مجازات، ترس از طرد شدن، یا ترس از آسیب دروغ بگویند.
کودک شما احتمال دارد که در مورد محبوبیت یا دستاوردهای خود دروغ بگوید تا در بین همسالان خود جای بگیرد.

زمان شروع دروغگویی کودکان

کودکان معمولاً در حدود دو تا چهار سالگی شروع به دروغ گفتن می‌کنند. در این سن، آنها در حال رشد مهارت‌های زبانی و شناختی و در حال یادگیری نحوه فریب دادن دیگران هستند.

 تنبیه فرزندتان به خاطر دروغ گفتن فقط مشکل را بدتر می‌کند. به جای آن، روی آموزش فرزندتان در مورد صداقت و کمک به او برای یادگیری از اشتباهاتش تمرکز کنید.

نحوه ترغیب کودک به راستگویی و صداقت

به عنوان والدین، شما می‌توانید با ایجاد فضایی باز و صادقانه و الگوی خوبی بودن، به کودکتان کمک کنید تا اهمیت صداقت را درک کند و به یک فرد راستگو تبدیل شود. توجه به نکات زیر در این زمینه به شما کمک می‌کند:

• فضایی باز و صادقانه ایجاد کنید: به فرزندتان بگویید که او را دوست دارید و به او اعتماد دارید، حتی اگر اشتباه کند.
• اهمیت صداقت را به او آموزش دهید: به فرزندتان بگویید که چرا صداقت مهم است و چگونه می‌تواند صادق باشد.
• الگوی خوبی برای او باشید: خودتان همیشه صادق باشید، حتی زمانی که دشوار است.
• به او فرصت‌هایی برای جبران اشتباهات خود بدهید: اگر فرزندتان دروغ گفت، به او فرصتی بدهید تا اشتباه خود را جبران کند و از او درس بگیرد.
• از تشویق و تمجید برای صداقت استفاده کنید: هنگامی که فرزندتان صادق است، او را تشویق و تحسین کنید.

نحوه مدیریت دروغگویی کودک

دروغگویی کودکان یک رفتار رایج است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مهم است که به خاطر داشته باشید که دروغگویی همیشه نشانه‌ای از مشکل نیست.

با این حال، اگر نگران دروغگویی فرزند خود هستید، مهم است که علت دروغگویی او را دریابید و به او کمک کنید تا با صداقت رفتار کند.

برای مدیریت دروغگویی کودک می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

1. آرام باشید و خونسردی خود را حفظ کنید، اگر عصبانی یا ناراحت شوید، این فقط اوضاع را بدتر می‌کند.
2.  به حرف‌های فرزندتان با دقت گوش کنید، سعی کنید بفهمید چرا دروغ می‌گوید.
3.  به او بگویید که دروغ گفتن اشتباه است، اما این کار را به گونه‌ای انجام دهید که او را تحقیر یا شرمنده نکنید.
4.  به او توضیح دهید که چرا صداقت مهم است، به او بگویید که صداقت به او کمک می‌کند تا به یک فرد قابل اعتماد تبدیل شود و روابط قوی ایجاد کند.
5.  به او فرصتی برای جبران اشتباه خود بدهید، اگر فرزندتان دروغ گفت، به او فرصتی بدهید تا اشتباه خود را جبران کند و از آن درس بگیرد.
6.  از تشویق و تمجید برای صداقت استفاده کنید، هنگامی که فرزندتان صادق است، او را تشویق و تحسین کنید.
7.  الگوی خوبی برای او باشید، خودتان همیشه صادق باشید، حتی زمانی که دشوار است.

در اینجا چند نکته اضافی برای کمک به شما در مدیریت دروغگویی فرزندتان آورده شده است:

• از برچسب زدن به فرزندتان خودداری کنید.

به فرزندتان نگویید که "دروغگو" یا "فریبکار" است. این کار فقط عزت نفس او را خدشه‌دار می‌کند و او را بیشتر به دروغ گفتن سوق می‌دهد.

• روی رفتار تمرکز کنید، نه شخصیت.

به فرزندتان بگویید که رفتار دروغگویی او اشتباه است، نه اینکه او یک فرد بد است.

• منطقی و عواقب را توضیح دهید.

به فرزندتان توضیح دهید که دروغگویی چه عواقبی می‌تواند داشته باشد، مانند از دست دادن اعتماد یا مجازات شدن.

• مثبت اندیش باشید.

به فرزندتان ایمان داشته باشید که می‌تواند با صداقت رفتار کند.

به یاد داشته باشید که صبور باشید و تشویقی.

یادگیری صداقت برای کودکان زمان می‌برد. با راهنمایی و حمایت مناسب، می‌توانید به فرزندتان کمک کنید تا به یک فرد راستگو و قابل اعتماد تبدیل شود.

نحوه مدیریت دروغگویی عمدی کودکان

سخن نهایی

دروغگویی کودکان امری عادی است ولی این نکته بسیار اهمیت دارد که این دروغگویی توسط والدین مدیریت شده تا به عادت تبدیل نشود، به همین دلیل در این نوشتار به صورت جامع به بررسی دلایل دروغگویی کودک مانند جلوگیری از ایجاد مشکل و راه‌های مدیریت مانند عدم دروغگویی والدین و القای فواید صداقت اشاره کردیم.

سوالات متداول