نیمه ی تاریک وجود طرف مقابلتان را بشناسید..!
وقتی صحبت از پرخاشگری میشه بیشتر تصاویر و مفاهیمی مثل قتل، چاقو، خون، تفنگ، جنگ، ترور و...به ذهنمون میاد كه شاید خیلی از افراد جامعه تماس نزدیكی با این ها نداشته باشن، وقتی پرخاشگری رو تو جامعه و روابط بین فردی بررسی می كنیم، متوجه میشیم جلوه های زیادی داره كه افراد هر روز با اون مواجه میشن.
ترجیح میدم به جای این كه قتل و جنایت رو به عنوان نمونه های پرخاشگری نام ببرم، به شکل های روزمره تر پرخاشگری ، مثه بگو مگویی که بین دو همکار در محل کار اتفاق میوفته اشاره کنم.
-آقای علوی صورت حساب های مالی شرکتو برام بیار.
-شرمنده آقای غفوری هنوز نتونستم تمومشون کنم..!
-مگه نگفتم تا دو ساعت دیگه باید تموم صورت های مالی شرکت روی میز من باشه؟
-بله ولی یه مشکلی تو خونه برام پیش اومده که امروز به کلی حواسمو پرت کرده.شما به من یه ساعت دیگه فرصت بدید من اونارو براتون میارم..
آقای غفوری درحالی که عصبانی شد صداشو بالا برد وگفت:بار اولت نیست که دل به کار نمیدی من پول مفت ندارم که به امثال شماها بدم همین الان از این شرکت برو بیرون..
-خواهش میکنم آقای غفوری یه فرصت دیگه به من بده.
-گفتممممم بیرون..
همه ی کارکنان شرکت از صدایی که از اتاق آقای غفوری با ترس و لرز بلند شدند و پشتِ درِ اتاق وایسادن.
به نظرتون بهترین نحوه ی برخورد در این موقعیت چیه؟
اولین و بهترین کار در این موقعیت تشخیص این است که آیا فرد(آقای غفوری) پرخاشگر است یا خیر!
زمانی می تونیم بگیم فرد پرخاشگر است که سعی می کنه بدون توجه به دیگران کار خودش را انجام بده .درست مثل مثال بالا که آقای غفوری بدون توجه به این که چرا آقای علوی نتونسته به موقع صورت های مالی را تحویل بده اونو اخراج کرد و حرف خودشو به کرسی نشوند.
بیاید اول از همه ببینیم پرخاشگری یعنی چی؟!
پرخاشگری نوعی اختلال رفتاری است که فرد تمایل به آسیب رساندن به کسی یا چیزی را دارد.این می تواند خود را هم به صورت بدنی ( مثل: زدن، لگد زدن، اشیا را پرتاب کردن، گاز گرفتن و...) یا لفظی( مثل: فریاد زدن، توهین و تهدید، رنجاندن ) یا به صورت تجاوز به حقوق دیگران ( یعنی: چیزی را به زور گرفتن ) نشان دهد.
اضطراب ، ترس ، آشفتگی ، عصبی بودن و عصبانیت همه حالت هایی هستند که می توانند رفتارهای پرخاشگرانه را تحریک کنند. پرخاشگری همچنین ممکن است در اثر ناراحتی جسمی ایجاد شود ، مثلا در بیماری هایی که موجب درد مزمن می شوند.
با انواع پرخاشگری آشنا شوید:
پرخاشگری را می توان در پنج گروه دسته بندی کرد:
پرخاشگری خصمانه: این نوع پرخاشگری رفتاری است که به منظور صدمه و آزار رساندن به دیگران ابراز می شود. و هدف آن صرفا آسیب رساندن است. مثلا: وقتی که کسی از حرف فردی دیگر خشمگین می شود به او سیلی می زند.
پرخاشگری ابزاری: این نوع پرخاشگری رفتاری است که فرد آن را ابزاری برای رسیدن به هدف خاص می داند.و هرگز قصد اذیت دیگران را ندارد. مثل وقتی که فردی سعی می کند رقیب را به شکلی از صحنه حذف کند تا خود جای او را بگیرد.
پرخاشگری نمادین: گاهی پرخاشگری منجر به آسیب فیزیکی فرد نمی شود بلکه با روش هایی دیگر مانند: تهمت زدن، شایعه ساختن، ترور شخصیت، آسیب به اموال شخص یا جلوگیری از پیشرفت او خود را نشان می دهد. به این نوع پرخاشگری، پرخاشگری نمادین گفته می شود.
پرخاشگری مجاز: در مواردی خاص، جامعه پرخاشگری را مجاز یا حتی لازم می داند.مثلا در رفتار سربازان در حین ماموریت جنگی، یا وقتی که شخص برای دفاع از خود به خشونت دست می زند.به این نوع پرخاشگری، پرخاشگری مجاز گفته می شود.
پرخاشگری منفعلانه: گاهی پرخاشگری به شکل فعالانه اعمال نمی شود، بلکه فرد با روش های منفعلانه مانند کارشکنی، اهمال کاری، تنبلی و امثال آن مانع انجام کاری که مورد نظر فردی است می شود که به آن پرخاشگری منفعلانه گفته می شود.که برای درک بهتر آن می توانید به مقاله ی "پرخاشگری منفعلانه" مراجعه کنید.
چرا پرخاشگر می شویم؟
دلایلی زیادی وجود دارد که فرد می تواند از خود رفتار پرخاشگرانه نشان دهد.مثل: از دست دادن اعتماد به نفس فرد، احساس بی عدالتی، فقر، تراکم جمعیت، رفتار افراد و نهاد های مسئول( مثل پلیس و رهبران سیاسی)، آلزایمر، استفاده از انواع خاصی از داروها، اضطراب و افسردگی در بروز پرخاشگری موثر شناخته شده اند.
در هنگام رو به رو شدن با یک فرد پرخاشگر چیکار کنیم؟
توجه داشته باشید که راهکارهای بسیاری برای مواجه با این افراد وجود دارد که ما در اینجا به 10 مورد مهم و اساسی آن می پردازیم.
1-تا انتها به حرف های آنها گوش کنید.
2-خونسردی خود را حفظ کنید.
3-آنها را قضاوت نکنید.
4-با آنها رفتار محترمانه ای داشته باشید.
5-از آنها نخواهید که آرام باشند.
6-به رفتار های مثبت آنها پادش بدهید.
7- رفتار دفاعی از خودتان نشان ندهید.
8- به آنها نخندید.
9-خشمشان را با خشم جواب ندهید.
10-فاصله را رعایت کنید.
و در آخر...
رفتار پرخاشگرانه بندرت بدون دلیل اتفاق می افتد. شناسایی دلایل اصلی رفتار پرخاشگرانه می تواند به شما در جلوگیری از موقعیت هایی که باعث بروز آن می شوند کمک کند. اگر به پرخاشگری خود توجه نکنید، می تواند به رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز جدی تری منجر شود. قبل از اینکه صدمه ای به خود یا دیگران وارد کنید، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک ممکن است به شما در کنترل این رفتار کمک به سزایی کند.