خودشیفته ها را بهتر بشناسید

اختلال شخصیت خودشیفته (Narcissistic personality disorder) یک وضعیت روانی است که در آن افراد نیاز عمیق به توجه و تحسین بیش از حد، روابط آشفته، احساس مهم بودن و عدم همدلی با دیگران دارند.

اما پشت این نقاب اعتماد به نفس شدید، عزت نفس شکننده ای نهفته است که در برابر کوچکترین انتقادی آسیب پذیر است.

اختلال شخصیت خودشیفته در بسیاری از زمینه های زندگی مانند روابط، کار، مدرسه یا امور مالی مشکلاتی ایجاد می کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفتگی ممکن است به طور کلی ناراضی و نا امید باشند.

وقتی که به آنها لطف یا تحسین خاصی که معتقدند سزاوار آن هستند داده نمی شود، آنها ممکن است روابط خود را ناتمام بدانند و دیگران از بودن در کنار آنها لذت نبرند.

درمان اختلال شخصیت خودشیفته حول محور گفتار درمانی (روان درمانی) است.

معرفی چندین ویژگی افرادی که دچار این اختلال هستند:

نگاه خود بزرگ بینانه به خود
عدم وجود احساس همدلی
داشتن حس استحقاق
نیاز به تحسین شدن
در مرکز توجه قرار گرفتن
و ...

برای شناخت بیشتر خودشیفته ها، لطفاً  کلیپ بالا را مشاهده کنید.

متن ویدئو:

ای سنجیای عزیز سلام! قبل از اینکه گوشی ها به تکنولوژی سلفی مجهز بشن، یونانیان باستان یه افسانه جالب داشتن که به سلفی گرفتن بی ربط نبوده، این افسانه در مورد فردی بودی که بیش از اندازه به ظاهرش توجه میکرده و به نوعی در مورد قیافه و تصویر خودش یه کم وسواس داشته!

تو یه کلام اگه بخوام به شما بگم، نارسیس مرد زیبا و جذابی بود که در این جهان، سرگردان بوده و به دنبال شخصی بود که به اون عشق بورزه و عاشقش باشه . پس از اینکه شخص زیبا رویی به اسم اکو رو رد می کنه، به یکباره نگاهش به انعکاس تصویرش تو رودخونه میوفته و عاشق اون تصویر میشه. به طوری که نمی تونه حتی از اون تصویر دل بکنه.

تا اینکه نارسیس در همون رودخونه غرق میشه. درست درجایی که او غرق شد و مرد، گلی رویید، که ما اون گل رو نارسیس یا همون نرگس صدا می زنیم. طبق اونچه که تو این افسانه اومده ایده اصلی نارسیسم یا همون خودشیفتگی دقیقا از همینجا شروع شده، خودشیفتگی توجه زیاد و بیش از حد به خود توصیف می شه که این توجه می تونه از قصد باشه و گاها خودخواهانه هم هست.

البته این خودشیفتگی فقط یه تیپ شخصیتی نیست که مردم در موردش صحبت می کنن، بلکه خودشیفتگی به عنوان یه اختلال و صفات طبقه بندی شده توسط روان شناسان بار ها و بار ها سنجیده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته در تعاریف روان شناسی خودشیفتگی یه تصویر تحریف شده و اغراق شدست که فرد از خودش داره. خودشیفته ها با درجات مختلف فکر می کنن که ظاهرشون از بقیه بهتره و خوش قیافه ترن از بقیه باهوش ترن و از بقیه مردم مهم ترن و لایق اینن که رفتاری خوب و شایسته باهاشون بشه.

روان شناسان دو شکل رو برای خودشیفتگی در نظر گرفتن: خودشیفتگی بزرگ بینانه و خودشیفتگی آسیب پذیر!علاوه بر این ها اختلالی تحت عنوان اختلال خودشیفتگی هم وجود داره:
یه اختلال شدید که به زودی بهش برمیگردیم و در موردش صحبت می کنیم خوب! خودشیفتگی بزرگ بینانه که شناخته ترین و نام آشنا ترین نوع خودشیفتگیه با برون گرایی و سلطه گری و جستجو برای جلب توجه تعریف می شه.

خودشیفته هایی از نوع بزرگ بینانه به دنبال قدرت و توجه هستن گاهی اوقات به عنوان یه سیاست مدار گاهی به عنوان یه سلبریتی و فرد مشهور یا به عنوان یه رهبر فرهنگی. البته همه ی این افرادی که گفتیم و این مشاغل رو دارن، خودشیفته نیستن و این ویژگی رو ندارن .

بلکه گاها این مشاغل رو به خاطر دلایل مثبتی که دارن، انتخاب می کنن و انجام می دن مثله وقتی که تموم توانشونو برای رسیدن به هدفاشون می زارن یا به مردم برای داشتن زندگی بهتر کمک می کنن. اما فرد خودشیفته در جستجوی قدرته برای  موقعیت و مقامی که در اون قرار می گیرن  و توجهی که به اونا تو اون موقعیت ها می شه.

در مقابل، خودشیفته های آسیب پذیر آروم و محافظه کارن اونا همیشه به دنبال احقاق حقشونن اما به سادگی مورد تحقیر و تهدید قرار می گیرن به هر حال، جنبه ی تاریک و ناراحت کننده ی خودشیفتگی  در دراز مدت خودش رو نشون میده خودشیفته ها تمایل به رفتار خودخواهانه نشون دادن از خودشون دارن بنابراین رهبرانی که خودشیفته هستن می تونن تصمیمات خطرناک و یا غیر اخلاقی ای بگیرن، و یا در یک رابطه ی عاشقونه همسر خودشیفته ی شما می تونه بی وفا باشه و با شما صداقت نداشته باشه زمانی که تصویر زیبایی که از خودشون دارن متزلل میشه و یه جورایی زیر سوال میره اونا می تونن پرخاشگر بشن و کینه توز باشن خودشیفتگی دقیقا بیماریه که فرد مبتلا احساس خوبی داره اما افرادی که اطراف اون آدمن در رنج هستن.

در نهایت، این رفتار به عنوان یه اختلال روانی طبقه بندی شده و اختلال شخصیت خودشیفته نام گذاری شده! این اختلال ممکنه تو یک یا دو درصد از جمعیت  و بیشتر تو مردا اتفاق بیوفته و رخ بده و همچنین این اختلال برای بزرگسالان تشخصیص داده میشه!

افراد جوون تر، به خصوص بچه ها می تونن خود محور باشن این موضوع کاملا نرمال و طبیعیه و روندی از رشد کودکانه طبق ویراست پنج کتاب انجمن آمریکا و راهنمای تشخصیی اختلالات روانی  چندین ویژگی مرتبط برای توصیف اختلال خودشیفتگی وجود داره. این ویژگی ها شامل نگاه خود بزرگ بینانه به خود، مشکلات با احساس همدلی داشتن احساس استحقاق و نیاز به تحسین شدن و در مرکز توجهات قرار گرفتن.

چیزی که این ویژگی ها رو تبدیل به یه اختلال شخصیتی می کنه اینه که این ویژگی ها زندگی فرد رو دستخوش تغییر می کنه و به کلی عملکرد فرد رو تحت تاثیر قرار می ده بیاین تصور کنیم، فرد خودشیفته به جای مراقبت و حمایت از فرزندان و همسر از اونا به عنوان منبعی برای گرفتن تحسین و توجه استفاده می کنه.

یا تصور کنین به جای اینکه به دنبال گرفتن بازخورد از دیگران برای عملکردتون باشین به جای اون به همه ی کسایی که قصد بازخورد دادن و کمک کردن به شما رو دارن میگین که هموتون اشتباه می کنین! اما چه چیزی باعت به وجود اومدن خودشیفتگی میشه؟
مطالعه ای که روی دوقلو ها انجام شده نشون دهنده ی زمینه ژنتیکی قوی تو این زمینست. اگر چه که دقیقا نمی دونیم کدوم ژن باعث به وجود اومدن خودشیفتگی میشه. اما محیط هم در این بیماری تاثیر گذاره! والدینی که بیش از حد به بچه هاشون توجه می کنن می تونن خودشیفتگی بزرگ بینانه رو تو بچه هاشون تقویت کنن.

و والدینی که دائما بچه هاشون رو کنترل می کنن و رفتار سردی با بچه هاشون دارن، می تونن خودشیفتگی آسیب پذیر رو در بچه هاشون به وجود بیارن! به نظر می رسه خودشیفتگی تو فرهنگ هایی که فرد گرا بوده و به فردیت و ارتقای فردی اهمیت میدن، بیشتر باشه.

مثلا ایالات متحده آمریکا، از سال 1970 به بعد، ویژگی خودشیفتگی در این کشور رو به افزایشه! از زمانی که در دهه 60 تمرکز جمعی بر روی جنبش عزت نفس بیشتر شد و راه رو برای این جنبش باز کرد و دیدگاه ماتریالیستی به دیدگاه غالب تبدیل شد اخیرا هم که، رسانه های اجتماعی امکان خود تبلیغی رو چندین برابر کردن، البته لازمه که بگم هنوز هیچ مدرک مشخص و روشنی میون خودشیفتگی و رسانه های اجتماعی وجود نداره. بلکه این رسانه ها،به خودشیفته ها امکانی برای رسیدن به موقعیت و توجه اجتماعی میدن حالا با این حال، خودشیفته ها می تونن ویژگی های منفی شون رو کنترل کنن و بهبود ببخشن؟

بعلهه! هر چیزی که موجب ارتقای صداقت در فرد بشه و رفتار صادقانه رو در فرد بیشتر کنه و توجه به دیگران رو در این افراد بیشتر کنه مثله روان درمانی و تمرین همدلی نسبت به دیگران میتونه برای افراد خودشیفته مفید باشه.  البته مسئله اصلی اینه که این موارد می تونه برای افرادی که اختلال خودشیفتگی دارن پر از چالش باشه و اینکه بخوان برای بهبودی و ارتقای خوشون تلاش کنن یه کم سخت باشه برای یه خودشیفته خیلی سخته که بخواد تصویری زیبا تر از تصویر خودش ببینه و اینکه خودش رو از زاویه ای که زیبا نیست تماشا کنه!

اگر شما هم جز این دسته هستید، پیشنهاد می کنم از روانشناس برای درمان این اختلال کمک بگیرید.

همچنین اگر دوست دارید که بدونید چه تفاوتی بین فرد خودشیفته و ضد اجتماعی وجود دارد؟ میتونید به این صفحه مراجعه کنید.

آیا در بین اطرافیان تان، کسی را می شناسید که ویژگی های خودشیفتگی را داشته باشد؟ لطفاً دیدگاه و نظرات ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید.