ریتالین چیست؟ قرص شب امتحان، قرص کنکوری ها یا قرص تمرکز!

در مورد "قرص شب امتحان" چه می دانید؟ آیا واقعا ریتالین باعث افزایش تمرکز می شود؟ یا اگر شب های امتحان ریتالین بخوریم، نمره بهتری در امتحان می گیریم؟ در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی را در مورد قرص ریتالین در اختیار شما مخاطبان عزیز قرار دهیم. اگر می خواهید در مورد ریتالین، تاثیرات و عوارض آن بیشتر بدانید، در این مقاله همراه ما باشید. آنچه در ادامه خواهید خواند بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

از آنجایی که مصرف ریتالین در بیماران مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی منجر به افزایش تمرکز می شود، برخی دانشجویان و دانش آموزان در شب های امتحان یا روزهای تحویل پروژه برای اینکه دقت و تمرکز بیشتری داشته باشند، بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه ریتالین مصرف می کنند.
از این رو، ریتالین در میان دانش آموزان و دانشجویان به قرص شب امتحانی، قرص تمرکز معروف است! متاسفانه ریتالین جز آن دسته از داروهایی است که خیلی سریع می تواند باعث اعتیاد و وابستگی شود و در صورتی که دوز مناسب آن خورده نشود، مشکلات زیادی را به وجود بیاورد.

ریتالین چیست

متیل فنیدات یا همان ریتالین یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی است. زمانی که این داروی محرک مصرف شود، ترشح نوراپی نفرین و دوپامین در مغز افزایش پیدا می کند و در نتیجه رفتار و میزان دقت و توجه در فرد تغییر پیدا می کنند. پس بهترین راه حل برای درمان بیماری هایی مانند بیش فعالی یا کمبود توجه که در آن توجه و تمرکز فرد پایین است، مصرف ریتالین است.

قرص ریتالین

ریتالین در اشکال دارویی و دوزهای مختلف توسط شرکت های دارو سازی تولید می شود. برخی از اشکال دارویی ریتالین شامل موارد زیر می شود:

•  قرص جویدنی؛ دوز 2.5، 5 و 10 میلی گرم.
•  قرص؛ 5،10و 20 میلی گرم. 
• محلول خوراکی؛ 5 و 10 میلی گرم، 5 و 10 میلی لیتر.

عکس قرص ریتالین

نکته

اگر داروی ضد افسردگی و فشار خون مصرف می کنید و دکتر ریتالین برای شما تجویز کرده است، حتما پزشک را در جریان داروهای مصرفی خود بگذارید.
همچنین داروهای غیر تجویزی، داروهای گیاهی، برخی ویتامین ها ممکن است با ریتالین تداخل دارویی ایجاد کند.

چه کسانی ریتالین مصرف می کنند؟

بر اساس تایید سازمان غذا و دارو آمریکا، این قرص برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) در کودکان و بزرگسالان کاربرد دارد.
همچنین، از این دارو برای خط دوم درمان مبتلایان به نارکولپسی استفاده می شود؛ نارکولپسی یک اختلال عصبی است که الگوی خواب فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تجربه احساس خستگی می شود.

از این دارو بدون تایید رسمی برای کاهش خستگی در مبتلایان به سرطان یا درمان نشانه های افسردگی در افراد سالمند استفاده می شود. عده از این دارو بدون تجویز پزشک به دلیل تاثیرات محرک و تاثیری که بر حافظه دارد، استفاده می کنند.

دوزهای ریتالین

دوز معمولی مصرف ریتالین در کودکان و بزرگسالان بدین صورت است:

•  کودکان زیر 6 سال: مصرف آن با 5 میلی گرم دو بار در روز (قبل از صبحانه و ناهار) شروع می شود. 
• بزرگسالان: میانگین دوز روزانه 20 تا 30 میلی گرم 2 یا 3 بار در روز، حدود 30 تا 45 دقیقه قبل از هر وعده غذایی است. حداکثر دوز روزانه مجاز برای مصرف 60 میلی گرم است.

ریتالین فواید و مضرات

فواید ریتالین

•  اولین داروی انتخابی برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه است.
•  یک داروی در دسترس و کم هزینه است. 
• می توان برای کودکان 6 ساله و حتی کوچکتر از آن استفاده کرد. 
• برای درمان نارکولپسی می توان از هر شکل آن استفاده کرد.

مضرات ریتالین

•  ریتالین ممکن است منجر به سوء مصرف و وابستگی شود. 
• بدون مشورت با پزشک نمی توان مصرف آن را قطع کرد. 
• در صورت قطع ناگهانی ممکن است با تغییرات خلقی مواجه شوید.
•  اگر دارو مصرف کنید، نتیجه متیل فیندیت در آزمایش مثبت خواهد شد. 
• بر رشد کودکان و نوجوانان تاثیر می گذارد. 
• برای افرادی که معمولاً احساس اضطراب، تنش یا آشفتگی می کنند، گزینه خوبی نیست.

فایده ریتالین برای بزرگسالان

این دارو بر توانایی توجه، تمرکز تاثیر مثبت داشته و باعث کنترل مشکلات رفتاری می شود. همچنین این دارو به بهبود مهارت ها و سازماندهی وظایف کمک می کند.

نحوه مصرف قرص ریتالین

داروسازان به برخی نکات مهم در حین مصرف ریتالین اشاره کرده اند؛ اگر ریتالین می خورید حتما باید به این نکات توجه داشته باشید:

• برای جلوگیری از کم اشتهایی، 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا  قرص را مصرف کنید. 
• اگر از محلول خوراکی استفاده می کنید، قبل از مصرف حتما آن را خوب تکان دهید؛ محلول را صبح و قبل از غذا خوردن مصرف کنید. 
• قرص جویدنی را صبح با یک لیوان پر آب مصرف کنید؛ قبل از قورت دادن آن را خوب بجوید. 
• اگر مشکل خواب دارید، آخرین دوز روزانه خود را قبل از ساعت 6 بعد از ظهر مصرف کنید.
•  ریتالین را در مکانی دور از دسترس دیگران نگه دارید. 
• برای جلوگیری از عوارض شدیدتر آن را با الکل مصرف نکنید.
•  هرماه برای دریافت نسخه جدید و نحوه مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
•  این دارو بر قد و وزن کودکان تاثیر می گذارد؛ قد و وزن کودک را هر ماه با پزشک چک کنید. 
• اگر در 14 روز گذشته از یک مهارکننده MAO مانند: ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، رازاگیلین، سلژیلین یا ترانیل سیپرومین استفاده کرده اید، از ریتالین استفاده نکنید.

 توجه: در صورت واضح نبودن تصویر اینجا را کلیک کنید.

تاثیر ریتالین روی سیستم عصبی مرکزی

ریتالین بر انتقال دهنده های عصبی دوپامین و نوراپی نفرین تاثیر می گذارد؛ این انتقال دهنده ها بر حرکت، لذت و میزان توجه افراد اثر گذار هستند. زمانی که این دارو مصرف می شود، فعالیت این دو انتقال دهنده بیشتر می شود.
توجه داشته باشید که ریتالین باعث تشدید علائم اضطراب یا تحریک پذیری در افراد مبتلا به اضطراب می شود.

عوارض جانبی ریتالین

هر دارویی در کنار فایده ای که برای درمان دارد، ممکن است عوارضی هم داشته باشد. شما یا فرزندتان ممکن است با مصرف ریتالین عوارض جانبی ناخواسته ای را تجربه کنید.

در صورت مشاهده هر کدام از موارد زیر، لطفا سریعا با پزشک خود تماس بگیرید:

•  نعوظ دردناک (که بیش از 4 ساعت طول می کشد.)
•  مشکلات قلبی جدی
•  ظاهر شدن زخم های غیر قابل توضیح بر روی انگشتان دست یا پا

در نتیجه مصرف ریتالین ممکن است برخی شرایط  برای فرد رخ دهد؛ مشورت با پزشک بهترین و درست ترین کاری است که در این شرایط باید انجام دهید.

وابستگی و سو استفاده از دارو

عامل خطر: اعتیاد به الکل، سابقه سو مصرف مواد مخدر

ریتالین ممکن است وابستگی و سو استفاده به مصرف ایجاد کند؛ برای جلوگیری از این عوامل بهتر است، بر اساس نسخه تجویزی پزشک، دوز مناسب را مصرف کنید. اگر فردی سابقه مصرف الکل و سو مصرف مواد مخدر را دارد، نباید از این دارو استفاده کند. یادتان باشد هرچه این دارو بیشتر مصرف شود، اثربخشی آن کمتر خواهد شد.

 مشکلات جدی قلبی

عامل خطر: سابقه مشکلات قلبی

بنابر تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده است که مصرف ریتالین با خطر حمله قلبی، خطر سکته مغزی و مرگ در ارتباط است. افرادی که سابقه بیماری های قلبی دارند، قبل از مصرف حتما باید یک غربالگری بیماری های قلبی انجام دهند و در صورت صلاحدید پزشک از این دارو استفاده کنند.
غش کردن بدوت دلیل، احساس درد در قفسه سینه از دیگر عوارض مصرف ریتالین است.

 مشکلات روانی و رفتارهای پرخاشگرانه

عامل خطر: سابقه دوره های روان پریشی، سابقه اختلال دو قطبی، سابقه سندروم تورت

وقتی محرکی مانند ریتالین مصرف می شود، ممکن است علائم روان پریشی مثل هذیان یا توهم در فرد دیده شود. ریتالین باعث بدتر شدت شیدایی، تفکرات هذیانی، رفتارهای پرخاشگرانه، عصبانیت و .. می شود. اگر سابقه ابتلا به اختلالات روانی دارید، باید در مصرف این دارو محتاط باشید.

 مشکلات شدید رشدی

عامل خطر: کودک بودن

اگر کودک شما به تجویز پزشک ریتالین مصرف می کند، ممکن است مواردی همچون کاهش اشتها، کاهش قد و وزن در او مشاهده شود. اگر متوجه مشکلاتی در این رابطه شدید، حتما با پزشک مشورت کنید.

 مشکل گردش خون در دست و پا

احتمال ابتلا به این عارضه کم اما ممکن است؛ ریتالین به ندرت می تواند باعث بروز مشکل در گردش خون در دست و پا شود و در نتیجه باعث به وجود آمدن زخم های باز شود که البته با قطع دارو بهتر می شود. اگر متوجه موارد زیر شدید با پزشک خود مشورت کنید:

•  بی حسی
•  درد 
• سوزن سوزن شدن یا احساس سرما در دست ها یا پاها

 پریاپیسم

نعوظ درناک یا پریاپیسم ممکن است در نتیجه مصرف ریتالین برای فرد اتفاق بیوفتد. عموما نعوظ دردناک چهار ساعت طول می کشد. این عارضه بلافاصله پس از شروع مصرف دارو اتفاق نمی افتد، اما ممکن است پس از مصرف در یک مدت کوتاه یا پس از افزایش دوز رخ دهد.
گزارش شده است که برخی مردان، پس از قطع این دارو یا قطع موقتی دچار این عارضه شده اند.

عوارض جانبی که در ادامه ذکر می کنیم، ممکن است در طول زمان با عادت کردن بدن شما به دارو بهتر شوند. اگر همچنان این علائم را تجربه می‌کنید یا به مرور زمان بدتر می‌شوند، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

برخی از رایج ترین عوارض جانبی ریتالین عبارت اند از:

•  ضربان قلب تند و بالا 
• سردرد 
• مشکل در الگوی خواب
•  اضطراب و استرس 
• تعریق بیش از اندازه
•  کاهش وزن
•  کاهش گرسنگی
•  خشکی دهان 
• حالت تهوع
•  دل درد
•  فشار خون بالا

در موارد نادر، ریتالین ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود. رایج ترین علائم آلرژیکی که باید به آن ها توجه کرد عبارت اند از:

•  خارش
•  احتقان بینی یا رینیت
•  کهیر پوستی
•  آبریزش یا خارش چشم 
• خارش گلو

دوزهای بسیار بالای ریتالین می تواند منجر به موارد زیر شود:

•  هذیان یا توهم 
• لرزش یا تکان خوردن 
• پارانویا
•  موارد وحشت زدگی 
• تشنج 
• گیجی

نکته

اگر فراموش کردید یک نوبت دارو را مصرف کنید، در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.

ترک ریتالین

مصرف این دارو در دوره مصرف فعالیت های هورمونی و عملکرد مغز را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و ترک یکباره و ناگهانی آن به دلیل وابستگی بدن به مصرف این دارو، باعث اختلال در بدن می شود.
بنابراین ترک این دارو باید با مشورت و مشاوره پزشک صورت بگیرد.

عوارض ترک ریتالین

اگر این دارو به صورت ناکهانی ترک شود، ممکن است عوارض ترک مواد را به همراه داشته باشد. ترک ریتالین باید با دوز کم شروع شود. برخی علائمی که ممکن است در این دوره تجربه شود، عبارت اند از:

• اختلالات خواب
• خستگی
• افسردگی
• نوسانات خلقی
• گیجی
• توهم و هذیان
• تشنج
• لرزش و انقباضات شدید عضلات

قطع ناگهانی ریتالین چه مشکلاتی در بدن ایجاد می کند؟

قطع یکباره دارو باعث مشکلاتی همچون مشکلات زیر می شود:

• ایجاد پرخاشگری
• ایجاد اضطراب و افسردگی
• عدم تمرکز و توجه
• ایجاد خواب آلودگی
• ایجاد پارانویا و روان گسیختگی

علائم اوردوز ریتالین

علائم مصرف زیاد و اوردوز ریتالین شامل موارد زیر است:

• از هوش رفتن
• مشکلات تنفسی
• گیجی و کاهش هوشیاری
• سرخی صورت
• استفراغ حالت تهوع لرزش عضلات عدم کنترل ادرار

تداخل دارویی

مصرف همزمان ریتالین با داروهای زیر، باعث تداخل دارویی می شود:

• مهارکننده های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین)
• داروهای حاوی دکس متیل فنیدات
• برخی از آزمایشات پزشکی/آزمایشگاهی (از جمله اسکن مغز برای بیماری پارکینسون)
• پروپرانول
• الکل

قرص ریتالین برای درس خواندن

این دارو به دلیل تاثیری که بر توجه و تمرکز دارد، میان دانشجویان و دانش آموزان محبوب است؛ پزشکان استفاده از این دارو را برای افزایش تمرکز به هنگام درس خواندن پیشنهاد نمی کنند اما محصلان بدون تجویز پزشک، که البته کار خطرناکی است، این دارو را مصرف کرده و مصرف بیش از اندازه آن آسیب رسان بوده و می تواند به اعتیاد تبدیل شود.

جایگزین ریتالین

جایگزین کردن داروی ریتالین باید با تجویز پزشک صورت بگیرد؛ با این حال ویاس و ادرال دو داروی جایگزین برای ریتالین می باشند.

در صورت تمایل می توانید دیگر مقالات مرتبط با داروها را در مجله ای سنج مورد مطالعه قرار دهید؛ بهترین داروها برای کاهش استرس، 14 داروی ضد افسردگی معروف؛ انواع، عوارض جانبی، موارد استفاده، باید ها و نباید های داروی سیتالوپرام، 5 طبقه اصلی داروهای ضد افسردگی.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد ریتالین؛ قرص شب امتحان، قرص کنکوری ها یا قرص تمرکز! صحبت کردیم. روان پزشکان در چندین دهه گذشته برای درمان اختلال نقص توجه و بیش فعالی، نارکولپسی ریتالین تجویز می کنند. این دارو تاثیرات مختلفی بر بدن دارد اما زمانی که با تجویز پزشک مصرف شود، عوارض و تاثیرات منفی آن کمتر خواهد بود.
دانش آموزان و دانشجویان برای به صورت خودسرانه برای افزایش تمرکز ممکن است از ریتالین استفاده کنند. فراموش نکنید ریتالین در هر دوزی می تواند اعتیاد آور باشد و عوارض جانبی جدی ایجاد کند.

 آیا تجربه مصرف ریتالین را داشته اید؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول