روایت درمانی چیست؟

در این مقاله می خواهیم در مورد روایت درمانی صحبت کنیم. در روایت درمانی، تأکید بر داستان هایی است که در طول زندگی می سازیم. هنگامی که رویدادها و تعاملات را تجربه می کنیم، به آن تجربیات معنا می بخشیم و آنها نیز به نوبه خود بر چگونگی دیدن خود و جهان تأثیر می گذارند. بنابراین در ادامه می خواهیم براساس فهرست مطالب زیر به این مفهوم بپردازیم:

ریشه ها

روایت درمانی که در دهه 1980 توسعه یافته است، به دنبال اثرگذاری قدرتمند و ارائه مشاوره ای است که ماهیتی غیر سرزنش کننده و غیرپاتولوژیک دارد. روایت درمانی با در نظر گرفتن سه مولفه اصلی توسعه یافت. موارد زیر زمینه ارتباط بین یک درمانگر روایت و مراجع آنها را ایجاد می کند:

احترام: با افرادی که در روایت درمانی شرکت می کنند، به خاطر بروز رشادت در مقابله و کار با چالش های شخصی، با احترام رفتار می شود و از آنها حمایت می شود.

عدم سرزنش: مراجعین، احساس گناه ندارند زیرا آنها بر روی داستان های خود، کار می کنند و تشویق می شوند که دیگران را نیز سرزنش نکنند. در حقیقت بر بازشناسی  داستان های ناخواسته  در مورد خود و دیگران تمرکز می شود.

مشتری به عنوان یک متخصص: به درمانگران روایی به عنوان یک مراجع نگریسته نمی شود بلکه به عنوان یک همکار برای کمک به رشد و بهبودی به حساب می آیند. مراجعان خود را به خوبی می شناسند و کاوش در این اطلاعات منجر به تغییر در روایت آنها می شود.

مفاهیم کلیدی

تمرکز روایت درمانی حول داستان هایی است که ما در درون خود می سازیم و در طول زندگی آن ها را حفظ می می کنیم. ما به تجربیات شخصی خود معنا می دهیم و این معانی، بر نحوه مشاهده خود و دنیای اطراف تأثیر می گذارد. روایت درمانی مربوط به داستان های ما است و اعتقاد بر این است که بر افکار و به نوبه خود، تصمیم گیری و رفتارهای ما تأثیر می گذارد. روایت درمانی بر اساس اصول زیر است:

واقعیت بصورت اجتماعی ساخته می شود: شیوه تعامل ما با دیگران بر نحوه تجربه واقعیت تأثیر می گذارد. این تجربه ها به واقعیت شناخته شده ما تبدیل می شوند.

واقعیت تحت تأثیر زبان است: مردم تجربیات را از طریق زبان تفسیر می کنند و می توانند تفسیرهای مختلفی از یک واقعه یا تعامل مشابه داشته باشند.

داشتن یک روایت می تواند به ما در حفظ و سازماندهی واقعیت کمک کند: ساخت یک روایت یا داستان می تواند به ما کمک کند تا تجربیات خود را درک کنیم.

هیچ واقعیت عینی وجود ندارد: مردم می توانند واقعیت های مختلف از تجربه یکسانی داشته باشند. آنچه ممکن است برای ما درست باشد ممکن است برای شخص دیگری صدق نکند.

روایت درمانی حاکی از آن است که ما داستان هایی را در طول زندگی خود خلق می کنیم که راهی برای درک تجربیات خود است و می توان همزمان داستان های زیادی را در خود نگه داشت. اگرچه برخی از داستان ها می توانند مثبت و برخی دیگر منفی باشند ، اما همه داستان ها بر زندگی ما در گذشته ، حال و آینده تأثیر می گذارند. همانطور که در روایت درمانی شرح داده شده است ، داستان ها شامل چهار عنصر زیر هستند :

رویداد ها

پیوند یافته در یک زنجیره

در طول زمان

طبق یک طرح

عوامل بسیاری می توانند در خلق داستان های ما نقش داشته باشند. این عوامل بر چگونگی تفسیر رویدادها یا تعاملات و همچنین معانی ما تأثیر می گذارند. برخی از عوامل عبارتند از:

سن

وضعیت اقتصادی اجتماعی

نژاد

قومیت

جنسیت

هویت جنسی

وقتی به این عوامل می اندیشیم، احتمالاً اعتقادات و معنایی درباره آنها و یا تأثیر آنها در جهان داریم. اعتقادات ما پیرامون این موارد شکل می گیرد که چگونه ممکن است خودمان را ببینیم و چه چیزی را درباره تجربه یا تعامل به خود می گوییم. روایت درمانی بر کاوش در این داستان ها تأکید دارد، زیرا آنها می توانند تأثیر بسزایی در تصمیم گیری و رفتار ما داشته باشند.

داستان غالب ما

اگر چه ما می توانیم همزمان چندین داستان را داشته باشیم، اما معمولاً داستانی وجود دارد که بیشتر از بقیه غالب است. در بسیاری از مواقع، هنگامی که افراد به مشاوره روی می آورند، با یک داستان غالب روبرو می شوند که باعث درد عاطفی آنها می شود. یک درمانگر روایت با مراجعان همکاری می کند تا داستان هایی را که درباره خود، زندگی و روابطشان  دارند، کشف کند . وقتی یک داستان غالب مسئله ساز باشد، در تعاملات ما با دیگران، در تصمیم گیری ها و الگوهای رفتاری ما ظاهر می شود.

توصیف جزئی

یک داستان مسلط مساله ساز می تواند با قضاوتی آغاز شده باشد که دیگران نسبت به ما داشته اند، به ویژه کسانی که ممکن است مانند پدر یا مادر یا مراقب در موقعیت اقتدار یا تاثیرگذاری بر ما بوده باشند. به عنوان مثال اگر در جوانی رفتاری داشتیم که نتیجه آن این بود که والدین ما را "تنبل" صدا می کنند، ممکن است که خود را تنبل بدانیم. صفت تنبل بودن  رشد می کند، به بخشی از داستان غالب ما تبدیل شده، بر آن که چگونه خودمان را ببینیم، رفتار کنیم یا سبک تعامل با دیگران در آینده ، تاثیر می گذارد.

خود را با مشکلات خود اشتباه می گیریم

به مثال تنبلی اشاره می کنیم، اگر خانواده، به روش خاصی، ما را قضاوت کرده اند، حذف برچسب تنبلی از داستان ما بسیار دشوار است ما نه تنها در طول زمان آن را با خود داریم، بلکه اتفاقاتی که باعث می شوند احساس تنبلی کنیم یا به عنوان یک تنبل دیده می شویم همچنان از این داستان حمایت می کنند که ما یک فرد تنبل هستیم. این داستان مشکل ساز شده، و مانع می شود ما بتوانیم تصمیمات مناسبی در راستای هویت و ارزش های خود بگیریم. بنابراین  جدا شدن از مشکلاتِ خود را بسیار دشوار می یابیم. 

چگونه روایت درمانی کمک می کند

تمرکز روایت درمانی بر روی این داستان ها، به ویژه داستان های غالبی است  که مشکل ساز هستند. یک درمانگر روایت آموزش دیده برای کشف این داستان ها و جستجوی اطلاعاتی که به ما کمک می کند تا داستان های مسئله دار را به چالش بکشیم، با افراد همکاری می کند. در این روش به ما در زمینه های زیرکمک می کند:
دیدگاه خود را گسترش دهیم
اعتقادات قدیمی را به چالش بکشیم
اعتقادات ناسالم را حذف کنیم
ذهن خود را به روی شیوه های جدید زندگی باز کنیم که بیانگر یک داستان دقیق تر و سالم تر است.
در درون روایت درمانی، بر جدایی فرد از مشكل وی تاکید می شود.با این کار، فرد شروع به درک این نکته می کند که ظرفیت چیز جدیدی را دارد. مفاهیم قدیمی و غیر مفیدی که به مرور در داستان های ما بافته شده اند، می توانند به چالش کشیده شوند.

تمرین های روایت درمانی

روشها و تمرینات متنوعی برای کمک به افراد در بهبود و عبور از یک داستان مشکل ساز وجود دارد. برخی از تکنیک های متداول شامل موارد زیر است:

 گردآوری روایت

یکی از موارد اصلی که درمانگر روایت به مراجع خود کمک می کند این است که شروع به گردآوری روایت خود کند. با انجام این کار، ما می توانیم رویدادهای زندگی خود را کشف کنیم  و ارزش های نهفته در تجارب و بنابراین، در مورد خودمان – را بشناسیم. برخی از افراد ممکن است از داستان خاصی که در طول زندگی با آن ها همراه بوده است، آگاهی نداشته باشند، اما می دانند که چیزی آنها را از داشتن زندگی خوب یا تصمیم گیری مناسب برای خود بازمی دارد. 

بیرونی سازی

در حالی که ما از صدای خود برای جمع آوری داستان خود استفاده می کنیم، ناظر خودمان می شویم. ما از این تمرین برای ایجاد فاصله بین خود و مشکلات خود استفاده می کنیم که اصطلاحاً آن را برون سازی می نامیم . وقتی این فاصله بین خود و مساله وجود داشته باشد، بهتر می توانیم تمرکز خود را بر تغییر رفتارهای ناخواسته بگذاریم.

ساختارشکنی

ساختارشکنی برای کمک به افراد در جهت وضوح داستان هایشان استفاده می شود. گاهی داستان غالب ما می تواند طاقت فرسا باشد، گویی که هرگز نمی توانیم از آن رها شویم. وقتی احساس می کنیم مدت هاست یک داستان مسئله دار در زندگی ما وجود دارد، ممکن است از جملات کلی استفاده کنیم. یک درمانگر روایت کمک می کند تا داستان خود را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنیم، و مشکل خود را روشن کنیم.

پیامدهای بی نظیر

وقتی داستان ما مقاوم می شود، گویی هرگز نمی تواند تغییر کند. ما می توانیم در داستان خود گیر افتاده باشیم و به آن اجازه دهیم تا در تصمیم گیری، رفتارها، تجربیات و روابط ما تأثیر بگذارد.

نکته

یک درمانگر روایت به ما کمک می کند تا نه تنها مشکلات خود را به چالش بکشیم بلکه با در نظر گرفتن داستان های جایگزین دیدگاه خود را گسترش دهیم.

آنها ممکن است به ما کمک کنند اطلاعاتی را که مدتهاست با خود حمل می کنیم کشف کنیم. این اطلاعات می تواند به ما کمک کند تا داستانی جدید بسازیم( داستانی سالم درباره اینکه چه کسی هستیم ، چه چیزی می خواهیم و چه کسی می خواهیم بشویم .)

جمع بندی ای سنج

همچنان که در این متن خواندیم درمی یابیم که از داستان ها برای سازماندهی و معنا سازی جهان و تجربیات خود استفاده می کنیم. مهم است که به یاد داشته باشیم که کلمات ما چقدر می توانند قدرتمند باشند و در تصمیم گیری و رفتار ما تأثیر بگذارند.  ما بیش از آنچه فکر می کنیم قدرت رشد و تغییر داریم، به خصوص وقتی صدای درون و داستان خود را می شنویم همانطور که دیوید اپستون، یکی از توسعه دهندگان روایت درمانی، اظهار داشته است: "مشکل، مسئله است، شخص مسئله نیست."