اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) چیست؟

اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagy) به معنای عادت خوردن و گزیدن ناخن‌ها به صورت مکرر می باشد. این رفتار ممکن است به صورت ناخواسته و بی‌اختیار یا به صورت عادتی شدید روزانه تکرار شود. در این مقاله سعی بر آن است تا این اختلال را بیشتر شناسایی کنیم و به درمان آن بپردازیم:

اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) چیست ؟

عادت خوردن ناخن در برخی افراد ممکن است در دوران کودکی شروع شده و در طول زمان به یک عادت مزمن تبدیل شود. این عادت معمولاً به دلایل روانشناختی نظیر استرس، اضطراب، عصبی‌بودن، خجالت و یا حتی عادت به نگه‌داری و اصلاح ظاهر ناخن‌ها شکل می‌گیرد. در کودکان در رده سنی ۳ تا ۱۲ سال، جویدن ناخن بیشتر از گروه‌های سنی دیگر شایع است.

به هر حال از آن جا که ناخن‌ها، از بافت سفتی ساخته شده‌اند، به عنوان یک محافظ برای نوک انگشتان عمل می‌کنند و از صدمه دیدن انگشتان جلوگیری می‌کنند.

همچنین، حضور ناخن در نوک انگشت، انجام کارهای حساس و دقیق را برای انسان آسان‌تر می‌کند. اما جویدن ناخن، علاوه بر اینکه نشانه‌ای از اختلال روانی است، در صورت ادامه و استمرار، می‌تواند آسیب‌های جسمی و روانی قابل توجهی به فرد وارد کند.

علائم ابتلا به اختلال جویدن ناخن

اونیکوفاژی یا جویدن ناخن، ممکن است به همراه علائم و نشانه‌های زیر همراه باشد:

• احساس پریشانی، اضطراب یا تنش شدید قبل از جویدن ناخون ها: قبل از جویدن ناخن‌ها، افراد ممکن است با احساس پریشانی، اضطراب یا تنش شدید مواجه شوند. این احساسات معمولاً ناشی از فشارهای روزمره، استرس، نگرانی یا حتی عدم توانایی در مدیریت احساسات می باشد.
• احساس آرامش و لذت بعد از جویدن ناخون ها: پس از جویدن ناخن‌ها، برخی افراد احساس آرامش و لذت می‌کنند. این احساس ممکن است به دلیل آزادسازی هورمون‌های آرامش‌بخش و افزایش احساس تسکین و آرامش در بدن رخ دهد. با این حال، مهم است به یاد داشته باشید که جویدن ناخن‌ها علاوه بر اینکه می‌تواند به نوعی موقتاً تسکین بخش باشد، می‌تواند آسیب‌های جسمی و روانی را نیز به همراه داشته باشد. بنابراین، بهتر است راه‌های سالمتری برای مدیریت استرس و احساس آرامش را پیشگیری کرده و از عادت جویدن ناخن صرفنظر کنید.
• احساس خجالتی بعد از دیدن ظاهر ناخون ها: پس از دیدن ظاهر ناخن‌های خود (مانند شکستگی‌ها، ترک‌ها یا پوست پوست شدن اطراف)، برخی افراد ممکن است احساس خجالت کنند.
• ناخن‌های کوتاه و ضعیف: عادت جویدن مکرر ناخن‌ها ممکن است باعث کاهش ضخامت و ضعف ناخن‌ها شود و در نتیجه موجب شکستگی‌ و ترک‌هایی در سطح ناخن‌ها شود.
• آسیب ها و عفونت های دهانی و مشکلات دندانی: هنگام جویدن ناخن‌ها، ممکن است قسمت‌های ناخن‌ها و پوست اطراف آنها وارد دهان شوند. این مواد باکتری و میکروبی را به دنبال دارند که می‌تواند به عفونت‌های دهانی منجر شود. 

اختلال جویدن ناخون یا اونیکوفاژی در چه سنی اتفاق می افتد؟

جویدن ناخن یا اونیکوفاژی معمولاً از دوران کودکی شروع شود و در دوران نوجوانی به اوج خود برسد. حتی برای افرادی که زندگی پر تنشی دارند ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. در بیش‌تر موارد این رفتار با افزایش سن کاهش می‌یابد و یا به طور کلی متوقف می‌گردد.

مضرات اختلال جویدن ناخن

ناخن جویدن ممکن است منجر به آسیب‌ها و خطرات زیر شود:

• ورود بیش از حد باکتری و میکروب به بدن
• ایجاد عفونت در ناحیه اطراف ناخن
• عفونت لثه
• آسیب به ریشه و عصب دندان
• بوی بد دهان
• شکستن دندان‌ها
• اختلال در سیستم گوارش
• آسیب به مینای دندان
• دندان‌قروچه
• از بین رفتن فاصله‌های بین دندان‌ها
• تشکیل تبخال و آفت در دهان
• التهاب پوست اطراف ناخن
• خوردن مواد سمی لاک ناخن و ورود مواد شیمیایی به بدن

علت اونیکوفاژی چیست؟

بروز اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی احتمالاً در اثر عوامل مختلفی است که بیشتر آن‌ها منشأ روان‌شناسی دارند. در ادامه به مهم‌ترین عوامل محرک و مؤثر در بروز اختلال جویدن ناخن اشاره می کنیم:

مشکلات روانشناختی

 اصلی‌ترین دلیل بروز این اختلال مشکلات روان شناحتی از جمله استرس و اضطراب است. افرادی که برای مدت طولانی در شرایط استرس‌زا قرار دارند، ناخودآگاه به جویدن ناخن‌های خود روی می‌آورند تا بتوانند به طریقی با وضعیت اضطراب خود مقابله کنند.

گرسنگی

بسیاری از کودکان زمانی که احساس گرسنگی می کنند شروع به جویدن ناخن‌ها می‌کنند. گرچه احتمالاً این رفتار در آغاز موقتی و گذرا است، اما مشاهدات نشان داده است که در بسیاری از موارد این گونه رفتارهای کودکانه تبدیل به یکی از عادات همیشگی برای کودک می‌شود.

مشکلات عاطفی

درصد قابل توجهی از افرادی که با کمبود عاطفی روبرو هستند، اختلال جویدن ناخن را تجربه می‌کنند. این افراد به دلیل قرارگرفتن در وضعیت نامطلوب عاطفی، از طریق جویدن ناخن انرژی منفی خود را تخلیه می‌کنند.

ژنتیک

اگرچه این دلیل از لحاظ علمی به‌طور دقیق تأیید نشده است، اما بر اساس پژوهش هایی که تا الان صورت گرفته، مشخص شده است که درصد بالایی از والدین افراد مبتلا به این اختلال، در مدتی از زمان به جویدن ناخن‌های خود عادت داشته‌اند.

چگونه جلوی اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) را بگیریم؟

روان شناسان با توجه به آسیب های فراوانی که این اختلال دارد، راهکارهای مختلفی را برای کاهش و درمان این اختلال معرفی کرده اند که در ادامه به موثرترین این راهکارها اشاره می شود:

صحبت کردن با فرد مبتلا

یکی از مهم ترین و موثرترین راهکارها برای بهبود اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی، صحبت کردن با فرد مبتلا می باشد در حقیقت از این طریق یک رابطه عاطفی شکل می گیرد و فرد بعد از بوجود آمدن اعتماد شروع به بازگو کردن مشکلات درونی اش می کند که این مساله می تواند سبب آرامش درونی فرد و کنار گذاشتن تدریجی جویدن ناخون می شود.

کوتاه و مرتب نگه داشتن ناخن‌ها

زمانی که ناخون ها مرتب و کوتاه شده باشند فرد به سختی به سمت جویدن آن ها را می رود چرا که ظاهرا زیبای ناخون ها سبب می شود که از این کار جلوگیری کند اما اگر ناخون ها نازیبا باشند فرد به راحتی آن ها را نازیباتر می کند و در نتیجه عذاب وجدان کمتری پیدا می کند. شما می توانید از برق ناخون با لاک برای زیبا تر کردن آن ها استفاده کنید.

استفاده از وسایل جایگرین

در هنگام تنش و جویدن ناخون می توانید از وسایلی چون توپ‌های ژله‌ای کوچک (توپ استرس)، خمیربازی یا پستانک استفاده کنید. لازم به ذکر است که شاید در نگاه اول فکر کنید که راهکار پستانک فقط برای کودکان می باشد درحالی که چنین نیست.

در هر سنی که هستید می توانید پستانک استفاده کنید البته به شرطی که این رفتار هم تبدیل به عادت در شما نشود. در حقیقت زمانی که مشغول کتاب سختی هستید یا فعالیت استرس آوری را تجربه می کنید، اگر پستانک در دهان داشته باشید به راحتی تمام تنش ها و استرس خودتان را روی پستانک خالی می کنید. یادتان باشد که بعد از هر بار مصرف پستانک رو بشورید و در کشو میز خود نگه دارید تا به محض تنش جدید آن را دوباره استفاده کنید.

پاداش به جای تنبیه

در هنگامی که فرد مورد نظر در حال جویدن ناخن ها می باشد به جای این که همان لحظه وی را سرزنش کنید بهتر است صبر کنید تا در زمان دیگری که وی این کار را انجام نمی دهد او را تشویق کنید. مثلاً به او بگویید «فکر می کنم جدیداً کمتر ناخون هایت را می جوی» و از این نوع تشویق های کلامی.

لازم به ذکر است که اگر برای ترک یا کمتر شدن جویدن ها پاداش تعیین می کنید سعی کنید به موقع وعده هایتان را عملی کنید. چرا که پاداش های که عملی نشود خود می تواند استرس و آسیب های بیشتری به فرد وارد کند، مخصوصاً اگر وی کودک باشد.

پوشیدن دستکش

گرچه خیلی از افراد به دلایل مختلف مثلاً احساس خفگی یا گرما این راهکار را عملی نمی کنند اما در نهایت با پوشیدن دستکش، ناخن‌ها از دسترس دور می شوند به همین علت به‌ مرور زمان در ترک این رفتار تاثیرگذار می باشد.

جویدن آدامس

از راحت ترین و عملی ترین راهکارها برای اجتناب از اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی می توان به جویدن آدامس در شرایط بحرانی نام برد. در حقیقت فرد با جویدن آدامس، به‌ مرور زمان خوردن ناخون خود را ترک می کند.

لازم به ذکر است که جویدن بیش از حد آدامس برای دندان‌ها زیان آور می باشد و موجب افزایش سایر آسیب ها (آسیب به دهان و دندان، گوارش، دیابت) می شود.

تلخ کردن ناخن‌ها

این راهکار خیلی شبیه روش از شیر گرفتن کودک می باشد. در حقیقت در این روش پیشنهاد داده می شود که سرناخون ها را با مواد غذایی مثلاً کُندر تلخ کنید و برای بزرگسالان می توانید از لاک تلخ نیز استفاده کنید. در این روش فرد به محض جویدن دندان ها طعم تلخی را احساس می کند بنابراین از این کار خودداری می کند

ممنوع کردن جویدن انگشت شست  

گاهی رفتاری که تبدیل به عادت می شود را نمی توان به یکباره ترک کرد پس بهتر از روش گام به گام این عادت را ترک کنید. ابتدا به خودتان بگویید برای جویدن هر ناخونی آزاد هستید به غیر از جویدن ناخون انگشت شست تان.

سپس بعد از چند ساعت یا چند روز جویدن ناخون انگشت دیگرتان را هم ممنوع کنید. هدف این است که به مرور هم ناخون ها ممنوع شود پس نگران نباشید هر چند وقت یکبار انگشت دیگری را هم ممنوع کنید. این کار را تا کنار گذاشتن کامل عادت جویدن ادامه دهید.

علت رواج اونیکوفاژی (Onychophagia) در کودکان

اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی در کودکان ممکن است به عوامل متعددی برگردد. در زیر، برخی از علت‌های محتمل رواج این عادت را بررسی می‌کنیم:

• اضطراب و استرس: کودکان ممکن است به دلایل مختلفی مانند ورود به محیط جدید، تغییر در محیط زندگی، مسائل خانوادگی یا موضوعات در مدرسه، استرس و اضطراب را تجربه کنند. جویدن ناخن می‌تواند برای آن‌ها یک راه برای کاهش استرس و اضطراب باشد.
• عادت‌های ناخواسته: برخی از کودکان عادت جویدن ناخن را به طور ناخودآگاه و بدون دلیل خاصی شکل می‌دهند. این عادت ممکن است از سنین کودکی شروع شده و در طول زمان به عادتی مزمن تبدیل شود.
• افزایش تحرک: برخی از کودکان فعالیت‌های بدنی کمتری دارند و انرژی زیادی را در بدن خود نگه می‌دارند. در نتیجه، جویدن ناخن می‌تواند یک وسیله برای آزادسازی انرژی اضافی و تحرک بیشتر باشد.
• تقلید: کودکان ممکن است عادت جویدن ناخن را از افراد دیگر در خانواده یا همسالان خود تقلید کنند. مشاهده این رفتار در افراد نزدیک می‌تواند به کودکان الگویی برای جویدن ناخن ارائه دهد.
• کاهش توجه: در برخی مواقع، کودکان ممکن است به دلایل مختلفی احساس کنند که نادیده گرفته شده‌اند یا کسی برایشان توجه کافی نمی‌کند. جویدن ناخن می‌تواند یک راه برای جلب توجه افراد دیگر به آن‌ها باشد.

کمبود چه ویتامینی سبب اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی می شود؟

کمبود ویتامین‌ها می‌تواند عاملی در خوردن ناخن‌ها باشد، اما برای تشخیص دقیق و تعیین کمبود ویتامین مشخص، توصیه می‌شود با پزشک متخصص یا متخصص تغذیه مشورت کنید. در هر صورت، ممکن است کمبود ویتامین‌های زیر سبب آسیب به ناخن‌ها شود:

• ویتامین A: کمبود ویتامین A می‌تواند به خشک شدن و شکستگی ناخن‌ها منجر شود.
• ویتامین C: کمبود ویتامین C می‌تواند باعث ضعف ناخن‌ها و تقسیم شدن آن‌ها شود.
• ویتامین B7 (بیوتین): کمبود بیوتین ممکن است باعث شکستگی و ضعف ناخن‌ها شود.
• ویتامین D: کمبود ویتامین D نیز می‌تواند تأثیر منفی بر روی رشد و قوت ناخن‌ها داشته باشد.
• آهن: کمبود آهن ممکن است باعث ضعف و ترک خوردن ناخن‌ها شود.

ضمناً، عوامل دیگری مانند عوامل مکانیکی، تماس مکرر با آب و مواد شیمیایی، تغذیه نامتناسب و مشکلات بهداشتی دیگر نیز می‌توانند عامل خوردن ناخن‌ها باشند. برای حفظ سلامتی ناخن‌ها، توصیه می‌شود به تغذیه مناسب، مراقبت دقیق از ناخن‌ها و استفاده از محصولات مرطوب‌کننده و محافظتی برای ناخن‌ها توجه کنید.

چه زمانی برای درمان اختلال جویدن ناخون یا اونیکوفاژی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که جویدن ناخن‌ها به یک اختلال مزمن تبدیل شده و تحت کنترل قرار نمی‌گیرد، بهتر است با پزشک مشورت کنید. همچنین، در موارد زیر نیز مراجعه به پزشک توصیه می‌شود:

• آسیب جدی به ناخن‌ها یا بافت‌های اطراف: اگر جویدن ناخن‌ها منجر به آسیب جدی به ناخن‌ها، خونریزی شدید، التهاب یا عفونت در اطراف ناخن‌ها شده است، بهتر است تا پزشک خود را مشاوره کنید.
• مشکلات روانشناختی: اگر جویدن ناخن‌ها با مشکلات روانشناختی مرتبط است و از جمله استرس، اضطراب، یا اختلال روانی بزرگتری همراه است، مراجعه به پزشک روانشناسی می‌تواند مناسب باشد.
• تأثیر بر کیفیت زندگی: اگر جویدن ناخن‌ها باعث مشکلات مهمی در زندگی روزمره شما می‌شود، مانند کاهش اعتماد به نفس، مشکلات اجتماعی، یا تأثیر منفی بر شغل یا تحصیلات شما، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

پزشک شما می‌تواند تشخیص دقیق‌تری درباره وضعیت شما بگذارد و راهنمایی‌های مناسبی برای مدیریت و درمان جویدن ناخن‌ها ارائه کند.

جمع بندی ای سنج

اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) که این روزها به خاطر فشارهای مختلف زندگی یک مشکل شایع شده است، می‌تواند نتیجه‌ای از عادت جویدن ناخن‌ها باشد. این عادت ممکن است به صورت ناخواسته و در واکنش به استرس یا اضطراب انجام شود. جویدن ناخن‌ها می‌تواند به پوست و ناخن‌ها آسیب برساند و عفونت‌ها و تغییر شکل ناخن‌ها را به همراه داشته باشد.

درمان این اختلال ممکن است شامل روش‌های رفتاری مثل تکنیک‌های آگاهی و مدیریت استرس، مرتب نگه داشتن ناخن ها، استفاده از پستانک، پوشیدن دستکش، جویدن آدامس و تلخ کردن ناخون ها و در برخی موارد مصرف داروهای ضداضطراب باشد.

در نهایت بهتر آن است به عادت جویدن ناخن واقف شوید و سعی کنید راه‌هایی برای کنترل استرس و جلوگیری از جویدن ناخن‌ها پیدا کنید. در صورت نیاز، مشاوره از متخصصان مربوطه نیز می‌تواند مفید باشد.

آیا شما هم تا به حال درگیر اختلال جویدن ناخن یا اونیکوفاژی (Onychophagia) شده اید؟ برای رفع آن از چه راهکارهایی استفاده کرده اید؟ لطفا تجریبات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول