ADHD چیست؟ | پاسخ به مهمترین سوالات

اختلال بیش فعالی و نقص توجه (قبلا بعنوان اختلال نقص توجه یا ADD شناخته می شد) اختلال عصبی رفتاری است که با علائم اصلی بی توجهی، حواس پرتی و تکانشگری شناخته می شود. ADHD اگرچه رایج ترین اخلال سلامت روانی دوران کودکی است، با تخمین های شیوع آن در کودکان با 5 تا 11 درصد وجود دارد. ADHD در دوران نوجوانی شیوع کمتری دارد و 2 تا 5 درصد از بزرگسالان را شامل می شود.

علائم ADHD می تواند با وظایف شغلی، خانه، مدرسه و رابطه تداخل پیدا کند و مدیریت اختلال می تواند برای کودکان و بزرگسالان چالش برانگیز باشد. خوشبختانه، درمان هایی وجود دارند که موثر هستند و هرکسی که مبتلا به ADHD باشد می تواند مهارت های مدارا کردن را بیاموزد تا آن را مهار کنند. همانطور که بسیاری از افراد موفق مبتلا به ADHD قبلا آن را انجام داده اند. در این مقاله قصد داریم تا به برخی از سوالات شما در رابطه با ADHD پاسخ دهیم.

ADHD چه شکلی است؟

برخی کودکان و افراد بالغ مبتلا به ADHD، تمرکز روی تکالیف مدرسه یا کار را بسیار سخت می دانند و  اغلب موارد احساس می کنید که در خیالات خود سیر می کنند. کودکان مبتلا به ADHD ممکن است تخریب گر باشند یا نتوانند با والدینشان، همسالان یا دبیران کنار بیایند. کودکانی که با بیش فعالی و تکانشگری بخصوص کلنجار می روند، اغلب چالش های رفتاری دارند که مدیریتشان را برای بزرگسالان سخت می کند.

از طرف دیگر، بزرگسالان ممکن است احساس بی قراری یا بی خوابی را گزارش کنند. به دلیل تکانشگری ممکن است تصمیماتی بگیرند که به نفع زندگیشان نباشد. برای افراد بالغ و بزرگسالان، عملکرد اجرایی (نقشه کشیدن، مقررات هیجانی و تصمیم گیری) اغلب تحت تاثیر قرار می گیرد. بسیاری از کودکان و بزرگسالان، بیش فعالی یا علائم بی دقتی را بعنوان نشانه های ADHD بروز می دهند ولی نشانه ها ممکن است با هم وجود داشته باشد، که اغلب نوع ترکیبی ADHD نامیده می شود.

 آیا ADHD واقعا مشکل ساز است؟

اکثر روان پزشکان و متخصصان اتفاق نظر دارند که ADHD واقعا مشکل ساز  است.  در خانواده ها وجود دارد( به ریشه های ارثی اشاره می کنند) و شواهد عصب شناسی کشف شده اند که با تغییراتی در رشد و پیشرفت مغزی مرتبط است. ADHD همچنین به مشکلات رابطه ای، کاری و آکادمیک مرتبط می شود و به درمان نیز واکنش نشان می دهد. ولی اگرچه بخوبی تشخیص داده نشده و درمان نشود، می تواند پیامدهایی را برای فرد به دنبال داشته باشد. از جمله پیامدهای آن می توان به کاهش عملکرد تحصیلی و یادگیری اشاره نمود. همچنین ممکن است رفتارهای تکانشی باعث آسیب های فیزیکی به آن ها گردد. 

چه چیزی باعث ADHD می شود؟

همانند بسیاری از اختلالات سلامت روانی، علل ADHD هنوز تحت بررسی است. این فرضیه وجود دارد که ژن ها نقش حیاتی ایفا می کنند، مانند تاثیرات محیطی مثل مواجهه با توکسین ها در رحم مادر و تجربیات ترومایی. چون ADHD نوعی اختلال رفتاری است، انتظار رفتار مناسب، بخصوص در کودکان، در برخی موارد روی تشخیص تاثیر می گذارد.

ADHD چگونه درمان می شود؟

متخصصین در مورد  اینکه درمان ADHD رفتاری (درمان، اموزش توجه، افزایش بازی، ساختار بزرگتر) یا دارویی باشد بحث می کنند. چندین پژوهش بزرگ به این نتیجه رسیده است که ترکیبی از هر دو می تواند بسیار کارآمدتر باشد. به طور کلی روش های عمده درمان ADHD عبارتند از:

دارودرمانی

رفتادرمانی

آموزش مهارت های اجتماعی

آموزش مهارت های والدینی

روان درمانی

خانواده درمانی

آیا ADHD ارثی است؟

شواهد چشمگیر پیشنهاد می کنند که ADHD دارای زیر بناهای ارثی و محیطی هستند. مطالعات مربوط به دو قلو ها برای مثال کشف کرده است که دو قلوهای همسان بسیار مستعدتر از دو قلوهای همزاد برای ابتلا به ADHD یا رفتارهای مشابه ADHD هستند. هیچ ژن خاصی وجود ندارد که "مسئول" ADHD باشد؛ بلکه همانند بسیاری از مشکلات روان پزشکی، به بسیاری از متغیرهای ژنتیکی، پیوند خورده است که فقط برخی از آنها بررسی شده اند.

آیا ADHD بیماری عصر جدید است؟

برخی از متخصصان بحث می کنند که آنچه ما ADHD می نامیم در واقع " بیماری تمدن" است. یعنی اختلالی که بدلیل ناهماهنگی بین ریشه های تکاملی انسان و محیط مدرن امروزی ما بوجود می آید. سطوح بالای انرژی، ممکن است برای شکارچیان قابل تطبیق باشند ولی در کلاس های درس امروزی مشکل ساز هستند. برخی متخصصان رشد کودکان باهوش، به این مسئله اشاره دارند که تشخیص ADHD همزمان با افزایش تمرکز بوده است ( بخصوص در مدارس آمریکایی) که روی آزمون استاندارد شده ی سخت و کاهش زمان بازی انجام شده و پیشنهاد می کنند که حداقل برخی از کودکان مبتلا به ADHD در محیط هایی قرار گرفته اند که ناهماهنگی تکاملی را تشدید کرده است.

آیا ADHD ناتوانی است؟

بستگی دارد. تحت برخی از قوانین به ویژه در آمریکا ADHD در برخی موارد قانونا نوعی معلولیت محسوب می شود. ولی تشخیص به تنهایی برای تعیین اینکه تحت این عنوان قرار می گیرند یا خیر کافی نیست. علاوه بر تشخیص رسمی، فرد ( و/یا والدین وی، اگر در محیط علمی هستند) باید اثبات کنند که علائم کودکانشان، عملکرد را مختل می کند. اگر چنین محدودیت هایی بخوبی مستند شوند، مکان های مناسبی باید توسط کارمندان یا مدرسه برای آنها ارائه شوند.

آیا ADHD ناتوانی یادگیری است؟

اگرچه ADHD می تواند و در برخی موارد باعث چالش های آکادمیک شود ولی بعنوان ناتوانی یادگیری محسوب نمی شود ( مانند خوانش پریشی، نوشتار پریشی). با این وجود، بسیاری از کودکان مبتلا به ADHD ( بین 30 تا 50 درصد، طبق برخی تخمین ها) ناتوانی یادگیری همایندی دارند. شرایط می توانند علائم خارجی مشابهی را بخصوص در کودکان نشان دهند.

همیشه احساس بی قراری دارم، آیا مبتلا به ADHD هستم؟

در حالیکه بی قراری می تواند جنبه خاصی از ADHD باشد، شرایط آن پیچیده تر از خستگی فیزیکی است. اگر، افزون بر بی قراری مداوم، احساسات قوی از حواس پرتی وجود داشته باشند که در محیط های متفاوت، مداوم باشند، اغلب بصورت تکانشی رفتار می کنید، زیاد صحبت می کنید، اصرار بر تداوم کارها می کنید یا نمی توانید زمانتان را مدیریت کنید و/یا خطاهایی در پروژه های مهم می کنید که ناشی از بی دقتی است، ممکن است علائم ADHD را نشان دهید. درخواست ارزیابی از متخصص سلامت، اولین گام دریافت تشخیص و شروع درمان است.

چگونه می توانم بهتر به فرزندم کمک کنم تا ADHD اش را مدیریت کند؟

همه کودکان به عشق، نظم و تداوم توجه نیاز دارند. کودکان مبتلا به ADHD به میزان بالایی به این سه مورد احتیاج دارند. چون علائم ADHD و چالش های اجتماعی و تحصیلی آنها می تواند به عزت نفس کودک آسیب برساند، والدین باید گام هایی بردارند که در جستجوی درمان موثری باشند تا کودک بیاموزد دنیا را خودش به تنهایی مدیریت کند. والدین باید به کودکانشان کمک کنند تا روتین هایی برای خودشان ایجاد کنند، استرتژی های تحصیلی را شناسایی کنند که نیازهایش را بخوبی رفع کند و مهارت های اجتماعی ضروری را بیاموزند تا دوستی های طولانی مدتی را شکل دهند.

آیا ADHD برای رابطه عاشقانه خوب است یا نه؟

هیچ دلیلی وجود ندارد که روی رابطه ی رومانتیک تاثیر بگذارد و شرایط در این افراد گاهی مثبت می شوند و گاهی هم منفی. زوج های بسیاری که هر دو ADHD هستند ممکن است بتوانند نیازهای هم را به طور مناسبی رفع و رجوع کنند. گاهی نیز ممکن است علائم حواس پرتی، بی نظمی یا تکانشی گری یک نفر از زوجین منجر به بحث و جدل شده و مشکلاتری رابرایشان ایجاد نماید.

هردو شریک عاطفی ( بدون توجه به شرایط ADHD خودشان) باید در مورد چالش هایی که ADHD وارد رابطه می کند، صادق باشند. دلسوزی نسبت به شریک عاطفی برای کمک به او در مسیر رابطه با یک فرد ADHD ضروری است. در واقع زمانی که یکی از طرفین مشکل دارد لازم است تا طرف دیگر نیازهای او را بررسی و سعی کند با روش های مختلف علائم و مشکلاتش را تعدیل کند.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله هدف ما صرفا بررسی علمی ابتلاء به ADHD نبود بلکه قصد داشتیم تا به برخی از سوالات مهم در رابطه با این افراد توضیحاتی را فراهم کنیم که توسط عموم قابل استفاده باشد. همانطور که گفته شد ADHD می تواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند که هرگونه اقدام برای آن نیازمند بررسی و مطالعه بیشتر در این حوزه می باشد.

آیا شما و یا اطرافیانتان ADHD هستند؟ سوالات و نظرات خود در این رابطه را با ما به اشتراک بگذارید.