وابستگی عاطفی | راه‌های غلبه بر آن

وابستگی عاطفی به طور کلی غیرقابل قبول و ناسالم تلقی می‌شود، چرا که می‌تواند پیامدهای منفی متعددی برای فرد، روابط او و سلامت روانش داشته باشد.

در حالی که داشتن وابستگی عاطفی خفیف و متعادل در برخی روابط طبیعی است، وابستگی عاطفی افراطی و ناسالم با ویژگی‌هایی مانند ترس شدید از تنهایی، نیاز به تأیید و اطمینان دائمی، حسادت و مالکیت، فداکاری بیش از حد، ترس از ابراز مخالفت و کمبود عزت نفس شناخته می‌شود.

این نوع وابستگی می‌تواند منجر به استرس، اضطراب، افسردگی، مشکلات در روابط، سوء استفاده و در نهایت آسیب به عزت نفس و استقلال فرد شود.

از دیدگاه روانشناسی، وابستگی عاطفی وضعیتی ناسالم در روابط است که در آن فرد به طور افراطی به شخص دیگری برای رفع نیازهای عاطفی خود وابسته می‌شود. این امر می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی در رابطه و همچنین در سلامت روان فرد شود.

وابستگی عاطفی چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد؟

مشکل در برآوردن نیازهای عاطفی شما می‌تواند به طور قابل توجهی بر روابط عاشقانه شما تأثیر بگذارد و تأثیرات آن می‌تواند به سایر زمینه‌های زندگی هم گسترش یابد.

مشکلات رابطه

در بیشتر موارد، وابستگی عاطفی راه را به سوی روابط سالم هموار نمی‌کند. افراد وابسته عاطفی معمولاً نیاز به اطمینان و حمایت زیادی از طرف شریک زندگی خود دارند. برای مثال، ممکن است مرتباً مواردی همانند:

• "دوستم داری؟"
• "آیا من شما را اذیت می‌کنم؟"
• "آیا واقعاً می‌خواهید با من وقت بگذرانید؟"
• "چطور به نظر می‌رسم؟"
• "تو نمی خواهی جدا شوی، نه؟"

اگر اغلب احساس ناامنی یا عدم اعتماد به نفس خود را تجربه می‌کنید، ممکن است برای احساس خوبی در مورد خود به تأیید آن‌ها نیاز داشته باشید. این نیاز می‌تواند ترس از آنچه ممکن است اتفاق بیفتد در صورت ترک یا توقف ارائه اطمینان مورد نیاز شما ایجاد کند. این ترس از رها شدن می‌تواند به نوبه خود منجر به تلاش برای کنترل رفتار آن‌ها شود تا آن‌ها را حفظ کنند.

استرس

وابستگی در روابط هم اغلب شامل سطحی از ناراحتی عاطفی است. نگرانی مداوم و کم درجه در مورد آینده رابطه خود و احساسات شریک زندگی‌تان نسبت به شما می‌تواند شما را مضطرب و ناراحت کند. وقتی با هم نیستید، ممکن است بیشتر وقت خود را صرف نگرانی در مورد کاری که انجام می‌دهند و اینکه آیا هنوز شما را دوست دارند یا نه، نمایید. این تثبیت می تواند سطح استرس پایه شما را بسیار بالا نگه دارد.

خودمراقبتی ضعیف

اگر برای حمایت عاطفی کاملاً به شریک زندگی خود متکی باشید، کشف راه‌هایی برای ارائه این حمایت به خودتان را از دست خواهید داد. انتظار اینکه شخص دیگری همیشه تمام نیازهای شما را برآورده کند، واقع بینانه نیست. داشتن چند ابزار مقابله‌ای مهم است که می‌دانید وقتی دیگران در دسترس نیستند می‌توانید به آن‌ها اعتماد کنید.

ویژگی‌های کلیدی وابستگی عاطفی

• ترس شدید از تنهایی: افراد وابسته عاطفی وحشت شدیدی از تنها ماندن دارند و برای جلوگیری از آن، به هر قیمتی که شده به شریک عاطفی خود می‌چسبند.
• نیاز به تأیید و اطمینان دائمی: این افراد به طور مداوم نیاز به تأیید و اطمینان از عشق و محبت شریک عاطفی خود دارند.
• حسادت و مالکیت: افراد وابسته عاطفی می‌توانند بسیار حسود و مالک باشند و تمایل به کنترل کامل شریک عاطفی خود داشته باشند.
• فداکاری بیش از حد: این افراد به راحتی از نیازها و خواسته‌های خود برای راضی کردن شریک عاطفی خود می‌گذرند.
• ترس از ابراز مخالفت: از ترس از دست دادن شریک عاطفی خود، از ابراز مخالفت و بیان نظرات خود خودداری می‌کنند.
• کمبود عزت نفس: افراد وابسته عاطفی معمولاً اعتماد به نفس پایینی دارند و ارزش خود را در گرو تأیید دیگران می‌دانند.

علائم تشخیص وابستگی عاطفی ناسالم

علائم شایع وابستگی عاطفی ناسالم عبارت‌اند از:

افکار و احساسات

• ترس شدید از تنهایی: فرد به طور وسواس‌گونه از تنها ماندن می‌ترسد و برای جلوگیری از آن، به هر قیمتی که شده به شریک عاطفی خود می‌چسبد.
• نیاز به تأیید و اطمینان دائمی: این افراد به طور مداوم نیاز به تأیید و اطمینان از عشق و محبت شریک عاطفی خود دارند.
• حسادت و مالکیت: افراد وابسته عاطفی می‌توانند بسیار حسود و مالک باشند و تمایل به کنترل کامل شریک عاطفی خود داشته باشند.
• تفکر "همه یا هیچ": فرد معتقد است که رابطه فقط در صورتی شاد و رضایت‌بخش خواهد بود که شریک عاطفی تمام نیازهای عاطفی او را برآورده کند.
• ترس از ابراز مخالفت: از ترس از دست دادن شریک عاطفی خود، از ابراز مخالفت و بیان نظرات خود خودداری می‌کنند.
• کمبود عزت نفس: افراد وابسته عاطفی معمولاً اعتماد به نفس پایینی دارند و ارزش خود را در گرو تأیید دیگران می‌دانند.

رفتارها

• فداکاری بیش از حد: این افراد به راحتی از نیازها و خواسته‌های خود برای راضی کردن شریک عاطفی خود می‌گذرند.
• کنترل رفتار شریک عاطفی: ممکن است سعی کنند رفت و آمد، لباس پوشیدن و حتی صحبت‌های شریک عاطفی خود را کنترل کنند.
• تقاضای توجه مداوم: دائماً به دنبال توجه و تأیید شریک عاطفی خود هستند و ممکن است در صورت عدم دریافت آن، عصبانی یا ناراحت شوند.
• انزوا از دیگران: برای گذراندن تمام وقت خود با شریک عاطفی، از دوستان و خانواده خود فاصله می‌گیرند.
• ایجاد درام و آشفتگی: ممکن است با ایجاد درام و آشفتگی در رابطه، سعی کنند توجه شریک عاطفی خود را جلب کنند.
• تهدید به خودآزاری یا خودکشی: در صورت نارضایتی یا احساس طرد شدن، ممکن است به خودآزاری یا خودکشی تهدید کنند.