انگیزه بیرونی در مقابل انگیزه درونی

انگیزه بیرونی زمانی اتفاق می افتد که ما علاقه مند به انجام یک کار و یا فعالیت باشیم و از انجام این کار قصد دریافت پاداش از دیگران و یا اجتناب از تنبیه داشته باشیم و در انگیزه ی درونی یا ذاتی شما یک رفتار را انجام می دهید چون از انجام آن لذت می برید و انجام آن برای شما خوشایند است.
در این مقاله در مورد انگیزه بیرونی در مقابل انگیزه درونی و تفاوت های آنان بحث و بررسی کوتاهی خواهیم داشت. آنچه در ادامه خواهید خواند، براساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

انگیزه

آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا ما برخی از کارها را انجام می دهیم و چه چیزی موجب هدایت رفتار در ما می شود؟

یکی از مفاهیمی که روان شناسان در مورد آن بحث و بررسی های داشته اند، مبحث انگیزه بوده است؛ همچنین در مورد اینکه آیا انگیزه ها درونی یا ذاتی و یا بیرونی هستند، تحقیقاتی داشته اند. محققان بر این باورند که هر کدام از انواع انگیزه، تاثیر متفاوتی بر رفتار و عمل افراد دارند.برای درک بهتر این تاثیرات بهتر آن است که در ابتدا معنای هر کدام از این انگیزه ها و کارکرد هرکدام بر رفتار انسان را بدانید.

انواع انگیزه

 انگیزه بیرونی 

انگیزه بیرونی زمانی اتفاق می افتد که ما علاقه مند به انجام یک کار و یا فعالیت باشیم و از انجام این کار قصد دریافت پاداش از دیگران و یا اجتناب از تنبیه داشته باشیم.

در انگیزه ی بیرونی شما یک رفتار را صرفا به خاطر اینکه برای شما لذت بخش و رضایت بخش است، انجام نمی دهید، بلکه، شما این رفتار را انجام می دهید که به ازای آن چیزی دریافت کنید و یا از تنبیه اجتناب کنید.

مثال هایی کاربردی

•  شرکت در یک مسابقه ورزشی به علت کسب مدال یا جایزه
• تمیز کردن اتاق برای جلوگیری از سرزنش والدین
• رقابت با همکلاسی ها در درس برای کسب بورسیه تحصیلی
• درس خواندن برای کسب نمره خوب

 انگیزه درونی 

در انگیزه ی درونی یا ذاتی شما یک رفتار را انجام می دهید چون از انجام آن لذت می برید و انجام آن برای شما خوشایند است. شما این کار را نه برای دریافت پاداش بلکه برای خودتان و رضایت خود انجام می دهید. این رفتار خود برای شما مانند پاداش است.

 مثال هایی کاربردی

•  شرکت در یک فعالیت ورزشی به علت لذت بخش بودن
• تمیز کردن اتاق به علت علاقه به نظم و تمیزی
• حل معما و چالش به خاطر تفریح و سرگرمی
• مطالعه کتاب به علت جذابیت آن برای شما

چگونه انگیزه های بیرونی را افزایش دهیم؟

انگیزه های بیرونی همانند انگیزه های درونی می تواند به فرد در جهت رسیدن به اهداف و خواسته ها کمک کند؛ انگیزه های بیرونی، انگیزه هایی هستند که ما از محیط و دیگران دریافت می کنیم.
مثلا دریافت پاداش به هر صورتی، تحسین شدن، مورد تشویق قرار گرفتن، جایزه گرفتن، پاداش نقدی و مادی از جمله مواردی هستند که انگیزه بیرونی ما را افزایش می دهند.

مزایای انگیزه بیرونی

دریافت انگیزه بیرونی می تواند در کوتاه مدت رفتار فرد را تغییر دهد و او را به سمت خواسته ها و اهدافش هدایت کند. اما در طولانی مدت می تواند معایبی در بر داشته باشد؛ مثلا وقتی پاداش کم شود یا فرد به پاداش عادت کند و از ارزش پاداش کم شود، در این حالت انگیزه بیرونی فرد کم خواهد شد.

چگونه انگیزه های درونی را افزایش دهیم؟

انگیزه های درونی همان موتور محرکی است که ما را به سمت رسیدن به اهداف بلند مدت و پایدارمان هدایت می کنند. انگیزه های درونی به ما کمک می کنند معنای زندگی خود را پیدا کنیم و در مسیر درست قرار بگیریم. بنابراین مهم است که انگیزه های درونی خود را افزایش دهیم و تقویت کنیم. برخی از مواردی که به ما در افزایش انگیزه درونی کمک می کنند، شامل موارد زیر می شود:

• به چالش کشیدن خود؛ تلاش برای پیدا کردن راه حل های منطقی برای حل چالش ها و تعارضات
• کنجکاوی کردن و تلاش برای یادگیری از محیط
• کنترل خود و محیط اطراف
• همکاری و رقابت با دیگران
• تلاش برای یادگرفتن مهارت های جدید
• و دیگر مواردی که انگیزه های درونی را افزایش می دهد.

انگیزه بیرونی بهتر است یا انگیزه درونی؟

انگیزه بیرونی از یک علت بیرونی و خارج از فرد ناشی می شود؛ در حالی که انگیزه درونی از درون فرد نشئت می گیرد. تحقیقات نشان داده اند که، هر کدام از انواع انگیزه، تأثیر متفاوتی بر رفتار انسان ها دارد.

بیشتر بدانید

طبق مطالعات انجام شده، متخصصان علمی به این نتیجه رسیده اند که، هنگامی که برای انجام یک رفتار، پاداش های بیرونی بیش از حدی در نظر گرفته شود، میزان انگیزه درونی یا ذاتی کاهش پیدا می کند؛ پدیده ای که به عنوان اثر توجیه بیش از حد، شناخته می شود.

به عنوان مثال، در تحقیقی که در سال 2008 بر روی کودکانی که برای بازی با اسباب بازی ای که قبلاً علاقه ای به بازی با آن نشان داده بودند، پاداش دریافت می کردند، مشخص شد که این کودکان، پس از دریافت پاداش بیرونی، کمتر به آن اسباب بازی علاقه و تمایل نشان می دادند.

البته این موضوع به این معنا نیست که انگیزه بیرونی چیز بدی می باشد، بلکه در بسیاری از مواقع هم ارائه انگیزه و مشوق بیرونی بسیار مفید است.

برای مثال هنگامی که فرد برای انجام فعالیتی که برای او ناخوشایند است، اندکی تعلل می کند، ارائه انگیزه بیرونی می تواند بسیار مفید و عالی باشد.

علاوه بر موارد ذکر شده، مشوق های بیرونی می توانند:

•  به عنوان یک منبع برای بازخورد دادن مفید باشد و به دیگران اطلاع دهند که عملکردشان در سطح استاندارد و قابل قبولی است و آن ها مستحق پاداش هستند.
• کمک به ایجاد علاقه در فرد برای انجام فعالیتی که فرد در ابتدا هیچ علاقه ای به آن ندارد.
• کمک به ایجاد انگیزه در افراد برای آموختن مهارت های جدید

از ارائه ی مشوق بیرونی در برخی شرایط ها باید اجتناب کرد؛ این موقعیت ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

•  هنگامی که با ارائه پاداش یک فعالیتی که جنبه ی سرگرمی و تفریح دارد، حالت فعالیت و کار مهم به خود بگیرد.
• هنگامی که فرد، یک فعالیت را صرفا به خاطر پاداشش انجام دهد.
• هنگامی که فرد از قبل به موضوع و آن فعالیت علاقه مند بوده و تمایل به انجام آن دارد.

چه زمانی باید از انگیزه بیرونی استفاده کرد؟

به عقیده ی اکثریت مردم، انگیزه بیرونی همیشه بهترین نوع انگیزه است ولی جالب است بدانید این انگیزه همیشه هم مفید نمی باشد. هنگامی که فرد تمایلی به انجام کار ندارد، ارائه پاداش های بیش از اندازه می تواند مضر و مشکل ساز باشد.

به هر حال، وقتی از انگیزه درونی به طور مناسبی استفاده نشود، محرک های بیرونی می توانند ابزار مفیدی باشند. به عنوان مثال، انگیزه بیرونی می تواند افراد را وادار به انجام یک کار یا فعالیتی مانند انجام تکلیف مدرسه کند که فرد علاقه ای به انجام آن ندارد.

محققان به سه نتیجه ی اولیه در مورد پاداش های بیرونی و تأثیر آن ها بر انگیزه درونی دست یافته اند:

•  انگیزه درونی زمانی که برای انجام یک کار خاص یا انجام حداقل کار پاداش های خارجی داده شود، کاهش می یابد.
• تشویق و تحسین می تواند انگیزه درونی را افزایش دهد.
• پاداش های بیرونی غیر منتظره، انگیزه درونی را کاهش نمی دهند.

تاثیر انگیزه بیرونی و درونی بر یادگیری

هر دو انگیزه بیرونی و درونی نقش مهمی در یادگیری ایفا می کنند. کارشناسان استدلال کرده اند که تأکید آموزش و پرورش به روش سنتی بر پاداش های خارجی (مانند نمرات، کارت های تشویقی و ستاره های طلایی) هرگونه انگیزه درونی موجود را که ممکن است هر دانش آموزی داشته باشد، تضعیف می کند.

دیگر محققان بیان کرده اند که، انگیزه های بیرونی به دانش آموزان کمک می کند تا در کلاس درس احساس صلاحیت و شایستگی بیشتری داشته باشند و این به نوبه خود انگیزه ذاتی در آن ها را افزایش می دهد.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد تفاوت انگیزه بیرونی در مقابل انگیزه درونی صحبت کردیم. هم انگیزه بیرونی و هم انگیزه درونی موجب برانگیختگی رفتار در انسان ها می شود.
مهم است که در هنگام ارائه انگیزه بیرونی حد تعادل را رعایت کنیم و رفتار فرد و موقعیت او را در نظر بگیریم. درک نحوه تاثیر هر نوع انگیزه در موقعیت خاص خود لازم و ضروری می باشد.

 آیا علل رفتار شما از انگیزه درونی نشئت می گیرد یا انگیزه بیرونی؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول