افکار مربوط به خودکشی چگونه است؟

در این مقاله در مورد افکار مربوط به خودکشی و الگوهای فکری خطرناک بحث خواهیم کرد. عموماً این نوع افکار خطرناک، در افرادی که مبتلاء به افسردگی می باشند، بیشتر است. به هر حال در ادامه براساس فهرست مطالب زیر بیشتر به این موضوع می پردازیم:

افکار مربوط به خودکشی

افکار خودکشی به آن دسته افکاری اطلاق می شود که فرد از طریق آن ها، به از بین بردن و یا کشتن خود فکر می کند. افکار مربوط به خودکشی یکی از نشانه های بیماری در اختلال افسردگی و افسردگی اساسی می باشد که همچنین در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی هم دیده می شود. البته افرادی که هیچ نوع بیماری روانی هم ندارند، می توانند افکار خودکشی داشته باشند.

انواع افکار خودکشی

افکار مربوط به خودکشی دو نوع می باشد:

  افکار منفعل

افکار منفعل خودکشی گونه ای از فکر است که فرد آرزو داشته است که ای کاش بمیرد ولی هیچ برنامه و قصدی برای خودکشی ندارد. 

  افکار فعال

در مقابل فردی با افکار خودکشی فعال، نه تنها قصد کشتن خودش را دارد بلکه برنامه ریزی دقیقی هم برای خودکشی می کند.

علائم داشتن افکار خودکشی

یک سری از علائم و نشانه های هشدار دهنده وجود دارد که نشان می دهند، شما و یا اطرافیانتان ممکن است به فکر خودکشی کردن و از بین بردن خود باشید. این نشانه ها عبارت اند از:

•  خودتان را از عزیزان خود جدا می کنید
•  احساس ناامیدی یا گرفتار شدن دارید
•  دائما صحبت از مرگ یا خودکشی می کنید
•  واگذاری اموال و یا پست و موقعیت به افراد دیگر
•  افزایش مصرف مواد یا سوء استفاده از الکل و مواد
•  افزایش نوسانات خلقی، عصبانیت، خشم و یا تحریک پذیری
•  رفتارهای مخاطره آمیز مانند استفاده از مواد مخدر یا داشتن رابطه جنسی پر خطر و محافظت نشده
• دسترسی به ابزارهایی که برای کشتن و از بین رفتن خود به کار می روند؛ مانند دارو، مواد مخدر یا سلاح گرم
• طوری رفتار می کنید که انگار دارید از مردم خداحافظی می کنید
• احساس اضطراب شدید

اگر احساس می کنید که یکی از عزیزان شما افکار مربوط به خودکشی دارد و می خواهد خودش را از بین ببرد، از او سوال کنید؛ این سوال پرسیدن به این معناست که شما به این فرد اهمیت می دهید و قصد حمایت از او را دارید.

توجه

توجه داشته باشید که افکار خودکشی منفعلانه، و آرزو برای اینکه در خواب یا تصادف بمیرید و نه به دست خود، لزوماً کم اهمیت تر از افکار خودکشی فعال نیست. افکار خودکشی منفعلانه می تواند به سرعت فعال شود و مطمئناً دارای ترکیبی از اجزای افکار فعال و غیر فعال است.

اگر معشوق و یا همسر شما اعتراف می کند که به فکر خودکشی کردن است، مطمئن شوید که در امان است. حمایت خود را از عزیزانتان در این موارد خاص دریغ نکنید و جایی که به شما احتیاج دارند، حضور داشته باشید.

همچنین در صورت بیشتر شدن افکار مربوط به خودکشی حتما با یک متخصص سلامت روان مشورت کرده و در صورت نیاز از او راهکار و درمان مناسب را طلب کنید.

علل

عوامل مختلفی می توانند در افکار خودکشی تاثیر داشته باشند.

اغلب این افکار هنگامی به وجود می آیند که احساس نا امیدی در زندگی خود دارید و یا فکر می کنید که هیچ معنا و هدفی در زندگی خود ندارید و نمی توانید زندگی خود را کنترل کنید.

این احساسات ممکن است به دلیل شرایط و وضعیت مختلفی مانند مشکلات رابطه، مصرف مواد، قرار گرفتن در نوعی بحران ، فشار در محل کار، مسائل مربوط به سلامت جسمانی یا مشکلات مالی باشد.

داشتن هرگونه اختلال در سلامت روان مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا اضطراب نیز می تواند در داشتن این احساسات منفی نقش داشته باشد.

عوامل مختلف مهمی در داشتن افکار خودکشی نقش دارند. این عوامل می توانند شامل موارد زیر باشند:

•  اقدام به خودکشی در گذشته 
• داشتن اختلال در سلامت روان
•  احساس ناامیدی، انزوا و یا تنهایی
•  ازدواج نکردن
•  همجنسگرا، دوجنسگرا یا تراجنسیت بودن
•  خدمت سربازی
•  داشتن یک بیماری جسمی مزمن مانند سرطان، دیابت یا بیماری در وضعیت نهایی و بد
• داشتن درد مزمن
• داشتن آسیب مغزی
• داشتن سابقه خانوادگی در خودکشی
• داشتن اختلال در مصرف مواد مخدر یا الکل
• تجربه سوء استفاده یا ضربه در دوران کودکی
• زندگی در یک منطقه روستایی
• دسترسی به سلاح گرم

تشخیص

اگر علائم افسردگی را تجربه می کنید و افکار خودکشی هم دارید، احتمالاً پزشک یک معاینه پزشکی برای شما انجام می دهد و از شما می خواهد که پرسشنامه ای را که ممکن است شامل سوالات زیر باشد، پر کنید:

•  آیا سابقه افسردگی یا بیماری روانی دارید؟ 
• چند سال است که به خودکشی فکر می کنید؟ 
• آیا برنامه ای برای خودکشی کردن دارید؟
•  آیا دارویی مصرف می کنید؟ و اگر بله، چه نوع دارویی؟ چقدر از الکل یا مواد مخدر استفاده می کنید؟

شیوع افکار خودکشی

شیوع مادام العمر افکار خودکشی در جهان نزدیک به 9 درصد می باشد و در یک دوره ی 12 ماهه، به حدود دو درصد می رسد.

بر اساس نظرسنجی ملی در سال 2017 در مورد مصرف و سلامت مواد مخدر، توسط اداره سوء استفاده از مواد و خدمات بهداشت روانی ایالات متحده آمریکا، حدود 4.3 از بزرگسالان 18 ساله و بالاتر در ایالات متحده در مورد خودکشی فکر می کردند و بالاترین نرخ شیوع افکار مربوط به خودکشی در بین بزرگسالان 18 تا 25 سال بوده است.

طبق اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، خودکشی در میان افراد در حال افزایش است؛ به طوری که نیمی از مردمان در ایالات متحده از سال 1999 تا اکنون، بیش از 30 درصد افزایش میزان خودکشی را گزارش کرده اند و تقریباً بقیه نرخ شیوع خودکشی و افسردگی از آن زمان به بعد در این کشور افزایش یافته است.

گزارش آماری

خودکشی دهمین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده و دومین علت اصلی مرگ در بین افراد 10 تا 34 ساله است. زنان بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می کنند، اما مردان حدود سه تا چهار برابر بیشتر از زنان موفق در خودکشی می شوند.

پیشگیری از خودکشی

به جهت پیشگیری از خودکشی، لازم است به چند نکته توجه داشته باشید:

نکته اول؛ اگر نگران هستید، صحبت کنید: اگر علائم خودکشی را در خود یا عزیزتان مشاهده می کنید، شاید با خود فکر کنید که چه کاری باید انجام دهید یا آیا صحبت کردن در مورد این علائم درست است یا خیر؟ احساس ناراحتی یا ترس در این حالت طبیعی است حتی اگر احساس بی قراری و سردرگمی را تجربه می کنید، باز احساسات شما طبیعی است.
در این مواقع بهترین کار صحبت با یک فرد مطمئن یا روان شناس است؛ هرچه زودتر در مورد افکار خودکشی یا علائم خودکشی با دیگران صحبت کنید، بهتر می توانید شرایط را کنترل کنید.

صحبت کردن با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده در مورد افکار و احساسات خودکشی می تواند برای هر فردی  بسیار دشوار باشد. اما اگر مطمئن نیستید که فردی قصد خودکشی دارد یا خیر، بهترین راه برای فهمیدن این موضوع این است که از او سوال بپرسید.

برخی راه های شروع گفتگو در مورد خودکشی:

• "من اخیراً نگرانت هستم."
• "اخیراً متوجه تفاوت‌هایی در رفتار و احساست شده‌ام و فکر می‌کنم که رفتارت تغییر کرده است."
• " من دوست دارم با هم صحبت کنیم چون احساس می کنم اخیرا ناراحت به نظر میرسی."

نکته دوم؛ در شرایط بحرانی واکنش درست از خود نشان دهید: اگر یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان به شما گفت که در مورد خودکشی فکر می کند، مهم است که خطر خودکشی را جدی ارزیابی کنید و اقدامات لازم را فورا انجام دهید.
فردی که در معرض خطر خودکشی قرار دارد یا به خودکشی فکر می کند، برای خودکشی برنامه ریزی دارد و منتظر زمانی مناسب برای اجرای برنامه خود است. بنابراین نسبت به نشانه های خودکشی هوشیار باشید.

نکته سوم؛ کمک کنید و حمایتگر باشید: برای فردی که افکار خودکشی دارد یا تمایل به خودکشی دارد، حامی، همدل و گوش شنوا باشید. عزیز شما باید بداند که تنها نیست و شما به او اهمیت می دهید. اما توجه داشته باشید مسئولیت درمان و مداوای عزیزتان بر عهده شما نیست! شما می توانید با حمایت خود فرد را کمک کنید تا وضعیت خود را تغییر دهد یا به روانشناس مراجعه کند.

کمک به فردی که قصد خودکشی دارد به شجاعت زیادی نیاز دارد؛ مشاهده اینکه یکی از عزیزان با افکاری در مورد پایان دادن به زندگی خود برخورد می کند، می تواند احساسات دشوار بسیاری را برانگیزد.
همان طور که به یک فرد خودکشی کمک می کنید، مراقبت از خود را فراموش نکنید. فردی را پیدا کنید که به او اعتماد دارید، یک دوست، یکی از اعضای خانواده، روحانی یا مشاور، تا در مورد احساسات خود با او صحبت کنید و از حمایتش بهره مند شوید.

درمان

اگر افکار خودکشی دارید اما هنوز قصدی برای خودکشی ندارید و این افکار هنوز قویا شما را به سمت خودکشی سوق نداده است، می توانید به پزشک مراجعه کرده و از خدمات درمانی در جهت بهبودی خود استفاده کنید.

این خدمات درمانی می توانند شامل موارد زیر باشند:

•  روان درمانی و صحبت کردن در مورد افکار خودکشی و وضعیت فرد
•  خانواده درمانی
• درمان هایی مربوط به سو مصرف مواد و الکل
• تغییر در سبک زندگی، از جمله مدیریت استرس، بهبود خواب، ایجاد تغییر در غذا خوردن و عادات ورزشی
• دارو درمانی و مصرف داروهای ضد افسردگی
• دیگر درمان های کارآمد و موثر

مقابله با افکار خودکشی

اگر افکار مربوط به خودکشی دارید و زندگی نکردن را ترجیح می دهید، می توانید از چندین راهکار ساده اما مفید در جهت رفع این افکار منفی و ناخوشایند، استفاده کنید:

•  عوامل محرکی که موجب این افکار در شما می شوند را شناسایی کنید.
•  به یاد داشته باشید که احساسات موقتی و زودگذر هستند. 
• از خودتان مواظبت کنید.
•  فعال باشید و در امور مختلف فعالیت کنید. 
• دوستان حامی و آشنایان مثبتی را برای خود انتخاب کنید.
•  آرام باشید و از تکنیک های مراقبه استفاده کنید.

اقدامات ضروری برای مقابله با احساس تمایل به خودکشی

ممکن است با فردی که تمایل به خودکشی دارد، برخورد کنید اما ندانید چه کاری باید انجام دهید یا چه اقدامی در لحظه ضروری به نظر می رسد. در ادامه در مورد اقدامات ضروری برای مقابله با احساس تمایل به خودکشی صحبت خواهیم کرد:

با سوال پرسیدن شروع کنید؛ اولین قدم این است که متوجه شوید آیا فرد در معرض خطر اقدام به خودکشی قرار دارد یا خیر؛ حساس باشید . از او مستقیما سوال بپرسید:

• آیا تا به حال به این فکر کرده ای که تسلیم شوی؟
• آیا به مردن فکر می کنی؟
• آیا برای مردن برنامه ریزی کرده ای؟
• تا به حال به این فکر کردی که به خودت صدمه بزنی؟
• به خودکشی فکر کرده ای؟ تا به حال به خودت آسیب زدی؟
• آیا تا به حال به این فکر کرده ای که چه زمانی یا چگونه به خودت آسیب بزنی؟
• به سلاح یا چیزی دسترسی داری که بتوانی به وسیله آن به خودت آسیب بزنی؟

به نشانه های خطر توجه کنید؛ نشانه های افکار یا تمایل به خودکشی مشخص است و پس از آن از یک متخصص حرفه ای کمک بگیرید. در صورت مشاهده اقدام به خودکشی یا وجود افکار خودکشی در خود یا عزیزانتان می توانید با شماره رایگان 1480 تماس بگیرید؛ روانشناسان به صورت محرمانه به شما و به صورت تلفنی کمک خواهند کرد.

آزمون ارزیابی خودکشی بک

در صورتی که تمایل به ارزیابی افکار خودکشی داشته باشید و دوست داشته باشید بدانید خود یا عزیزتان افکار خودکشی در سر دارید یا نه، می توانید آزمون افکار خودکشی بک را انجام دهید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد افکار مربوط به خودکشی صحبت شد. طبق آنچه مطالعات و تحقیقات اذعان داشته اند، صحبت مداوم با افرادی که افکار خودکشی دارند و حمایت کردن از آن ها، می تواند میزان خودکشی را در این افراد کمتر کند.

اگر افکار مربوط به خودکشی دارید، این افکار را دست کم نگیرید و سریعا به یک پزشک حاذق و متخصص مراجعه کنید.

 آیا شما هم تا کنون افکار مربوط به خودکشی داشته اید؟ لطفا تجربیات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول