تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

پست وبلاگی
هنر حل مسئله مدت مطالعه: 5 دقیقه
ای سنج 27 بهمن 1398 مدت مطالعه: 5 دقیقه

هنر حل مسئله

فکر می کنم همه ی ما در شرایط سختی از زندگی قرار گرفته ایم و چالش هایی را تجربه کرده ایم و مهم ترین چیزی که باعث شده است از عهده حل چالش های خود بر بیاییم، توانایی حل مسئله بوده است.
حل مسئله یک هنر و مهارت به معنای یافتن راه حل و راهکارهای درست و منطقی برای حل یک موضوع می باشد. در این مقاله در مورد هنر حل مسئله که یکی از رموز موفقیت است، صحبت خواهیم کرد.

دلیل بسیاری از تعارضاتی که چه در روابط عاطفی چه کاری و چه دوستانه رخ می دهد، عدم آگاهی طرفین از حل مسئله است. بسیاری از اوقات افراد نسبت به اعتقادات خود تعصب فراوان داشته و حاضر نیستند که آن ها را به چالش بکشند.
بعضی وقت ها افراد شناخت درستی از هدف مذاکره ندارند و این موضوع نیز سبب می شود تا بحث به طرق مختلف از سیر اصلی خود منحرف شده و ما در انتها قادر به نتیجه گیری مناسب نباشیم.
هدف از نتیجه گیری مناسب لزوما این نیست که نتیجه ای که مطلوبتان است، کسب شود بلکه منظور آن است که ما قادر باشیم تا پس از یک گفتگو بتوانیم مقصود فرد مقابل را درک کرده و به یک تصمیم عملی دست یابیم؛ حال امکان دارد آن تصمیم برای ما دوست داشتنی نباشد اما در آن زمان بهترین رویکردی باشد که می توان در پیش گرفت.

مسئله چیست؟

مسئله که گاها از آن تحت عنوان مشکل یاد می کنیم یک موضوع چالش برانگیز و دشوار است که می تواند مانعی برای رسیدن به موفقیت باشد.
در کتاب حل مساله که توسط یان رابرتسون نوشته شده است، مسئله اشاره به وضعیت فعلی فرد و وضعیت مطلوب و آنچه در ذهن دارد، می باشد و نکته مهم در این خصوص آن است که فرد نمی داند چطور باید خودش را از مسیر فعلی به مسیر مطلوب برساند و اینجاست که مسئله شکل می گیرد.

چند مثال برای مسئله:

  • انگیزه کارمندان شرکت کم است و مدیر باید راهکاری برای افزایش انگیزه آن ها پیدا کند.
  • سود شرکت از فروش محصولات خود زیاد بوده است و حالا قرار است راهکاری جدید برای افزایش سود پیدا کنیم.
  • و...

مهارت حل مسئله چیست؟

همان طور که از نام این مهارت مشخص است، مهارت مسئله (problem solving) هنر یا مهارتی است که به وسیله آن برای حل مسائل زندگی خود تلاش می کنیم و سعی می کنیم برای چالش های زندگی خود یک راه حل مناسب پیدا کنیم.
مهارت حل مسئله باعث می شود اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم و به هنگام مواجه با سختی ها استرس کمتری را تجربه کنیم.

اگر مهارت حل مسئله وجود داشته باشد، فرد به چالش ها به عنوان فرصتی برای یادگیری بیشتر و شکوفا کردن استعدادهای خود نگاه می کند و از دیگر سو، مهارت خلاقیت و ایده پردازی خود را پرورش می دهد.

نکته قابل توجه آن است که همه افراد یک راه و روش مشخص را برای حل مسئله انتخاب نمی کنند و به هنگام بروز مشکلات به روش های مختلفی روی می آورند که برخی از آن ها منطقی و برخی دیگر غیر منطقی می باشد اما مهارت حل مسئله به اتخاذ بهترین راه حل ممکن کمک می کند.

پس به صورت خلاصه باید بگوییم حل مسئله، پیدا کردن علل احتمالی یک مسئله و برنامه ریزی و تلاش برای حل کردن آن مسئله می باشد.

مهارت حل مسئله چیست؟

مراحل مهم حل مسئله 

برای اینکه بتوانید به خوبی یک مساله را بررسی کنید و مهارت خود را در این مورد ارتقا دهید، فقط کافی است:

  • در قدم اول، مسئله و دلایل بروز آن را کشف و چیدا کنید و بدانید چرا این مسئله رخ داده است. در این مرحله نیاز دارید که اطلاعاتی را در خصوص مسئله پیدا کنید و در صورت لزوم از یک فرد آگاه مشورت بگیرید.
  • در قدم دوم، باید راه حل پیدا کرده و تعیین کنید؛ برای حل مسئله ای راه حل های مختلف وجود دارد. اگر تفکر خلاق داشته باشید، می توانید اندیشه پردازی کرده و بهترین راه حل ها را انتخاب کنید.
  • در قدم سوم، باید راه حل های مختلف را بررسی کنید و سپس راه حل بهتر و برتر را پیدا کنید.
  • در قدم چهارم، راه حل انتخاب شده را بررسی مجدد کنید و بازبینی از آن داشته باشید و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دهید و در صورت ارزیابی همه جانبه آن را اجرا و پیاده سازی کنید.
  • در مرحله پنجم باید از بازخورد دریافت کنید؛ باید ببینید آیا راه حل انتخابی منجر به موفقیت شده است و توانسته مشکلاتی را حل کند یا خیر.

فواید مهارت حل مسئله

وقتی مهارت حل مسئله داشته باشیم و یا برای یادگیری و بهبود آن تلاش کنیم:

  • کمتر دچار سردرگمی و گیجی می شویم.
  • مستقل ترعمل می کنیم.
  • به اهداف خود بهتر دست پیدا می کنیم.
  • تصمیم گیری بهتری خواهیم داشت.
  • چالش های خود را بهتر مدیریت می کنیم.
  • بارش فکری خواهیم داشت.
  • و...

دلایل ناتوانی در حل مسئله

چرا در بعضی از مواقع نمی توانیم راهکار مناسب را پیدا یا اتخاذ کنیم و به عبارتی حل مسئله درست داشته باشیم؟

  • عجله می کنیم و می خواهیم در سریع ترین زمان ممکن راه حل را پیدا کنیم.
  • ریشه ها و عواملی که باعث می شود یک مسئله به وجود بیاید را پیدا نمی کنیم یا غلط پیدا می کنیم.
  • بیش از اندازه به خود و علم خود تکیه می کنیم و از دیگران کمک نمی گیریم.
  • و..

پیامدهای حل مسئله ضعیف

برخی از پیامدهای حل مسئله ضعیف عبارت اند از:

  • مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و ضعف در تعاملات
  • از بین رفتن اعتماد به نفس
  • خستگی دائمی ذهنی
  • تجربه احساس تنش درونی
  • ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی
  • خود انتقادی و خود سرزنش گری در پی ناتوانی در حل مسائل
  • و..

اهمیت مهارت حل مسئله چیست

مهارت حل مسئله جز مهارت های نرم می باشد؛ اگر شاغل هستید یا در حال تحصیل می باشید، یادگیری این مهارت برای شما مهم است (حتی اگر شاغل نیستید هم این مهارت را باید در خود ارتقا دهید)!
مهارت حل مسئله به شما در ریشه یابی مشکلات کمک می کند و باعث می شود که در حل مشکلات عملکرد بهتری از خود نشان دهید.
مهارت حل مسئله با خلاقیت و بهبود آن و ارزش آفرینی همراه است.

آموزش مهارت حل مسئله به کودکان

بسیار مهم است که از دوره کودکی، مهارت حل مسئله را به کودکان بیاموزید و این مهارت را در آن ها تقویت کنید.
در همین خصوص، باید یک الگوی موثر برای حل مسائل تدوین کنید؛ اگر با مسئله یا چالشی رو به رو شدید، افکار و راه حل های ممکن را با صدای بلند، مطرح کنید و از کودک خود نظر بپرسید و از او بخواهید متناسب با سن و درک خودش از موضوع به شما راهنمایی دهد.
اجازه بدهید که کودک خود راه حل پیدا کند و به دنبال پاسخ باشد و سریعا پاسخ و راه حل را در اختیار او نگذارید.

اهداف و موانع حل مسئله

زمانی که یک مشکل به وجود می آید، دو ویژگی این مشکل عبارت است از اهداف و موانع.

منظور از هدف هر چیزی است که شما می خواهید به آن دست پیدا کنید و برای دست یابی به آن باید برنامه ریزی داشته باشید تا بتوانید به صورت مطلوب به آن دست پیدا کنید. مثلا تشنگی یک مشکل است و برای رفع آن باید آب بنوشید.

منظور از مانع، مشکلاتی است که باعث می شود به آنچه می خواهید نرسید و حل مسئله به شما کمک می کند تا بر موانع پیش رو غلبه کنید و مانع را از بین ببرید.

چگونه گفتگو هایمان را با هنر حل مسئله پیش ببریم؟ 

#1 ابتدا سعی کنید مسئله ی مورد نظر را شفاف و کامل تعریف کنید.

این مسئله ممکن است یک مشاجره ی خانوادگی باشد یا یک اختلاف نظر کاری با مدیر خود که لازم است درباره ی آن مسئله با وی صحبت کنید.

#2 تعیین راه حل

در این مرحله، خلاقیت اهمیت بسیار زیادی دارد. شما باید توجه داشته باشید که اغلب باید چند راه در ذهن خود داشته باشید که اگر در مرحله ی عمل هر کدام از آن ها مطلوب نبودند، راه کار های جدید را جایگزین کنید.

#3 انجام راه کارهای تدوین شده و بازبینی آن ها

در این مرحله راه حل های گردآوری شده را انجام داده و به پیامد های آن توجه خواهیم کرد و بررسی که می کنیم که کدام یک نیاز ما را به شیوه ی مناسب تری رفع می کند.

هنر حل مسئله

راهکارهای تقویت مهارت حل مسئله

اگر می خواهید مهارت حل مسئله را بهبود ببخشید یا تقویت کنید، می توانید از راهکارهای زیر بهره بگیرید:

  • نگرش مثبت خود را حفظ کنید؛ داشتن دید مثبت به هنگام تجربه یک مشکل انگیزه شما را برای حل مشکلاتتان بالا می برد و باعث تقویت این مهارت می شود.
  • تفکرات منفی خود را مدیریت کنید؛ وقتی احساس مشکل می کنید نباید به تفکرات منفی خود اجازه پیشروی بدهید و تا حد امکان باید با افکار مثبت خود سعی بر حل چالش ها داشته باشید.
  • خلاقیت داشته باشید و با ایده پردازی های خلاقانه برای یافتن راه حل های جدید تلاش کنید.
  • دست از کمال گرایی بردارید و اشتباهات خود را بپذیرید و در نهایت بهترین راهکار را پیدا کنید.
  • از خودتان سوال بپرسید و در پاسخ هایی که می دهید به دنبال راه حل باشید.
  • با ترس خود مقابله کنید و از امتحان کردن راهکارهای جدید نترسید.
  • یک الگوی صحیح داشته باشید و با یک فرد آگاه مشورت کنید.
  • شکست را در نظر بگیرید و همیشه یک راه حل جایگزین به هنگام تجربه شکست داشته باشید.
  • ناامید و مایوس نشوید، همیشه یک راه حل پیدا می شود.
  • به تعهدات خود عمل کنید و در صورت نیاز از یک فرد آگاه کمک بگیرید.
  • مطالعه داشته باشید و سعی کنید مهارت پرسشگری خود را تقویت کنید.
  • تمرین کنید تا واقع بین و صبور باشید و قضاوت زودهنگام را کنار بگذارید.
  • روحیه همکاری و مشارکت خود را بالا ببرید و در گروه های مختلف عضو شوید.
  • سازگاری با شرایط جدید را تمرین کنید و سعی کنید با چالش های جدید رو به رو شوید.
  • و...

ابزارهای عمومی حل مسئله چیست؟

ابزار ها و سبک های مختلفی برای حل مسئله وجود دارد؛ برخی از انواع آن عبارت اند از:

  • مجادله سازنده (Constructive Controversy): که راهی برای گسترش دیدگاه‌های مختلف و انرژی بخشیدن به بحث‌های لازم برای حل مسئله می باشد.
  • استدلال استقرایی (Inductive Reasoning): استدلال استقرایی از تجربیات و دانش افراد حداکثر استفاده را می‌کند و می‌تواند فرایند پیدا کردن راه حل مسئله را سرعت ببخشد.
  • تجزیه و تحلیل معنی (Means-End Analysis): که می‌توانند وضوح بیشتری را به تفکر حل مسئله ببخشند و روند پیاده سازی راه حل برای مسئله را شروع کند.

متد های حل مسئله

برخی از متدهایی که برای حل مسائل به کار می روند، عبارت اند از:

  • حلقه OODA ( مشاهده، جهت‌گیری، تصمیم‌گیری، اقدام )
  • PDCA ( برنامه‌ریزی، انجام، بررسی، اقدام )
  • تحلیل علل اصلی
  • تشخیص مسئله PRP ( حل سریع مشکل )
  • TRIZ ( تئوری حل مشکلات مخترع )
  • حل مسئله A3

معرفی کتاب

اگر علاقه مند به مطالعه در زمینه حل مسئله هستید، پیشنهاد می کنیم کتاب هنر حل مساله نوشته مایکل اسلوان را مطالعه کنید. او در این کتاب با روش ها خلاقانه و رویکردی متفاوت در خصوص حل مسائل صحبت می کند.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد مهارت حل مسئله که در واقع یک هنر است، موضوعاتی را مطرح کردیم. هیچ چیز به اندازه مهارت حل مسئله به افراد به هنگام مواجهه با چالش ها و سختی ها کمک نمی کند و موانع رسیدن به موفقیت را از بین نمی برد. 

آیا مطالعه این مطلب برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات و دیدگاه ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید. 

اصطلاحات مهم این مقاله

جهت نمایش بیشتر اصطلاحات کلیک نمایید

سوالات متداول

  • مهارت حل مسئله چیست؟

    • پس به صورت خلاصه باید بگوییم حل مسئله، پیدا کردن علل احتمالی یک مسئله و برنامه ریزی و تلاش برای حل کردن آن مسئله می باشد.
  • مهارت حل مسئله چه فوایدی دارد؟

    • برخی از این فواید ها عبارت اند از: کمتر دچار سردرگمی و گیجی می شویم. مستقل ترعمل می کنیم. به اهداف خود بهتر دست پیدا می کنیم. تصمیم گیری بهتری خواهیم داشت. چالش های خود را بهتر مدیریت می کنیم. بارش فکری خواهیم داشت. و...
  • پیامدهای نداشتن مهارت حل مسئله چیست؟

    • برخی از این پیامد ها عبارت اند از: مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و ضعف در تعاملات از بین رفتن اعتماد به نفس خستگی دائمی ذهنی تجربه احساس تنش درونی ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی خود انتقادی و خود سرزنش گری در پی ناتوانی در حل مسائل و...
لطفا امتیاز خود را برای این محتوا ثبت کنید