برای سازگاری با دوران بازنشستگی چه باید کرد؟

دوران بازنشستگی یکی از دورانی است که گذران آن می تواند برای برخی از افراد دشوار باشد.در این مقاله در مورد نکاتی برای سازگاری با دوران بازنشستگی مطالبی را انتشار خواهیم داد. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

مروری بر سازگاری با دوران بازنشستگی

به احتمال زیاد شما هم مانند هر فرد دیگری به این موضوع فکر کرده اید که چگونه باید از دوره جوانی که دوران طلایی زندگی شماست استفاده کنید؛ اما شاید کمتر به این موضوع فکر کرده باشید که، دوره بازنشستگی برای شما چگونه خواهد بود و چه تاثیراتی بر زندگی شما خواهد گذاشت.

اغلب بازنشستگی را به عنوان دوره ای که افراد در آن هویت خود را از دست می دهند توصیف می کنند؛ قبل از این دوره ممکن است شما یک کارمند بانک، یک حسابدار، یک پلیس و یا یک آشپز بوده باشید اما اکنون در هیچ کدام از این مشاغل فعالیت نمی کنید.

نکته

مواردی مربوط به داشتن زمان های بیشتر برای استراحت و حقوق کمتر ممکن است دوره بازنشستگی را با دشواری هایی مرتبط کند. برخی از بازنشستگان پس از بازنشستگی ممکن است دوره هایی از افسردگی و اضطراب و ... را تجربه کنند.

بازنشستگی و مشکلات روحی-چرا بازنشتگی استرس زا است؟

شاید هر فرد شاغلی، در تمام سال های کار کردن به دوران خوش بازنشستگی فکر کند و برای سپری کردن این دوران به خوشی و راحتی برنامه ریزی کند اما با گذشت زمان، همین که وارد این دوره از زندگی شود، احساس کند هویت خود را از دست داده و با پوچی رو به رو شود!

هر فرد بازنشسته ای در ابتدای دوره بازنشستگی به این مسئله فکر می کند که تا به اکنون چه دستاوردهای شغلی داشته است و اکنون که دیگر کار نمی کند، چه باید کند یا مثل روزهای جوانی هنوز مفید و کارآمد هست؟

هرچه فرد آمادگی کمتری برای آغاز این دوره داشته باشد، پس انداز و اندوخته مالی کمتری را برای دوره بازنشستگی کنار گذاشته باشد، از سوی خانواده و دوستان کمتر مورد توجه و قدردانی قرار بگیرد، احتمالا با مشکلات روان شناختی بیشتری دست و پنجه نرم خواهد کرد.

دوره بازنشستگی تغییرات بزرگی را در سبک زندگی فرد و اعضای خانواده به وجود می آورد، بنابراین هرچه سازگاری و انعطاف پذیری فرد بیشتر باشد، کنار آمدن با تغییرات دوره بازنشستگی برای فرد راحت تر خواهد بود.

مهم ترین چالش های دوران بازنشستگی

برخی از مهم ترین چالش هایی که بازنشسته ها در این دوره با آن رو به رو می شوند، عبارت اند از:

• تغییر برنامه روزمره زندگی  
• تلاش برای حفظ استقلال شخصی در شرایط جدید
• کاهش اعتماد به نفس
• تجربه احساس از بین رفتن هویت فردی
• تلاش برای سازگاری با محیط خانه 
• تغییر عادات از کار به استراحت بیشتر
• تلاش برای یافتن فعالیت های مفید به جهت پر کردن زمان
• مقابله با احساس از کار افتادگی و انزوا
•   مدیریت مالی و استفاده از اندوخته های مالی به درست ترین حالت ممکن
• و...

ابعاد زندگی در دوران بازنشستگی

زندگی در دوران بازنشستگی از دو بعد قابل بررسی می باشد؛ بعد سازمانی و بعد شخصی.

بعد سازمانی با تلاش مدیران برای آماده کردن کارمندان به جهت مواجهه با دوره بازنشستگی در ارتباط است؛ هرچه کارمندان برای دوره بازنشستگی آمادگی بیشتری داشته باشند، سلامت روان آن ها کمتر تحت تاثیر تنش های این دوره قرار می گیرد و میزان سازگاری آن ها با شرایط بالاتر می رود.
بعد شخصی در برگیرنده مسائل بازنشستگی از دو جنبه روان شناختی و جسمانی در فرد است.

فرد بازنشسته ممکن است هیجانات آسیب زایی را در این دوره تجربه کند؛ احساس بی کفایتی، از کار افتاده بودن، بی ارزش بودن، از دست دادن اقتدار و قدرت، تجربه این حس که هویت فرد تهدید شده است، برخی از هیجاناتی است که در این دوره تجربه می شود.
دوره بازنشستگی با چالش های عاطفی مختلفی همراه است؛ فرد ممکن است در ماه ها اول بازنشستگی مضطرب و بی قرار باشد و نشانه های افسردگی را تجربه کند.

بعد جسمانی در برگیرنده مسائل مرتبط با سلامت جسمانی است؛ فردی که دوره بازنشستگی را سپری می کند، ممکن است مشکلات جسمانی ناشی از افزایش سن را تجربه کند. در این دوره توجه به تغذیه مناسب، ورزش، خوب کافی، داشتن تحرک و معاشرت با دیگران بسیار مهم است.

نکاتی برای سازگاری با دوران بازنشستگی

اگر به تازگی بازنشسته شده اید و احساس خوبی از این موضوع ندارید، تنها نیستید. انتقال از دوره کار به بازنشستگی برای بسیاری از بازنشستگان سخت است. در این مقاله در مورد چند نکته برای داشتن دوره بازنشستگی بهتر صحبت خواهیم کرد؛ با رعایت این نکات می توانید دوران بازنشستگی بهتری داشته باشید:

 از شما انتظار می رود احساسات منفی را پشت سر بگذارید

یک فرآیند احساسی برای تمام کسانی که بازنشسته می شوند وجود دارد که باید این مرحله به خوبی و برای سازگاری با بازنشستگی طی شود. در ابتدا ممکن است شما یک حس خوب رهایی و آزادی داشته باشید، گویی که به یک تعطیلات طولانی مدت آمده اید.

با این حال این حس خوب رهایی و تازگی به زودی از بین خواهد رفت. ممکن است بعد از آن در مرحله دیگری قرار بگیرید و به خود بگویید" حالا باید چه کار کنم؟ " و به دنبال آن افکار منفی و کسالت و افسردگی و اضطراب را هم تجربه کنید. حتی ممکن است احساس گناه هم داشته باشید که چرا از این دوره به خوبی استفاده نمی کنید.

لازم است بدانید که این سرکوب و انکار احساسات در شما می تواند منجر به عملکرد منفی و رو آوردن به سو مصرف الکل و یا خوردن غذای بیش از حد شود. به دنبال روش های سالم برای مقابله با این احساسات منفی باشید؛ پیاده روی، کتاب خواندن، نوشتن، یوگا و ... به شما در پذیرش احساساتتان کمک خواهد کرد.

 برنامه ریزی روزانه داشته باشید

قبل از دوره بازنشستگی شما در هر روز از یک برنامه ثابت و روتین پیروی می کردید؛ مثلا ساعت شما زنگ می خورد، بیدار می شدید، حمام می کردید و صبحانه می خوردید و از در بیرون می رفتید و یک برنامه ثابت در سر کار داشتید و سپس به خانه بر می گشتید.

بهتر است در دوره بازنشستگی و برای داشتن احساس بهتر، در یک دوره برای خود برنامه ریزی روزانه داشته باشید و سعی کنید کارهایی که برای شما لذت بخش است را در این برنامه بگنجانید.

پیاده روی با دوستان هم سن و سال خود، نوشیدن قهوه، رفتن به پارک، انجام کارهای داوطلبانه و خیریه و صرف وعده های غذایی با اعضای خانوادتان اصلا کار سختی نیست و می توانید این کارها را در برنامه خود بگنجانید.

همچنین داشتن یک زمان ثابت برای بیدار شدن و شروع کردن روال کار های روزانه می تواند به شما در این دوره کمک کند.

 برای خود هدف های کوچک تنظیم کنید

در زندگی قبل از بازنشستگی شما دارای روتین و برنامه ی ثابت بودید، باید در انجام پروژه هایی شرکت می کردید و یا سر موعد مقرر پروژه هایی را به اتمام می رساندید.

شما همچنان بعد از بازنشستگی هم می توانید بر اهدافتان تمرکز کنید؛ اگرچه ممکن است این تمرکز بر اهداف کمی متفاوت از قبل باشد. تنظیم اهداف و کار بر روی اهداف می تواند به شما هدف دهد و انجام این کارها با موفقیت می تواند به شما حس انگیزه و موفقیت بدهد.

پس فقط کافی است که بعد از بازنشستگی مثلا برای یک دوره 6 ماهه، برنامه ریزی داشته باشید. مثلا دوست دارید به مکانی که تا به حال نرفته اید سفر کنید؟ یا چند کتابی که تا به حال خواندن آن ها را به تعویق انداخته اید، بخوانید؟ همه ی این موارد برای شروع گزینه ی خوبی می باشد.

 ارتباط صمیمی با دوستانتان را ادامه دهید

در دوران بازنشستگی ممکن است روابط با دوستانتان به خطر بیفتد. بعد از 30 سال دیدن مداوم دوستان و همکاران و داشتن زمان های بسیار در کنار یکدیگر، سخت است که در دوره بازنشستگی دیگر دوستان خود را نبینید.

پس در این دوره بهتر است با دوستان خود قرارهایی برای دیدار بگذارید. مثلا از آن ها بخواهید، یک روز در هفته به اتفاق یکدیگر به پیاده روی بروید و یا به اتفاق یک دیگر یک وعده غذایی را در رستوران صرف کنید. اگر هم دوستان زیادی ندارید، در دوره بازنشستگی می توانید با افراد زیادی آشنا شوید و دوستانی پیدا کنید.

 یک شغل برای مواقع بیکاری پیدا کنید

چه کسی می گوید در دوره بازنشستگی دیگر نباید کار کرد و شغل قبلی را کنار گذاشت؟ بسیاری از افراد پس از ترک شغل و بازنشستگی یک شغل ثانویه مانند شغل قبلی خود با استرس و مدت زمان کمتر پیدا می کنند.

بیشتر بدانید

تحقیقات بیان کرده اند که، بازنشستگانی که از شغل "پل" استفاده می کنند، اصطلاح دیگری برای این نوع کارهای جایگزین در دوره بازنشستگی، اغلب از نظر روحی و جسمی از سلامت بیشتری برخوردارند و سطوح بالاتری از رضایت در زندگی را گزارش می دهند. پس به اطراف خود نگاه کنید و شغل مناسب خود را پیدا کنید.

 راهی برای پس انداز پیدا کنید

حتی بهترین پس انداز کنندگان هم ممکن است در این دوره با مشکلات مالی مواجه شوند. در حالت ایده آل شما به گونه ای پس انداز داشته اید که بتوانید تا 20 و یا 30 سال آینده زندگی خود را از نظر مالی حمایت کنید، اما اگر مانند دیگر بازنشستگان باشید، ممکن است که پس انداز کافی نداشته باشید.

در این حالت بهتر است زندگی خود را بررسی کنید ومواردی که احتیاج به بودجه دارد را یادداشت کرده و برای خود برنامه ریزی مالی و اولویت بندی داشته باشید. بودجه خود را برای مواردی مانند، تفریح، خرید منزل، خرید پوشاک و ... تنطیم کنید و در صورتی که برای شما امکان داشت، در یک کار پاره وقت و آسان مشغول کار شوید.

 به خودتان برای کنار آمدن و انعطاف پذیری بیشتر با این دوره فرصت بدهید

ممکن است تصور کنید در دوره بازنشستگی می توانید به همه ی کارهای عقب افتاده خود برسید و یا علایقتان را دنبال کنید، اما کمی بعد متوجه شوید که ماندن در خانه و انجام این امور برای شما رضایت بخش نیست. پس از سی سال کار در بیرون از خانه، شما اکنون فرصت امتحان کردن موارد مختلف را دارید.

راه های بسیاری برای لذت بردن از دوره بازنشستگی وجود دارد. کمی صبر کنید و به خودتان فرصت بدهید؛ قطعا می توانید فعالیت مورد علاقه خود را پیدا کنید و برای سپری کردن زمان به تعادل برسید. اگر دوست دارید همیشه فعال باشید، پس بهتر است در فعالیت های اجتماعی شرکت کنید. 

اصول موفقیت در دوران بازنشستگی

اگر می خواهید در دوره بازنشتگی کماکان همچون روزهای گذشته، احساس موفقیت و سرزندگی داشته باشید، فقط کافی است با این دوره سازگاری شوید!
سازگاری با دوره بازنشستگی به شما کمک می کند تا کمتر احساس پوچی و یاس داشته باشید. دوره بازنشستگی فرصت خوبی برای انجام کارها و فعالیت هایی است که همیشه آرزوی انجام آن ها را داشتید اما وقت کافی برای انجام آن نداشتید!
در این دوره برای توسعه خود وقت بگذارید و کارهای داوطلبانه انجام دهید و زمانی را صرف وقت گذراندن با دوستان خود کنید.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد نکاتی برای سازگاری با دوران بازنشستگی صحبت کردیم. درست است که انتقال به دوره ی بازنشستگی اندکی سخت به نظر می رسد اما با رعابت نکاتی می توان این دوره را هم به خوبی سپری کرد.

بازنشستگی دوره ای خوب برای آزمایش و امتحان کردن مواردی است که همیشه به دلیل مشغله کاری از آنان اجتناب می کردید.

 آیا شما هم بازنشسته هستید؟ از دوران بازنشستگی خود چگونه استفاده می کنید؟ لطفا تجربیات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول