افسردگی بعد از سقط جنین و علت های آن چیست؟

مهم نیست به صورت عمدی باشد یا غیرعمدی، سقط جنین یا ختم بارداری موجب افسردگی خیلی از خانم ها می شود.

افرادی که برای سقط جنین به کلینیک ها مراجعه می کنند، دلایل بسیار مختلفی دارند. برخی به دلیل مشکلات رابطه، مالی، جسمی و روانی مادر تصمیم به سقط می گیرند و برخی دیگر به دلیل وجود بیماری غیرقابل درمان در جنین. اما سقط جنین چیزی است که گذشته از علت آن، موجب ایجاد احساسات مختلف در فرد می شود. فرد ترکیبی از آرامش، شادی، راحتی و سوگ و فقدان در خود احساس می کند.

در این مقاله قصد داریم تا به افسردگی سقط جنین، علائم، درمان و علت های آن بپردازیم:

افسردگی چیست؟

افسردگی نوعی اختلال در خلق است که تاثیرات مخربی بر احساس، تفکر و رفتار آدمی می گذارد و سبب می شود فرد در انجام کارهای عادی روزانه با مشکلات زیادی روبرو شود و حتی احتمال دارد به این نتیجه برسد که دنیا ارزش زندگی کردن ندارد.

حال افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• احساس غم و گناه
• اختلال در خواب (پرخوابی/ کم خوابی)
• کمبود انرژی
• کاهش انگیزه، تمرکز، قدرت تفکر و تصمیم‌گیری
• کاهش میل جنسی
• تحریک‌پذیری و بی قراری
• دشوار شدن فعالیت های رومزه و وظایف شغلی
• مشکل در روابط عاطفی

افسردگی پس از سقط جنین چه علائمی دارد؟

پایان دادن به بارداری، یک اتفاق استرس‌زا به حساب می آید. به همین علت نیز به طور طبیعی فرد احساسات و حالات روحی مختلفی را تجربه می کند.

برخی ممکن است خوشحال باشند که تصمیم درستی گرفته اند و برخی دیگر احساسات منفی را تجربه خواهند کرد. در ادامه برخی از علائم افسردگی پس از سقط جنین را آورده ایم:

نشانه های هیجانی و انگیزشی

• مشکلات عاطفی
• احساس گناه و شرمندگی
• پشیمانی و حسرت
• ترس از بارداری مجدد

نشانه های شناختی

• کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس
• افکار خودکشی
• فکر کردن به گذشته

نشانه های رفتاری

• خشم و عصبانیت
• تمایل به انزوا و تنهایی
• انکار سقط
• مصرف مواد
• گریه
• عدم ارتباط با سایر نوزادان

نشانه های جسمانی

• مشکلات خواب (مانند: کابوس یا بی خوابی)
• مشکلات جنسی (مانند: کاهش میل جنسی)
• تغییرات خلقی یا بی حسی

اگر سقط جنین به توصیه پزشک باشد، ممکن است احساس غم و حسرت بیشتری تجربه شود و علائم افسردگی شدیدتر باشد. به یاد داشته باشید برخی از این علائم به دلیل بهم ریختن چرخه هورمونی بدن در نتیجه سقط جنین است و پس از سقط جنین در همه خانم ها به وجود می آید.

چرا خانم ها دچار افسردگی پس از سقط جنین می شوند؟

در برخی از خانم ها افسردگی پس از سقط بسیار شدیدتر است. این می تواند به دلایل متعددی رخ دهد. در ادامه برخی از دلایلی افسردگی پس از سقط را آورده ایم:

از دست دادن حمایت عاطفی

پس از سقط جنین حمایت عاطفی اطرافیان از جمله دوستان، خانواده و همسر، بسیار مهم است. در حقیقت در این وضعیت خانم باید احساس کند که در این موقعیت تنها نیست. صحبت کردن آنچه که او تجربه کرده است و احساسی که داشته است، در منظم کردن افکار و احساسات خانم بسیار کمک کننده است.

حال اگر فرد احساس کند فرد مورد اعتمادی برای صحبت کردن ندارد، احساس تنهایی و انزوا خواهد داشت. اگر شما نیز در چنین موقعیتی هستید، صحبت با مشاور می تواند به شما کمک کند.

باورهای شخص

گاهی مواقع ما مجبور هستیم تصمیماتی بگیریم که مطابق با ارزش ها و عقاید ما نیستند. اما باید در نظر داشته باشیم با وجود اینکه باورهای ما ممکن است درست باشد، اما لزوما در همه شرایط صدق نمی کند و گاهی مجبور هستیم برخلاف ارزش‌هایمان عمل کنیم.

این موضوع در مورد سقط جنین نیز صدق می کند. اگر شرایط به نحوی باشد باشد که خانم برخلاف خواسته خود مجبور به سقط جنین شود، احتمالا افسردگی شدیدتری را تجربه خواهد کرد و ماندگاری آن نیز طولانی تر خواهد بود.

فشار جامعه

ممکن است پزشک اجازه سقط جنین را داده باشد و نظر خانم نیز مطابق با نظر پزشک است. اما از طرف جامعه و افراد مذهبی تحت فشار قرار بگیرد.

شک و تردید

ممکن است زوجین همه مزایا و معایب این کار را سبک سنگین کرده و در نهایت تصمیم به سقط گرفته باشند. اما به طور طبیعی ممکن است دچار شک و تردید شوند. این شک و تردید اگر ادامه داشته باشد، ممکن است خانم پس از سقط، افسردگی شدیدتری را تجربه کند.

سابقه مسائل پزشکی

در برخی موارد خانم سابقه ابتلا به اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب یا حملات پانیک را داشته است. به وجود آمدن عوامل استرس زا از جمله سقط جنین، ممکن است موجب عود این مشکلات شود.

چگونه احتمال بروز سقط جنین را کاهش دهیم؟

اگر شما نیز درحال تصمیم گیری برای سقط هستید، بهتر است برای کاهش احتمال افسردگی پس از سقط، موارد زیر را امتحان کنید:

• صحبت با افرادی که به آنها اعتماد دارید.
• تمامی گزینه های موجود را بسنجید.
• درمورد تمامی جنبه های این موضوع از یک متخصص سوال بپرسید.
• کمک پزشکی دریافت کنید.
• حدالامکان از تنهایی و انزوا دوری کنید. این کار تنها شما را افسرده تر می کند.
• در مقابل فشارها تسلیم نشوید. مهم نیست ادامه دادن بارداری باشد یا خاتمه دادن آن!

در نظر داشته باشید که سقط جنین به اندازه سایر جراحی ها و اقدامات پزشکی، خطرات جسمی را نیز به همراه دارد. در نتیجه تصمیم نهایی را خود شما خواهید گرفت. درصورتی که تصمیم به سقط جنین گرفته اید، بهتر است در مرکزی معتبر، بهداشتی و دارای متخصصین مجرب و حرفه ای درمان را دنبال کنید.

چگونگی رفتار همسر و اطرافیان پس از سقط جنین

• حمایت خودتان را با انجام دادن وظایف منزل نشان دهید. (مثلاً پخت غذا، شستن ظروف و تمیزی منزل)
• سعی نکنید با حرف زدن در مورد دلیلی که باعث سقط جنین شده، اعصاب او را بهم ریزید. (چرا که خیلی از خانم ها در چنین شرایط خود را مقصر صد در صد می پندارند)
• اگر اسم بچه را می آورند با آن ها همراه باشید.
• بی هیچ وجه سعی نکنید موضوع را بی تفاوت و بی اهمیت نشان دهید.
• بی اعتنا نباشید سعی کنید در رابطه با این واقعه مدام با وی صحبت کنید.
• در چنین شرایطی به هیچ وجه نگویید که حتما حکمتی در آن بوده است.
• اگر می خواهند اجازه دهید در خلوت خود اشک بریزند.
• سعی کنید افرادی که چنین تجربه ای را داشته اند را با او روبرو کنید تا با همدیگر صحبت کنند.
• او را محکم به آغوش بگیرید و عاشقانه بگویید همیشه کنارت هستم.
• اگر نسبت تقریباً دوری با او دارید و برای تان سخت است که در چنین شرایطی با فرد روبرو شوید سعی کنید حداقل با یک پیام ناراحتی خودتان را ابراز کنید.
• به آن ها برای حل مساله و رفع نارحتی زمان بدهید.

آیا بین سقط جنین و افسردگی رابطه وجود دارد؟

پژوهش ها نشان داده که گرچه بین سقط جنین و افسردگی رابطه وجود دارد یعنی افرادی که دچار سقط جنین می شوند دوران افسردگی خاص خودشان را دارند و باید به شدت تحت حمایت و درمان باشند. 

اما نکته که پژوهشگران طبق مطالعات و پژوهش هایشان نشان داده اند این است که زنان دارای مشکلات روحی روانی در قبل از بارداری، احتمال بیشتری دارد که با تجربه سقط جنین دوران افسردگی و احساسات منفی بحرانی تری را تجربه کنند. یعنی در حقیقت سقط جنین سبب می گردد افسردگی پنهان در زنان نمایان شود.

عوارض روحی روانی سقط جنین

زنان با مرور تکراری خاطرات مربوط به سقط جنین درگیر مشکلات و عوارض روانی زیر می شوند:

• افسردگی خلقی
• افزایش تحریک پذیری
• خصومت در برابر دیگران
• احساس خشم
• اضطراب شدید
• احساس گناه
• احساس غمگینی

چگونه با افسردگی بعد از سقط جنین کنار بیاییم؟

هر خانمی که سقط جنین انجام داده است، به حمایت اطرافیان خود نیاز دارد. حمایت همسر، خانواده، دوستان و هرگونه گروه اجتماعی می تواند احساس بهتری را در خانم به وجود بیاورد. همچنین رفتارهای زیر نیز می تواند مفید باشد: 

• اگر اهل ورزش نیستید از این به بعد ورزش روزانه را در لیست کارهای خود قرار دهید.
• اگر با دوستان تان اهل مراوده نبوده اید، ارتباطات خود را بیشتر کنید.
• اگرسفر نمی روید سعی کنید گاهی اوقات با دوستان تان سفرهای تفریحی بروید.
• گاهی اوقات بیرون بروید و فست فود بخورید (درست است که ضرر دارد اما برای حال خوب تان لازم است)
• مدیتیشن و یوگا انجام دهید
• مشاوره و رواندرمانی
• داروهای ضدافسردگی
• دوری از محیط های استرس زا

به یاد داشته باشید که افسردگی درمان پذیر است و اگر شما نیز تجربه افسردگی پس از سقط جنین را داشته اید، می توانید با کمک گرفتن از اطرافیان خود، به زندگی عادی باز گردید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله به افسردگی پس از سقط جنین پرداختیم. این مشکل ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از سقط جنین، در همه خانم هایی که سقط جنین انجام داده اند، به وجود بیاید.

از علائم افسردگی پس از سقط جنین می توان به احساس گناه و شرمندگی، تمایل به انزوا و تنهایی، تغییرات خلقی، ترس از بارداری مجدد و... اشاره کرد. در موارد شدیدتر ممکن است خانم افکار خودکشی داشته باشد. در این صورت حتما با شماره 123 تماس بگیرید.

آیا تا به حال تجربه افسردگی بعد از سقط جنین در خود یا اطرافیان تان داشته اید؟ لطفاً تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول