سرترالین چیست؟ داروی ضد افسردگی، روش مصرف و عوارض آن

سرترالین به عنوان یک داروی ضد افسردگی؛ در طبقه داروهای مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین که به SSRIs هم معروف است، قرار می گیرد. در این مقاله قصد بررسی کلی سرترالین، داروی افسردگی، روش مصرف و عوارض آن را داریم. آنچه در ادامه خواهید خواند، بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

سرترالین چیست

موارد مصرف سرترالین 

خوب! همان طور که پیش تر اشاره کردیم، سرترالین یکی از داروهای طبقه SSRIS است که به عنوان داروی ضد افسردگی نیز شناخته می شود. روان پزشکان سرترالین را برای درمان بیماری های زیر تجویز می کنند:

•  افسردگی
•  اختلال استرس پس از سانحه 
• اختلال وسواس فکری عملی
•  اختلالات اضطرابی
•  اختلالات خوردن
•  اختلال بدشکلی بدن 
• اختلال اضطراب اجتماعی 
• اختلال هراس
•  حملات پانیک
•  انزال زود رس
•  ملال قبل از قاعدگی
•  و..

جالب است بدانید در کشور ایالت متحده آمریکا، سرترالین که با نام زولوفت شناخته می شود یکی از پرمصرف ترین داروها می باشد.

سرترالین جز داروهایی است که برای استفاده روزانه در دسترس است اما یک داروی نسخه ای است و بدون تجویز پزشک نباید مصرف شود. سرترالین در بیشتر افراد، حدودا چند هفته طول می کشد تا اثر کند و افراد پس از گذشت چند روز متوجه تاثیر آن خواهند شد.

در ادامه قرار است در مورد عوارض، مشکلات جانبی، تداخل دارویی و هر آنچه که با این قرص ضد افسردگی در ارتباط است، صحبت کنیم.

نام های رایج قرص سرترالین

این دارو با نام های دیگری در بازار عرضه می شود:

• آسنترا
• اینوسترال
• زولوفت
• مینو سرترالین 
• سرترابایول
• زولامین
• سرمنتا

مکانیسم اثر سرترالین

یک سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که، سرترالین چگونه کار می کند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم، در سال 1991، سرترالین توسط FDA به عنوان دارویی برای درمان اختلال افسردگی اساسی معرفی و تایید شد. سروتونین یکی از انتقال دهنده های عصبی اصلی در مغز است که اگر در سطح کم ترشح شود، خلق و خو پایین می آید، دقیقا مثل زمانی که فرد افسردگی دارد.
حالا، زمانی که سرترالین مصرف کنیم، سطح سروتونین در مغز افزایش پیدا می کند و در نتیجه؟ خلق و خو بهبود پیدا می کند، از حملات پانیک جلوگیری می شود و غیره.

تست افسردگی

برای سنجش میزان افسردگی و راهکارهایی برای بهبود آن، می توانید تست افسردگی بک را به صورت رایگان انجام دهید.

شروع تست

چگونه سرترالین مصرف کنم؟

مصرف سرترالین باید تحت نظر پزشک و تجویز او صورت بگیرد؛ پس از آن بر اساس توصیه های پزشک و آنچه روی جعبه نوشته شده است، دوز مصرف و دوره مصرف را تکمیل کنید.

پزشک مدت زمان مصرف، نحوه مصرف و ساعت مصرف قرص را برای شما مشخص می کند.

علائم بهبودی 4 هفته پس از مصرف قرص نمایان می شود؛ باید توجه داشته باشید که قطع یکباره و ناگهانی این دارو با عوارض شدید همراه می شود و سرترالین نباید یکباره و ناگهانی قطع شود.

عوارض ترک قرص سرترالین

داروهایی مانند فلوکستین که به آن پروزاک می گویند یا پاروکستین که به پاکسیل شناخته می شود، عملکرد مشابه سرترالین دارند. یک نکته مهم دیگری که باید در مورد داروهای ضد افسردگی بدانید این است، تقریبا بیش از نیمی از افرادی که داروهای ضد افسردگی را ترک می کنند، بعد از ترک، علائم ترک را تجربه می کنند.
تجربیات افراد مختلف در این خصوص با یکدیگر متفاوت است؛ عده ای علائم خفیف دارند و علائم برخی دیگر آنقدر شدید است که باعث می شود زندگی روزمرشان مختل شود. علائم ترک سرترالین ممکن است از چند روز تا چند هفته پس از آخرین دوز مصرفی باقی بماند.

زمانی که دوز سرترالین کم یا قطع می شود، سطح سروتونین کاهش پیدا می کند و در نهایت به سطح قبل از درمان می رسد. در این هنگام علائم ترک درست زمانی که ذهن و بدن شما قرار است با این اتفاق، سازگار شود، رخ می دهند.
باید بدانید که سرترالین جز داروهایی است که طول عمر نسبتا کوتاهی دارد یعنی حدودا یک روز؛ پس اگر دوز دارو را قطع کنیم یا کم کنیم، طی چند روز سرترالین کمی در جریان خون باقی می ماند.
داروهایی مثل سرترالین اگر قطع شوند می توانند بدن را در نبود دارو شوکه کنند و علائم ترک را ایجاد کنند. در این حالت بدن باید خودش را با سطح سروتونین سازگار کند.

شایع ترین علائمی که در طول ترک سرترالین ایجاد می شود عبارتند از:

•  علائم شبیه آنفولانزا
•  بی خوابی
•  حالت تهوع 
• عدم تعادل
•  اختلالات حسی
•  اضطراب یا بی قراری

نحوه مصرف سرترالین

نحوه مصرف سرترالین در افراد مختلف، متفاوت است و به چند عامل مختلف بستگی دارد:

•  سن شما
•  شرایط درمان 
• وضعیت بیماری شما
•  سایر شرایط پزشکی
•  واکنش شما به هنگام مصرف دوز اول

نکته

مهم است بدانید که قطع داروهای ضد افسردگی ممکن است منجر به عود علائم اولیه شما و حتی ظهور افکار خودکشی شود.

عوارض جانبی سرترالین

درست است که سرترالین یک داروی ایمن و موثر است اما می تواند با عوارض جانبی همراه باشد؛ بیشتر عوارض جانبی سرترالین جزئی است و فقط در چند هفته اول مصرف رخ می دهند. رایج ترین عوارض جانبی سرترالین، عبارت اند از:

 ضعف و خستگی

 معمولا با عادت کردن بدن به دارو از بین می رود. یکی از راه‌های مقابله با خستگی ناشی از سرترالین، مصرف این دارو در شب که اغلب اثرات آن را بر سطح انرژی شما در طول روز کاهش می‌دهد، می باشد.

 مشکل در خوابیدن

برخی افراد پس از مصرف سرترالین دچار بی خوابی می شوند. بی خوابی باعث خستگی در طول روز و عدم حفظ تمرکز می شود.

 کاهش اشتها

پس از شروع مصرف سرترالین، کاهش اشتها یک نشانه معمول است. بی اشتهایی نیز مانند سایر عوارض جانبی، پس از چند هفته از بین می رود. برای جلوگیری از کاهش وزن، سعی کنید عادات غذایی طبیعی و کالری دریافتی خود را حفظ کنید.

 سردرد

سرترالین می تواند باعث سردردهای خفیف، به ویژه در چند هفته اول استفاده از دارو شود. سردرد ناشی از سرترالین معمولاً پس از چند هفته یا چند ماه به کل از بین می رود، زیرا بدن به دارو عادت می کند. بهترین راه برای درمان سردرد سرترالین:

• هیدراته ماندن
• استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه
• پرهیز از الکل می باشد.

 سرگیجه

سرگیجه یکی از شایع ترین عوارض جانبی سرترالین است. مانند سایر عوارض جانبی، در چند هفته اول درمان شایع ‌تر و معمولاً با رسیدن دارو به حالت ثابت در بدن متوقف می‌شود.

 اسهال

مانند دیگرعوارض جانبی رایج سرترالین، اسهال نیز می تواند در چند هفته اول درمان رخ دهد. اگر بعد از مصرف سرترالین دچار اسهال شدید، برای جلوگیری از کم آبی بدن حتما مایعات زیادی بنوشید.

 خشکی دهان

در چند هفته اول مصرف سرترالین، ممکن است خشکی دهان را تجربه کنید. با جویدن آدامس بدون قند، نوشیدن آب به طور منظم، اجتناب از سیگار و تلاش برای نفس کشیدن فقط از طریق بینی می توان این مشکل را درمان کرد.

 عوارض جنسی

سرترالین یکی از چندین داروی ضد افسردگی است که می تواند عوارض جانبی جنسی مانند مشکل در نعوظ و کاهش میل جنسی ایجاد کند. برخی از مردان پس از شروع مصرف سرترالین برای رسیدن به ارگاسم با مشکلاتی رو به رو هستند.

 افزایش وزن

مصرف این دارو می تواند تغییراتی را در اشتها و رژیم غذایی به وجود بیاورد و در نتیجه باعث افزایش وزن شود. با حفظ عادات غذایی طبیعی و کالری می توانید از افزایش وزن جلوگیری کنید.

 تعریق

سرترالین می تواند منجر به تعریق بیش از اندازه شود.

 لرزش

لرزش دست و پا و دیگر اندام ها از دیگر عوارض شایع مصرف سرترالین است.

سرترالین همچنین با چندین عارضه جانبی جدی در ارتباط است. این عوارض جانبی به ندرت رخ می دهند و تنها بر درصد کمی از افرادی که از سرترالین استفاده می کنند تأثیر می گذارد، با این حال، ذکر این عوارض جانبی جدی اما نادر ضروری است:  

•  غش، سبکی سر و سرگیجه شدید
•  پریاپیسم؛ نعوظ دردناک و طولانی مدت(بیش از چهارساعت)
•  درد قفسه سینه
•  مشکل در تنفس 
• خونریزی مداوم در صورت ایجاد زخم 
• خون دماغ
•  افکار خودکشی
• ضربان قلب نامنظم
• و...

اگر موارد زیر را تجربه کردید، حتما با پزشک خود تماس حاصل کنید:

•  خونریزی یا کبودی غیر معمول
•  تشنج
•  تغییرات بینایی، درد چشم، قرمزی یا تورم 
• مشکل تفکر و حافظه
•  دوره های شیدایی، پرش افکار، تحریک پذیری خلق
• و..

عکس قرص سرترالین

اوردوز با سرترالین

اگر دوز مصرفی بیش از اندازه باشد، احتمال ابتلا به اوردوز زیاد است؛ اوردوز سرترالین می تواند عمدی یا غیرعمدی باشد؛ برخی از علائم اوردوز سرترالین عبارت اند از:

• تنگی نفس
• سرگیجه شدید
• غش کردن

تداخل دارویی سرترالین

سوالی که ممکن است پیش بیاید که آیا سرترالین با دیگر داروها تداخل ایجاد می کند؟ بله! متداول ترین تداخلات دارویی با سرترالین شامل داروهایی زیر می شود:

•  داروهایی که به درمان افسردگی کمک می کنند؛ داروهای ضد افسردگی
•  داروهایی که بر ضربان قلب و عملکرد قلب تاثیر می گذارد. 
• برخی مکمل های دارویی و غیر گیاهی 
• داروی آسم 
• داروی مالاریا
•  داروی HIV

سرترالین در مجموع با 1188 داروی دیگر تداخل دارد. این لیست از تداخلات دارویی، شامل 271 داروی اصلی است که دارای پتانسیل تأثیر منفی بر سلامت و بهزیستی شما هستند.

تداخل دارویی سرترالین با الکل

بنابر توصیه FDA اگر از داروی سرترالین استفاده می کنید، از مصرف الکل اجتناب کنید. الکل می تواند بر اثربخشی سرترالین اثر بگذارد. همچنین نوشیدن الکل منجر به عوارض جانبی بیشتر می شود. اگر بعد از مصرف سرترالین احساس ضعف و خستگی دارید، الکل می تواند این عارضه را تشدید کند. همچنین اگر از سرترالین برای درمان افسردگی استفاده می کنید، نوشیدن الکل می تواند علائم افسردگی را تشدید کند.

پس خیلی خلاصه بخواهیم بگوییم، اگر از سرترالین یا هر داروی ضد افسردگی دیگر استفاده می کنید، بهتر است از مصرف هرگونه نوشیدنی الکلی اجتناب کنید.

نکات مصرف سرترالین

حواستان را جمع کنید، اگر داروهایی زیر را مصرف می کنید یا در موقعیت هایی که در ادامه ذکر می کنیم، قرار دارید، از مصرف سرترالین پرهیز کنید:

• اگر پیموزاید مصرف می کنید یا اگر تحت درمان با تزریق متیلن بلو هستید، نباید از سرترالین استفاده کنید.
•  اگر در 14 روز گذشته از مهارکننده های MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، رازاگیلین، سلژیلین، یا ترانیل سیپرومین، از سرترالین استفاده کرده اید، نباید سرترالین بخورید. 
• برخی از کودکان و بزرگسالان جوان در اولین مصرف یک داروی ضد افسردگی افکار خودکشی دارند؛ پس نسبت به تغییرات خلق و خو یا علائمی که دارید، هوشیار باشید.
• هرگونه علائم جدید یا علائمی که تشدید شده است را به پزشک اطلاع دهید.
•  در صورت مصرف دی سولفیرام (آنتابوس) از شکل مایع این دارو استفاده نکنید. 
• اگر از داروهای محرک، داروهای مخدر، محصولات گیاهی یا داروهای افسردگی، داروهایی برای بیماری های روانی، بیماری پارکینسون، سردردهای میگرنی، عفونت های جدی یا پیشگیری از تهوع و استفراغ استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
•  تداخل دارویی سرترالین ممکن است به یک بیماری جدی به نام سندروم سروتونین منجر شود.
•  سرترالین برای استفاده در کودکان حداقل 6 ساله فقط برای درمان اختلال وسواس فکری و نه افسردگی تایید شده است. 
• مصرف سرترالین در دوران بارداری می تواند به جنین آسیب برساند، اما قطع دارو ممکن است برای خطرناک باشد. اگر در دوره بارداری هستید، این دارو را بدون مشورت با پزشک خود شروع یا قطع نکنید.
•  اگر تجربه آلرژی یا حساسیت به آسپرین یا تارترازین (رنگ خوراکی)، اختلال دو قطبی، بیماری قلبی، فشارخون بالا یا سکته، بیماری کبد یا کلیه، تشنج، گلوکوم مشکلات مرتبط با خون ریزی، سطوح پایین سدیم در خون را داشتید، حتما به پزشک اطلاع دهید. 
• اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، در اسرع وقت دارو را مصرف کنید اما اگر نوبت دوز بعدی نزدیک بود، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و دو قرص را در یک زمان مصرف نکنید.

موارد احتیاط قرص سرترالین

• اگر حساسیت و آلرژی دارید پیش از مصرف قرص با پزشک مشورت کنید.
• این دارو را دور از کودکان نگه دارید.
• به هنگام مصرف این دارو از مصرف الکل جلوگیری کنید.
• گاها مصرف این دارو خطر اقدام به خودکشی را افزایش می دهد.
• فرد در پی مصرف این دارو ممکن است دچار تغییرات رفتاری شود.
• در دوره بارداری و شیردهی از مصرف قرص اجتناب کنید یا با مشورت پزشک قرص را مصرف کنید.

 جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد سرترالین، داروی ضد افسردگی عوارض و روش مصرف آن صحبت کردیم. توجه داشته باشید که هرگز این دارو را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید. عوارض جانبی این دارو موقتی است اما اگر عوارض را طولانی مدت تجربه کردید، حتما با پزشک تماس بگیرید. همچنین علائم ترک این دارو می تواند چالش برانگیز باشد اما یادتان نرود این علائم موقتی هستند.

 آیا تجربه مصرف سرترالین را داشته اید؟ لطفا نظرات، دیدگاه وتجربیات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول