اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی) در DSM-5

اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی)، یک اختلال روانشناسی در حیطه اختلالات اضطرابی است که در این بخش سعی کرده ایم این بیماری را بر اساس DSM-5 برایتان شرح دهیم. همچنین شما قادرید فهرست مطالب را از باکس زیر مشاهده کنید.

ملاک های تشخیصی اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی)

ترس یا اضطراب محسوس در مورد یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آنها فرد با احتمال بررسی دقیق دیگران مواجه شود. از جمله نمونه های آن عبارتند از: تعامل های اجتماعی (مثل گفتگو داشتن، ملاقات کردن با افراد نا آشنا)، مورد مشاهده قرار گرفتن (مثل خوردن یا نوشیدن) و عمل کردن جلوی دیگران (مثل ایراد سخنرانی).

توجه

در کودکان، اضطراب باید در موقعیت های همسالان و نه فقط هنگام تعامل با دیگران روی دهد.

فرد می ترسد که طوری عمل کند یا نشانه های اضطراب بروز دهد که به صورت منفی ارزیابی شوند (یعنی، خجالت آور یا تحقیرآمیز باشند؛ به طرد یا دلخوری دیگران منجر شوند).

موقعیت های اجتماعی تقریبا همیشه ترس یا اضطراب را برانگیخته می کنند.

توجه

در کودکان، ترس یا اضطراب ممکن است با گریه، قشقرق، میخکوب شدن، چسبیدن، جمع کردن خود یا ناتوانی در صحبت کردن در موقعیت های اجتماعی ابراز شود.

از موقعیت های اجتماعی اجتناب می شود یا این موقعیت ها با ترس یا اضطراب شدید تحمل می شوند.

ترس یا اضطراب با تهدید واقعی که توسط موقعیت اجتماعی ایجاد می شود و با زمینه اجتماعی - فرهنگی بی تناسب است.

ترس، اضطراب یا اجتناب مداوم است، معمولا 6 ماه یا بیشتر ادامه می یابد. ترس، اضطراب یا اجتناب ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا زمینه های مهم دیگر عملکرد ایجاد می کند.

ترس، اضطراب یا اجتناب ناشی از تأثیرات فیزیولوژیکی مواد (مثل سوء مصرف مواد مخدر، دارو) یا بیماری جسمانی دیگر نیست.

ترس، اضطراب یا اجتناب با نشانه های اختلال روانی دیگر، مانند اختلال وحشتزدگی، اختلال بدشکلی بدن یا اختلال طیف اوتیسم بهتر توجیه نمی شود.

اگر بیماری جسمانی دیگری (مثل بیماری پارکینسون، چاقی، بدشکلی ناشی از سوختگی ها یا جراحت) وجود داشته باشد، ترس، اضطراب، یا اجتناب آشکارا نامربوط یا بیش از حد است.

شاخص ها

افراد مبتلا به فقط نوع عملکردی اختلال اضطراب اجتماعی، ترس های عملکردی دارند که معمولا زندگی حرفه ای آنها (مثل موسیقی دان ها، رقصنده ها، بازیگران، ورزشکاران) یا در نقش هایی که در صحبت کردن در انظار است اختلال زیادی را ایجاد می کنند. ترس های عملکردی ممکن است در موقعیت های شغلی یا تحصیلی نیز که معمولا به سخنرانی در انظار نیاز دارند، آشکار شوند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی فقط عملکردی، از موقعیت های اجتماعی غیرعملکردی نمی ترسند یا از اجتناب نمی کنند.

ویژگی اصلی اختلال اضطراب اجتماعی، ترس یا اضطراب محسوس یا شدید از موقعیت های اجتماعی است که در آنها ممکن است فرد مورد بررسی دقیق دیگران قرار بگیرد. در کودکان ترس یا اضطراب باید در موقعیت های همسالان و نه فقط در مدت تعامل با بزرگسالان روی دهد (ملاک الف).

وقتی فرد با این گونه موقعیت های اجتماعی مواجه می شود، می ترسد که مورد ارزیابی منفی قرار گیرد. فرد نگران است که به صورت مضطرب، ضعیف، دیوانه، احمق، کسل کننده، ترسناک، کثیف یا دوست نداشتنی قضاوت شود. فرد می ترسد که به شیوه خاصی عمل کند یا به نظر برسد یا نشانه های اضطراب بروز دهد، مثل سرخ شدن، لرزیدن، عرق کردن، لکنت زبان یا خیره شدن که دیگران آنها را به صورت منفی ارزیابی کنند (ملاک ب). برخی افراد می ترسند دیگران را دلخور کنند یا در نتیجه آن طرد شوند. ترس از رنجاندن دیگران - برای مثال با خیره شدن یا نشان دادن نشانه های اضطراب - ممکن است ترس غالب در افراد فرهنگ هایی باشد که گرایش های جمع گرای نیرومند دارند. فردی که از لرزش دست می ترسد، ممکن است از نوشیدن، خوردن، نوشتن یا اشاره کردن در انظار خودداری کند؛ فردی که از عرق کردن می ترسند امکان دارد از تکان دادن دست یا خوردن غذاهای تند اجتناب کند؛ و فردی که از سرخ شدن می ترسد ممکن است از عملکرد در انظار، نورهای درخشان یا بحث درباره موضوعات محرمانه اجتناب کند. برخی افراد از ادرار کردن در توالت های عمومی در مواقعی که افراد دیگری حضور دارند می ترسند یا از آن اجتناب می کنند (یعنی، paruresis یا «نشانگان مثانه خجالتی »).

موقعیت های اجتماعی تقریبا همیشه ترس یا اضطراب ایجاد میکنند (ملاک ج). بنابراین، فردی که فقط گاهی در موقعیت (موقعیت های) اجتماعی مضطرب می شود، مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تشخیص داده نخواهد شد. با این حال، میزان و نوع ترس و اضطراب ممکن است در موقعیت های مختلف تفاوت داشته باشد (مثل اضطراب انتظاری، حمله وحشتزدگی). گاهی اضطراب انتظاری ممکن است خیلی پیش تر از موقعیت های قریب الوقوع روی دهد (مثل نگرانی هر روز یا به مدت چند هفته قبل از حضور در یک موقعیت اجتماعی، از پیش تکرار کردن گفتار به مدت چند روز). در کودکان، ترس یا اضطراب ممکن است با گریه، قشقرق، میخکوب شدن، چسبیدن یا جمع کردن خود در موقعیت های اجتماعی ابراز شود.

فرد اغلب از موقعیت های اجتماعی که می ترسد، اجتناب می کند، وگرنه این موقعیت ها با ترس یا اضطراب شدید تحمل می شوند (ملاک د). اجتناب می تواند گسترده (مثل نرفتن به میهمانی ها، خودداری از رفتن به مدرسه) یا ملایم باشد (مثل آماده کردن بیش از حد متنی برای سخنرانی، منحرف کردن توجه به دیگران، محدود کردن تماس چشمی).

ترس یا اضطراب با خطر واقعی ارزیابی منفی شدن یا پیامدهای چنین ارزیابی منفی، بی تناسب قضاوت می شود (ملاک ه). گاهی ممکن است اضطراب، بیش از حد قضاوت نشده باشد، زیرا با خطر واقعی ارتباط دارد (مثل مورد قلدری یا آزار دیگران قرار گرفتن). با این حال، افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی اغلب پیامدهای منفی موقعیت های اجتماعی را بیش از حد برآورد می کنند، و  بنابراین، قضاوت بی تناسب بودن توسط متخصص بالینی صورت می گیرد. وقتی  چنین قضاوتی صورت می گیرد، زمینه اجتماعی - فرهنگی فرد باید در نظر گرفته شده باشد. برای مثال در برخی فرهنگ ها، رفتاری که ممکن است از جهات دیگری اضطرابی به نظر برسد، شاید در موقعیت های اجتماعی مناسب محسوب شود (مثلا ممکن است به صورت نشانه احترام در نظر گرفته شود)

مدت این اختلال معمولا حداقل 6 ماه است (ملاک و). این آستانه مدت به متمایز کردن این اختلال از ترس های اجتماعی موقتی که رایج هستند، مخصوصا در بین کودکان و در جامعه، کمک می کند.

با این حال، از این ملاک مدت باید به عنوان رهنمود کلی، با در نظر گرفتن درجاتی از انعطاف پذیری استفاده شود. ترس، اضطراب و اجتناب باید روال عادی، عملکرد شغلی یا تحصیلی، یا فعالیت های اجتماعی یا روابط فرد را به طور قابل ملاحظه ای مختل کند، یا باید ناراحتی یا اختلال قابل ملاحظه بالینی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا زمینه های مهم دیگر عملکرد او ایجاد کند (ملاک ز). برای مثال، فردی که از صحبت کردن در انظار می ترسد، در صورتی که به طور معمول با این فعالیت در محل کار یا تکالیف درسی روبرو نشود و اگر به طور قابل ملاحظه ای از آن ناراحت نباشد، مورد تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی قرار نخواهد گرفت. با این حال، اگر فرد به علت نشانه های اضطراب اجتماعی از شغل یا تحصیلاتی که واقعا دوست دارد اجتناب کند یا کنار گذاشته شود، ملاک ز برآورده می شود.

شیوع اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی)

برآورد شیوع 12 ماهه اختلال اضطراب اجتماعی برای ایالات متحده تقریبا 7 درصد است. برآوردهای شیوع کمتر از 12 ماه در خیلی از مناطق دنیا با استفاده از ابزار تشخیصی یکسان، پیرامون 0/5 تا 0/3 درصد است؛ شیوع متوسط در اروپا 2/3 درصد است.

میزان شیوع 12 ماهه در کودکان و نوجوانان با میزان شیوع در بزرگسالان برابر استمیزان شیوع با افزایش سن کاهش می یابد. میزان شیوع 12 ماهه برای افراد مسن بین 2 تا 5 درصد است. در مجموع، میزان اختلال اضطراب اجتماعی در کل جمعیت، در زنان بالاتر از مردان است (با نسبت احتمال 1/5 تا 2/2) و تفاوت جنسیت در شیوع، در نوجوانان برجسته تر از جوانان است. میزان های جنسیتی برای مردان در نمونه های بالینی برابر یا اندکی بالاتر هستند و فرض شده که نقش های جنسیتی و انتظارات اجتماعی، نقش مهمی را در توجیه کردن رفتار کمک خواهی بیشتر در بیماران مرد، ایفا می کنند. میزان شیوع در ایالات متحده، در سرخپوستان آمریکایی بالاتر و در افراد آسیایی، لاتینی، آمریکایی آفریقایی تبار و نژاد آفریقایی - کارائیبی در مقایسه با سفید پوستان غیراسپانیایی، پایین تر است.

سن متوسط هنگام شروع اختلال اضطراب اجتماعی در ایالات متحده 13 سالگی است و 75 درصد افراد، سن شروع 8 تا 15 سال دارند. در تحقیقات آمریکایی و اروپایی، معلوم شده است که این اختلال از سابقه کودکی بازداری یا کم رویی اجتماعی پدیدار می شود. شروع می تواند در اوایل کودکی نیز باشد. شروع اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است بعد از تجربه استرس زا یا خجالت آور باشد (مثل مورد قلدری قرار گرفتن، استفراغ کردن در طول سخنرانی در انظار). یا ممکن است پنهان باشد و به کندی ایجاد شود. اولین شروع در بزرگسالی نسبتا نادر است و به احتمال زیاد بعد از واقعه ای استرس زا یا خجالت آور یا پس از تغییرات زندگی که به نقش های اجتماعی تازه نیاز دارند روی می دهد (مثل ازدواج کردن با فردی از طبقه اجتماعی متفاوت، دریافت ترفیع شغلی). اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است بعد از ازدواج فردی که از قرار ملاقات گذاشتن می ترسد، کاهش یابد و پس از طلاق دوباره پدیدار شود. در بین افرادی که برای مراقبت بالینی مراجعه می کنند، این اختلال گرایش دارد به اینکه خیلی بادوام باشد.

نوجوانان در مقایسه با کودکان خردسال، الگوی گسترده تر ترس و اجتناب، از جمله قرار ملاقات را تایید می کنند. افراد مسن، اضطراب اجتماعی را در سطوح پایین تر نشان می دهند، اما در موقعیت های گسترده تر، در حالی که افراد جوان تر، سطوح بالاتر اضطراب اجتماعی را در موقعیت های خاص نشان می دهند. در افراد سالخورده، اضطراب اجتماعی ممکن است به ناتوانی ناشی از کاهش عملکرد حسی (شنوایی، بینایی) یا شرمندگی در مورد ظاهر (مثل لرزش ناشی از نشانه بیماری پارکینسون) یا عملکرد ناشی از بیماری های جسمانی، بی اختیاری ادرار، یا اختلال شناختی (مثل فراموش کردن اسامی افراد) مربوط باشد. در جامعه، تقریبا 30 درصد افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ظرف ۱ سال و در حدود 50 درصد ظرف چند سال، به، بهبود نشانه های را تجربه می کنند. در تقریبا 60 درصد افراد بدون درمان خاص برای اختلال اضطراب اجتماعی، این روند چند سال یا بیشتر طول می کشد. تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی در افراد سالخورده به چند دلیل ممکن است دشوار باشد، که از جمله آنها تمرکز بر نشانه های جسمانی، بیماری جسمانی همزمان، بینش محدود، تغییرات در محیط یا نقش های اجتماعی هستند که ممکن است اختلال در عملکرد اجتماعی را نامشخص کنند یا موجب سکوت در مورد شرح دادن ناراحتی روانشناختی شوند.

کم رویی هنجاری

کم رویی (یعنی، خموشی اجتماعی) صفت شخصیت رایجی است و به خودی خود بیمارگون نیست. در برخی جوامع، حتی کم رویی به صورت مثبت ارزیابی می شود. با این حال، در صورتی که تاثیر ناگوار قابل ملاحظه ای بر عملکرد اجتماعی، شغلی و زمینه های مهم دیگر عملکرد وجود داشته باشد، تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی باید در نظر گرفته شود و چنانچه ملاک های کامل اختلال اضطراب اجتماعی برآورده شده باشند، این اختلال باید تشخیص داده شود. فقط اقلیت (12 درصد) افرادی که در ایالات متحده خود را کم رو می دانند، نشانه هایی دارند که ملاک های تشخیصی اختلال اضطراب اجتماعی را برآورده میکنند.

آگورافوبی

افراد مبتلا به آگورافوبی ممکن است از موقعیت های اجتماعی بترسند و از آنها اجتناب می کنند (مثل رفتن به سینما)، زیرا ممکن است گریز دشوار باشد یا در صورت وقوع نشانه های ناتوان کننده یا شبه وحشتزدگی، کمک در دسترس نباشد، در حالی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از بررسی دقیق دیگران می ترسند. از این گذشته، افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی وقتی کلا تنها گذاشته می شوند، آرام هستند، که این اغلب در مورد آگورافوبی صدق نمی کند.

اختلال وحشتزدگی

افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است حملات وحشتزدگی باشند، ولی نگرانی آنها ترس از ارزیابی منفی است، در حالی که در اختلال وحشتزدگی، در مورد خود حملات وحشتزدگی نگرانی وجود دارد.

اختلال اضطراب فراگیر

نگرانی های اجتماعی در اختلال اضطراب فراگیر شایع هستند، اما نمی بیشتر بر ماهیت روابط جاری است، نه بر ترس از ارزیابی منفی. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، مخصوصا کودکان، ممکن است نگرانی های بیش از حد در مورد کیفیت عملکرد اجتماعی خود داشته باشند، اما این نگرانی ها به عملکرد غیر اجتماعی و هنگامی که فرد توسط دیگران ارزیابی نمی شود نیز مربوط می شوند.

اختلال اضطراب جدایی

افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است از موقعیت های اجتماعی اجتناب کنند (از جمله امتناع از رفتن به مدرسه) که علت آن نگرانی هایی درباره جدا بودن از اشخاص دلبسته یا، در کودکان، نگرانی در مورد نیاز به حضور والد به هنگامی است که با سطح رشد تناسب ندارد. افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی معمولا در محیط های اجتماعی در مواقعی که شخص دلبسته آنها حضور دارد یا به هنگامی که در خانه هستند، احساس آرامش می کنند، در حالی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی وقتی موقعیت های اجتماعی در خانه روی می دهند یا در حضور اشخاص دلبسته، ناراحت هستند.

فوبی های خاص

افراد مبتلا به فوبی های خاص ممکن است از شرمندگی یا تحقیر بترسند (مثل شرمندگی از غش کردن به هنگامی که افت فشار خون دارند)، اما آنها عموما در موقعیت های اجتماعی دیگر از ارزیابی نمی ترسند.

لالی انتخابی

افراد مبتلا به لالی انتخابی ممکن است به علت ترس از ارزیابی منفی نتوانند صحبت کنند، اما در موقعیت های اجتماعی که صحبت کردن لازم نیست (مثل بازی غیرکلامی) از ارزیابی منفی نمی ترسند.

افسردگی اساسی

افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی ممکن است به علت اینکه احساس می کنند بد هستند یا ارزش ندارند که کسی آنها را دوست بدارد، در مورد ارزیابی شدن منفی توسط دیگران نگران باشند. در مقابل، افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، به دلیل رفتارها یا نشانه های جسمانی خاص، از ارزیابی شدن منفی نگران هستند.

اختلال بدشکلی بدن

افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن دلمشغول یک یا چند نقص یا عیب در ظاهر جسمانی خود هستند که برای دیگران قابل مشاهده نیستند یا جزئی به نظر می رسند؛ این دلمشغولی به موجب اضطراب و اجتناب اجتماعی می شود. در صورتی که ترس ها و اجتناب اجتماعی آنها فقط توسط عقاید آنها در مورد ظاهرشان ایجاد شده باشند، تشخیص جداگانه اختلال اضطراب اجتماعی موجه نیست.

اختلال هذیانی

افراد مبتلا به اختلال هذیانی ممکن است در ارتباط با موضوع هذیانی که بر طرد شدن از جانب دیگران یا رنجاندن آنها تمرکز دارند، هذيانها و / یا توهماتی داشته باشند که عجیب و غریب نباشند. گرچه میزان بینش نسبت به عقاید مربوط به موقعیت های اجتماعی می تواند فرق داشته باشد، اما خیلی از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به اینکه عقاید آنها با تهدید واقعی از جانب موقعیت اجتماعی، مناسب نیستند، بینش خوبی دارند.

اختلال طیف اوتیسم

اضطراب اجتماعی و کمبودهای ارتباط اجتماعی، شاخص های اختلال طیف اوتیسم هستند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا از روابط اجتماعی و توانایی ارتباط اجتماعی مناسبی برخوردارند که با سن آنها متناسب هستند، هرچند که وقتی برای اولین بار با همسالان یا بزرگسالان غریبه تعامل می کنند، ممکن است به نظر برسند که اختلالی در این زمینه ها دارند.

اختلالات شخصیت

اختلال اضطراب اجتماعی با توجه به اینکه شروع فراوانی در کودکی دارد و تا بزرگسالی ادامه می یابد، ممکن است شبیه اختلال شخصیت به نظر برسد. واضح ترین همپوشی با اختلال شخصیت دوری جوست. افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوری جو، الگوی اجتناب گسترده تر از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی دارند. با این حال، اختلال اضطراب اجتماعی معمولا با اختلال شخصیت دوری جو همزمان تر از اختلالات شخصیت دیگر است و اختلال شخصیت دوری جو با اختلال اضطراب اجتماعی همزمان تر از اختلالات اضطرابی دیگر است.

اختلالات روانی دیگر

ترس ها و ناراحتی اجتماعی می توانند به عنوان بخشی از اسکیزوفرنی روی دهند، ولی شواهد دیگر برای نشانه های روان پریشی معمولا وجود دارند. در افراد مبتلا به اختلال خوردن، قبل از تشخیص دادن اختلال اضطراب اجتماعی، معلوم کردن این موضوع مهم است که ترس از ارزیابی منفی در مورد نشانه ها یا رفتارهای اختلال خوردن (مثل پاکسازی و استفراغ) تنها علت اضطراب است. همچنین، اختلال وسواس فکری - عملی ممکن است با اضطراب اجتماعی ارتباط داشته باشند، اما از تشخیص اضافی اختلال اضطراب اجتماعی فقط در صورتی استفاده می شود که ترس ها و اجتناب اجتماعی از کانون وسواس های فکری و وسواس های عملی مستقل باشند.

بیماری های جسمانی دیگر

بیماری های جسمانی ممکن است نشانه هایی را ایجاد کنند که خجالت آور باشند (مثل لرزش در بیماری پارکینسون). در صورتی که ترس از ارزیابی منفی ناشی از بیماری های جسمانی دیگر بیش از حد باشد، تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی باید  در نظر گرفته شود.

اختلال لجبازی و نافرمانی

امتناع از صحبت کردن به علت نافرمانی از صاحبان قدرت باید از ناتوانی صحبت کردن به خاطر ترس از ارزیابی منفی، متمایز شود.

همزمانی اختلالات

اختلال اضطراب اجتماعی اغلب با اختلالات اضطرابی دیگر، اختلال افسردگی اساسی و اختلالات مصرف مواد همزمان است و شروع اختلال اضطراب اجتماعی، به جز فوبی خاص و اختلال اضطراب جدایی، عموما قبل از اختلالات دیگر است. انزوای اجتماعی مزمن در دوره اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است به اختلال افسردگی اساسی منجر شود. همزمانی با افسردگی در افراد سالخورده نیز بالاست. امکان دارد که از مواد به عنوان خود درمانی برای ترس های اجتماعی استفاده شود، اما نشانه های مسمومیت با مواد یا ترک مواد، مانند لرزش، نیز ممکن است مایه ترس اجتماعی (بيشتر) باشد. اختلال اضطراب اجتماعی اغلب با اختلال دوقطبی و اختلال بدشکلی بدن همزمان است؛ برای مثال، فرد علاوه بر اختلال اضطراب اجتماعی به علت ترس شدید از اینکه کودن به نظر برسد، در مورد اشتغال ذهنی به نامنظمی جزئی بینی خود، اختلال بدشکلی بدن دارد. نوع فراگیرتر اختلال اضطراب اجتماعی، اما نه اختلال اضطراب اجتماعی فقط عملکردی، اغلب با اختلال شخصیت دوری جو همزمان است. در کودکان، همزمانی اختلالات با اوتیسم پرکارکرد و لالی گزینشی شایع است.