اجازه ندهید زندگی کودکتان قربانی گفتارش شود...!

همه ی ما عاشقِ شیرین زبانی های کودکان هستیم. کمتر کسی است که در کنار یک کودک باشد و با او حرف بزند و لبخند بر لبش نیاید. بچه ها آنقدر شیرین و بامزه هستند که هرچه بگویند، برای والدین و اطرافیانشان جذاب است و والدین و سایرین نیز توجه خاصی به درستی و غلطی کلماتی که بچه ها ادا می کنند ندارند؛ چرا که حتی شنیدن یک کلمه ی غلط از زبان کودکان نیز بسیار جالب و دلنشین است. با این وجود، یک ایراد بزرگ در این قضیه وجود دارد...! گاهی اوقات نباید بی تفاوت از کنار گفتار اشتباه کودکان گذشت و آن را صرفا پای شیرین زبانی و سن کم آن ها گذاشت؛ چرا که ممکن است آن ها واقعا در بیان این کلمات و اصوات دچار مشکل جدی باشند، مشکلی که هیچ ربطی به بامزه صحبت کردن بچه ها ندارد و احتمالا ریشه در یکسری اختلالات جدی دارد... اختلالات زبانی !

در حال حاضر، کودکان بسیاری در سراسر دنیا وجود دارند که از اختلالات زبانی، رنج می برند و دردناک تر این است که والدین شان یا متوجه این قضیه نمی شوند و یا آنقدر دیر متوجه می شوند که کار از کار گذشته است...! اگر این اختلال ها به موقع شناسایی نشوند، درمان شان نیز بسیار سخت و حتی غیر ممکن شده و می توانند آینده ی کودک را نابود کنند. 

زبان، مهمترین ابزاری است که انسان ها برای ارتباط برقرار کردن با هم دارند. اگر این ابزار، به هر دلیلی دچار نقص شود، مشخص است که می تواند عواقب جبران ناپذیری بر زندگی و آینده ی کودک بگذارد؛ چرا که هیچ زمینه ای نیست که زبان در آن کاربردی نداشته باشد. از این رو، شناسایی و درمان به موقع این اختلالات، حائز اهمییت فراوانی است. در این مقاله، شما را با جنبه های مختلف اختلالات زبانی کودکان آشنا خواهیم کرد.

در مقاله ی «اختلالی که می تواند برای همیشه شما را به انزوا بکشاند»، به طور کامل به بررسی انواع اختلالات زبانی و مطالب مرتبط با آن پرداخته ایم. پیشنهاد می کنیم که برای آشنایی بیشتر با این اختلالات، حتما مقاله ی مذکور را مطالعه بفرمایید

دلایل بروز و میزان شیوع اختلالات زبانی :

تقریبا 5 درصد از کودکانی که در سن مدرسه قرار دارند، دچار اختلالات زبانی هستند. همین کمیت باعث شده تا این اختلال، جزو شایع ترین اختلالات دوران کودکی به حساب بیاید.

دلایل مختلفی برای بروز این اختلالات وجود وجود دارد. 3 دسته از مهمترین این دلایل، به شرح ذیل هستند :

1- ژنتیک و وراثت

2- عوامل محیطی (تصادف، ضربه شدید به سر، تغذیه مادر در دوران بارداری و ...)

3- بیماری های جسمانی و روانی (اختلالات طیف اوتیسم، عقب ماندگی ذهنی، ناشنوایی و ...)

انواع اختلالات زبانی در کودکان :

اختلالات زبانی در کودکان، به 3 بخش عمده تقسیم می شوند :

1- اختلال زبان دریافتی : این کودکان، در فهمیدن گفتار دیگران مشکل دارند و غالبا، متوجه صحبت های آن ها نمی شوند.

2- اختلال زبان بیانی : در این اختلال، کودکان به سختی می توانند افکار و نظرات شان را بیان کنند.

3- اختلال زبان بیانی-دریافتی :  همانطور که از اسم این اختلال پیداست، ترکیبی از دو اختلال قبل می باشد. کودکانی که به این اختلال دچارند، هم در فهم صحبت های دیگران مشکل دارند و هم در بیان کردن افکار خودشان.

علائم اختلالات زبانی در کودکان :

⦁ در مقایسه با کودکان هم سن شان از واژگان محدودتری استفاده می کنند.

⦁ دفعات زیادی «ام ام» می کند و لغاتی مانند «چیز» یا  «اون» را به جای کلمه ها استفاده می کنند.

⦁ در یادگیری واژگان جدید، مشکل دارند.

⦁ کلمات را جا می اندازد و از افعال اشتباه استفاده می کنند.

⦁ یک عبارت خاص را بارها و بارها در صحبت شان استفاده می کنند.

⦁ به دلیل ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران، به نظر نا امید و خسته می رسند.

⦁ معمولا زیاد صحبت نمی کنند؛ اما غالبا، حرف های دیگران را می فهمند.

⦁ توانایی تلفظ صداها و کلمات را دارند؛ اما جمله هایی که میسازند، بی معنی می شود.

⦁ از ساختارها و جمله بندی های ساده و محدود در صحبت شان استفاده می کنند.

نحوه ی تشخیص اختلالات زبانی :

در این جا، به چندین نشانه ی مرتبط با تأخیر در «زبان دریافتی» اشاره می کنیم :

⦁ فرزندتان در ۱۵ ماهگی، هنگامی که نام یک شی یا شخص شناخته شده را می برید، به آن نگاه یا اشاره نمی کند.

⦁ در ۱۸ ماهگی، دستور العمل های ساده مانند «لباست رو بیار» را متوجه نشده و انجام نمی دهد.

⦁ در ۲۴ ماهگی، وقتی اسم چیزی را در تصویر می برید، یا نام یکی از اعضای بدن را بیان می کنید، به آن اشاره نمی کند.

⦁ در ۳۰ ماهگی، با صدا یا تکان دادن سر، پاسخ نمی دهد و سوال نمی پرسد.

⦁ در ۳۶ ماهگی، دستور العمل های دو مرحله ای را نمی تواند انجام دهد.

حال، به بیان نشانه های رایج تاخیر در «زبان بیانی» می پردازیم :

⦁ فرزندتان در ۱۵ ماهگی، نمی تواند حداقل از سه کلمه، استفاده کند.

⦁ در ۱۸ ماهگی، کلماتی مثل «ماما» یا «بابا» یا کلمات مشابه را نمی گوید.

⦁ در ۲۴ ماهگی، از حداقل ۲۵ کلمه استفاده نمی کند.

⦁ در ۳۰ ماهگی، از عبارات دو کلمه ای، شامل فعل و فاعل، استفاده نمی کند؛ مثلا نمی تواند بگوید «من میام».

⦁ در ۳۶ ماهگی، یک گنجینه لغات حداقل ۲۰۰ کلمه ای ندارد؛ اشیاء را با نام صدا نمی کند؛ سوالات را عینا تکرار می کند؛ جملات کامل استفاده نمی کند و به نظر می رسد مهارت های زبانی اش ناقص هستند.

⦁ در ۴۸ ماهگی، کلمات را غلط به کار می برد یا از کلمات مشابه به جای همدیگر استفاده می کند.

درمان اختلالات زبانی :

اگر این اختلالات به موقع تشخیص داده نشوند، درمان شان بسیار سخت و حتی در مواردی غیر ممکن خواهد شد. به محض اینکه متوجه یک یا چند نشانه از موارد بالا شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ابتدا نیاز است تا قدرت بینایی و شنوایی کودک سنجیده شود و پزشک متخصص اطفال، کودک را کاملا معاینه کند.

سپس، بعد از اینکه تشخیص داده شد، کودک را به گفتار درمانگر ارجاع می دهند تا وی در طی جلسات مختلف، مهارت های لازم را به کودکتان آموزش دهد. تشخیص و درمان به موقع این اختلال، مهمترین اقدام برای ریشه کن کردن و کنترل آن است؛ پس نسبت به تغییرات و نشانه های غیر عادی گفتار کودکتان حساس باشید تا آینده و زندگی فرزندتان، قربانی این اختلال نگردد.