چرا احساس شرم و خجالت زدگی می کنیم؟

ابتدا قصد دارم تا سوالی را مطرح کنم؛ به نظر شما تعریف شرم چیست؟
برنه براون می گوید: “شرم احساس یا تجربه ای به شدت دردناک است که در طی آن ما به سبب نقصی که در وجودمان احساس می کنیم، خود را لایق عشق و دوست داشته شدن نمی دانیم.”
رفتارهایی مانند در خود فرورفتن، وسواس در غذا خوردن، نارضایتی از بدن و… عملکردهایی هستند که فرد در هنگام شرمندگی و خجالت در پیش می گیرد.

بگذارید تا با هم مثالی را مرور کنید؛ فرض کنید هنگام کودکی شنیدید که کسی به مادرتان می گوید که فرزند شما چقدر چاق است. احتمالاً شما در آن زمان مضطرب شده و تصمیم می گیرید دیگر چیزی نخورید. حتی در این بین از خود و اندامتان نیز متنفرم می شود. بعد از آن ماجرا هر وقت قصد داشتید خوراکی را مصرف کنید، چه آن را می خورید چه نه، از خود انتقاد کرده و خود را دوست نداشتنی می پنداشته اید. در شرایط مانند مثالی که زده شد شما یاد می گیرید تا مدام از خود انتقاد کنید؛ به احتمال بسیار زیاد این انتقاد درونی با افزایش سن جنبه بیشتری به خود گرفته و سبب می شود تا شما خود را در مواقع بسیاری تحقیر کنید.
شرم و خجالت زدگی احساساتی بسیار قدرتمندی بوده و می توانند شما از انجام هر گونه اشتباهاتی بترسانند. این احساسات به تدریج منجر به پنهان کاری و کمال گرایی می شوند.
شرمندگی باعث می شود تا شما اضطراب بسیاری را تجربه کنید؛ خیلی اوقات افراد مبتلا به این احساس می گوید تمایل دارند تا محو شوند. شما باید توجه داشته باشید که این احساس نامطلوب را درد فراوانی را برای شما به وجود آورده و باعث می شود تا عزت نفس وبه دنبال آن اعتماد به نفس تان صدمه ی جبران ناپذیری ببیند. اگر بخواهم به صورت تمثیل برای شما توضیح دهم، این احساس دقیقاً همان کاری که بیاری طاعون با جسم افراد می کند را روی روان آن ها می گذارد.
تفاوت بزرگی بین شرم و احساس گناه وجود دارد؛ هنگامی که فرد احساس گناه دارد خود پنداره ی او این است که کار بدی را انجام داده است اما هنگامی که شخصی شرم را تجربه می کند در خود پنداره ی خود تصور می کند که آدم بدی است و این احساس به مراتب آسیب زننده تر می باشد.

شرم و خجالت

بودائیان می گویند:”درد بخشی از ماهیت یک انسان است”. این حرف بدان معنا است که هیچ یک از ما کامل نیستیم و اشتباه جزئی جدا نشدنی از فرآیند انسان بودن می باشد اما لازم است تا خود را درک کرده و دوست بداریم.
اما بهترین راه مقابله با احساس شرم چیست؟
-از پذیرش رنجی که دارید، فرار نکنید. بپذیرید که مسائلی وجود دارند که شما را ناراحت می کند.
-سعی کنید با وجود تمام اشتباهاتی که دارید، با خود مهربان تر باشید. جمله ای که گفتم بدون قید و شرط باید در زندگی تان اجرا شود؛ برای مثال منظور من این نیست که هر موقع بدون اشتباه و کامل یک کاری را انجام دادید، خود را تشویق کنید؛ بلکه می گویم همیشه و در همه حال حتی در زمان هایی که نقص های خود را مشاهده می کنید، بابت کارها و ویژگی های مثبت تان از خود قدردانی کنید.
-خود را بدون هیچ قید و شرطی بپذیرید. حتی نقص هایتان را نیز دوست بدارید. این کار باعث می شود تا افسردگی، اضطراب و بسیاری دیگر از مشکلات روان شناختی از شما دور شوند.
-سعی کنید به کارهایی فکر کنید که با انجام آن خود را بیشتر دوست خواهید داشت. بسیاری از افراد قادر به ابراز محبت خود به کودکان و حتی حیوانات هستند؛ برای مثال آن ها را نوازش می کنند یا به آن ها غذا می دهند؛ اما هنگامی که صحبت از ابراز علاقه به خود می شود، توانایی کمی در این کار دارند.