اختلال روان پریشی کوتاه مدت در DSM-5

اختلال روان پریشی کوتاه مدت، یک زیر شاخه از اختلالات طیف اسکیزوفرنی می باشد. در این مقاله سعی کرده ایم تا به طور کامل این اختلال را برایتان شرح دهیم. با ما همراه باشید. همچنین می توانید فهرست مطالب را نیز از باکس زیر مشاهده نمایید.

اختلال روان پریشی کوتاه مدت یک اختلال از طیف اختلالات اسکیزوفرنی است. ویژگی اصلی این اختلال، شروع ناگهانی یک یا چند نشانه مثبت (مثل توهم ها، هذیان ها، گفتار نامنظم، یا رفتار نامنظم است که حداقل یک روز اما کمتر از یک ماه طول می کشند. فرد در این اختلال دارای گفتار و رفتار نا منظم است. دچار نوسان های عاطفی شدید است. خطر رفتار خودکش در نوع حاد این بیماری وجود دارد. در این اختلال ارتباط فرد با واقعیت نیز قطع می شود و این ویژگی تمام اختلالات روان پریشی است.

ملاک های تشخیصی اختلال روان پریشی کوتاه مدت

وجود یکی (یا تعداد بیشتری) از نشانه های زیر. حداقل یکی از اینها باید (۱)، (۲)، یا (۳) باشد:

هذيانها.

 توهمات.

گفتار آشفته (مثل انحراف گفتار یا گسیختگی مکرر)

رفتار بسیار آشفته یا کاتاتونیک.

توجه

اگر نشانه، پاسخی باشد که از لحاظ فرهنگی تأیید شده است، آن را منظور نکنید.

مدت دوره اختلال حداقل ۱ روز، اما کمتر از ۱ ماه، همراه با برگشت نهایی کامل به سطح پیش مرضی عملکرد است.

این اختلال با اختلال افسردگی اساسی یا دو قطبی همراه با ویژگی های روان پریشی یا اختلال روان پریشی دیگر نظیر اسکیزوفرنی یا کاتاتونی بهتر توجیه نمی شود و ناشی از تأثیرات فیزیولوژیکی مواد (مثل سوء مصرف مواد مخدر یا دارو) یا بیماری جسمانی دیگر نیست.

مشخص کنید اگر:

همراه با عامل (عوامل) استرس زای مشخص (روان پریشی واکنشی کوتاه مدت): اگر نشانه ها در پاسخ به وقایعی روی دهند که به تنهایی یا باهم، برای تقریبا هر کسی در شرایط مشابه در فرهنگ فرد، به طور محسوسی استرس زا خواهند بود.

بدون عامل (عوامل) استرس زای مشخص: اگر نشانه ها در پاسخ به وقایعی روی ندهند که به تنهایی یا باهم، تقریبا برای هر کسی در شرایط مشابه در فرهنگ فرد، به طور محسوسی استرس زا خواهند بود.

همراه با شروع پس از زایمان: اگر شروع در طول حاملگی یا ظرف 4 هفته پس از زایمان است.

مشخص کنید اگر:

همراه با کاتاتونی شدت به وسیله ارزیابی کمی نشانه های اصلی روان پریشی، از جمله هذيانها، توهمات، گفتار آشفته، رفتار روانی - حرکتی نابهنجار و نشانه های منفی تعیین می شود. هریک از این نشانه ها را می توان از نظر شدت کنونی (خیلی شدید ظرف ۷ روز گذشته) بر طبق مقیاس 5 درجه ای از صفر وجود ندارد) تا ۴( وجود دارد و شدید است) ارزیابی کرد.

توجه

تشخیص اختلال روان پریشی کوتاه مدت می تواند بدون استفاده از این شاخص شدت صورت گیرد.

ویژگی اصلی اختلال روان پریشی کوتاه مدت، اختلالی است که شروع ناگهانی حداقل یکی از نشانه های مثبت روان پریشی را شامل می شود: هذيانها، توهمات، گفتار آشفته (مثل انحراف فکر یا گسیختگی مکرر)، یا رفتار روانی - حرکتی بسیار نابهنجار، از جمله کاتاتونی (ملاک الف).

شروع ناگهانی به صورت تغییر از حالت غیر روان پریشی به حالت روان پریشی آشکار ظرف 2 هفته، معمولا بدون علامت اولیه بیماری، تعریف شده است. دوره این اختلال حداقل ۱ روز، ولی کمتر از ۱ ماه دوام دارد و فرد سرانجام برگشت کامل به سطح پیش مرضی عملکرد دارد (ملاک ب).

این اختلال با اختلال افسردگی یا دوقطبی همراه با ویژگی های روان پریشی، با اختلال اسکيزوافکتيو یا با اسکیزوفرنی بهتر توجیه نمی شود و ناشی از تأثیرات فیزیولوژیکی مواد (مثل مواد توهم زا) یا بیماری جسمانی دیگر (مثل هماتوم زیر سخت شامه ای) نیست (ملاک ج)

علاوه بر پنج زمینه نشانه که در ملاک های تشخیصی مشخص شده اند، برای ایجاد تمایزات مهم انواع اختلال طیف اسکیزوفرنی و اختلالات روان پریشی دیگر، ارزیابی زمینه های نشانه شناختی، افسردگی، و مانی حیاتی است.

شیوع اختلال روان پریشی کوتاه مدت

 در ایالات متحده، اختلال روان پریشی کوتاه مدت ممکن است ۹ درصد موارد روان پریشی با اولین شروع را تشکیل دهد. اختلالات روان پریشی که ملاک های الف و ج، اما نه ملاک ب را برای اختلال روان پریشی کوتاه مدت برآورده میکنند (یعنی، مدت نشانه های فعال ۱ تا ۶ ماه برخلاف بهبود ظرف ۱ ماه) در کشورهای در حال توسعه شایع تر از کشورهای توسعه یافته است.

بیشتر بدانید

اختلال سایکوتیک کوتاه در زنان دو برابر مردان است.

اختلال روان پریشی کوتاه مدت ممکن است در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی پدیدار شود و شروع آن می تواند در طول عمر روی دهد، به طوری که میانگین سنی هنگام شروع، ۳۰ تا ۴۰ سالگی است. بنا بر تعریف، تشخیص اختلال روان پریشی کوتاه مدت، بهبود کامل نشانه ها و برگشت کامل نهایی به سطح پیش مرضی عملکرد را ظرف مدت ۱ ماه از شروع اختلال، ایجاب می کند. در برخی افراد، مدت نشانه های روان پریشی ممکن است خیلی کوتاه باشد (مثلا چند روز).

خلق و خویی

اختلالات شخصیت از پیش موجود (مثل اختلال شخصیت اسکیزوتایپی؛ اختلال شخصیت مرزی یا صفات در زمینه روان پریش خویی، نظیر بی نظمی ادراکی و زمینه حالت عاطفی منفی، مانند بدگمانی) می توانند فرد را مستعد ابتلا به این اختلال کنند.

موضوعات تشخیصی مرتبط با فرهنگ

متمایز کردن نشانه های اختلال روان پریشی کوتاه از الگوهای پاسخی که به لحاظ فرهنگی تایید شده هستند، اهمیت دارد. برای مثال، در برخی از مراسم مذهبی، ممکن است فرد بگوید صداهایی را می شنود، اما این صداها عموما دوام نمی آورند و اغلب اعضای جامعه فرد آنها را نابهنجاری برداشت نمی کنند. علاوه بر این، هنگام در نظر گرفتن این موضوع که آیا عقاید هذیانی هستند یا نه، زمینه فرهنگی و مذهبی باید به حساب آورده شود.

پیامدهای کارکردی اختلال روان پریشی کوتاه مدت

با وجود میزان بالای برگشت، پیامد از نظر عملکرد اجتماعی و نشانه شناسی، برای اغلب افراد، عالی است.

بیماری جسمانی دیگر

انواع اختلالات جسمانی می توانند با نشانه های روان پریشی کوتاه مدت آشکار شوند. اختلال روان پریشی ناشی از بیماری جسمانی دیگر یا دلیریوم، زمانی تشخیص داده می شود که شواهدی از سابقه، معاینه بدنی یا نتایج آزمایشگاهی وجود داشته باشد مبنی بر اینکه هذيانها یا توهمات، پیامد فیزیولوژیکی بیماری جسمانی مشخص هستند (مثل نشانگان کاشینگ، تومور مغزی.

اختلال مرتبط با مواد

اختلال روان پریشی ناشی از مواد/ دارو، دلیریوم ناشی از مواد و مسمومیت با مواد، به وسیله این واقعیت از اختلال روان پریشی کوتاه مدت متمایز می شوند که مواد (مثل سوء مصرف مواد مخدر، دارو، قرار داشتن در معرض مواد سمی) از لحاظ سبب شناختی مرتبط با نشانه های روان پریشی قضاوت شده باشند. نتایج آزمایشگاهی، مانند بررسی کردن دارو در ادرار یا سطح الکل در خون، می تواند در تعیین این موضوع مفید باشد. سابقه دقیق مصرف مواد همراه با توجه به روابط زمانی بین مصرف مواد و شروع نشانه ها و ماهیت موادی که مصرف شده است نیز مفید واقع می شود.

اختلال افسردگی و دوقطبی

اگر نشانه های روان پریشی با دوره خلقی بهتر توجیه شوند، تشخیص اختلال روان پریشی کوتاه مدت نمی تواند داده شود (یعنی، نشانه های روان پریشی منحصرا در طول دوره کامل افسردگی اساسی، مانیک، یا مختلط روی می دهند).

اختلال روان پریشی دیگر

اگر نشانه های روان پریشی به مدت 1 ماه یا بیشتر ادامه یابند، تشخیص بسته به اینکه نشانه های دیگر وجود داشته باشند، عبارت است از اختلال اسکیزوفرنیفرم، اختلال هذیانی، اختلال افسردگی همراه با ویژگی های روان پریشی، اختلال دوقطبی همراه با ویژگی های روان پریشی یا اختلال طیف اسکیزوفرنی نامشخص و اختلال روان پریشی دیگر. در صورتی که نشانه های روان پریشی قبل از یک ماه، در پاسخ به درمان موفقیت آمیز با دارو کاهش یافته باشند، تشخیص افتراقی بین اختلال روان پریشی کوتاه مدت و اختلال اسکیزوفرنیفرم دشوار است. احتمال اینکه اختلال عود دکننده ای (مثل اختلال دوقطبی، تشدیدهای حاد اسکیزوفرنی عودکننده) ممکن است مسئول هرگونه دوره های روان پریشی عودکننده باشد، باید مورد توجه دقیق قرار گیرد.

تمارض و اختلالات ساختگی

دوره اختلال ساختگی، همراه با عمدتا علایم و نشانه های روان شناختی، ممکن است ظاهر اختلال روان پریشی کوتاه مدت داشته باشد، اما در چنین مواردی، شواهدی وجود دارد که نشان می دهند نشانه ها عمدا تولید شده اند. در صورتی که تمارض، ظاهر نشانه های روان پریشی داشته باشد، معمولا شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه بیماری برای هدف قابل درکی، جعل شده است.

اختلالات شخصیت

در برخی افراد مبتلا به اختلالات شخصیت، عوامل استرس زای روانی- اجتماعی ممکن است باعث وقوع دوره های کوتاه مدت نشانه های روان پریشی شده باشند. این نشانه ها معمولا گذرا هستند و تشخیص مجزا را ایجاب نمی کنند. اگر نشانه های روان پریشی حداقل به مدت ۱ ماه ادامه یابند، تشخیص اضافی اختلال روان پریشی کوتاه مدت ممکن است مناسب باشد.