هیولایی که در کودکی در اتاق تاریک تصور می کردیم، واقعا وجود دارد!! (بخش اول)

آیا تا کنون برایتان پیش آمده که صدایی را بشنوید، به دیگران بگویید که فلان صدا را شنیده اید و آن ها بگویند که اصلا همچین چیزی به گوششان نرسیده ؟ یا اینکه که احساس کنید ناگهان یک سایه یا تصویر خاصی را دیده اید و فورا نیز ناپدید شده است ؟ اگر به یاد داشته باشید، زمانی که کودک بودیم، اغلب هنگام تاریکی و موقع خواب، احساس می کردیم که موجودی زیر تخت مان یا درون کمدمان است ، یا آن که در حال تماشا کردن ما از گوشه ی اتاق است...!

تقریبا همه ی ما در کودکی مطمئن بودیم که این موجودات، واقعی هستند؛ اما پدر و مادرمان می گفتند که چیزی نیست، خیالاتی شده ای، فقط سایه ی وسایل توی اتاق است و نه چیزی بیشتر ! اما واقعیت این است که شاید در کودکی، دیدن همچین تصاویری زاده ی خیالات ما باشند؛ اما اگر در بزرگسالی نیز همین تصاویر را ببینیم، باز هم حاصل خیالات ما هستند یا چیزی بیشتر...؟!

در حالت عادی، چنین چیزی ممکن است گاهی اوقات برای همه ما اتفاق بیفتد؛ حتی در دوران بعد از کودکی. در این حالت، همه چیز عادی است و مشکلی وجود ندارد؛ مشکل از جایی شروع می شود که این تصاویر و صداها آن قدر تکرار شوند که حالتی آزار دهنده به خود بگیرند و روند عادی زندگی ما را مختل کنند. در این صورت، باید گفت که متاسفانه شما دچار یکسری تخیلات ساده نشده اید، بلکه مبتلا به اختلالات ادراکی هستید...! در این مقاله، به بررسی اختلالات حسی و انواع آن می پردازیم. انچه در ادامه خواهید خواند بر اساس فهرست مطالب به شرح زیر است:

اختلالات ادراکی، چند دسته هستند ؟

اختلالات ادراکی، به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند :

خطاهای حسی
توهم 

هر کدام از این دسته ها، خود شامل انواع دیگری از اختلالات می شوند که در ادامه ی این مقاله، به آن ها می پردازیم.

انواع خطاهای حسی

در این نوع خطاها، به طور کلی، فرد درک اشتباهی از محرک های خارجی دارد و در تعبیر آن ها، دچار سوگیری می شود. این خطاها، الزاما دال بر وجود بیماری نیستند و اگر فرد توجه و تمرکزش را افزایش دهد، مشکلات ناشی از این خطاها، غالبا از بین می رود. خطاهای حسی، الزاما به دلیل اختلالات روانی ایجاد نمی شوند و افرادی که که در اندام ها و سیستم عصبی-حسی شان دچار مشکل هستند نیز ممکن است این اختلالات را تجربه کنند. انواع خطاهای حسی، به شرح زیر می باشند :

خطای حسی عاطفی

 این خطا، بر اثر عواطف و هیجانات قوی (مانند ترس، اضطراب و ...) ایجاد می شود؛ مثلا ممکن است در نظر فرد، پرده یا توری پنجره اش مانند اسکلت انسان به نظر برسد یا حتی شاخ و برگ درختان را همانند یک تار عنکبوت تصور کند.

خطای حسی کلامی

 افراد دارای این خطا، در درک معنا و مفهوم صحبت های اطرافیان شان مشکل دارند؛ حتی ممکن است در درک مطالبی که از تلویزیون و رادیو پخش می شوند نیز مشکل داشته باشند.

خطای حسی تصویری

 در این حالت، فرد، تصویر واقعی یک شی، شخص یا غیره را به شکلی تغییر یافته و خیالی می بیند. مثلا ممکن است تصویر اشیا را برعکس ببیند یا نتواند به درستی، متوجه شکل آن ها شود.

علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، دو اختلال دیگر نیز وجود دارند که غالبا در بیماران روانی دیده می شوند و با اختلالات ادراکی نیز مرتبط می باشند. این اختلال ها، به شرح زیر اند :

اختلال در تصویر بدن

 این مشکل، علاوه بر بیماران دارای اختلالات روانی، در افرادی که دارای بیماری های عصبی و جسمانی هستند نیز وجود دارد. در این اختلال، فرد ممکن است حس کند که یکی از اعضای بدنش (دست، پا و ...)، بزرگ تر از حد عادی است و بسیار سنگین شده است. برای مثال، فرد احساس می کند که یک دستش از دست دیگرش بسیار بزرگ تر و سنگین تر شده است. در موارد دیگر نیز ممکن است حس کند که در یکی از اعضای بدنش، حس خاصی ندارد و آن عضو را کوچک تر از حد عادی ببیند. مثلا ممکن است احساس کند که پای راستش از پای چپش کوچکتر شده است.

پدیده ی عضو خیالی

 این پدیده نیز نوعی اختلال در تصویر بدن است و غالبا در افرادی رخ می دهد که یک عضو بدن شان را از دست داده اند. در این حالت، فرد احساس می کند که همچنان عضو قطع شده اش وجود دارد و حتی در این عضو، احساس درد، سوزش و گز گز شدن دارد.

جمع بندی ای سنج 

در این مقاله در مورد اختلالات حسی و انواع آن صحبت کردیم. اختلالات حسی، الزاما همیشه بیمارگون نیستند و ممکن است بارها برای بسیاری از ما اتفاق افتاده باشند. اگر این خطاها به حدی زیاد باشند که روند عادی زندگی تان را مختل و در حیطه های شغلی، تحصیلی، اجتماعی و فردی شما را دچار مشکل کنند، بهتر است که آن ها را جدی بگیرید و حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. با انجام یکسری تست های پزشکی و روانشناسی، کاملا می توان تشخیص داد که این خطاها، صرفا مشکلاتی گذرا هستند و یا ناشی از اختلالات جدی تری می باشند.

همانطور که در ابتدای این مقاله نیز اشاره کردیم، اختلالات ادراکی، دو دسته هستند. در بخش دوم این مقاله، به بررسی دسته ی دوم (توهم) و انواع آن می پردازیم.

آیا مطلب فوق برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات و دیدگاه های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.