لو ویگوتسکی

در این بخش قصد داریم تا راجع به نظریه منطقه رشد پروگزیمال ویگوتسکی صحبت کنیم. این نظریه مربوط به رشد و یادگیری کودکان است. با ما همراه شوید.

نظریه منطقه رشد پروگزیمال

"منطقه رشد پروگزیمال" (ZPD) اصطلاحی است که ویگوتسکی برای توصیف رشد ذهنی فرد به کار برد. وی در ابتدا ZPD را چنین تعریف كرد: "فاصله بین سطح واقعی رشد که توسط حل مسئله مستقل تعیین می شود و سطح رشد بالقوه که از طریق حل مسئله تحت هدایت بزرگسالان یا همکاری با همسالان تواناتر است، تعیین می شود".

وی از مثال دو کودک در مدرسه استفاده کرد که در اصل می توانستند مشکلات را در سطح رشد هشت ساله حل کنند (یعنی برای کودکان 8 ساله). بعد از اینکه هر کودک از یک بزرگسال کمک گرفت، توانست در سطح  کودک نه ساله عمل کند و شخص دیگر نیز توانست در سطح دوازده ساله عملکرد داشته باشد. وی گفت: "این تفاوت بین دوازده و هشت یا بین نه تا هشت همان چیزی است که ما منطقه رشد پروگزیمال می نامیم."

او گفت كه ZPD "توابعی را كه هنوز بالغ نشده اند اما در مرحله بلوغ هستند، تعريف می كند، توابعی كه باعث بالغیت فرد می شوند اما در حال حاضر در حالت جنینی قرار دارند." این منطقه با توانایی فعلی یادگیرنده و توانایی هایی که می تواند با کمک یک مربی یک مهارت خاص به دست آورند، تنظیم می شود. ویگوتسکی ZPD را راهی بهتر برای توضیح رابطه بین یادگیری كودكان و رشد شناختی می دانست.

رابطه بین یادگیری و رشد از نظر ویگوتسکی

قبل از ZPD، رابطه بین یادگیری و رشد را می توان در سه موقعیت اصلی زیر خلاصه کرد:

رشد همیشه مقدم بر یادگیری است (به عنوان مثال ساختار گرایی): کودکان قبل از اینکه یادگیری اتفاق بیفتد، ابتدا باید به یک سطح بلوغ مشخصی برسند.

یادگیری و رشد را نمی توان جدا کرد، اما در عوض به طور همزمان اتفاق می افتد (به عنوان مثال، رفتار گرایی): اساساً،  یادگیری توسعه است.

یادگیریو توسعه فرآیندهای جداگانه اما فرآیندهایی تعاملی هستند، (به عنوان مثال، گشتالتیسم): یک فرآیند همیشه فرآیند دیگر را آماده می کند و بالعکس.

ویگوتسکی این سه نظریه اصلی را رد كرد زیرا معتقد بود كه یادگیری همیشه باید مقدم بر پیشرفت در ZPD باشد. به گفته ویگوتسکی، کودک از طریق کمک فرد دیگری که دانش بیشتری دارد، قادر به یادگیری مهارت ها یا جنبه های مهارتی است که فراتر از سطح رشد یا بلوغ واقعی کودک است.

حد پایین ZPD سطح مهارتی است که کودک به طور مستقل و غیر ارادی دارد (همچنین به عنوان سطح رشد کودک نیز شناخته می شود).

حد بالا ZPD سطح مهارت بالقوه ای است که کودک با کمک مربی توانمندتری قادر به دستیابی به آن است. از این نظر، ZPD دیدگاهی آینده نگر از رشد شناختی ارائه می دهد، در مقابل دیدگاه گذشته نگر که ویژگی رشد را از نظر توانایی های مستقل کودک مشخص می کند. پیشرفت و دستیابی به حد بالای ZPD توسط مهارت های آموزشی و سایر افراد با دانش بیشتر (MKO) محدود می شود.