افسردگی سالمندان چیست | علائم و نشانه‌های آن

شیوع و عوامل خطر

افسردگی در سالمندان به طور قابل توجهی شایع است و تخمین زده می‌شود که حدود 15 تا 20 درصد از افراد بالای 65 سال علائم افسردگی را تجربه می‌کنند. با این حال، تشخیص این اختلال در سالمندان اغلب دشوار است، زیرا علائم می‌تواند با سایر مشکلات سلامتی یا تغییرات طبیعی مرتبط با پیری همپوشانی داشته باشد. عوامل خطر متعددی می‌توانند سالمندان را در معرض ابتلا به افسردگی قرار دهند، از جمله:

• بیماری‌های مزمن: بیماری‌هایی همانند بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت، سرطان و بیماری پارکینسون می‌توانند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهند.
• داروها: برخی داروها می‌توانند عوارض جانبی افسردگی ایجاد کنند.
• تنهایی و انزوای اجتماعی: از دست دادن عزیزان، بازنشتگی و کاهش تحرک می‌تواند منجر به احساس تنهایی و انزوای اجتماعی شود.
• سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی افسردگی می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
• استرس: رویدادهای استرس‌زا همانند مشکلات مالی، مشکلات خانوادگی یا مراقبت از یک فرد بیمار می‌تواند منجر به افسردگی شود.
• مشکلات خواب: اختلالات خواب همانند بی‌خوابی می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهد.

طبق تحقیقات، حدود 15 تا 20 درصد سالمندان به نوعی از اختلالات روانی، از جمله افسردگی، اضطراب و زوال عقل، دچار هستند.

فضای ذهنی سالمندان و افسردگی

فضای ذهنی سالمندان، دنیایی پیچیده و در حال تحول است که تحت تأثیر عواملی متعددی از جمله تجربیات زندگی، روابط اجتماعی، سلامتی جسمی و روانی و چشم‌اندازهای آینده قرار می‌گیرد. در این میان، افسردگی به عنوان یک مهمان ناخوانده، می‌تواند تار و پود این فضا را به غم، اندوه و احساس پوچی آغشته کند.

عوامل زمینه‌ساز افسردگی در سالمندان به صورت زیر است:

• تنهایی و انزوا: فقدان تعاملات اجتماعی، احساس تنهایی و انزوا را در سالمندان تشدید می‌کند و زمینه را برای افسردگی فراهم می‌کند.
• فقدان: مرگ همسر، دوستان یا عزیزان، تجربه فقدان‌های عمیقی را به همراه دارد که می‌تواند منجر به افسردگی شود.
• مشکلات سلامتی: بیماری‌های مزمن، درد و ناتوانی‌های جسمی، بار روانی قابل توجهی بر دوش سالمندان می‌گذارند و خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهند.
• ترس از آینده: نگرانی در مورد آینده، از جمله مسائل مالی، سلامتی و مرگ، می‌تواند منجر به اضطراب و افسردگی شود.
• احساس بی‌ارزشی: بازنشستگی، از دست دادن نقش اجتماعی و احساس بی‌فایده بودن می‌تواند عزت نفس سالمندان را خدشه‌دار کند و به افسردگی دامن بزند.

علائم شایع افسردگی در سالمندان

• احساس غم و اندوه یا پوچی: این احساس می‌تواند مداوم یا مقطعی باشد.
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند: افراد مسن ممکن است دیگر از گذراندن وقت با دوستان و خانواده، دنبال کردن سرگرمی‌ها یا شرکت در فعالیت‌های اجتماعی لذت نبرند.
• تغییرات در اشتها: کاهش یا افزایش اشتها
• تغییرات در خواب: بی‌خوابی یا خواب بیش از حد
• خستگی و کمبود انرژی: احساس خستگی حتی بعد از استراحت کافی
• مشکلات تمرکز و حافظه: مشکل در تمرکز، به یاد آوردن اطلاعات و تصمیم‌گیری
• تحریک‌پذیری یا بی‌قراری: احساس عصبانیت، تحریک‌پذیری یا بی‌قراری
• احساس بی‌ارزشی یا گناه: احساس بی‌ارزشی، شکست یا گناه
• افکار مرگ یا خودکشی: افکار مکرر مرگ یا خودکشی

جدی گرفتن افسردگی سالمندان

• شیوع افسردگی سالمندان: افسردگی شایع‌ترین بیماری روانی در بین سالمندان است. تخمین زده می‌شود که از هر 10 سالمند، 1 نفر به افسردگی مبتلا باشد.
• عواقب بیماری: افسردگی می‌تواند عواقب جدی برای سلامت جسمی و روانی سالمندان، از جمله افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، زوال عقل و خودکشی به همراه داشته باشد.
• درمان‌پذیری: با وجود عواقب جدی، افسردگی در سالمندان به طور قابل توجهی قابل درمان است. متأسفانه، بسیاری از موارد افسردگی در این افراد تشخیص داده نمی‌شوند و بدون درمان رها می‌شوند.