تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

تست تشخیص اوتیسم منتشر شد

عنصری که به زندگی ما معنا می بخشد، در طی زمان چه فرایندی را طی می کند ؟ مدت مطالعه: 4 دقیقه
سروناز چنگیزی 21 شهریور 1399 مدت مطالعه: 4 دقیقه

عنصری که به زندگی ما معنا می بخشد، در طی زمان چه فرایندی را طی می کند ؟

تمام موجودات زنده، از یک نعمت الهی برخوردارند به نام «ادراک». ادراک، همان موهبتی است که زندگی ما را معنا می بخشد و باعث می شود بدانیم که هستیم، کجاییم، در چه حالیم و در اطرافمان چه می گذرد. ادراک، انواع مختلفی دارد و جنبه های مختلف آن، از زمانی که جنین هستیم، شروع به شکل گیری می کنند و حتی رشدشان در طول زندگی نیز ادامه می یابد. در این مقاله، به بررسی انواع ادراک و فرایند رشد و تکامل آن ها در طول زندگی مان می پردازیم.

«من کی هستم ؟ کجا هستم ؟ امروز چندمین روز ماه است ؟ غذایی که خوردم چه مزه ای داشت ؟ گلی که بو کردم چه بویی داشت ؟ جایی که رفتم عمیق بود یا مسطح ؟ پیرهنی که خریدم چه رنگی بود ؟ و ... » تمام این سوالات را به لطف یک چیز است که می توانیم جواب دهیم؛ نعمتی که همه ی موجودات زنده، از آن برخوردارند، نعمتی به نام «ادراک»...! ادراک، همان موهبتی است که زندگی ما را معنا می بخشد و باعث می شود بدانیم که هستیم، کجاییم، در چه حالیم و در اطرافمان چه می گذرد. ادراک، انواع مختلفی دارد و جنبه های مختلف آن، از زمانی که جنین هستیم، شروع به شکل گیری می کنند و حتی رشدشان در طول زندگی نیز ادامه می یابد. این ویژگی، آن قدر برایمان بدیهی شده که نمی توانیم قدرت و ارزش واقعی اش را درک کنیم و فکر می کنیم همیشه و در هر شرایطی می تواند همراه ما باشد؛ در صورتی که اینگونه نیست و ممکن است روزی از آن محروم شویم

برای اینکه بدانید چه اختلالات و عواملی می توانند ادراک ما را مختل سازند، به بخش اول و دوم مقاله ی « آیا هیولایی که در کودکی تصور می کردیم زیر تخت مان است، واقعا وجود دارد ؟» رجوع کنید. به همین دلیل، در این مقاله، به بررسی انواع ادراک و فرایند رشد و تکامل آن ها در طول زندگی مان پرداخته ایم تا اهمییت و کاربرد این عنصر حیاتی را بیش از پیش پررنگ کنیم.

چند نوع ادراک داریم ؟

انواع بسیار متفاوتی از ادراک وجود دارد؛ در حالی که اغلب ما وقتی صحبت از ادراک می شود، اول از همه به فکر حواس پنجگانه می افتیم. البته این طرز تفکر، غلط نیست؛ اما همه ی ماجرا نیز این نیست. بنابراین، اجازه دهید شما را با انواع مختلف ادراک، آشنا کنیم.

1- حواس پنجگانه :

حس لامسه ، چشایی ، بویایی و شنوایی، هنگام تولد کاملاً رشد یافته هستند؛ اما حس بویایی اینگونه نیست. بیایید نگاهی دقیق تر به رشد و چگونگی عملکرد این حواس بیاندازیم :

یک نوزاد 3 روزه می تواند جهت صدا را تشخیص دهد و سر خود را به سمت صدا برگرداند. همین کودک در 6 ماهگی، می تواند تا حد خوبی درک کند که صدا از فاصله ای دور می آید یا نزدیک و هنگامی که یک ساله می شود، می تواند دو آهنگی را که با یکدیگر فرق دارند، از یکدیگر تمیز دهد.

در خصوص حس بینایی، نوزاد در 2 ماهگی می تواند همانند بزرگسالان، روی اشیاء تمرکز کند و رنگها را تشخیص دهد.در 11 ماهگی نیز تیزی بینایی او، تا حدی به سطح بزرگسال می رسد.

اما رشد حواس پنجگانه، تنها مختص به دوران کودکی نیست؛ بلکه این حواس، در بزرگسالی نیز دستخوش تغییراتی می شوند. برای مثال، حس بینایی از 30 سالگی، شروع به تغییر می کند. عدسی چشم سخت و ضخیم می شود؛ توانایی تمرکز کردن بر روی اشیای نزدیک افت می کند. علاوه بر این، زرد شدن عدسی، ضعیف شدن عضلات کنترل کننده ی مردمک چشم و تیره شدن زجاجیه، رسیدن نور به شبکیه را کاهش می دهد و تشخیص رنگ و دید در شب را مختل می سازد. در سن 70 تا 80  سالگی نیز تیزی و دقت بینایی، به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. تغییرات حس چشایی نیز دقیقا از 30 سالگی به بعد شروع می شوند. حساسیت نسبت به صدا، مخصوصاً در فرکانس های بالا افت می کند و به تدریج، شنوایی فرد در تمامی فرکانس ها، دچار مشکل می شود. نکته ی جالب اینجاست که این تغییرات در مردان دو برابر سریعتر از زنان رخ می دهد. تغییرات در حس چشایی از سن 60 سالگی آغاز می شود و حساسیت نسبت به چهار مزه اصلی (ترشی، شوری، شیرینی و تلخی) به تدریج کاهش می یابد . حس بویایی نیز دقیقا در همین سن، شروع به تغییر می کند، به طوری که فرد، گیرنده های بویایی خود را به تدریج از دست می دهد و توانایی اش در تشخیص بوها کاهش می یابد. اما تغییرات در حس لامسه، تدریجی است و سن شروع خاصی ندارد . گیرنده های لمسی از بین می روند و باعث کاهش حساسیت در دست ها خصوصا در نوک انگشتان می شود.

2- ادراک عمق و حرکت :

یک کودک 6 ماهه، به این دلیل سینه خیز می رود که عمق را ادراک کند و درباره با فاصله ی اشیا از هم، به قضاوت درستی برسد. همین باعث می شود که به اشیا برخورد نکند و یا از جاهای مرتفع، به پایین پرت نشود. نوزادی که بین سه تا چهار هفته سن دارد؛ وقتی شیئی به صورتش نزدیک می شود، چشمانش را به حالت دفاعی می بندد. چشم ها تصاویر متفاوتی از یک منظره را به مغز ارسال می کنند و به خاطر همین تفاوت است که اصطلاحا، «عمق دو چشمی» به وجود می آید. نشانه های دید دو چشمی، در 2، 3 ماهگی نمایان می شود و در 6 ماهگی، نشانه های عمق تصویری بوجود می آید (کودک، عمق تصاویر را درک می کند) و این یعنی همان دید سه بعدی.

3- درک طرح و صورت :

کودکان نوپا ترجیح می دهند به جای محرک های ساده، به محرک های طرح دار نگاه کنند و هر چه بزرگتر می شوند، طرحهای پیچیده تر را ترجیح می دهند. یک کودک، ویژگی های صورت های مختلف را کاملاً تمیز می دهد . کودکان در 7 تا 10 ماهگی، هیجانات را نیز کم کم درک می کنند.

4- ادراک چند وجهی :

کودکان 3 تا 4 ماهه، می توانند چند محرک را همزمان درک کنند؛ برای مثال، قادرند لبهای متحرک یک شخص را به صداهای مربوط در گفتار وی، ربط دهند. کودکان 7 ماهه نیز می توانند صدای شاد یا عصبانی را به چهره فرد عصبانی و فرد شاد، به درستی مرتبط سازند.

5- درک اخلاقی :

مشاهدات نشان داده است که کودکان در فرهنگ های مختلف و در سنین 2 تا 3 سالگی می توانند درستی و نا درستی را درک کنند و کم کم برای کارهایشان احساس مسئولیت می نمایند. کودک، به صورت ذاتی، تمایل دارد که از قوانین و اموری که بر مبنای آموزش هستند پیروی کند. کودکان در این سنین حد و مرز پرخاشگری را می شناسند و آسیب جدی به همسالانشان نمی رسانند. همچنین، دارای توانایی های ذهنی هستند که سبب می شود اصول و استانداردهای اخلاقی جامعه خود را پیدا کنند و در برابر آن، حساس و مسئول باشند . علاوه بر این، لازم به ذکر است که کودک، بسیاری از استانداردهای اخلاقی خود را از اطرافیانش کسب می کند.

6- درک کودک از خود :

یکی از مهمترین ادراکاتی که ما انسان ها بدست می آوریم، ادراک از خودمان است که ریشه در کودکی دارد. کودک از دو سالگی، جنبه هایی از خودآگاهی را بدست می آورد و در 3 سالگی، از خودش به عنوان یک فرد مستقل که خودش فکر و عمل می کند، تصویری در سر دارد و می تواند بین خودش و دیگران (بین من و آن ها)، تمایز قائل شود.

در پایان، باید بگوییم که ادراک و فرایند ادراکی، گستره ی بسیار وسیعی دارد و جنبه های متفاوتی را نیز شامل می شود. ما نیز در این مقاله سعی نمودیم تا شما را با رایج ترین و شناخته شده ترین ادراکات انسانی، آشنا سازیم؛ اما هنوز جنبه هایی از ادراک، وجود دارند که همچنان ناشناخته اند.

جهت نمایش بیشتر اصطلاحات کلیک نمایید
لطفا امتیاز خود را برای این محتوا ثبت کنید