توانبخشی روانی اجتماعی چیست؟

افراد مبتلا به بیماری های روانی و سایر اختلالات روانپزشکی اغلب در جنبه های مختلف زندگی خود از جمله کار، وظایف اجتماعی و تحصیلات نیاز به کمک دارند. روشی که می تواند به افراد در مدیریت علائم و بهبود عملکرد کمک کند، توانبخشی روانی - اجتماعی (PSR) است.

توانبخشی روانی - اجتماعی یک رویکرد درمانی است که هدف آن کمک به بهبود زندگی افراد معلول می باشد. هدف از توانبخشی روانی - اجتماعی انتقال مهارتهای عاطفی، شناختی و اجتماعی است که به افراد مبتلا به بیماریهای روانی کمک می کند تا در جوامع خود به طور مستقل زندگی و کار کنند.

مروری بر تاریخچه توانبخشی روانی - اجتماعی

تا دهه 1960 و 1970، افراد مبتلا به بیماری روانی شدید اغلب در بیمارستانها بستری می شدند. از آن زمان، رویکرد برای درمان بیماری های روانی به طور قابل توجهی تغییر کرده و نهادینه سازی شده است.

امروزه تمرکز بر کمک به افراد دارای مشکلات بهداشت روانی ایجاد استقلال و کمک به آن ها برای زندگی در محیط های اجتماعی است. در حالی که هنوز ننگ و برجسب زدن مرتبط با بیماری های روانی وجود دارد اما توانبخشی روانی اجتماعی به دنبال شکستن تعصب و گسترش پذیرش و آگاهی جامعه است.

توانبخشی روانی - اجتماعی از مدل به اصطلاح بهبودی بیماری روانی استفاده می کند. هدف از این توانبخشی بهبودی کامل است، اما به عنوان یک فرآیند و نه یک نتیجه تلقی می شود. این رویکرد بر توانایی بالقوه بهبودی فرد و همچنین توانمندسازی، اجتماعی، حمایت و مهارتهای کنار آمدن متمرکز است.

هر مسیر متفاوت و منحصر به فرد است و توانبخشی روانی - اجتماعی صرف نظر از توانایی و پیامدهای بیماری می تواند به افراد در یافتن معنا، امید و رشد کمک کند.

اصول توانبخشی روانی - اجتماعی

صرف نظر از فرم خدمات بهداشت روان، هدف اصلی کمک به افراد برای موارد زیر است:

امیدبخشی (Hopeful): ممکن است افراد به دلیل شرایطی که دارند احساس نا امیدی کنند. توانبخشی برای کمک به بیماران برای افزایش امید به آینده است.

توانمند سازی (Empowered): هر کس باید احساس کند که می تواند اهداف خود را تعیین کند و از قدرت و استقلال برای دستیابی به این اهداف برخوردار باشد.

تمرکز بر مهارت ها (Skilled):  هدف از توانبخشی ارائه مهارتهایی به افراد است كه به آنها كمك می كند تا شرایط خود را مدیریت كنند و زندگی مورد نظر خود را داشته باشند. این شامل مهارت های زندگی، مهارت های حرفه ای، مهارت های اجتماعی و سایر موارد است.

حمایت گری (Supported): روانپزشکان باید از مراجعین خود پشتیبانی کنند و به آنها کمک کنند تا روابط و ارتباطات اجتماعی خود را در جامعه توسعه دهند.

تعدادی از اصول اساسی توانبخشی روانی - اجتماعی وجود دارد که روش روانشناسان را در این زمینه گسترش می دهد. این اصول عبارتند از:

همه افراد پتانسیلی دارند که می توان آنها را توسعه داد.

مردم حق تعیین سرنوشت خود را دارند.

تمرکز بر روی نقاط قوت فرد است تا علائم.

هر کس نیازهای مختلفی دارد.

خدمات حرفه ای باید اجباری باشد و در عادی ترین شرایط ممکن ارائه شود.

تمرکز بر روی مدل اجتماعی مراقبت است (برخلاف مدل پزشکی).

به جای تمرکز بر گذشته، بر حال تمرکز دارد.

درمان توانبخشی روانی - اجتماعی ماهیتی چندرشته ای و غالباً روانی-اجتماعی دارد. این دیدگاه باور دارد که بیماری های روانی، جنبه های مختلف زندگی از جمله سیستم های بیولوژیکی، اجتماعی و روانشناختی را تحت تأثیر قرار می دهد. هر یک از این سیستم ها نه تنها تحت تأثیر حالات روحی قرار دارند، بلکه به طور جدایی ناپذیری با هم مرتبط هستند. اگر چیزی روی یک ناحیه تأثیر بگذارد، می تواند بر سایر مناطق نیز اثر داشته باشد.

توانبخشی روانی - اجتماعی رویکردی فرد نگر دارد. به این معنا که برای افراد مختلف ممکن است روش های مختلفی اتخاذ کند. این روش ممکن است سایر متخصصان پزشکی و روانی برای شرکت در روند درمان به کار گیرد. مراقبت های فردی می تواند به ترکیبی از خدمات و درمان موثر نیاز داشته باشد. این امر اغلب مستلزم تسهیل دسترسی به بخشهای مختلف برای مراقبتهای بهداشتی است.

به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به بیماری روانی ممکن است به خدمات توانبخشی بهداشت روان مبتنی بر مهارت های اساسی زندگی و اجتماعی تمرکز کند، اما همچنین به درمان هایی شامل دارو و یک روان درمانی خاص نیز نیاز داشته باشد.

توانبخشی روانی – اجتماعی، رویکرد تیمی، اطمینان از دسترسی افراد به ابزارها و منابع لازم برای دستیابی به اهداف تعیین شده را تضمین می کند.درمان یک بیماری بر علائم خاص فرد متمرکز است، در حالی که توان بخشی بر مشکلات وی متمرکز است.

چه افرادی می توانند از توانبخشی روانی اجتماعی استفاده کنند؟

توانبخشی روانی - اجتماعی می تواند به بسیاری از افراد کمک کند، اما همه افراد مبتلا به بیماری روانی به آن احتیاج ندارند. در بعضی از افراد، دارو، درمان یا ترکیبی از هر دو ممکن است برای بازگرداندن عملکرد کافی باشد. توانبخشی زمانی می تواند مفید باشد که افراد برای بازگشت به عملکرد خود به کمک های بیشتر نیاز داشته باشند.

کسانی که می توانند از توانبخشی روانی اجتماعی بهره مند شوند عبارتند از:

افرادی که برای بازیابی عملکرد کامل پس از درمان به کمک نیاز دارند.

افراد معلول که در بسیاری از زمینه های زندگی به کمک مداوم نیاز دارند.

افرادی که ضمن عملکرد احساس می کنند به حمایت و کمک احتیاج دارند.

افرادی که فاقد محیط و منابع حمایتی برای عملکرد مناسب هستند.

افراد مبتلا به بیماری روانی مزمن و شدید می توانند از خدمات توانبخشی روانی - اجتماعی بهره مند شوند. توانبخشی می تواند به آنها کمک کند مهارتهای اساسی را که به آنها امکان عملکرد و مدیریت شرایطشان را می دهد تسلط پیدا کنند. افراد دارای ناتوانی های ذهنی و شناختی می توانند از یادگیری زندگی و مهارت های اجتماعی و خودمراقبتی بهره مند شوند.

زمان تشخیص بیماری روانی دوره گذار مهم است. بیماران ممکن است برخی از عملکردها را از دست بدهند، اما رویکردهای جدید به آنها امکان می دهد وضعیت خود را بهتر کنترل کنند. شرایط رفتن به مدرسه، کار یا دوستی با دیگران را دشوار می کرد. این می تواند بسیاری از جنبه های زندگی از جمله وضعیت شغلی، وضعیت زندگی و زندگی خانوادگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

هنگامی که شرایط اساسی با درمان رفع شد، روند توانبخشی می تواند به افراد در به دست آوردن مهارت ها و حمایت مورد نیاز برای زندگی کامل کمک نماید.

رویکردها در توانبخشی روانی - اجتماعی

توانبخشی روانی-اجتماعی مبتنی بر این ایده اصلی است که افراد انگیزه کسب استقلال را دارند و می توانند برای رسیدن به اهدافشان سازگار شوند.

رویکردهایی که در حال حاضر در توانبخشی روانی - اجتماعی استفاده می شود ترکیبی از بهترین شیوه های مبتنی بر شواهد و شیوه های جدید و امیدوار کننده است. صرف نظر از استراتژی های خاص ، تأکید بر بازیابی عملکرد اجتماعی و روانی است.

روشهای خاص توانبخشی روانی - اجتماعی، بسته به نیازهای فرد و منابع موجود، می تواند از موردی به مورد دیگر متفاوت باشد. این فرایند بسیار فردی و مشارکتی است.

توانبخشی موثر شامل یک برنامه جامع است که زندگی و عملکرد بیمار را در نظر می گیرد و متخصص توانبخشی روانی - اجتماعی معمولاً فقط بخشی از مراحل کار است. این طرح معمولاً تحت نظارت روانپزشک، روانشناس بالینی یا مشاور مجاز است. روند توانبخشی معمولاً شامل کارهای فردی و عمومی با بیمار است.

توانبخشی روانی - اجتماعی بر نقاط قوت متمرکز است

درمان های روانی-اجتماعی نه تنها بر روی نقاط ضعف، بلکه به تقویت بیمار و توسعه مهارت های موجود توجه دارند. این مهارتها مبنایی را تشکیل می دهند که می توان سایر مهارتهای حیاتی زندگی را از طریق مشاهده، مدل سازی، یادگیری و تمرین ایجاد کرد. برخی از جنبه های خاص که توابخشی روانی اجتماعی روی آن متمرکز است عبارتند از:

قدرت و مقاومت ذهنی

حل یک مشکل

خودارزیابی

مهارت های ارتباطی

کنار آمدن با استرس

موارد فوق می تواند از طریق مهارت های خاص حاصل شود، یا ممکن است شامل یادگیری و تجربه در زمینه های دیگر زندگی مانند آشپزی یا تفریح ​​باشد. این تجربه افراد را قادر می سازد تا تحت نظارت و مساعدت متخصص توانبخشی روانی - اجتماعی خود مهارت های شان را در محیطی امن تمرین کنند.

توانبخشی روانی – اجتماعی، کل نگر است

در توانبخشی روانی اجتماعی هدف آن است که بخش هایی از زندگی فرد را که به سلامت عمومی جسمی و روانی کمک می کنند، بهبود بخشند. متخصصان در زمینه توانبخشی روانی - اجتماعی خدمات روانشناختی متنوعی را در سطح فردی و جامعه ارائه می دهند.

در شناسایی نیازهای هر بیمار، متخصصان بهداشت روان محیط جسمی و اجتماعی را مشاهده می کنند، یک برنامه خدمات تهیه می کنند و با متخصصان دیگر کار می کنند.

متخصصان توانبخشی روانی - اجتماعی وضعیت هر بیمار را بررسی می كنند و به آنها كمك می كنند كه چه چیزی برای زندگی نیاز دارند و تا آنجا كه ممكن است در جامعه خود بهتر عمل كنند. این امر معمولاً شامل شناسایی خدمات مورد نیاز بیمار، قرار دادن آن خدمات در جامعه و هماهنگی در ارائه آن خدمات است.

توانبخشی روانی - اجتماعی مردم گرا است

مراجعین و بیماران در تعیین اهداف آنچه باید بدست آورد، نقش دارد. اهداف هر بیمار به صورت جداگانه متناسب با نیازها یا نگرانی های خاص وی تنظیم شده است.

در طول توانبخشی، درمانگر تصمیم نمی گیرد که اهداف بیاد باید چه باشد. در عوض، فرد می تواند آنچه را که می خواهد به آن برسد انتخاب کند. از این رو، تمرکز بر تأمین حمایت و منابع لازم برای دستیابی به این اهداف است.

جنبه های مورد توجه توانبخشی روانی - اجتماعی

زمینه های کلیدی توانبخشی روانی اجتماعی شامل مهارت های اساسی زندگی، روابط خانوادگی، روابط اجتماعی و همسالان، اشتغال، تحصیل، تفریح، ​ سلامتی و رفاه است.

کار

کار تأثیر مثبتی در بهزیستی ذهنی دارد و به افراد کمک می کند احساس مثمر ثمری داشته باشند. به همین دلیل کمک های حرفه ای قسمت مهمی از توان بخشی روانی - اجتماعی است.

یافتن و حفظ شغل اغلب می تواند پیوندهای اجتماعی را توسعه داده، عزت نفس را افزایش دهد و کیفیت کلی زندگی را بهبود بخشد.

متخصصان توانبخشی روانشناختی همچنین به بیماران در یافتن و ادامه کار کمک می کنند. این ممکن است شامل کمک به بیمار در توسعه مهارت های حرفه ای خود، برقراری ارتباط بیمار با فرایندهای استخدامی و کمک به برنامه ریزی شغلی باشد.

این جنبه از روند توانبخشی روانی - اجتماعی می تواند شامل کمک به پر کردن برنامه ها یا مصاحبه ها باشد. در موارد دیگر، مراجعین می توانند در محیط های کاری موقت یا حمایتی کار کنند که در آن مهارت های خود را گسترش داده و تمرین کنند.

مسکن

توانبخشی روانی - اجتماعی می تواند شامل تهیه مسکن امن، مقرون به صرفه و مناسب برای بیماران باشد. بیماران می توانند به طور مستقل در خانه خود یا خانه های جمعی زندگی کنند. سایر شرایط زندگی می تواند خانه های گروهی، خدمات خانگی و آپارتمان باشد.

پشتیبانی مداوم بر اساس نیازهای فردی مشتری ، از پشتیبانی کامل روزانه تا زندگی کاملاً مستقل یا زندگی با حداقل حمایت، ارائه می شود.

پیوندها

مهارت های اجتماعی و تعامل بین فردی از مولفه های مهم توان بخشی روانی - اجتماعی است. آموزش مهارت می تواند کمک به عملکرد بهتر افراد در دنیای اجتماعی خود، از جمله خانواده، کار، مدرسه، دوستی و روابط عاشقانه باشد. این امر با آموزش مهارتهای مربوط به درک عاطفی، حل مسئله بین فردی، مهارتهای کلامی و گفتاری و ارتباطات غیرکلامی حاصل می شود.

فعالیت در جامعه

یکی از اهداف اصلی توانبخشی روانشناختی، کمک به افراد مبتلا به بیماری روانی است تا بتوانند بهتر در جامعه خود فعالیت کنند. به همین دلیل ، متخصصان توانبخشی روانی - اجتماعی اغلب در مکان های عمومی با بیمار کار می کنند.

به عنوان مثال، کودکی که خدمات توانبخشی روانی - اجتماعی دریافت می کند می تواند با یک روانشناس در مدرسه کار کند، اما کودک همچنین می تواند وقت خود را در رویدادهای جامعه و بازدید از مشاغل محلی، مطب های پزشک، کتابخانه ها و مکان های دیگر بگذراند. با تمرین مهارت های زندگی و اجتماعی در این محیط ها، بیماران می توانند تجربه کسب کنند و تعاملاتی را که ممکن است در زندگی روزمره با آنها روبرو شوند، تمرین کنند.

هدف توانبخشی روانی - اجتماعی کمک به بیماران برای مشارکت کامل در اجتماع است. بسیاری از استراتژی های مورد استفاده در این فرایند برای کمک به بیمارن برای پیوستن کامل آن ها به جامعه است. این امر نه تنها کیفیت زندگی بیمار را بهبود می بخشد، بلکه به ایجاد یک شبکه پشتیبانی و حمایت اجتماعی مداوم نیز کمک می کند.

اثر بخشی توانبخشی روانی - اجتماعی

تحقیقات در مورد نتیجه و اثربخشی درمانهای توانبخشی روانی - اجتماعی ادامه دارد، اما شواهدی وجود دارد که این رویکردها دارای اثرات کلی مثبتی هستند.

توانبخشی روانی – اجتماعی می تواند مهارت های زندگی را بهبود بخشد.

مطالعه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و اختلالات خلقی نشان داد که توانبخشی روانی - اجتماعی در زمینه های مختلف مهارتی از جمله روابط خانوادگی، ارتباطات، مشارکت جامعه، مراقبت از خود، مدیریت پول، حمل و نقل و مهارت های حرفه ای با مزایای قابل توجهی همراه است.

توانبخشی روانی – اجتماعی می تواند بهزیستی عمومی را افزایش دهد.

تحقیقات نشان داده است که توانبخشی روانی – اجتماعی می تواند به بهبود رفاه و بهزیستی بیمار کمک کند. در مطالعه ای که در مورد کار مددکاری اجتماعی منتشر شده است ، 78٪ از کودکان مبتلا به اختلالات عاطفی شدید، پس از 13 ماه توانبخشی روانی، بهبود چشمگیری در علائم ذهنی و عملکرد روانی - اجتماعی داشتند.

توانبخشی روانی – اجتماعی می تواند به بیماری شدید روانی کمک کند.

مروری بر درمان های روانی اجتماعی نشان داد که این رویکردها نتایج امیدوار کننده ای در بهبود اسکیزوفرنی نشان می دهند. به طوریکه برای پرداختن بیمار به موضوعات مهمی مانند عملکرد اجتماعی، بازگرداندن شغل و زندگی مستقل مفید هستند.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در مورد توانبخشی روانی اجتماعی صحبت شد. همانطور که از نام این نوع توانبخشی پیداست برای افزایش توان بیمار در سطح روانی جهت عملکرد بهتر در اجتماع است. با اینکه این روش همیشه ضروری نیست اما در اکثر مواقع در بیماران روانپزشکی می تواند به عنوان بخشی مفید در کنار برنامه روان درمانی یا درمان دارویی به کار رود. بهبود کیفیت زندگی در جامعه می تواند نقش بسیار مهمی در روند روبه رشد بیمار داشته باشد. این خدمات باعث می شود تا افراد با اختلالات روانی بتوانند مهارت های لازم برای بهبود نقاط قوت و ضعف در زندگی، کار و روابط اجتماعی را کسب نمایند.

به نظر شما توانبخشی روانی -اجتماعی می تواند برای کلیه بیماران مفید باشد؟ آیا می توان این روش را نیاز اصلی و هدف غایی درمان های روانشناختی دانست؟ لطفا دیدگاه و نظرات ارزشمند خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.