همه چیز درباره استرس و اضطراب

در این مقاله می خواهیم در مورد استرس و اضطراب صحبت کنیم. این روزها به خاطر سبک زندگی و مشکلات عدیده ای که وجود دارد افراد دچار بیماری ها و اختلالات گوناگونی شده اند که در صورت بی توجهی به آن می تواند آسیب های جبران ناپذیر زیادی به افراد و جامعه وارد شود.

بنابراین در این مقاله می خواهیم به طور جامع به معرفی کامل آنان بپردازیم. در ادامه فهرست مطالب آورده شده است:

پیشنهاد می گردد قبل از این که مطالب مرتبط با استرس و اضطراب را شروع کنید، دست نوشته زیر که مربوط به زندگی سارا می باشد را حتما مطالعه نمایید:

 توجه: در صورتی که تصویر واضح نیست اینجا را کلیک کنید.

به نظر شما علائم سارا ناشی از چیست؟
 آیا شما هم در طول دوران زندگی خودتان نشانه هایی را مانند نشانه هایی که سارا دارد تجربه کرده اید؟

استرس چیست ؟

فکر می کنم همه ی ما به کرات در زندگی روزمره و در موقعیت های متفاوت کلمه استرس را شنیده ایم و این کلمه بارها به گوش مان خورده است. اما تا به حال به این نکته فکر کرده اید که معنا و مفهوم نهفته شده در استرس چیست؟ یا خودمانی تر بگوییم استرس به چه معناست؟

برای شروع می توانیم سارا را در نظر بگیریم؛ وقتی می گوییم سارا استرس دارد یعنی او در شرایط و یا موقعیتی قرار گرفته ست که از نظر ادراکی باور دارد که: انتظارات و خواسته هایی که اطرافیان و یا محیط اطراف از او دارند از توانایی های او و یا منابعی که در محیطش دارد کمی بیشتر و یا به قول معروف از حد او فراتر است.

این تعریفی که از استرس داشتیم دقیقا مطابق تعریفی است که لازاروس در مورد استرس بیان کرده است. در واقع استرس تعارضی میان فرد و محیط است.
 توجه: در صورتی که تصویر واضح نیست اینجا را کلیک کنید.

بیشتر بدانید

لازاروس یک محقق و استاد دانشگاه و روانشناسی به نام بود که در زمینه ی استرس و رابطه ی آن با عوامل شناختی تحقیقات بسیاری انجام داده است و در نتیجه ی این تحقیقات یک مدل برای استرس ارائه کرده است.

اضطراب چیست ؟

ممکن است گاهاً برای شما هم پیش آمده باشد که در وضعیتی قرار بگیرید که علاوه بر اینکه برایتان ناخوشایند است، مبهم نیز هست. احتمال این که واژه استرس و اضطراب به جای هم به کار برده شود خیلی زیاد است اما واقعا استرس و اضطراب یک معنی دارند؟ البته که نه!

اضطراب نوعی پاسخ است. همه ی ما در طول مدت زندگی خود فشار و خطراتی را تجربه می کنیم.

اضطراب طبیعی ترین واکنشی است که بدن ما در صورت تحت فشار بودن می تواند از خودش نشان دهد. این نکته را فراموش نکنید گاهی ترس را نیز با اضطراب هم معنی می دانیم و به جای هم به کار می بریم اما اضطراب با ترس متفاوت است. می پرسید چه تفاوتی ؟ به شما خواهم گفت:

وقتی می ترسیم دقیقا علت ترس مان را می دانیم اما وقتی اضطراب داریم ممکن است علتش را نتوانیم پیدا کنیم.

اضطراب حسی مبهم است اما ترس نه اشکار است.

همه ی ما در مقابل ترس هایمان یک واکنش داریم یعنی اینکه می دانیم باید چه  کنیم؛ از ارتفاع میترسم، پس کوه نمیروم یا جاهایی که در بلندی قرار دارد نمی روم. اما وقتی اضطراب دارم چه کنم ؟ موقع اضطراب نمی دانیم که دقیقا چه باید کنیم!

ترس به الان و زمان حال من ربط دارد ولی اضطراب می تواند به اینده مربوط شود و یا ریشه در گذشته داشته باشد.

ترس من ریشه در محیط دارد به عبارتی یک حالت بیرونی است اما اضطراب چه ؟ بله درست می گویید ریشه در درون دارد.

علائم فرد مضطرب

تا به حال آدمی که دچار اضطراب است را دیده اید ؟ قطعا بله! فرد مضطرب ممکن است حالت تهوع یا سرگیجه داشته باشد، مدام بی قرار است، تپش قلب شدید دارد و به دنبال آن دست و پاهایش یخ می کند، ممکن است عرق کند، دهانش خشک شود و مرتب احتیاج به یک لیوان اب داشته باشد. احساس گرفتگی عضلات در آن ها شایع است. خوابیدن برایشان سخت است و تنفس شان کوتاه کوتاه و بریده بریده است.

برای سنجش میزان اضطراب و استرس خود، می توانید تست اضطراب کتل را انجام دهید.

عناصر تشکیل دهنده اضطراب چیست ؟

عنصر شناختی

عنصر شناختی اضطراب مثل این است که فرد مدام گوش به زنگ است تا مبادا اتفاقی برایش بیفتد.

عنصر بدنی

عنصر بدنی اضطراب همین علائمی است که در ظاهر نشان می دهیم مثل چی ؟ افرین ! عرق کردن دست و پا یکی از این علائم است.

عنصر هیجانی

عنصر هیجانی هم همین احساس دلهره ای است که در درونمان وجود دارد 

عنصر رفتاری

مورد اخر عنصر رفتاری است که پاسخ جنگ و گریز است 

علت به وجود آمدن اضطراب چیست؟

با وجود تمام تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است اما هنوز علت به وجود آمدن اضطراب مبهم است. البته فرضیه هایی هم در خصوص اینکه استرس های محیطی و یا عوامل ژنتیکی و ارثی که از خویشاوندان نزدیک به ما به ارث می رسند همگی در بروز اضطراب نقش دارند، وجود دارند.

اضطراب موجب چه بیماری و اختلالاتی در انسان می شود؟

شرح کوتاه و مختصر آن این است که اضطراب، فوبیا ها یا همان ترس فراگیر، پانیک یا هراس، ترس از اجتماع و اضطراب فراگیر را در ما به وجود می آورند. وقتی دچار فوبیا می شوم یعنی من از چیزی بسیار می ترسم و در صورت مواجه با آن اضطراب می گیرم.

فوبیا ها انواع مختلفی دارند مثل فوبیا ارتفاع، خون، حیوانات و ...  این نکته را به خاطر بسپارید که این ترس ها ساخته ذهن ماست و در واقعیت و در محیط واقعا اسیبی برای ما به همراه ندارد.

اما اضطراب که موجب پانیک می شود چگونه است؟

فرد در صورت حملات پانیک احساس خفگی دارد و قفسه سینه اش درد می کند و به خودش دائما می گوید نکند که دوباره این حملات تکرار شود؟

حملات پانیک مانند علائم سکته قلبی است. وقتی از اینکه در جمع قرار بگیرد می ترسد و دائما با خود فکر می کند نکند که افراد مرا مسخره کنند یا از من انتقاد کنند یا حتی مرا مورد سرزنش خود قرار دهند؛ این بخش کوچکی از افکار یک فردی است که از اختلال هراس یا ترس از اجتماع رنج می برد.

در اضطراب فراگیر چه طور؟ گوش به زنگی مشخصه اصلی آن است فرد دائما اضطراب دارد . نگران است و دائما انتظار یک اتفاق بد را می کشد .

فرق استرس و اضطراب در چیست؟

اضطراب دائمی است اما استرس موقتی است.

استرس واکنشی است که به مشکلات بیرونی نشان می دهیم اما اضطراب ناشی از نگرانی ها و ترس ها و ... است.

برای استرس حتما دلیل داریم اما ممکن است برای اضطراب دلیلی نداشته باشیم.

اضطراب کلا خوب نیست ولی تا به حال به این نکته توجه کرده اید که استرس، به میزان کم می تواند برای فرد مفید باشد.

بیشتر بدانید

چه کسی اولین بار از استرس گفت؟

حدوداً در دهه 40 میلادی، چیزی در حدود 80 سال پیشّ، دانشمندی به نام هانس سلیه از حوزه ی مکانیک و فیزیک لغتی را وام گرفت تحت عنوان استرس . البته واژه ای که او در ابتدا اقتباس کرده بود با واژه ی امروزی آن تفاوت داشت و به مرور زمان این واژه تغییر شکل داده و به شکل امروزی اش در آمده است.

به نظر شما وجود استرس به خودی خود برای فرد منفی تلقی می شود و موجب اسیب برای فرد است؟ یا نه خود استرس هم می تواند برای فرد در مواقعی باعث عملکرد مثبت شود؟ ما دو نوع استرس داریم:

استرس منفی که به دیسترس هم شناخته می شود و استرس مثبت یوسترس نام دارد. حال که دو نوع استرس را شناختید خوب است بدانید که استرس در بدن ما به اشکال گوناگون رخ می دهد.

مواقعی وجود دارد که فرد به صورت لحظه ای دچار استرس می شود مثلا دانش آموزی را در نظر بگیرید که سر جلسه امتحان استرس می گیرد یا فردی را در نظر بگیرید که حین رد شدن از خیابان در آن لحظه استرس دارد که مبادا ماشین با او برخورد کند و امثال این شرایط که فرد را به چالش می کشد.

استرس لحظه ای نوعی واکنش فوری است که بدن از خودش نشان می دهد. به طور کلی این نوع از استرس برای فرد اسیب رسان نیست و بعد از اینکه فرد از آن موقعیت خارج شد استرس تمام می شود.

نوع دیگر استرس، استرس اپیزودیک است. علی یک آتشنشان است او دائما نگران است. استرس دارد که مبادا اتفاق نا خوشایندی رخ دهد. این نوع از استرس که می تواند بار ها در طول روز تکرار شود و فرد را تحت تاثیر قرار بدهد به استرس لحظه ای مکرر یا اپیزودی معروف است.

فردی که دائما استرس دارد و نگران است و در طول روز مدام در استرس است، استرس مزمن را تجربه می کند.  در این نوع از استرس که بسیار منفی و اسیب رسان است ممکن است فرد را سمت بیماری و اسیب سوق دهد .

چرا استرس می گیریم ؟

اینکه چرا آدمی دچار استرس می شود می تواند دلایل بسیاری داشته باشد. در اینجا یک سری از عواملی که باعث به وجود آمدن استرس می شود را نام میبریم :

تجربه جنگ
تنشی که در خانه بین والدین وجود دارد می تواند منجر به بروز استرس در فرزندان شود
فردی که مصاحبه ی شغلی مهمی دارد می تواند استرس بگیرد
امتحانات درسی که در هر مقطع تحصیلی برگزار می شود
رابطه ی نا سالم بین دو زوج
فقر و حتی در آمد کم
طلاق و جدایی
بیماری
و خیلی از مواردی دیگر از این دست می تواند علت استرس در افراد باشد. این نکته را هم در نظر بگیرید که افراد با یک دیگر متفاوت هستند؛ ممکن است چیزی که برای من به فرض مثال استرس آور است برای دیگری امری عادی باشد و یا یالعکس.
 توجه: در صورتی که تصویر واضح نیست اینجا را کلیک کنید.

چه علامت هایی را در فردی که دچار استرس است می توانیم ببینیم؟

قطعاً که استرس نمود ظاهری در ما خواهد داشت؛ فردی که استرس دارد ممکن است سردرد هایی که از استرس ناشی شده است را تجربه کند و یا مشکلات گوارشی پیدا کند، کم غذا بخورد که همین باعث درد در معده اش شود که خودش می تواند بیماری هایی مانند زخم معده را در فرد باعث شود یا کم بخوابد یا اصلا نتواند بخوابد.

درد های جدی را احساس کند، نتواند رابطه ی جنسی خوبی را یرقرار کند و در تصمیم گیری ها دچار مشکل شود چرا که تمرکزش را از دست داده است و همین مسئله باعث شود در محیط کار و یا تحصیلش به مشکل بر بخورد.

اگر این استرس به صورت طولانی مدت در فرد تجربه شود ممکن است موجب اختلال در روند قاعدگی زنان، چاقی بیش از حد، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات پوستی، نقص در سیستم ایمنی و اختلالاتی مانند افسردگی شود. توجه: در صورتی که تصویر واضح نیست اینجا را کلیک کنید.

چه هورمون هایی در بدن باعث استرس می شود ؟

در مغز شما، هیپوتالاموس وظیفه دارد پیام های عصبی و هورمونی را به غده ای به نام آدرنال بفرستد. وقتی این پیام ها به ادرنال رسید این غده ها هورمون هایی را در بدن آزاد می کند؛ آدرنالین و کورتیزول دو هورمون اساسی استرس در بدن ما هستند.

اگر این دو هورمون به میزان مناسب و به اندازه در بدن ترشح شود باعث می شود که بدن بتواند به راحتی با استرس و فشار مقابله کند. اما اگر سطح این دو هورمون بالا تر از حد معمولی رود مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورد.

استرس چه اختلالات روانی را در فرد به وجود می آورد؟

 اختلال استرس حاد

 اگر استرسی که فرد در طول یک ماه تجربه می کند منجر به نقص در عملکرد های فرد شود فرد به اختلال استرس حاد مبتلاست.

 اختلال استرس پس از سانحه

تجربه ی یک رویداد آسیب زا مانند جنگ و فوت یکی از اعضای خانواده و یا وقوع سیل یا زلزله می تواند منجر به بروز اختلال استرس پس از سانحه شود.

اختلال سازگاری

واکنشی که یک فرد بزرگسال یا نوجوان می تواند به یک اتفاق ناگهانی مانند فوت اعضای خانواده و یا طلاق والدین نشان دهد می تواند موجب اختلال سازگاری در فرد شود.

اختلال دلبستگی واکنشی

وقتی کودک نتواند یک رابطه سالم و درست را با مادرش برقرار و تجربه کند اختلال دلبستگی واکنشی رخ می دهد.

البته تمام این تعاریف که از این اختلالات گفته شد، یک تعریف کلی است و نشانه های این اختلالات در افراد مختلف متفاوت است و برای تشخیص این اختلالات در افراد حتما باید به یک متخصص و روانشناس ماهر مراجعه کرد.

سبک های مقابله ای با استرس کدام اند ؟

بسته به نوع موقعیت و شرایط استرس زا که فرد تجربه می کند و ویژگی های شخصیتی که فرد دارد راه های متفاوتی برای مقابله با استرس وجود دارد . هر شخص در مواجه با استرس به یک نوع خاصی عمل می کند اما دو سبک اصلی برای مقابله با استرس وجود دارد: سبک هیجان مدار و سبک مسئله مدار

سبک مسئله مدار

اگر شما فردی هستید که از سبک مسئله مدار برای مقابله با استرس و فشار استفاده می کنید پس یعنی شما به خودتان متکی هستید و در مواقع فشار با منطق خود به بررسی راه حل های موجود می پردازید و از تجربیات خود استفاده می کنید تا بتوانید از پس شرایط موجود بر بیایید.  

 سبک هیجان مدار

در صورت بروز مشکل در جستجوی حمایت دیگران هستید و یا به جای اینکه سعی کنید مشکل را حل کنید، آن را انکار می کنید و یا دست به سرزنش خود و مشکلات میزنید، سبک مقابله ای شما سبک هیجان مدار است.

چگونه از استرس مان کم کنیم ؟

استرس امری غیر قابل انکار نیست و یا نمی توان گفت که استرس یک بیماری و یا اختلال نادر است که ممکن است در کمتر کسی به وجود بیاید بلکه اتفاقا برعکس همه ی ما ممکن است به صورت روزانه استرس را تجربه کنیم و خوب تجربه استرس امری غیر قابل انکار نیست و برای همه پیش می آید.

آن چه که اهمیت دارد این است که همه ی ما باید بتوانیم استرس های زندگیمان را حل کنیم و به گونه ای آن ها را مدیریت کنیم؛ اما چگونه ؟ با برنامه ریزی درست و دقیق برای زندگی:
خواب کافی در طول مدت شبانه روز
برنامه غذایی سالم
ورزش کردن
داشتن روابط سالم با افراد
کاهش مصرف قهوه و یا به طور کلی کافئین
داشتن تفریحات سالم
نخوردن نوشیدنی های الکلی
عدم مصرف مواد مخدر
یاد گرفتن مهارت های ارام سازی
خوردن آب کافی
 تنفس صحیح از ناحیه دیافراگم
ترک سیگار
کم کردن فرسودگی های شغلی

نکته

نقش تغذیه را در کنترل استرس دست کم نگیرید.

آنچه مسلم است این است که نمی توان از وقوع اضطراب و استرس جلوگیری کرد و یا کاری برای پیشگیری از آن انجام داد اما، درمان چه طور؟

درمان اضطراب و استرس امکان پذیر است. آن هم با راه های متفاوت.

بسته به نوع اضطراب و استرس  نظر متخصص و پزشک درمانگر، فرد می تواند از درمان هایی نظیر دارو درمانی و استفاده از داروهایی یرای کاهش استرس و اضطراب استفاده کند یا به جلسات روان درمانی و مشاوره برود تا بتواند اضطراب خود را کاهش دهد. یکی از بهترین راه های درمانی در روان درمانی اضطراب، استفاده از درمان شناختی رفتاری است.

درمان شناختی رفتاری به این علت برای اضطراب مفید است چون می تواند از راه تغییر در شناخت و باورها و رفتار های فرد میزان اضطراب را در فرد کم کند.

قطعا یک روانشناس ماهر در زمینه ی درمان شناختی رفتاری، برای درمانتان موثر خواهد بود.

در کنار تمام این موارد می توانید از تکنیک های ارام سازی بدن و ریلکس کردن استفاده کنید و این مهارت ها را هم بیاموزید. با اختصاص دادن زمان هایی به خود و تفریح کردن و یا حتی نوشتن برنامه های روزانه تان می توانید از استرس خود کم کنید.
 توجه: در صورتی که تصویر واضح نیست اینجا را کلیک کنید.

توجه داشته باشید حمایت عاطفی اعضای خانواده و دوستان تان می تواند در روند بهبودی و خلاص شدن از شر استرس و اضطراب برای تان مفید باشد. در روابط تان از افرادی که به شما استرس می دهند و یا موجب ناراحتی شما می شوند دوری کنید و با قطع ارتباطتان با این افراد کمک بزرگی را به خود خواهید کرد.

اگر دوست دارید تا درباره عوارض استرس و اضطراب بدانید، به صفحه مورد نظر مراجعه فرمایید.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله به طور جامع در مورد استرس و اضطراب و درمان آن ها صحبت شد. این روزها نوع سبک زندگی سبب می شود که افراد تحت فشارهای مختلف باشند که این فشارها و مشکلات می توانند موجب بیماری و اختلالات مختلفی از جمله استرس و اضطراب گردد.

همانطور که گفته شد در صورت بی توجهی به نشانه های این اختلالات، عواقب جبران ناپذیری بر سیستم جسمانی و ایمنی بدن به جا می ماند. بنابراین افراد برای درمان و کاهش استرس و اضطراب های روزمره خود باید در اولین فرصت اقدامات لازم را انجام دهند. 

شما برای کاهش میزان استرس و اضطراب های خود از چه راهکارهایی استفاده می کنید؟ لطفا دیدگاه و نظرات ارزشمند خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.