نکاتی جهت مدیریت استفاده از فضای مجازی

به نظر می رسد نمی توان نقش اینترنت و استفاده از فضای مجازی را در زندگی امروز افراد، انکار کرد؛ افراد در گروه سنی مختلف ساعات زیادی را صرف جستجو در فضای مجازی می کنند و گاه آنقدر در فضای مجازی غرق می شوند که زمان و مکان را گم می کنند.
در این مقاله نکاتی را در خصوص مدیریت استفاده از فضای مجازی ارائه می کنیم.

فضای مجازی شامل چه مواردی است؟

اگر فکر می کنید فضای مجازی فقط شامل اینستاگرام، تلگرام یا واتس اپ است، در اشتباه هستید؛ فضای مجازی شامل پیام رسان های مختلفی همجون ایمیل، تلگرام و دیگر برنامه های مشابه می باشد.
در این فضا اشتراک گذاری مطالب صورت می گیرد و موتورهای جستجو مانند گوگل، یاهو، بینگ و غیره را شامل می شود.
از دیگر سو، در این فضا، آموزش صورت گرفته و امکان انجام خدمات اداری وجود دارد و می توان کسب و کارهای مختلفی را اداره کرد و حتی به بازی و سرگرمی پرداخت.

مزایا و معایب استفاده از شبکه های مجازی

مزایای فضای مجازی

استفاده از فضای مجازی مزایای بسیاری دارد؛ فضای مجازی محدود به زمان یا مکان خاصی نیست و همین مسئله جز مهم ترین مزیت های آن محسوب می شود. از جمله مهم ترین مزایای فضای مجازی، شامل موارد زیر می شود:

• دسترسی آسان و کم هزینه به اطلاعات
• امکان تجارت آنلاین و راه اندازی کسب و کار و کسب درآمد
• ایجاد و انجام سرگرمی های مناسب
• یادگیری آسان و کم هزینه
• کسب اطلاعات در زمینه های مختلف
• اشتغال و کارآفرینی

معایب فضای مجازی

در کنار مزایایی که برای استفاده از فضای مجازی وجود دارد، معایبی هم برای استفاده از آن وجود دارد؛ برخی از این معایب عبارت اند از:

• به خطر افتادن سلامت روان
• در معرض اطلاعات نادرست و خطرناک قرار گرفتن
• از بین رفتن حریم خصوصی
• اعتیاد به فضای مجازی و به هدر رفتن زمان
• تمایل به انزوای اجتماعی
• از بین رفتن روابط خانوادگی
• و...

شیوه های پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی

وقتی صحبت از اعتیاد به فضای مجازی می شود، منظور میزان زمانی است که فرد بدون کنترل صرف فضای مجازی کرده و استفاده از فضای مجازی عملکرد او را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث آسیب به او می شود.
به کار بردن راهکارهایی که در ادامه ذکر می کنیم، از اعتیاد به فضای مجازی جلوگیری می کند؛ این راهکارها عبارت اند از:

• برای استفاده از اینترنت زمان مشخص در نظر بگیرید.
• زمان هایی که برای استفاده از اینترنت در نظر می گیرید را یادداشت کنید.
• به جای استفاده از تلفن همراه با نزدیکان خود ارتباط برقرار کنید.
• سعی کنید از یک متخصص برای درمان استفاده بیش از اندازه از اینترنت کمک بگیرید.
• برای اوقات فراغت خود برنامه ریزی داشته باشید.
• به جای جستجو در فضای مجازی، نسخه الکترونیکی کتاب هایی که دوست دارید را تهیه کنید و کتاب بخوانید.
• وقتی در جمع خانواده هستید، از شبکه مجازی استفاده نکنید.
• به جای پیام دادن، تلفن بزنید.

نکاتی در خصوص مدیریت استفاده از فضای مجازی 

رسانه های دیجیتال، قسمت عمده ای از زندگی روزانه ی ما را به خود اختصاص داده اند؛ ماری کوندو (Marie Kondo ) استفاده از این رسانه ها را به دریایی عمیق تشبیه کرده است که بر خوشبختی افراد تاثیر گذاشته و سبب غرق شدن آن ها می شود.
طبق نظر سنجی اخیر انجمن روانپزشکی آمریکا، ۳۸ درصد افراد، تاثیر استفاده از رسانه های دیجیتال بر سلامت روان خود را مضر تشخیص داده اند؛ ۴۵ درصد نیز، گاهی اوقات این تاثیر را مخرب تخمین زدند. تنها ۵ درصد افراد تصور می کنند که رسانه های دیجیتال تاثیر کاملاً مثبتی بر سلامت روان آن ها دارد.
تحقیقات نشان داده اند که استفاده ی زیاد از فضای مجازی با افسردگی، عزت نفس پایین و اضطراب اجتماعی مرتبط است.

چگونه می توانیم این اثرات منفی را کاهش داده و تاثیرات مطلوب آن را تقویت کنیم؟

در این رابطه، مری کوندو بر طبق علم روانشناسی راهکار های زیر را پیشنهاد داده است:

از خود بپرسید " آیا استفاده از فضای مجازی باعث خوشحالی من می شود؟" 

یک صبح آخر هفته را به بررسی محتوای پیام و تماس های خود در شبکه های اجتماعی بپردازید؛ سعی کنید حین بررسی آن ها از خود بپرسید که این پیام ها سبب ایجاد چه احساسی در شما شده اند؟
احساسات خوشایند و ناخوشایندی که محتوای آن ها بر شما تاثیر می گذارد را تحلیل کنید. همچنین سعی کنید تا دریابید که شما به طور فعال با کدام یک از این پیام ها در ارتباط هستید. در سال ۲۰۱۴ یک مطالعه ی تجربی درباره ی کاربران فیس بوک نشان داد افرادی که بیشتر در معرض پیام هایی با محتوای منفی قرار دارند، در زندگی خود بیشتر به سمت مسائل ناراحت کننده، کشیده می شوند. این تحقیق و تحقیقات دیگری که بر روی کاربران توییتر نیز انجام شدند، نشان داد که این مسئله “سرایتِ احساسات” نام داشته و به وسیله ی فضای مجازی نیز می تواند اتفاق بیفتد؛ بر این اساس تحت تاثیر پیام هایی قرار می گیریم که پیرامون ما را احاطه کرده اند. بنابر این شما باید متوجه شوید که کدام یک از تماس ها و پیام هایتان حاوی پیام های منفی هستند، سپس اقدام به مدیریت آن ها کنید.

اولویت بندی کنید

کوندو توصیه می کند که ابتدا به دسته بندی گروه ها و افرادی که با آن ها در ارتباط می باشید، بپردازید؛ سپس تنها به چک کردن پیام های مهم پرداخته، از گروه های غیر مفید خارج شوید. همچنین پیام های کم اهمیت را بی صدا کرده و به آن ها توجهی نداشته باشید.

زندگی اجتماعی خود را سامان دهی کنید

• صفحات افرادی را که به آن ها علاقه ای نداشته و یا محتوای مفیدی را به نمایش نمی گذارند، دنبال نکنید.
• اگر مدت زیادی از زمان خود صرف فضای مجازی می کنید، این برنامه ها را از تلفن همراه خود پاک کرده و خود را مجبور کنید تا تنها به وسیله ی کامپیوتر به چک کردن آن ها بپردازید.
• به وسیله ی نرم افزار های موجود، محدودیت روزانه برای استفاده از برنامه هایی مثل اینستاگرام اعمال کنید.
• هشدار و اعلان(نوتیفیکیشن) برنامه های خود را قطع کنید. تحقیقات نشان داده است که این کار سبب افزایش تمرکز و کاهش استرس می شود.

دنبال کردن صفحاتی که باعث ناراحتی شما می شود را متوقف کنید

 اگر در فضاهایی مثل اینستاگرام و فیس بوک با افرادی در ارتباط هستید که شما را یاد دوران ناخوشایندی از زندگی تان میندازند یا سبب نا امیدی تان می شوند، دنبال کردن آن ها را متوقف کنید.

لزوم پاکسازی اعتیاد به فضای مجازی را درک کنید

به احساس خوشایندی و پیامد هایی که پس از این کار ها دارید، دقت داشته باشید؛ مثلاً برخی از مراجعین من گزارش داده اندکه با دنبال نکردن افرادی که سعی در ارائه ی نسخه ی ایده آل و غیر واقعی زندگی خود داشتند، چقدر احساس حسادت و توقعات بی جا در آن ها کاهش یافته و حال بهتری دارند.

جمع بندی ای سنج

در این مقاله در خصوص نکاتی در جهت مدیریت استفاده از فضای مجازی صحبت کردیم. همه ی افراد این روزها از فضای مجازی استفاده می کنند و به نوعی درگیر استفاده از آن هستند. فضای مجازی همانطور که مزایای بسیاری دارد، معایبی هم دارد که بزرگترین عیب آن، اعتیاد به فضای مجازی و درگیری بیش از حد با آن است. در این مقاله نکاتی را در خصوص پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی مطرح کرده ایم.

آیا مطالعه مقاله فوق برای شما مفید واقع شد؟ لطفا نظرات و دیدگاه ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید. 

سوالات متداول