اختلال شخصیت ضد اجتماعی در DSM-5
اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD) الگوی فراگیر نادیده گرفتن و نقض کردن حقوق دیگران است که از کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز می شود و تا بزرگسالی ادامه می یابد.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی یکی از اختلالات روانی شایع می باشد. در این مقاله قصد داریم تا بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویراست پنجم DSM-5 به طور کامل شما را با علائم و ویژگی های این اختلال آشنا کنیم. مطالب این بخش طبق فهرست زیر می باشند.
مقدمه
اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) یا سایکوپات نوعی اختلال شخصیتی است که فرد در مواجهه با احساسات دیگران هیچ واکنش خاصی مانند همدلی ندارد زیرا این فرد، درک درستی از ناراحتی این افراد ندارد. این افراد گناهان و اشتباهات خودشان را در نظر نمی گیرند و جوری رفتار می کنند که دیگری مقصر قلمداد شود. این افراد معمولا ظاهر گرم و صمیمی و دوست داشتنی دارند ولی در واقعیت اینطور نیست. اکثر این افراد از قوانین پیروی نمی کنند، همچنین از کودک یا همسر خود سو استفاده می کنند و یا از آن ها غفلت می کنند. این افراد از کودکی رفتارهایی مانند فرار از مدرسه، دعوا، سو مصرف مواد و دزدی داشته اند.
ملاک های تشخیصی شخصیت ضد اجتماعی
الگوی فراگیر تحقیر و نقض حقوق دیگران، که از ۱۵ سالگی اتفاق می افتد، به طوری که توسط سه (یا تعداد بیشتری) از موارد زیر نشان داده می شود:
1- عدم توانایی در رعایت هنجارهای اجتماعی مربوط به رفتارهای قانونمند، که با انجام دادن متداوم کارهایی صورت می گیرد که باعث دستگیری فرد می شود.
2- فریبکاری، همانطور که با دروغ های مکرر، استفاده از نام مستعار، یا کلاهبرداری از دیگران برای سود شخصی یا لذت صورت می گیرد.
3- تکانشگری یا ناتوانی در برنامه ریزی از قبل.
4- تحریک پذیری و پرخاشگری، به صورتی که با کتک کاری ها با حملات مکرر نمایان می شود.
5- بی اعتنایی نسبت به ایمنی خود یا دیگران
6- عدم مسئولیت مداوم، مانند عدم توانایی مکرر در حفظ رفتار شغلی ثابت یا عمل کردن به تعهدات مالی نمایان می شود.
7- عدم پشیمانی، همانطور که با بی تفاوتی نسبت به آسیب دیدن، بد رفتاری کردن، یا سرقت از دیگران یا توجیه کردن آنها نشان داده می شود.
فرد حداقل ۱۸ سال دارد.
شواهدی وجود دارد که اختلال سلوک قبل از 15 سالگی آغاز شده است.
شروع رفتار ضد اجتماعی منحصراً در دوره اسکیزوفرنی یا اختلال دو قطبی رخ نمی دهد.
ویژگی های تشخیصی شخصیت ضد اجتماعی
مشخصه اصلی اختلال شخصیت ضداجتماعی الگوی فراگیر نادیده گرفتن و نقض کردن حقوق دیگران است که از کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز می شود و تا بزرگسالی ادامه می یابد. به این الگو با عنوان سایکوپاتی، سوسیوپاتی، یا اختلال شخصیت غير اجتماعی نیز شناخته شده است. از آنجا که حیله و فریبکاری مشخصه های اصلی اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند، اینکه اطلاعات به دست آمده از ارزیابی بالینی منظم با اطلاعات گردآوری شده از منابع خویشاوندان جنبی ادغام شوند، می تواند خیلی مفید باشد.
برای انجام این تشخیص، فرد باید حداقل ۱۸ ساله داشته باشد (ملاک ب) حتماً سابقه برخی علائم اختلال رفتاری قبل از 15 سالگی را داشته است (ملاک ج). اختلال سلوک، یک اختلال رفتاری شامل یک الگوی رفتاری تکراری و مداوم است که به موجب آن که حقوق اساسی دیگران یا مهمترین هنجارها یا قواعد اجتماعی متناسب با سن آنها نقض می شود. رفتارهایی که مخصوص اختلال سلوک هستند در یکی از این چهار دسته قرار می گیرند: حمله و پرخاشگری به افراد و حیوانات، تخریب اموال، فریبکاری یا سرقت، یا نقص جدی قوانین.
الگوی رفتار ضد اجتماعی تا بزرگسالی ادامه دارد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای رفتار قانونی از هنجارهای اجتماعی تبعیت نمی کنند (ملاک الف 1). آنها ممکن است بارها اقداماتی را انجام دهند که موجب توقیف آن ها شود (خواه دستگیر شوند یا نشوند)، مانند تخریب اموال، آزار دادن دیگران، سرقت، یا دنبال کردن مشاغل غیرقانونی افراد مبتلا به این اختلال؛ خواسته ها، حقوق، یا احساسات دیگران را در نظر نمی گیرند. آنها اغلب برای کسب منافع یا لذت شخصی، فریبکاری می کنند (مانند به دست آوردن پول، رابطه جنسی، یا قدرت) (ملاک الف 2). ممکن است که آنها مرتبا دروغ بگویند، از یک اسم مستعار استفاده کنند، از دیگران کلاهبرداری کنند، یا تمارض کنند. با ناتوانی در از قبل برنامه ریزی کردن، ممکن است الگوی تکانشگری آشکار شود (ملاک الف 3).
در این افراد تصمیمات، بدون دوراندیشی و بدون در نظر گرفتن عواقب آنها برای خود یا دیگران به صورت خود به خود گرفته می شوند؛ که امکان دارد به تغییرات ناگهانی در شغل، محل های اقامت، یا روابط منجر شود. افرادی که دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند، تمایل به تحریک پذیری و پرخاشگری دارند و ممکن است بارها درگیر کتک کاری یا مرتكب حملات بدنی شوند (از جمله ضربه زدن به همسر یا بچه) (ملاک الف 4) (اقدامات تهاجمی که برای دفاع کردن از خویشتن یا فرد دیگر لازم هستند دلیلی برای این ماده نیستند). این افراد بی توجهی بی پروا نسبت به امنیت خود و دیگران نیز نشان می دهند (ملاک الف 5). این ممکن است در رفتار رانندگی آنها آشکار شود (یعنی، سرعت مکرر، رانندگی در حالت مستی، تصادفات متعدد). ممکن است که آنها به عمل جنسی یا استفاده از مواد مشغول شوند که خطر زیادی برای عواقب مضر دارند. آن ها ممکن است هنگام مراقبت از بچه ای، از آن غافل شوند، طوری که بچه را به خطر بیندازند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی نیز تمایل دارند که فردی ناسازگار و بی مسئولیت باشند (ملاک الف 6). رفتار شغلی غیرمسئولانه را می توان با دوره های مهم بیکاری با وجود فرصت های شغلی موجود، یا با ترک کردن چندین شغل بدون برنامه واقع بینانه برای به دست آوردن شغلی دیگر نمایان شود. همچنین می تواند که الگوی غیبت های مکرر از کار نیز وجود داشته باشد که با بیماری خود یا اعضای خانواده توجیه نمی شود. عدم مسئولیت مالی با اعمالی از قبیل تأخیر در پرداخت، عدم تأمین هزینه های فرزند، یا عدم پشتیبانی منظم از سایر افراد تحت تکلف نشان داده می شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از عواقب اعمال خود پشیمانی کمی نشان می دهند (ملاک الف 7). امکان دارد که آنها نسبت به آزار دادن، بدرفتاری کردن، یا دزدیدن از کسی بی تفاوت باشند یا آن را به صورت سطحی توجیه کنند (مثل «زندگی ناعادلانه است»، «بازنده ها سزاوار باخت هستند»). این افراد می توانند قربانیان را به خاطر ساده لوح بودن یا درماندگی سرزنش کنند یا آنها را سزاوار سرنوشت شان بدانند (مثل «در هر صورت این اتفاق برای او می افتاد»)؛ امکان دارد که آنها عواقب زیان بار اعمال خود را دست کم بگیرند؛ یا صرفا بی تفاوتی کامل نشان دهند. آنها معمولاً قادر به جبران یا ترمیم رفتار خود نیستند. ممکن است آنها باور دارند که هر کسی باید «در درجه اول به فکر خودش باشد» و اینکه انسان برای اجتناب از امر و نهی کردن باید اجتناب کند یا از هیچ کاری رویگردان نباشد. رفتار ضداجتماعی نباید منحصرا در طی دوره اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی روی دهد (ملاك د).
آگاه باشیدنخستین نشانه و رفتاری که در ملاقات با یک سایکوپات می توانید متوجه شوید، «دروغگویی بیمارگونه» است.
ویژگی های مرتبط با اختلال شخصیت ضد اجتماعی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی اغلب فاقد همدلی هستند.
این افراد بی احساس و بدبین هستند و احساسات، حقوق، و رنج های دیگران را خوار می شمارند. این افراد ممکن است خودارزیابی اغراق آمیز و مغرورانه داشته باشند (مثلا احساس می کنند کار معمولی در شان آن ها نیست یا هیچ نگرانی واقع بینانه ای در مورد مشکلات فعلی یا آینده خود ندارند) و ممکن است بیش از حد خودسر، مطمئن به خود، یا مغرور باشند. امکان دارد که آن ها خود را فردی جذاب قلمداد کنند و امکان دارد این افراد چرب زبان و خیلی خوش زبان باشند (مثلا از اصطلاحات فنی یا مخصوص استفاده کنند که ممکن است شخص نا آشنایی را با موضوع تحت تأثیر قرار دهد).
عدم همدلی و ارزیابی کاذب خود، و جذابیت سطحی از ویژگی هایی می باشد که اغلب در برداشت های سنتی از سایکوپاتی یافت می شوند که می تواند از ویژگی برجسته این اختلال و پیش بینی کننده تکرار جرم در زندان یا موقعیت های حقوقی باشد، مکان هایی که اعمال تبهکار، بزهکار، یا پرخاشگر احتمالا غيراختصاصی هستند. همچنین می توانند در روابط جنسی خود غیرمسئول باشند و سو استفاده کنند. امکان دارد آنها سابقه چندین شریک جنسی داشته و هرگز رابطه یک همسری نداشته باشند.
همچنین آنها در جایگاه والدین ممکن است فردی بی مسئولیت باشند، مانند سوء تغذیه در کودک، و بیماری در کودک که به دلیل کمبود بهداشت، وابستگی کودک به همسایگان یا خویشاوندان غیرساکن برای غذا و سرپناه منجر می شود، ترتیب ندادن مراقبت کننده برای کودک خردسال به هنگامی که فرد در خانه حضور ندارد، یا هدر دادن مداوم پولی که برای ملزومات خانوار ضروری هستند، آشکار می شود. امکان دارد این افراد از خدمت نظام با بی آبرویی خارج شوند، ممکن است بعد از آن نتوانند خود را تامین کند، و شاید فقیر یا حتی بی خانمان شوند یا چندین سال را در نهادهای جزایی سپری کنند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی بیشتر از افراد در کل جمعیت احتمال دارد که در اثر شیوه های خشونت آمیز (مثل خودکشی، تصادفات، قتل) زود هنگام بمیرند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی ممکن است دچار ملالت نیز بشوند، که شکایت از تنش، عدم توانایی در تحمل کردن یکنواختی، و روحیه افسرده از آن جمله هستند. امکان دارد که آن ها اختلالات اضطرابی، اختلالات افسردگی، اختلالات مصرف مواد، اختلال نشانه جسمانی، اختلال قمار بازی، و اختلالات دیگر کنترل تکانه نیز داشته باشند.
افراد مبتلا به اختلال ضد اجتماعی نیز غالباً دارای صفاتی هستند که معیار های سایر اختلالات شخصیت، به ویژه اختلالات شخصیت مرزی، نمایشی و خودشیفته را برآورده می کنند. احتمال مبتلا شدن به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در بزرگسالی هنگامی که فرد در زمان شروع کودکی اختلال سلوک (قبل از 10 سالگی) و اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی همراه را تجربه کرده باشد، افزایش می یابد. کودک آزاری یا بی توجهی به کودک، فرزند پروری ناپایدار و نا منظم، یا نظم ناپایدار والدین می تواند احتمال تبدیل اختلال سلوک به صورت اختلال شخصیت ضداجتماعی را افزایش دهد.
شیوع شخصیت ضد اجتماعی
میزان شیوع ۱۲ ماهه اختلال شخصیت ضداجتماعی، با توجه به ملاک های قبلی DSM ها، بین 2/0 درصد و 3/3 درصد است. بالاترین میزان شیوع اختلال شخصیت ضداجتماعی بیشتر از ۷۰ درصد در نمونه های بسیار شدید مردان مبتلا به اختلال مصرف الکل و در کلینیک های اعتیاد به مواد مخدر، زندان ها، یا سایر مراکز پزشکی قانونی دیگر است. شیوع در نمونه هایی که تحت تأثیر عوامل ناگوار اجتماعی- اقتصادی (یعنی، فقر) یا اجتماعی- فرهنگی (یعنی، مهاجرت) قرار داشته اند، بالاتر است.
شکل گیری و روند شخصیت ضد اجتماعی
اختلال شخصیت ضداجتماعی روند مزمن دارد، اما امکان دارد وقتی سن فرد بالاتر می رود، به خصوص در دهه چهارم زندگی اش، کمتر آشکار شود یا برطرف شود. گرچه این بهبود در رابطه با پرداختن به رفتار مجرمانه خیلی مشهود است، اما این احتمال وجود دارد که طیف کاملی از رفتارهای ضداجتماعی و مصرف مواد کاهش می یابد.
بنابر تعریف، شخصیت ضداجتماعی تا قبل از ۱۸ سالگی قابل تشخیص نیست.
عوامل خطر و پیش آگهی اختلال شخصیت ضد اجتماعی
ژنتیکی و فیزیولوژیکی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی بیشتر در بستگان درجه یک افراد مبتلا به این اختلال شایع تر از کل جمعیت است. خطر ابتلا برای خویشاوندان تنی زنان مبتلا به این اختلال بیشتر از خطر برای خویشاوندان تنی مردان مبتلا به این اختلال است. خویشاوندان تنی افراد مبتلا به این اختلال در معرض خطر بیشتر برای اختلال نشانه جسمانی و اختلالات مصرف مواد نیز قرار دارند. در خانواده ای که عضو مبتلا به اختلال شخصیت دارد، مردان بیشتر به اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلالات مصرف مواد مبتلا هستند، در صورتی که زنان بیشتر اختلال نشانه جسمانی دارند. با این حال، در این خانواده ها، در مقایسه با کل جمعیت، شیوع بیشتر همه این اختلالات در مردان و زنان وجود دارد.
تحقیقات فرزند خواندگی نشان می دهند که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی هر دو در خطر مبتلای اختلال شخصیت ضد اجتماعی نقش دارند. کودکانی که به فرزندی پذیرفته شده اند و کودکان تنی والدین مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، بیشتر در معرض خطر مبتلا شدن به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال نشانه تنی، و اختلالات مصرف مواد قرار دارند. کودکانی که به فرزندی پذیرفته شده اند به والدین تنی خود بیشتر از والدین اختیاری خویش شباهت دارند، اما محیط خانوادگی اختیاری بر خطر مبتلا شدن به اختلال شخصیت و آسیب شناسی روانی، تأثیر می گذارد.
موضوعات تشخیصی مرتبط با فرهنگ
به نظر می رسد که اختلال شخصیت ضد اجتماعی با وضعیت اجتماعی- اقتصادی پایین و محیط های شهری ارتباط دارد. در مورد اینکه گاهی اوقات ممکن است این تشخیص اشتباها در مورد افرادی به کار برده شود که در محیط هایی زندگی میکنند که رفتار ظاهرا ضد اجتماعی ممکن است بخشی از راهبرد بقای حفاظتی باشد، نگرانی هایی وجود دارد. هنگام ارزیابی صفات ضد اجتماعی، بهتر است متخصص بالینی موقعیت اجتماعی و اقتصادی را که رفتارها در آن روی می دهند، در نظر بگیرد.
موضوعات تشخیصی مرتبط با جنسیت
اختلال شخصیت ضد اجتماعی در مردان بسیار بیشر از زنان شایع است. در این باره که ممکن است اختلال شخصیت ضد اجتماعی در زنان تشخیص داده نشود، نگرانی هایی وجود دارد، مخصوصا به علت تأکید بر مورد پرخاشگری در تعریف اختلال سلوک.
تشخیص افتراقی اختلال شخصیت ضد اجتماعی
تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی در مورد افراد پایین تر از ۱۸ سال داده نمی شود و فقط هنگامی تشخیص داده می شود که سابقه برخی از نشانه های اختلال سلوک قبل از ۱۵ سالگی وجود داشته باشند.
برای افراد بالای ۱۸ سال، تشخیص اختلال سلوک فقط هنگامی داده می شود که ملاک های اختلال شخصیت ضد اجتماعی برآورده نشده باشند.
اختلالات مصرف مواد
هنگامی که رفتار ضد اجتماعی در بزرگسالان با اختلال مصرف مواد همراه باشد، تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی داده نخواهد شد مگر اینکه علايم اختلال شخصیت ضد اجتماعی نیز در کودکی وجود داشته و تا بزرگسالی ادامه یافته باشند. در صورتی که مصرف مواد و رفتار ضد اجتماعی در کودکی شروع شده باشد و تا بزرگسالی تداوم یافته باشند، هر دو اختلال مصرف مواد و اختلال شخصیت ضد اجتماعی، چنانچه ملاک ها برای هر دو برآورده شده باشند، باید تشخیص داده شوند، حتی اگر برخی از اعمال ضد اجتماعی پیامد اختلال مصرف مواد باشند (مثل فروختن غیر قانونی مواد مخدر، دزدی برای تهیه کردن پول جهت مواد مخدر).
اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی
رفتار ضد اجتماعی که فقط در طی دوره اسکیزوفرنی یا اختلال دو قطبی اتفاق می افتد نباید به عنوان اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشخیص داده شود.
اختلالات شخصیت دیگر
سایر اختلالات شخصیتی را می توان با اختلالات شخصیت ضد اجتماعی اشتباه گرفت زیرا دارای ویژگی های خاصی هستند. بنابراین، مهم است که این اختلالات بر اساس تفاوت ها در ویژگی های مخصوص شان اهمیت دارد. با این حال، اگر فردی ویژگی های شخصیتی داشته باشد که ملاک های یک یا تعداد بیشتری از اختلالات شخصیت را علاوه بر اختلال شخصیت ضد اجتماعی برآورده کنند، همگی می توانند تشخیص داده شوند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال شخصیت خودشیفته تمایل به ذهنیت خشن، چرب زبانی، سطحی بودن، استثمار کردن و فقدان همدلی سهیم هستند. اما اختلال شخصیت خودشیفته، شامل ویژگی های تکانشگری، پرخاشگری، و فریبکاری نمی شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است به تحسین نیاز نداشته باشند و به دیگران حسادت نکنند، و افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معمولا سابقه اختلال سلوک در کودکی یا رفتار تبهکارانه در بزرگسالی ندارند. افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال شخصیت نمایشی هستند تمایل به تکانشی بودن، سطحی بودن، هیجان خواهی، بی باکی، اغواگری، و فریبکاری سهیم هستند، ولی افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی هیجانات اغراق آمیز تر دارند و بنا بر خصلت، به رفتارهای ضد اجتماعی نمی پردازند.
افراد مبتلا به اختلالات شخصیت نمایشی و مرزی برای جلب مهرورزی، فریبکاری می کنند، در حالی که مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای کسب منفعت، قدرت، و ارضای مادی دیگر فریبکاری می کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی در مقایسه با افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی از لحاظ هیجانی کمتر نا استوار و بیشتر پرخاشگر هستند. اگرچه ممکن است که رفتار ضد اجتماعی در برخی افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید وجود داشته باشد، اما معمولا با میل به منافع شخصی یا سو استفاده از دیگران همچون در اختلال شخصیت ضد اجتماعی، انگیزه ندارند، اما بیشتر به دلیل میل به انتقام جویی است.
رفتار تبهکارانه نامرتبط با اختلال شخصیت
اختلال شخصیت ضد اجتماعی باید از رفتار مجرمانه که برای نفع شخصی انجام می شود که با خصوصیات ویژه شخصیتی این اختلال مرتبط نیست، متمایز شود. فقط در صورتی که صفات شخصیت ضد اجتماعی انعطاف ناپذیر، ناسازگارانه و مداوم باشند و منجر به اختلال قابل توجه در عملکرد یا ناراحتی ذهنی شوند، که نشان دهنده یک اختلال شخصیت ضد اجتماعی است.
برخی از اختلالات مرتبط
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در DSM-5
با سلام خدمت همه دوستان. بسیاری عالی وتاثیر گزار بود. با تشکر